Morgunblaðið - 10.02.1979, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 1979
Um síðustu áramót var gert
ráð fyrir að hitaveita yrði
komin í öll hús í Keflavík
og Njarðvík og um þessar mund-
ir er verið að tengja hús við
hitaveitu í Sandgerði og Gerðum
og gert ráð fyrir að því verði
lokið fyrir mitt þetta ár. Að-
veitukerfi og dreifikerfi í Vogum
á ennfremur að verða lokið
fyrrihluta árs 1979, tengingum
þar lokið um mitt árið. Er þá
næsta stig framkvæmdaáætlun-
ar að hefja tengingar á Keflavík-
urflugvelli, en það verður ekki
gert fyrr en reist hefur verið
annaö orkuver í Svartsengi, sem
mun þrefalda framleiðsluna þar.
Skv. áætlun á þeim framkvæmd-
um að vera lokið í árslok 1981 og
verða þá heildarafköst orkuvers-
ins um 115 mw. Þetta kom fram í
smtali, sem Morgunblaðið átti
fyrir skömmu við Ingólf Aðal-
steinsson hitaveitustjóra Suður-
nesja. Við báðum Ingólf að segja
okkur aðdraganda þessara
miklu framkvæmda, en áætlað ér
að heildarfjárfesting í þeim um
næstu áramót verði um 10 millj-
arðar króna og mun á næsta ári
spara um 20 þúsund lestir af olíu
að verðmæti á 2. milljarð kr.
— Á Reykjanesskaga eru mikil
hverasvæði og getum má að því
leiða að víða sé þar jarðhita að
finna. Verulegs áhuga manna á
Suðurnesjum á nýtingu jarðhita
til húsahitunar fór að gæta fyrir
um tveimur áratugum. 1958 var
grein í Njarðvíkingi, biaði sjálf-
stæðismanna í Njarðvík, þar sem
rætt var um þá möguleika, sem
jarðhitinn gæfi Suðurnesjamönn-
um. „Það sem nú á að gera er að
öll byggðarlögin á Suðurnesjum
sameinist í einu stóru átaki til að
hrinda þessu nauðsynjamáli í
framkvæmd, því að hér er ekki
eftir neinu að bíða, því að við
biðina streyma auðævi þjóðar og
einstaklinga út um hina mörgu
reykháfa, meðan hin eilífa orku-
lind í heimahögum er ónytjuð."
Allt frá árinu 1960 hafa starfað
hitaveitunefndir í Keflavík og
Njarðvík og hafa á vegum þessara
aðila verið gerðar víðtækar áætl-
anir. Þorbjörn Karlsson verk-
fræðingur samdi árið 1961 grein-
argerð á vegum hitaveitunefndar
Keflavíkur og Njarðvíkur um
hitaveitu fyrir Keflavík, Njarðvík
og Keflavikurflugvöll. Varnarlið-
ið samdi ennfremur við Vermi
Ingólfur
Aðalsteinsson
hitaveitustjóri.
Ingólfur
Aðalsteins-
son, hita-
veitustjóri
S/F árið 1963 um athugun á
hitaveitu fyrir flugvallarsvæðið.
— Hvenær fer þetta svo af stað
fyrir alvöru?
— Upphaf Hitaveitu Suður-
nesja má án alls efa rekja til
samþykktar hreppsnefndar
Grindavíkur á árinu 1969 um að
verja 1 milljón króna til reynslu-
borunar eftir heitu vatni við
Svartsengi. í framhaldi af þeirri
ákvörðun ræddi oddviti Grinda-
víkurhrepps við orkumálastjóra,
Jakob Gíslason, sem taldi það
vera á framkvæmdaáætlun Orku-
stofnunar fyrir árið 1971 að rann-
saka Svartsengissvæðið. I árs-
byrjun kom þó í ljós að ekki var
talið líklegt að Orkustofnun hefði
yfir nægu fé að ráða til þess að
fjármagna verulegar rannsóknir
við Svartsengi. Hreppsnefnd
Grindavíkur ákvað því að bora á
eigin kostnað eina virkjanlega
holu. Að undangengnum rann-
sóknum sumarið 1971 var valinn
borstaður og fengið til þess sam-
þykki landeigenda að hefjast
handa.
— Hvenær hófst borun?
— Það var þann 12. nóvember.
Upphaflega var áætlað að bora
iiriAVi;n.A siwrKivfcsjA
Afstöðumynd af starfsvæði
Hitaveitu Suðurnesja, eins og
hún verður fullgerð. Tölur
með stofnæðum sýna lengd
þeirra í kílómetrum. Tölur
undir nafni hvers staðar sýna
orkuþörf í Mw nú og tölur í
svigum áætlaða orkuþörf
hvers byggðarlags á árinu
1987. Verkfræðistofan Fjarhit-
un hf. gerði afstöðumyndina.
Olíusparnaðurinn 1979
um 20 þúsund lestir
Stofnæð hitaveitunnar frá Svartsengi til Njarðvíkur er 12 km löng og þvermál pípunnar 50 sm.
59-
að er skoðun mín, að
þær ríkisstjórnir, sem
setið hafa við völd frá
því að ólafur Thors
lézt, hafi sýnt Suðurnesjum
lítinn áhuga og meginástæðuna
tel ég að þessir menn hafa ekki
talið fiskverkun og fiskvinnslu
á þessu svæði mjög þýðingar-
mikinn atvinnuveg. Þess vegna
höfum við ekki haft þann þrýst-
ing, sem önnur byggðarlög hafa
haft,“ sagði Jón Karlsson fram-
kvæmdastjóri Brynjólfs H/F í
Innri Njarðvík í samtali við
Morgunblaðið fyrir skömmu.
„Það hefur ekkert fengist gert
fyrir þær fiskverkunarstöðvar,
sem eru á þessu svæði, því að
allir sjóðir hafa verið okkur
lokaðir. Þingmenn kjördæmisins
hafa sýnt því mikið fálæti og
virðast hafa talið sig svo örugga
með fylgið, að þeim væri óhætt
að vanrækja kjósendurna. Það
hefur ekki einu sinni verið hægt
að fá þá á fundi hingaú.“
— Er ástandið slæmt?
— Við erum nú í svipaðri
lægð og var fyrir norðan og
austan er síldveiðarnar brugðust
og fyrir vestan er línu- og neta-
veiðar þar brugðust. Hér þarf að
koma til svipuð atvinnuuppbygg-
ing og var þar. Hér hefur aflinn
minnkað stöðugt sl. 4—5 ár
þannig að fastakostnaðurinn,
sem fylgir fiskvinnslunni, hefur
orðið tiltölulega miklu þyngri
byrði, þvi að hann er samur
hvort sem fiskast 1 tonn eða
1000 tonn. Þetta hefur orðið til
þess að margar stöðvar hafa
lokað. Á sama tíma og þessi
aflaminnkun hefur átt sér stað
hafa allir sjóðir verið okkur
lokaðir og við ekki átt kost á
neinu fjármagni til uppbygging-
ar skipastól fyrir breyttar að-
stæður né heldur til að búa
frystihús undir breyttar aðstæð-
ur. Aðeins fá þeirra eru undir
það búin að taka við kassafiski
úr nýju togurunum.
— Þú ert að ljúka við gerð
frystisalar?
— Já, ég hef ekki enn leyfi til
að frysta fisk og hef verið að
burðast við að ljúka við frágang
á 360 fermetra sal, þar sem gerl
er ráð fyrir 10—15 borðum og
vinnuaðstöðu fyrir 40—50 konur.
Ég hef ekki haft aðgang að
Byggðasjóði, bönkum eða Fisk-
veiðasjóði, en fékk í haust óvænt
fyrirgreiðslu, hagræðingarlán,
sem ég vonast til að fari langt til
að ljúka verkinu. Það hafa verið
„Ef menn geta sýnt
fratn á sjóklár skip eiga
þau að fá að sigla>>
Jón
Karlsson
Rætt við Jón
Karlsson
hjá
Brynjólfi
H/F
okkur mikil vonbrigði hve sjóð-
irnir hafa verið tregir að lána á
þetta svæði og sum árin hafa
engin lán fengist. 500 milljónirn-
ar, sem lofað var, komu aldrei,
það voru hrein svik. Þeir reyndu
að klóra sig út úr því með því að
segja að þetta fé hefði verið sett
í Byggðasjóð, en þeir peningar
komu aldrei hingað.
— Hver eru brýnustu ráðin til
úrbóta?
— Það þarf að gefa mönnum
kost á hagræðingarlánum með
tiltölulega hagstæðum vöxtum,
án vísitölu og gengistryggingar.
Við bindum miklar vonir við að
það verði gert.
— Hvernig hefur þú getað
haldið gangandi rekstrinum hjá
þér?
— Ég er ekki skuldum vafinn,
því að ég hef lítil lán fengið. Ef
ég hefði skuldað væri ég fyrir
löngu farinn á hausinn. Skreið-
ar- og saltfiskvinnslan er mjög
léleg, t.d um 20% tap á saltfisk-
verkuninni. Að vísu má að
nokkru leyti kenna samstöðu-
leysi um, því að hægt hefði verið
að hækka viðmiðunarverðið, því
við eigum peninga í verð-
jöfnunarsjóði. Ég tel að það
hefði verið sanngjarnt að þetta
yrði lagað. Ég hefði fryst mínar
afurðir, ef ég hefði getað verið
búinn að koma frystisalnum í
gagnið, en það verður vonandi á
næsta ári ef fram heldur sem
horfir. Ég þarf hins vegar að
kaupa flökunarvél svo eitthvert
vit verði í vinnslunni og slíkt