Morgunblaðið - 23.10.1979, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. OKTÓBER 1979
11
ings og trúlega fyrsti rafbíll, sem
fluttur er frá Bandaríkjunum. Þá
sagði Gísli, að fjölmargir aðilar
hefðu sýnt málinu áhuga og hefði
hann notið fyrirgreiðslu Landvéla,
Eimskips, Almennra trygginga,
Ryðvarnarskálans, Flugleiða,
Heklu og Rafveitu Hafnarfjarðar
og skipti þáttur þessara fyrir-
tækja án efa hundruðum þúsunda.
Gísli Jónsson sagði að tilgang-
urinn með því að fá rafbíl til
landsins væri sá að afla ýmiss
konar upplýsinga um rekstur og
tæknibúnað slíkra bíla og sýna
fram á að þessi bíll er orðinn
raunveruleiki og getur strax í dag
komið í stað bensínbíla t.d. í
bæjarakstri en hann taldi hann
ekki enn henta til utanbæjarakst-
urs. Hægt er að aka 50—80 km á
hleðslunni, en framleiðandinn gef-
ur upp allt að 100 km akstur á
hleðslunni. Sagði Gísli að miklar
mishæðir í landslagi, köld veðr-
átta o.fl. ættu þátt í að draga úr
vegalengdinni, en orkuinnihald
blýgeyma er mjög háð hitastigi.
Hámarkshraði bílsins er 80 km, og
er hann fjögurra gíra, tekur 3
farþega auk ökumanns, vegur 1066
kg óhlaðinn en ber 408 kg. Geym-
um er komið fyrir undir aftursæti
bílsins og eru þeir 16, raðtengdir 6
volta geymar, en auk þeirra er
einn 12 volta geymir fyrir hinn
Rafbillinn virðist stuttur og mjór, en hann tekur 4 menn auk nokkurs farangursrýmis, en burðargetan er
þó aðeins 408 kg. Ljósm. Kristján.
venjulega rafbúnað svo sem ljós
o.fl. og þegar hleðslutæki er í
sambandi hlaðast samtímis drif-
geymarnir og 12 volta geymirinn.
Séu geymarnir alveg afhlaðnir
tekur um 8 klst. að hlaða á ný og
slekkur tækið á sér þegar geymar
hafa náð fullri hleðslu.
Gísli sagði, að til að stuðla að
notkun rafbíla mætti hugsa sér að
meðan þeir væru ekki enn komnir
í fjöldaframleiðslu og því dýrari
en bensínbílar mætti ákveða að-
flutningsgjöldin sem hundraðs-
hluta í eitt ár í senn þannig að
ríkissjóður fengi í krónutölu sömu
aðflutningsgjöld og af sambæri-
legum bensínbíl. Sagði hann dæmi
þess erlendis að ækkuð væru eða
felld niður gjöld af rafbílum.
Gísli sagði að nokkrum erfið-
leikum væri bundið að reikna
nákvæmlega út hagkvæmni raf-
bíla m.a. vegna síbreytilegs verð-
lags og skammrar reynslu, en þó
væri ljóst að rafbílar yrðu að
greiða 111,6% hærra vegagjald í
formi þungaskatts en samsvar-
andi bensínbíll.
Gísli Jónsson sagði að rafbíll
gæti strax í dag komið í stað
bensínbíla í bæjarakstri t.d. sem
einkabíll umfram fyrsta bíl og
sem fyrirtækjabíll þar sem dag-
legur akstur væri ekki mjög mik-
ill.
pérur hafa enn betri nýtni, gefa allt að
20 lúmen/watt og endast tvöfalt
lengur. Þær eru notaðar í aðalljós bíla,
sýningavélar, punktlýsingarlampa og
flóðljós. Þar lýsa þær betur en fyrir-
rennarar þeirra. Gera má ráð fyrir að
innan skamms sjái dagsins ljós nýjar
smáperur með ljósmagni allt að 50
lúmen/watt.
DAGSLJÓS
Jafnhliða þessu voru sömu braut-
ryðjendurnir að þróa úrhleðsluperur,
VWUPS ?
UD3b'N/8lvH 18\
MATEIN HCtLANr P7
PHILIPS
hennar er nálægt 10ó Ljósmagn í Orkuþörl Lumen
lúmen/watt. Lumenum í wöttum áwatt
ÞÚ HEFUR ENGU Glópera 1.280 100 13
AÐ TAPA NEMA Halogen pera 1.700 100 17
KÍLÓWATT- Halogen bílpera 1.500 60 25
STUNDUM Blandljósapera ML 3.150 160 20
Flúrpípurnar, sem Flúrpípa TL 80 (38 mm) 3.400 40 85
komu til sögunnar 1939 Flúrpípa TLD 80 (26 mm) 3.450 36 96
^ sýndu umhverfið í und- Kvikasilfurspera HPL—N 23.000 400 58
arlegum og kulda- Háþrýsti — natríumpera SON 25.000 250 100
legum litum, því Lágþrýsti — natríumpera SOX 22.500 135 167
jky góðri litendurgjöf WZLm. var fórnað fvrir Málmhaiíðapera HPI—T 90.000 1000 90
perur sem ekki hafa glóþráð, en gefa frá
sér miklu meira ljósmagn, endast
lengur og eru hagkvæmari í rekstri.
Gestir í Haag í Hollandi, árið 1932,
urðu mjög undrandi að sjá hverja aðra
rauðgula frá hvirfli til ilja í undarlegri
birtu frá nýrri götulýsingu. Hér var
um að ræða natríum-lýsingu frá
Philips, sérstaklega hagkvæma.
Á sama hátt lýstu bláhvítu kvika-
silfursperurnar ökumönnum á leið
þeirra um evrópskar hraðbrautir allt frá
1935.
SON háþrýsti-natríumperan, sem
Philips bjó til 1965, gefur 130 lúmen/
watt, og stærstu perurnar senda frá sér
eitthundrað og þrjátíu þúsund lúmen
af hlýlegu gullnu ljósi. Hár hiti og
mikill þrýstingur natríum-gassins valda
því, að innra hylki perunnar verður að
vera úr gegnsæju keramiki í stað glers.
SOX-peran frá Philips, árangur nýj-
ustu þróunar lágþrýstinatríum-
perunnar, er í þann veginn að setja
heimsmet, 200 lúmen/watt. Hún er
ákjósanlegasta og hagkvæmasta per-
an til almennings- og öryggislýsingar,
innan dyra sem utan.
Síðast en ekki síst má nefna HPI
háþrýsti-kvikasilfursperuna, sem húð-
uð er að innan með sérstöku ljómefni,
gerðu úr blöndu málmhalíða og yttrí-
um vanadíats. Hún er notuð í lista-
söfnum og sjónvarpsupptökusölum, því
engin pera á markaðinum kemst nær því
að líkja eftir dagsljósinu. Ljósmagn
En ljósaperurnar eru aðeins hluti
framleiðslunnar. Ljosrannsókn-
arstofa og Lýsingarhönnunar-
og verkfræðismiðstöð Philips
í Eindhoven vinna stöðugt að
þróun nýrra og betri
ljósbúnaða, stjórnbúnaða
(svo sem rafeindastraum-
festu með 10% minni orkutöp)
svo og á sviði ljóstækni.
Þrotlaus barátta er háð fyrir
aukinni hagkvæmni, sem verið
hefur aðalsmerki okkar og von
framtíðarinnar allt frá 1891.
betri nýtni
Þá fórn þarf ekki lengur að færa.
Árið 1974 framleiddi Philips
flúrpípuna TL 80 með
litendurgjöf, sem nálgast
að uppfylla þær kröfur,
sem gerðar eru til lýsingar
í listasöfnum. Þrátt
fyrir svo góða litend-
urgjöf var hægt að skipta
út þremur
venjulegum flúrpípum fyrir
tvær nýjar og spara þannig
33% orkunnar. En Philips lét
ekki þar við sitja og á síðastliðnu
ári kom endurbætta flúrpíopan
TL D80 á markað inn, en hún
notar 10% færri wött og gefur
sama ljósmagn. Nú fæst hún
einnig í stöðluðum litum.
Þróun raflýsingarinnar tekur aldrei enda. Orkulindir jarðar kunna að fara
þverrandi en sama gildir um kröfur okkar til þeirra. Þörfin fyrir meiri og betri lýsingu
mun halda áfram að aukast og við munum fullnægja hcnni. Þetta eru ekki ósættanlegar
andstæður. Það sannar saga fyrirtækis okkar frá upphafi. Eins og er höfum við
ljósgjafa, sem gætu minnkað orkunotkun til lýsingar á heimilum allt að 70%, í
verslunum og skrifstofum allt að 50%, á skemmtisvæðum og vaktsvæðum allt að 75%
og á hraðbrautum allt að 70% — ef fólk vildi. En það sem meira er, þessi sparnaður næst,
þó ljósgæði og ljósmagn hajdist óbreytt, eða jafnvel aukist. En að sjáifsögðu erum við
ekki komnir á leiðarenda. Önnur öld raflýsingar er að hefjast. Uppfinning Edisons er
rétt að komast á skrið og við munum ekki láta olíuskort hefta framgang okkar. Við
munum bjóða heiminum þá hagkvæmu ljósgjafa, sem hann þarnfast.
Philips, Hollandi
r
Þeir sem vilja afla sér nánari upplýsinga um ljósaperuna geta
fengið sent frá Heimilistæki hf. Sætúni 8, frítt eintak af
bæklingnum HOW IS AN INCANDESCENT LAMP MADE?
sem gefin er út af PHILIPS verksmiðjunum.
Nafn ..
Heimili
Staður
heimilistæki hf
SÆTÚNI 8 — SIMI 24000
Verð á
síldar-
úrgangi
og sUd
til bræðslu
YFIRNEFND Verðlagsráðs sjáv-
arútvegsins ákvað á fundi sínum
í gær eftirfarandi lágmarksverð
á síld og síldarúrgangi til
bræðslu á síldarvertíð 1979.
a) Þegar selt er frá fiskvinnslu-
stöð til fiskimjölsverksmiðju: Síld,
hvert kg kr. 24.00.
Síldarúrgangur, er reiknast 25 kg
á hverja uppsaltaða tunnu af
hausskorinni og slógdreginni síld,
hvert kg kr. 18.00
b) Þegar síld undir 25 cm er seld
til fiskvinnslustöðva eða síld er
seld beint frá fiskiskipum til
fiskimjölsverksmiðja, hvert kr kr.
20.17.
Auk verðs samkvæmt b) skal
lögum samkvæmt greiða fyrir
síldina 10% gjald til stofnfjár-
sjóðs fiskiskipa og 9% olíugjald
sem ekki kemur til skipta. Kaup-
endum ber þannig afgrundvelli
þessarar verðákvörðunar að
greiða heildarverð samkvæmt b)
hvert kg kr. 24.00.
Verðið er miðað við síldina og
síldarúrganginn kominn í verk-
smiðjuþró.
Verðið var samþykkt með at-
kvæðum oddamanns og fulltrúa
kaupenda gegn atkvæðum fulltrúa
seljenda.
í yfirnefndinni áttu sæti: Ólafur
Davíðsson, sem var oddamaður,
Guðmundur Kr. Jónsson og Gunn-
ar Ólafsson af hálfu kaupenda og
Jón Þ. Árnason og Páll Guð-
mundsson af hálfu seljenda.
(Fréttatilkynning)
Landsráðstefna
herstöðva-
andstæðinga
L ANDSRÁÐSTEFN A Samtaka
herstöðvaand3tæðinga verður
naldin í Reykjavík dagana 3.-4.
nóvember n.k. í Félagsstofnun
stúdenta við Hringbraut.
Þar verður litið yfir farinn veg
og ræddar baráttuleiðir og starfs-
áætlun fyrir næsta ár segir í frétt
frá samtökunum.