Morgunblaðið - 09.11.1979, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1979 1 7
Frá blaóamannaf undi Geirs Hallgrímssonar:
Fólk verður að færa fórnir
til þess að árangur náist
Sjálfstæðisflokkurinn mun
vernda láglaun og laun fólks
með skerta starfsorku
Frá blaðamannafundinum í gær. Frá vinstri: Birgir ísleifur
Gunnarsson, Sigurður Hafstein, Geir Hallgrímsson og Gunnar
Thoroddsen. - Ljósm. Mbl.: Kristján.
„.SJÁLFSTÆÐISFLOKKURINN hefur
lært af reynslunni. Stefna hans í dag er
leiftursókn gegn verðbólgunni. í síðustu
ríkisstjórn, sem flokkurinn átti aðild að,
náðum við að vísu því marki að koma
verðbólgunni úr 52% í 26%, en þá var
þolinmæði launþega þorrin og launþega-
foringjar Alþýðubandalags og Alþýðu-
flokks unnu skemmdarverk, sem eyði-
lögðu þann árangur, sem náðist. Þrátt
fyrir það, var kaupmáttur meiri þá en
nú. Nú ætlar Sjálfstæðisflokkurinn, að
ráðast gegn verðbólgunni með snöggum
og fljótvirkum hætti. Árangurinn þarf
að koma fljótt í ljós, annars fær
almenningur ekki trú á þeim efnahags-
ráðstöfunum, sem gera þarf.“ Á þessa
leið mæltist Geir Hallgrímssyni, for-
manni Sjálfstæðisflokksins á blaða-
mannafundi, sem forystumenn flokksins
boðuðu til í gær, þar sem kynnt var
stefna flokksins í efnahags- og at-
vinnumálum, „Leiftursókn gegn verð-
bólgu, forsenda bættra lífskjara."
• Formleg kosninga-
barátta hafin
Með þessum fundi hófst formleg kosn-
ingabarátta Sjálfstæðisflokksins.
Blaðamannafundinn sátu auk Geirs:
Gunnar Thoroddsen, varaformaður, Sig-
urður Hafstein, framkvæmdastjóri og
Birgir ísleifur Gunnarsson, formaður
framkvæmdastjórnar flokksins. Geir
skýrði frá því í upphafi, að í gær hafi
verið haldinn fundur frambjóðenda
Sjálfstæðisflokksins við alþingiskosn-
ingarnar, þar sem stefnan hafi verið
rædd í einstökum málaflokkum. Geir
Hallgrímsson sagði: „Við teljum nauð-
synlegt að undirstrika, að við sækjumst
eftir kjörfylgi til þess að takast á við
þann vanda, sem nú er í efnahagsmálum
þjóðarinnar, vanda, sem er meiri en áður
og miklu máli skiptir að verði leystur. í
því sambandi eru þrjú meginviðfangs-
efni. í fyrsta lagi, verður að hreisna til
eftir viðskilnað vinstri stjórnarinnar og í
öðru lagi verður að hafa forgöngu um
leiftursókn gegn verðbólgu. Samhliða
þessu tvennu verður í þriðja lagi að hefja
undirbúning og gera ráðstafanir til að
skapa skilyrði fyrir nýrri sókn til bættra
lífskjara. Snúa þarf við blaði, auka
þjóðarframleiðslu og þjóðartekjur."
Hinn 1. desember næstkomandi, mun
allur launakostnaður í þjóðfélaginu
hækka um 9 til 11% í kjölfar 13%
hækkunar framfærsluvísitölu, sagði Geir
Hallgrímsson, og í kjölfar þess kvað
hann koma fiskvérðsákvörðun með við-
líka hækkun. Loks sagði formaður Sjálf-
stæðisflokksins, að fyrir lægju upplýs-
ingar um, að fyrir ríkisstjórn lægju
hækkunarbeiðnir, 28 talsins, sem ekki
hafi hlotið afgreiðslu stjórnvalda, en
verðhækkunartilefnin væru þegar komin
fram. Geir kvað óhjákvæmilegt að horf-
ast í augu við þessar hækkanir. Slík
þróun myndi leiða til stöðvunar atvinnu-
vega og þar með atvinnuleysis, ef ekkert
væri að gert, eða áframhaldandi gengis-
sigs eða gengislækkunar og óstöðvandi
verðbólguþróunar í kjölfarið.
• Stöðvun verðbólg-
unnar með leiftursókn
„Stöðvun verðbólgunnar með leiftur-
sókn er því nauðsynleg," sagði Geir
Hallgrímsson, „því að eins og kunnugt
er, þá er verðbólguhraðinn nú frá
ársbyrjun til ársloka 55% og vöxtur
þjóðarframleiðslunnar hefur stöðvazt. í
kjölfarið hlýtur að koma atvinnuleysi.
Með leiftursókn leggjum við áherzlu á, að
árangur verði snöggur og komi fljótt í
ljós, því aðeins fæst almennur skilningur
á aðgerðunum og almenningur mun
snúast á sveif með þeim aðilum, sem
þannig vinna. í síðustu ríkisstjórn undir
forystu sjálfstæðismanna tókst að koma
verðbólgunni niður í 26% í ársbyrjun
1977 eftir 2% árs starf, þrátt fyrir 25 til
35% rýrnun viðskiptakjara. Þá komu
kjarasamningarnir um mitt ár 1977 og
ein af ástæðunum fyrir þeim samning-
um, var, að launþegar höfðu misst
þolinmæðina — þess vegna viljum við nú
snögga og virka aðgerð gegn verðbólgu.
Við náum ekki árangri í framtíðarupp-
byggingu íslenzkra atvinnuvega og sókn
til bættra lífskjara, nema við sigrumst á
verðbólgunni."
• Ætlar að afnema
skatta vinstri stjórnar
Geir Hallgrímsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins, kvað flokkinn myndu
afnema skatta vinstri stjórnarinnar.
Nettóskattaukning hennar hefði verið
rúmlega 20 milljarðar króna, en þar að
auki hefði hún tekið lán að upphæð 15
milljarðar króna. Afnám þessara skatta
myndi leiða til þess að skera þyrfti niður
ríkisútgjöld, sem næmu 35 milljörðum
króna eða um 10% ríkisútgjalda. Þetta
myndi Sjálfstæðisflokkurinn gera með
því að lækka niðurgreiðslur og breyta
hluta þeirra í tekjutryggingu fyrir hina
lægstlaunuðu. Vinna þurfi fjárlagafrum-
varpið að nýju frá grunni og flokkurinn
myndi bjóða út verklegar framkvæmdir,
svo sem eins og vegaframkvæmdir og
hafnargerð. Þá nefndi hann og strand-
ferðir og kvað nauðsynlegt, að ríkisfyr-
irtæki yrðu rekin hallalaust, fyrirtæki á
borð við Póst og síma og Rafmagnsveitur
ríksins. Þá kvað hann flokkinn stefna að
því að draga úr sjálfvirkum útgjöldum
ríkissjóðs samkvæmt ákvæðum fjárlaga
og sjálfvirkum útgjöldum í fjárfestinga-
lánasjóði. Eðlilegast væri, að bankakerf-
ið tæki við slíkri þjónustu.
Sjálfstæðisflokkurinn vill, að ákvarð-
anir um vexti verði færðar frá ríkisvald-
inu til markaðarins, einstakra banka,
sparisjóða, fyrirtækja og einstaklinga.
Almenningi verði gert kleift að fjár-
magna ríkisframkvæmdir með skulda-
bréfakaupum, t.d. vegnaframkvæmdir.
Jafnframt verði sparifjáreigendum
heimilað að leggja fé sitt inn á verð-
tryggða bankareikninga. „Þessi stefna
leiðir tií vaxtalækkunar en tryggir um
leið hag sparifjáreigenda og eykur inn-
lendan sparnað," segir í stefnu flokksins.
• Aðilar vinnumarkaðarins
beri ábyrgð á samningum
Formaður Sjálfstæðisflokksins kvað
aðila vinnumarkaðarins verða að bera
ábyrgð á gerðum kjarasamningum og
þeir gætu ekki vænzt þess, að gengissig
komi til. Sjálfstæðisflokkurinn ætli að
afnema lögbundin ákvæði um kaup-
gjaldsvísitölu og kvað hann aðila vinnu-
markaðarins verða í samningum að leita
leiða til þess að stöðva víxlhækkanir
kaupgjalds og verðlags. Samningar við
opinbera starfsmenn væru nú lausir og
hlytu þeir að vera gerðir samstíga
almennum kjarasamningum. Opinberir
starfsmenn ættu að hafa sambærileg
launakjör og aðrir. Þeir væru starfs-
menn alls almennings og gætu ekki
ætlazt til betri launakjara en hann og
almenningur gæti jafnframt ekki ætlazt
til þess að hafa hærra kaupgjald en
opinberir starfsmenn. „Ef þessi stefna
okkar sjálfstæðismanna á að ná tilgangi
sínum,“ sagði Geir Hallgrímsson, „verð-
ur fólk að færa fórnir. Sjálfstæðisflokk-
urinn ætlar að vernda láglaun og laun
þeirra, sem hafa skerta starfsorku með
tekjutryggingu, sem fjármagn fæst í
vegna lækkaðrar niðurgreiðslu. Með
tekjutryggingunni vildi Sjálfstæðis-
flokkurinn aðstoða láglaunafólk á meðan
hátekjufólk yrði að bera uppi landbúnað-
arvöruverðshækkunina. Fólk með hærri
tekjur yrði að bera þessar byrðar."
Geir Hallgrímsson kvað Sjálfstæðis-
flokkinn ætla að fella niður tekjuskatt af
almennum launatekjum í kjölfar afnáms
skatta vinstri stjórnarinnar. Hann
nefndi sem dæmi, að hjón með 2 börn
myndu ekki fá tekjuskatt, nema árslaun
þeirra færu yfir 8 milljónir króna og
kvað t.d. unnt að miða við að frítekju-
mark barnlausra hjóna gæti orðið um 6
milljónir á ári. Hann tók þó fram, að
ekki væri unnt að gera hvort tveggja í
senn, afnema skatta vinstri stjórnarinn-
ar og fella tekjuskatt niður, þó gæti
komið til mála að víxla milli óbeinna
skatta og rýmka tekjuskattsákvæði.
Skattar yrðu lækkaðir í áföngum.
Þá sagði formaður Sjálfstæðisflokks-
ins, að markmið flokksins væri að
afnema verðlagshöft og gjaldeyrishöft,
aukið frelsi í verðlagningu myndi leiða
til lægra vöruverðs og flokkurinn vildi
einnig selja ýmis ríkisfyrirtæki og nota
andvirði þeirra til þess að aðstoða við
stofnun nýrra fyrirtækja og atvinnu-
möguleika. Hann kvað flokkinn vilja
gera átak í vegaframkvæmdum, vega-
gerð væri að mati flokksins forgangs-
verkefni, sem stuðla myndi að bættri
byggðaþróun. Stuðlað yrði að auknum
iðnaði og stóriðju, auk þess sem stórátak
yrði gert í virkjunarmálum.
• Sparnaður um
35 milljarða
Geir Hallgrímsson var spurður að því,
hvernig Sjálfstæðisflokkurinn vildi
skera niður ríkisútgjöld um 35 milljarða
króna. Geir nefndi í fyrsta lagi lækkun
niðurgreiðslna, dregið yrði jafnframt úr
framlögum úr ríkissjóði til fjárfest-
ingarlánasjóða, takmörkuð yrði sjálf-
virkni í framlögum ríkisins samkvæmt
fjárlögum og í því sambandi yrði að
endurskoða fjárlagagerðina frá grunni,
fara yrði yfir hana lið fyrir lið. Þá nefndi
hann að sjálfstæðismenn vildu bjóða út
verklegar framkvæmdir og þjónustu,
sem ríkið hefði haft á hendi. Hann kvað
10% niðurskurð ekki nást fram, nema
farið yrði yfir alla liði fjárlaga. Þó lagði
hann á það áherzlu, að heilbrigðisþjón-
ustan yrði jafnvirk og verið hefði. „Við
höfum þá trú,“ sagði Geir, „að unnt sé að
spara á því sviði án þess að skerða
þjónustuna, en allt þetta verður þó að
ræða mjög ítarlega, hvern einasta þátt.“
I sambandi við sparnað í heilbrigðis-
kerfinu kvað Geir unnt að efla heimilis-
lækningar og þjónustu utan sjúkrahús-
anna, göngudeildir og ennfremur mætti
spara í rekstri sjúkrahúsa. Þá kvað hann
möguleika á að skapa skilyrði fyrir
sjálfseignarstofnanir og mannúðarsam-
tök til þess að þær gætu rekið eigin
stofnanir. Minnti hann í því sambandi á
að sjómannasamtökin hefðu rekið slíka
stofnun um langt árabil. Einnig væri
unnt að hugsa sér breytingar á rekstr-
arfyrirkomulagi sjúkrahúsanna. Hann
kvað Sjálfstæðisflokkinn ekki myndu
vilja bjóða út heilbrigðisþjónustuna,
nema í litlum mæli, sem lítið dæmi
nefndi hann t.d. þvott fyrir sjúkrahúsin.
• Niðurgreiðslur —
blekking
Blaðamenn spurðu Geir Hallgrímsson
nánar um breytingar á kaupgjaldsvísi-
tölu og kvað hann flokkinn vilja afnema
lögbundin ákvæði um hana. Hann kvað
eilíft fikt stjórnvalda með niðurgreiðslur
í sambandi við kaupgjaldsvísitölu aðeins
vera til þess að blekkja launþega.
Stjórnvöld hefðu undanfarið notfært sér
það, að vægi landbúnaðarvara væri
miklum mun meira í grundvelli vísitöl-
unnar, en í almennri neyzlu landsmanna
á þessum vörutegundum. Því væru niður-
greiðslur á landbúnaðarvörur aðeins ein
leið ríkisstjórnar til þess að rýra verð-
bætur launþega. Þetta sýndi aðeins, hve
ótrygg og óvirk þéssi vísitölutenging
launa væri launþegum. Hann kvað
nauðsynlegt að vigta saman ákvarðanir
varðandi tekjutryggingu láglaunafólks
og þeirra, sem byggju við skerta starfs-
orku og sagði hann að í þeim efnum
kæmu vissulega til greina samráð við
aðila vinnumarkaðarins. Hann kvaðst
sannfærður um, að fólk vildi reyna slíkar
breytingar. Þeir, sem hefðu meiri tekjur,
hlytu að vilja færa fórnir um skamman
tíma í þeirri von að sjá einhvern
árangur. Menn vildu þetta, fremur en
hjakka ávallt í sama farinu og þurfa að
ganga frá því vísu að vísitölubætur
þeirra séu skertar á 3ja mánaða fresti.
Hvar er skiptingin milli láglauna og
hálauna? — var spurt. Geir nefndi sem
dæmi viðmiðun síðustu ríkisstjórnar 210
til 220 þúsund króna mánaðarlaun, en
hann tók fram að slík viðmiðun yrði að
fara eftir framfærsluskyldu viðkomandi
og fjölskyldustærð. En hann tók fram, að
hvort miðað yrði við þessa upphæð eða
ekki ylti á aðilum vinnumarkaðarins.
Þá var spurt um það hvaða fyrirtæki í
eigu ríkisins yrðu föl, ef Sjálfstæðis-
flokkurinn kæmist til valda. Geir nefndi
sem dæmi Ferðaskrifstofu ríkisins, Bif-
reiðaeftirlit ríkisins, Siglósíld, Lands-
smiðjuna, hlutabréf ríkisins í Slippstöð-
inni, Þormóð ramma í Siglufirði og
Álafoss.