Morgunblaðið - 06.01.1980, Síða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. JANÚAR 1980
Umsjón: Séra Jón Dalbtí Hfóbjartsson
Séra Karl Siyurbjörnsson
Sigurtrur Pdlsson
Au DROTTINSDEGI
Haukur Guð-
laugsson leikur á
orgelið í St. Nikolai-
kirkjunni í Ham-
borg 9. sept. sl., en
þar hélt hann sjálf-
stæða orgeltónleika.
Frá árlegu organ-
istanámskeiði í Skál-
holti
Söngmálastjóri þjóðkirkjunnar
Á s.l. ári kynntum við nokkrar starfsgreinar innan íslensku þjóðkirkjunnar. í dag kynnum við mjög merkilegt
starf sem heyrir undir embætti söngmálastjóra þjóðkirkjunnar.
Haukur Guðlaugsson hefur verið söngmálastjóri frá 1974, en hann tók við af dr. Róbert A. Ottóssyni, sem gegnt
hafði þessu starfi allmörg ár. Fyrsti söngmálastjórinn var Sigurður Birkis.
Ilaukur Guðlaugsson er organisti á Akranesi jafnhliða þessu starfi og í mörg ár var hann skólastjóri
Tónlistarskólans á Akranesi og stjórnandi Karlakórsins Svana en lét af þeim störfum er hann tók við starfi
söngmálastjóra.
Haukur er landskunnur organisti og hefur haldið f jölmarga tónleika víða um land. Á s.
9. sept. hélt hann svo sjálfstæða orgeltónleika í St. Nikolai kirkjunni í Hamborg.
Við tókum Hauk Guðlaugsson
tali og spurðum hann:
— I hverju er starf söngmála-
stjóra þjóðkirkjunnar fólgið?
Það má segja að það skiptist
aðallega í fjóra þætti.
1. Heimsóknir til kirkjukóra um
allt land.
2. Námskeiðahald.
3. Gerð námsefnis fyrir kóra og
organista.
4. Skólastjórn Tónskóla þjóðkirkj-
unnar, sem tilheyrir þessu
starfi.
— Nú eru ferðalög tímafrek á
þessu landi, hvað hefur þér tekist
að heimsækja marga kirkjukóra?
Það má segja að ég hafi heim-
sótt allflesta kóra á svæðinu frá
Vík í Mýrdal austur, norður og
vestur í Borgarfjörð að undan-
teknu Eyjafjarðarprófastdæmi.
Þetta hefur verið mjög ánægjulegt
starf. Móttökurnar hafa alls stað-
ar verið frábærar og verð ég að
segja að víðast hvar er unnið mjög
gott starf á þessum vettvangi.
— Á hvað leggur þú mestu
áherslu í starfinu með kirkju-
kórunum?
Mér hefur fundist aðalatriðið að
bæta raddgæði kóranna hvort sem
sungið er einraddað eða raddað. I
þessu sambandi hef ég útbúið
námsefni fyrir kórstjóra og kóra.
Þ.e. hefti fyrir kórstjóra og annað
hefti fyrir kórmeðlimi með 90 mín.
tónbandi sem á eru söngæfingar
og leiðbeiningar.
— Er erfitt að fá fólk til að
syngja í kirkjukór?
Mörgum finnst það eflaust bind-
andi starf, en á flestum stöðum
virðist það ganga vonum framar. í
því sambandi bind ég miklar vonir
við hina mörgu barnakóra sem eru
starfandi undir stjórn mjög
menntaðra og hæfra tónmennta-
kennara. Það hljóta að koma
raddir í kirkjukórana úr þessum
stóra hópi á næstu árum. r, ,
Eg var á
Siglufirði í haust og sá þá mjög
ánægjulegan hlut, en þar hafði
organistinn Guðjón Pálsson æft
barnakór sem söng við allar
barnaguðsþjónusturnar. Starf sem
þetta á án efa eftir að gefa góðar
raddir í kirkjukóra landsins. Ég
get líka getið þess að í fyrra vor
kom ég til Grímseyjar og tók mér
þar fyrir hendur að raddprófa öll
börnin á staðnum, en það gaf góða
raun og er ég viss um að þeir verða
ekki í vandræðum með sinn
kirkjusöng í náinni framtíð. gn ;
Grímsey er ágætur kór, þó erfitt
hafi verið með organista upp á
síðkastið.
1. hausti eða nánar tiltekið
— Hvernig hafa námskeiðin
gengið fyrir sig?
Organistanámskeið hef ég bæði
haft á Hólum og í Skálholti. Hin
árlegu haustnámskeið í Skálholti
hafa verið mjög vel sótt. Meðal
námsefnis er: söngstjórn, radd-
þjálfun, orgelleikur og leikur af
fingrum fram svo og kórsöngur,
fyrirlestrar og tónlistarkynning.
Þessi námskeið hafa verið mjög
ánægjuleg og sérstaklega vel sótt
nú upp á síðkastið þegar heilu
kórarnir hafa bæst í hópinn
síðustu dagana. Þetta hafa líka
verið mjög uppörvandi námskeið
fyrir þátttakendur utan af landi,
sem þarna hafa kynnst því sem
verið er að gera annars staðar og
fengið ómetanlegan stuðning og
uppörvun.
— Tónskóli þjóðkirkjunnar er
undir þinni stjórn, hvað eru marg-
ir nemendur í honum og hverjar
eru námsgreinarnar?
I ár eru 30 nemendur. Kennt er
á orgel og píanó. Einnig er kennd
söngstjórn, söngur, tónfræði,
hljómfræði og liturgia. 6 kennarar
starfa við skólann, en hann er til
húsa að Freyjugötu 24 í Reykjavík.
Húsnæðið er að vísu lítið en
vonandi verður hægt að bæta úr
því innan tíðar. Ég get með mikilli
ánægju sagt frá því að nú er verið
að ganga frá kaupum á 18 radda
pípuorgeli fyrir skólann, en það er
æfingaorgel þýska orgelleikarans
og kennararns Förstemanns, en
hann er Islendingum að góðu
kunnur. Við fáum þetta góða orgel
á aðeins 2,5 milljónir króna, en
það er metið á 40 milljónir króna.
Við höfum enn ekki fengið hús-
riæði fyrir þennan grip en vonandi
leysist það fljótlega því þetta
verður ómetanlegt starfstæki
fyrir skólann.
— Er skortur á organistum?
Á íslandi eru um 180 organistar,
samt vantar organista á ýmsa
staði. En nú eru nokkuð margir
við nám. Einnig er verið að vinna
að samræmdri námskrá í orgelleik
fyrir tónlistarskólana, sem líka á
eftir að örva fólk til orgelnáms.
Von mín er því sú að mikil bót
verði á þessum málum á næstu
árum.
— Organistar lögðu land undir
fót á s.l. sumri, getur þú sagt
okkur nánar frá því?
Dagana 7.—21. júní s.l. fóru
íslenskir organistar í kynnis- og
námsför til Leipzig og Vínarborg-
ar. í förinni var 51 þátttakandi úr
nær öllum sýslum landsins. Við
komum víða við. T.d. heimsóttum
við Tómasarkirkjuna þar sem
J.S.Bach starfaði. Þar hlýddum
við á Tómanerkórinn bæði á æf-
ingu, tónleikum svo og í guðsþjón-
ustu. Við nutum sérstakrar mót-
töku biskupsins í Tómasarkirkj-
unni svo og Tómasarkantorsins.
Einnig var farið til Eisenac, fæð-
ingarstaðar Bachs.
I Vínarborg hlustuðum við á
Vínardrengjakórinn, en sú stund
varð sérstaklega eftirminnileg
vegna þess að Bandaríkjaforseti.
Jimmy Carter, og frú voru meðal
kirkjugesta ásamt tilheyrandi ör-
yggisvörðum. Einnig voru skoðað-
ir fjölmargir merkir staðir svo
sem heimili margra tónskálda,
orgelverksmiðjur, kirkjur og kast-
alar. Ennfremur sóttum við marga
tónleika.
Þessi ferð var mjög vel heppnuð
og held ég að allir hafi verið
ánægðir og mikils vísari um tón-
listarsögu og tónlistarlíf þessara
landa.
Auk hins fasta starfs má geta
þess að söngmálastjóri er for-
maður Kirkjukórasambands ís-
lands, situr í nefnd sem nú
endurskoðar helgisiðabók kirkj-
unnar svo og fleiri nefndum. En
hann gerir líka framtíðaráætlanir.
Árið 1981 er 1000 ára afmæli
kristniboðs á íslandi og verður
þess minnst með ýmsu möti, en
Haukur hefur þá í hyggju að hafa
kórahátíð í Skálholti. Einnig hefur
hann í hyggju að stofna til kóra-
móts í Reykjavík á 300 ára afmæli
J.S. Bachs.
Við þökkum Hauki Guðlaugs-
syni fyrir viðtalið og biðjum hon-
um blessunar Guðs í þessu viða-
mikla starfi.
Bibliu-
lestur
vikuna 6.—12. janúar
Sunnudagur G. jan. Jóh. 8:12-20
Mánudagur 7. jan. Jóh. 2:12- 25
briðjudagur 8. jan. Jóh. 3:1-8
Miðvikud. 9. jan. Jóh. 3:9-21
Fimmtud. -10. jan. Jóh. 3:22-30
Föstudagur 11. jan.Jóh. 3:31-36
Laugardagurl2. jan. Jóh. 4:1-26
Ljós heimsins
Jesús sagði:
Ég er ljós heimsins, hver sem fylgir mér, mun ekki ganga í
myrkrinu, heldur hafa ljós lifsins.
(Jóh. 8:12)
Jesús talaði stór orð um sjálfan sig. Engum sem til hans heyrði duldist að hér talaði sá sem valdið
hafði. Ég er ljós heimsins. Ég er brauð lífsins. Ég er hið lifandi vatn. Ég er vegurinn, sannleikurinn
og lífið. Þér hafið heyrt að sagt var... en ég segi yður.
Það er eðlilegt að þessi stóru orð veki spurningar nú eins og þá. Hver var hann sem talaði? Er
mark á honum takandi. Getur hann staðið við stóru orðin?
Þrettándadagur er síðasti dagur jóla. Á jólum er hugleidd fæðing þessa Jesú frá Nasaret og
hvernig hún bar að. Jólafrásagan svarar að nokkru spurningu okkar um það hver hann er. Immanúel
var heiti sem hann var nefndur — Guð með oss —.
„Hið sanna Ijós sem upplýsir hvern mann var að koma í heiminn", segir í jólaguðspjalli
Jóhannesar og á síðasta jóladegi mætir okkur fullyrðing Jesú sjálfs: Ég er ljós heimsins.
Mörgum finnst líf sitt hjúpað myrkri. Fortíðin er myrk fyrir mörgum, röð vonbrigða, ósigra og
synda sem ekki verður bætt fyrir. Ýmsir eygja enga von í framtíðinni. Tilhugsunin um hana fyllir
kvíða. Framtíðin er hulin myrkri. Við slíka segir Jesús: Ég er Ijós heimsins, hver sem fylgir mér mun
ekki ganga í myrkri, heldur hafa ljós lífsins. Fagnaðarerindi jólanna heldur áfram að hljóma. Með
Jesú Kristi er komið ljós í heiminn sem þér er ætlað. Ljós sem lýsir upp skugga fortíðarinnar og
varpar birtu á framtíðina. Ekki svo að skilja að í fylgd með honum sé lífið átakalaust. Nei. En í fylgd
með honum er lífið vonarbjart, vegna þess að hann tekur þig sér við hönd og „leiðir þig um rétta
vegu fyrir sakir nafns síns“. Hann hefur sigrað veldi myrkursins.
Mörgum spurningum um myrkrið og vald þess yfir mönnunum er ósvarað þrátt fyrir allt. Þeim
verður seint svarað. Eina svarið sem okkur er gefið að þeir sem eru í fylgd hans sem sagðist vera
Ijósið eru vegna náðar hans lausir undan valdi myrkursins og er ætlað að bera öðrum ljós af hans
Ijósi.
Guð gefi okkur að lúta þessum orðum í trú og ganga heilshugar til fylgdar við Jesúm Krist á þessu
nýbyrjaða ári, ganga það í ljósi hans og vera öðrum ljós.