Morgunblaðið - 08.02.1980, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1980
13
Eigin f jármögn-
un jókst um 3
milljarða króna
ATHYGLISVERÐ hækkun hefur
orðið á eigin fjármögnun fjárfest-
ingarlánasjóðanna, eða úr 2,3
milljörðum króna 1978 í um 5,3
milljarða króna á árinu 1979
segir í bráðabirgðayfirliti Seðla-
banka íslands um þróun pen-
ingamála og lánamarkaðar á
árinu 1979.
Drýgstan þátt í þessu á verð-
trygging lána sjóðanna, sem þróast
hefur frá setningu sérstakra laga
um lánskjör þeirra árið 1975 og
komist á að fullu samkvæmt lögum
um stjórn efnahagsmála og fleira á
síðasta ári.
Sjóðirnir nýttu þennan bata til
þess að efla lausafjárstöðu sína í
formi bankainnstæðna á árinu 1979,
því að áætluð útlánaáform og fjár-
öflun til þeirra miðuðust ekki við
svo mikla aukningu eigin fjármögn-
Fjárfestingarlánasjóðirnir:
Flutt út fyrir 278,5
milljarða króna 1979
Þar af er útflutningur iðnaðarvara 21,7%
Heildarútflutningur landsmannu
nam 278,5 milljörðum króna árið
1979 þar af nam útflutningur
iðnaðarvara 60,4 milljörðum eða
21,7% af heildarútflutningi. Út-
flutningur alls nam 37,4 milljörð-
um en kísiljárns 3,3 milljörðum eða
samtals 40,7 milljörðum, sem jafn-
gildir 14,6% af heildarútflutningi.
Útflutningur annarra iðnaðarvara
nam hinsvegar 19,6 milljörðum eða
7% af útflutningi landsmanna og er
það svipað hlutfall og undanfarin
ár (var 6,3% árið áður). Hinsvegar
hefur útflutningsverðmæti iðnað-
arvöru aukist hraðar á árinu en
útflutningsins i heild, sem aftur
bendir til þess að markaðir hafi
verið hagstæðir og hagstæðari en
markaðir fyrir íslenska útflutn-
ingsvöru i heild.
Að vanda eru það fjórar útflutn-
ingsiðngreinar, sem bera uppi út-
flutninginn en það eru ullarvörur,
skinn og skinnavörur, niðursuða og
kísilgúr og nemur útflutningur þess-
ara fjögurra vöruflokka 85% af
heildariðnaðarvöruútflutningi.
Lang fyrirferðamestur er útflutn-
ingur ullarvara, samtals 8,3 millj-
arðar eða 42% af heildariðnaðar-
vöruútflutningnum. Þessi útflutn-
ingur var áður 4,5 milljarðar og
hefur því aukist að verðmæti um
84% en að magni um tæp 13%
Útflutningur skinna og skinna-
vara nam að þessu sinni 3,6 milljörð-
um en hafði árið áður numið 2,1
milljarði.
Útflutningur niðursuðu nam 3,1
milljarði hafði áður numið 2 millj-
örðum og útflutningur kísilgúrs 1,8
milljörðum en var áður 1,3 milljarð-
ur. Útflutningur vara til sjávarút-
vegs ýmist rekstrarvara (veiðarfæri,
umbúðir) eða vélar og tæki nema
samtals 1,2 milljörðum króna en
nam í fyrra 0,7 milljörðum og hafa
því næstum tvöfaldast á árinu.
Fyrirferðamesti hlutinn í þessum
útflutningi eru veiðarfæri og veið-
arfærahlutar samtals 0,7 milljarðar
en vélar og tæki eru ört vaxandi
þáttur og nemur nú útflutningur
þeirra 0,25 milljörðum króna.
Einn vaxtamesti útflutningurinn
á árinu var vikurútflutningurinn er
jókst úr 45 milljónum króna í 206
milljónir eða rúmlega fjórfaldaðist.
Dr. Hákon Aðalsteinsson
Yarði doktorsritgerð
30. NÓVEMBER s.l. varði dr. Há-
kon Aðalsteinsson doktorsritgerð
sína við háskólann í Uppsölum.
Ritgerðin heitir „Zooplankton and
its relation to available food in lake
Mývatn“ eða „Dýrasvif og fæðuskil-
yrði þess í Mývatni“ og var verkið
unnið sem liður í þeirri heiidar-
rannsókn á vistkerfi Mývatns og
Laxár sem nýlega er lokið. And-
mælandi við doktorsvörnina var dr.
Jan Stensson frá háskólanum i
Gautaborg.
Dr. Hákon Aðalsteinsson fæddist
1947 í Neskaupsstað og eru foreldrar
hans Auður Bjarnadóttir og Aðal-
steinn Halldórsson nú bændur í
Skálateigi í Norðfirði. Hákon varð
stúdent 1967 frá MA og lauk fil kand
prófi frá Uppsalaháskóla 1973. Hann
hefur síðan starfað á Orkustofnun
og stjórnar nú umhverfisrannsókn-
um stofnunarinnar, en hefur auk
þess sinnt sjálfstæðum rannsóknum.
Doktorsritgerð Hákonar kom út í
INNLENT
norrænu riti um vistfræði, „OIKOS“,
en auk þess er hana að finna í bók
þeirri sem Hið íslenska fræðafélag í
Kaupmannahöfn gaf út nýverið um
rannsóknirnar á Mývatni og Laxá.
Bókin fæst hjá Sögufélaginu í
Reykjavík.
TOGARARNIR eru smiðaðir í skipasmíðastöð í Viana, skammt frá Oporto. Skip Búr er nær á
myndinni, en togari Útvers. sem kemur í aprilmánuði, er til hægri. Fjórmenningarnir fyrir framan
skipin eru frá vinstri: Víglundur Jónsson formaður Útvers, Gunnar Friðriksson forstjóri,
umboðsmaður portúgölsku skipasmíðastöðvarinnar, Marteinn Jónasson, framkvæmdarstjóri BÚR,
og Björgvin Guðmundsson, formaður útgerðarráðs BÚR.
Portúgalstogar-
arnir koma í vor
FYRIR skömmu voru fulltrúar
Bæjarútgerðar Reykjavíkur og
Útvers í Ólafsvík á ferð í
Portúgal. þar sem í smiðum eru
skuttogarar fyrir þessa aðila.
Samið var um þessi skipakaup
til þess að greiða fyrir saltfisks-
ölu til Portúgals. (
Nær allur búnaður í skipunum
er norskur og skipin eru smíðuð
undir eftirliti norska fyrirtækis-
ins Ankerlökken, sem hannað
hefur mörg fiskiskip fyrir
Islendinga. Skip Ólafsvíkinga
verður tilbúið um miðjan
aprílmánuð, en skip BÚR síðari
hluta maímánaðar.
Meðaldagsskuld ríkissjóðs
við Seðlabankann i fyrra
nam um 11 milljörðum króna
í HEILD voru greiðslu-
hreyfingar ríkissjóðs við
Seðlabankann hagstæðar
um 2 milljarða krona á
árinu 1979. Sé hins vegar
tekið tillit til áfallins verð-
bótaþáttar vaxta til árs-
loka, hækkuðu skuldir
ríkissjóðs við Seðlabank-
ann um 2,5 milljarða
króna, þar sem endurmat
af völdum gengisbreyt-
inga og verðbótaþáttar
nam 4,5 milljörðum króna
í heild segir í bráðabirgða-
yfirliti Seðlabanka íslands
um þróun peningamála og
lánamarkaðar á árinu
1979.
Þá segir ennfremur, að
eins og margsinnis hafi
verið bent á sé mjög sterk
árstíðasveifla í fjármálum
ríkssjóðs. Hagstæð
greiðsluútkoma á borð við
þá, sem varð í fyrra, leynir
því umtalsverðum innan-
árshalla. Ætla má, að með-
aldagsskuld ríkissjóðs við
Seðlabankann á árinu 1979
vegna rekstrar þess árs
hafi verið um 12,2 milljarð-
ar króna og er þá meðtalin
heildarútgáfa ríkisvíxla og
skammtímaskuldabréfa.
Innlánsstofnanir áttu að
meðaltali um 1,3 milljarða
króna í formi ríkisvíxla,
þannig að „hrein“ fjár-
mögnun Seðlabankans á
árstíðabundnum halla
ríkissjóðs nam að meðaltali
um 11 milljörðum dag
hvern á árinu 1979.
Vöruskiptajöfnuður hagstæð-
ur um 9,4 milljarða króna
Þjónustujöfnuður hins vegar óhagstæður um 12 milljarða króna
Vöruskiptajöfnuður landsmanna
var á síðasta ári hagstæður um
9,4 milljarða króna, en alls var
flutt út fyrir 278,5 milljarða
króna og inn fyrir 269.1 milljarð
króna að því er segir í bráða-
birgðayfirliti Seðlabanka íslands
um þróun greiðslujafnaðar og
gjaldeyrismála á árinu 1979.
Til samanburðar má geta þess
að vöruskiptajöfnuður lands-
manna var hagstæður um 10,7
milljarða króna á árinu 1978
þegar tölur þess árs hafa verið
umreiknaðar til sambærilegs
gengis, eða hækkaðar um 33,89%.
Þá var flutt út fyrir 236,0 millj-
arða króna en inn fyrir 225,3
milljarða króna.
Útflutningsaukningin milli ár-
anna nemur því um 18%, en
innflutningsaukningin nemur hins
vegar um 19,4% þar af jókst
innfiutningur á olíum langmest
eða um 97,8% úr 27,0 milljörðum
króna í 53,4 milljarða króna.
Fyrstu þrjá ársfjórðungana
1979 var þjónustujöfnuður óhagst-
æður um 8 milljarða króna, og er
það mikil breyting til hins verra
miðað við undanfarin ár. Munar
þar mestu, hvað afkoma flugsam-
gangna hefur farið versnandi. Með
tilliti til þess, að síðasti ársfjórð-
ungur er jafnan óhagstæður, má
ætla, að halli á þjónustujöfnuði á
árinu í heild geti numið nálægt 12
milljörðum króna.
Sé viðskiptajöfnuður leiðréttur
með tilliti til þess, sem að framan
er sagt um sveiflur í útflutnings-
vörubirgðum og innflutningi sér-
stakra fjárfestingarvara, verður
viðskiptajöfnuður ársins 1979
hagstæður um tæpa 3 milljarða
króna, og viðskiptajöfnuður ársins
1978 nánast í fullum jöfnuði.