Morgunblaðið - 25.09.1980, Síða 1

48 SÍÐUR
216. tbl. 68. árg.
FIMMTUDAGUR 25. SEPTEMBER 1980
Prentsmiðja Morgunbiaðsins.
Sovétríkin:
Fékk mild-
ari dóm
vegna iðr-
unar og
yfirbótar
Moskvu. 24. sept. AP.
ANDÓFSMAÐURINN Lev
Regelson, sem barist heíur
fyrir frelsi manna til að
iðka trú sína, var í dag
dæmdur i fimm ára skil-
orðsbundið fangelsi fyrir
rétti í Moskvu. í öðrum
réttarhöldum var Vyach-
eslav Bakhmin, sem gagn-
rýnt hefur misbeitingu
geðlækninga á sovéskum
sjúkrahúsum, dæmdur í
þriggja ára þrælabúða-
vinnu fyrir óhróður um
Sovétríkin.
ÍRANSKIR HERFANGAR — íranskir striðsfangar, sem teknir voru höndum þegar íranska borgin Qasr-E-Shirin féll í hendur íraka i
gær. Myndin er frá iröksku fréttastofunni. (AP-simamynd)
Tass-fréttastofan rússneska
sagði, að Regelson hefði „einlæg-
lega iðrast" gerða sinna og „for-
dæmt“ óhróður sinn um Sovétrík-
in. Þykir sú afstaða hans skýra
það hve vægan dóm hann fékk en
hann átti yfir höfði sér allt að sjö
ára dóm. Tass sagði, að Bakhmin
hefði dreift andsovéskum áróðri
og haldið fram ósannindum um að
geðlækningar væru „notaðar í
pólitískum tilgangi í Sovétríkjun-
um“. Dómurinn yfir Bakhmin var
eins þungur og lög leyfðu.
Þessir misjöfnu dómar yfir
þessum tveimur mönnum eru tald-
ir vera ábending til andófsmanna
um að það geti komið sér vel fyrir
þá að „iðrast" og „fordæma" fyrri
gerðir.
Iranir láta undan siga
á flestum vígstöðvum
Bagdad. Teheran, 21. sept. AP.
ÍRASKT herlið sótti enn lengra
inn 1 Iran í dag á 500 km langri
víglínu og rak á undan sér að-
þrengda iranska hermenn. írakar
segja. að enn hafi þrir bæir fallið i
hendur þeim.
Þá segjast þeir hafa skotið
niður 21 iranska herþotu og níu
herskip. íranskar herþotur og fall-
hyssubátar réðust i dag á oliustöðv-
ar i Írak og íraskar þotur réðust á
oliustöðvar á Kharg-eyju, sem er
ein helsta oliuútflutningsmiðstöð
trana.
Leiðtogar beggja ríkjanna hvöttu í
dag þegna sína til að berjast „heil-
ögu stríði" og Bani-Sadr, íransfor-
seti, sagði að íranir myndu „berjast
til síðasta blóðdropa". Olíustöðin í
Abadan var enn í ljósum logum en
íranska varnarliðið hélt þó enn
borginni. íranir hafa viðurkennt að
þeir hafi hörfað áýmsum vígstöðv-
um. Engin olía frá Irak og íran er nú
flutt um Persaflóa.
Walesa fagnað við
komuna tíl Varsiár
Varsjá, 24. w*pt. AP.
MIKILL mannfjöldi fagnaði í dag
Lech Walesa. þegar hann kom til
Varsjár til að fá löggildingu á
sambandi óháðra verkalýðsfélaga.
Ilann sagði seinna á fundi verk-
smiðjufólks, að þetta væri „hreyf-
ing, sem ekki verður stöðvuð“.
Haft er eftir heimildum. að Walesa
hafi á fundi með fjórum pólskum
varaforsætisráðherrum krafist
þess, að hið nýja verkalýðssam-
band fengi aðgang að fjölmiðlum
til að hrekja óhróður og lygar
yfirvaldanna um samhandið og
félaga þess.
Walesa varð að ryðja sér braut í
gegnum mannþröngina þegar hann
kom til borgardómstólsins nokkru
fyrir lokun. Þar afhenti hann ásamt
lögfræðingi sínum skipulagsskrá
sambandsins og önnur skjöl, sem
yfirvöld krefjast. Að sögn embætt-
ismanna mun það taka um hálfan
mánuð þar til löggilding fæst.
Kazimierz Switon, leiðtogi verka-
manna í Katowice í Slesíu, var í
fylgd með Walesa en áður höfðu
yfirvöld hafnað umsókn verka-
manna þaðan. í stað þess að
endurnýja umsóknina ákváðu
verkamenn í Katowice að gerast
deild í verkalýðssamtökum Walesa.
Síðla dags tók Walesa þátt í
fjöldafundi 10.000 manna á
knattspyrnuvelli í Ursus, útborg
Varsjár. „Hreyfingin, sem við höf-
um komið af stað verður ekki
stöðvuð," sagði Walesa við fólkið.
„Hún verður ekki stöðvuð en það er
hægt að tefja fyrir henni.“
íraska útvarpið sagði að ír-
askt herlið hefði lokið við að taka
landamærabæinn Quasr-E-Shirin og
að bærinn Sar-E-Pol-E-Zahab félli
brátt í hendur írökum. Bærinn er 32
km frá landmærunum við írak. Þá
sagði útvarpið að bæ'rinn Mehran
hefði verið tekinn herskildi og að
teknir hefðu verið til fanga hundruð
íranskra hermanna. Iranska útvarp-
ið hvatti í dag fólk í Khuzestan-
héraði til að grafa skotgrafir til að
verjast árásum Iraka.
íranskir klerkar hafa lýst sig
reiðubúna til að fara í „heilagt stríð"
gegn guðleysingjunum í Bagdad og
er haft eftir Teheranútvarpinu, að
gerðar hafi verið ráðstafanir til að
senda þá á vígvöllinn.
Sex arabaríki hafa lýst yfir stuðn-
ingi sínum við íraka og eru Jórdanía
og Kuwait þar fremst í flokki. Flest
leggja þau þó áherslu á, að bundinn
verði endi á átökin og er sagt að þau
óttist erlenda íhlutun ef átökunum
linnir ekki og að olíuútflutningur til
Vesturlanda stöðvist. Jimmy Carter
Bandaríkjaforseti hefur lýst yfir
hlutleysi Bandaríkjanna í þessum
átökum og í sama streng hafa
leiðtogar annarra stórvelda tekið.
Sjá nánar á bls. 22 og 23.
Flugust á
við skurð-
arborðið
Tel Aviv. 24. september. AP.
ÍSRAELSKA blaðið Y ediot
Aharonot sagði Irá þvi i dag. að
ágreiningur milli tveggja í.sra-
elskra kvensjúkdómala'kna
hefði valdið því. að þeir létu
hendur skipta yfir sjúklingn-
um, sem lá meðvitundarlaus á
skurðarborðinu.
Blaðið sagði, að læknarnir
hefðu ekki getað orðið sammála
um, hvernig best væri að lækna
konuna, sem þeir hefðu haft til
meðferðar. í fyrstu hefðu þeir
rifist heiftarlega, en síðan
slegist til að fá úr því skorið,
hvor væri betri læknir. Lækn-
arnir þurftu báðir á læknismeð-
ferð að halda eftir átökin, annar
var saumaður saman á auga-
brún en hinn fékk taugaáfall.
Það fylgdi ekki fréttinni,
hvernig sjúklingnum reiddi af.
Skyndif undur. í Hvíta húsinu
vegna ástandsins í olíumálum
WashinKton. 24. sppt. AP.
EDMUND S. Muskio, innanríkis
ráðherra Bandaríkjanna, var i dag
kvaddur á skyndifund í Ilvita
húsinu vegna átakanna milli traka
og írana. Óttast er, að allur
oliuútflutningur stöðvist frá þess-
um löndum og hugsanlegt. aþ
önnur riki dragist inn i átökin.
Á fundinum átti að fjalla um
áhrif átakanna á olíuframboð í
heiminum og bandarísku gíslana í
íran.
Haft var eftir háttsettum
embættismanni, að búast mætti við
að írak og íran myndu stöðva
olíuútflutning í dag. Bandaríkja-
menn kaupa enga olíu af Irönum og
litla af írökum, en mörg vestræn
ríki auk Japans eru mjög háð olíu
frá þessum löndum.
Muskie sagðist telja, að gíslamál-
ið yrði látið liggja í láginni á meðan
stríðið geisaði, enda hefur verið
látið að því liggja í Teheran-
útvarpinu. Talsmaður innanríkis-
ráðuneytisins bandaríska hvatti í
dag írani til að tengja ekki þessi tvö
mál saman, gíslamálið og stríðið við
íraka, og sagði, að það væri í þágu
Irana sjálfra að sleppa gíslunum.
Hann aftók með öllu, að reynt yrði
að frelsa þá með hervaldi.