Morgunblaðið - 26.09.1980, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. SEPTEMBER 1980
í .tH -
Islands
ferma skipin
sem hér
segir:
AMERÍKA
PORTSMOUTH
Hofsjökull 1. okt.
Berglind 8. okt.
Bakkafoss 13. okt.
Berglind 27. okt.
Goöafoss 28. okt
Bakkafoss 3. nóv.
NEW YORK
Ðakkafoss 15. okt.
Bakkafoss 5. nóv.
HAUFAX
Hofsjökull 6. okt.
Goöafoss 31. okt.
BRETLAND/
MEGINLAND
ANTWERPEN
Alafoss 29. sept.
Eyrarfoss 6. okt.
Álafoss 13 okt.
Eyrarfoss 20. okt.
Álafoss 21 okt.
Eyrarfoss 3. nóv.
FELIXSTOWE
Álafoss 30. sept.
Eyrarfoss 7. okt.
Álafoss 14 okt.
Eyrarfoss 21. okt.
Álafoss 28. okt.
Eyrarfoss 4. nóv.
ROTTERDAM
Álafoss 1. okt.
Eyrarfoss 8. okt.
Álafoss 15. okt.
Eyrarfoss 22. okt.
Álafoss 29. okt.
Eyrarfoss 5. nóv.
HAMBORG
Álafoss 2. okt.
Eyrarfoss 9. okt.
Álafoss 16. okt.
Eyrarfoss 23. okt.
Álafoss 30. okt.
Eyrarfoss 6. nóv.
WESTON POINT
Urriöafoss 8.okt.
Urriöafoss 22. okt.
Urriöafoss 5. nóv.
NORÐURLÖND/
EYSTRASALT
Dettifoss 6. okt.
Dettifoss 20. okt.
Dettifoss 3. nóv.
MOSS
Mánafoss 30. sept.
Dettifoss 7. okt.
Mánafoss 14 okt.
Dettifoss 21. okt.
BERGEN
Mánafoss 29. sept.
Mánafoss 13. okt.
Mánafoss 27 okt.
HELSINGBORG
Mánafoss 3. okt.
Dettifoss 10. okt.
Mánafoss 17. okt.
Dettifoss 24. okt.
THRONDHEIM
Skeiösfoss 13. okt.
GAUTABORG
Mánafoss 1. okt.
Dettifoss 8. okt.
Mánafoss 15. okt.
Dettifoss 22. okt.
KAUPMANNAHÖFN
Mánafoss 2. okt.
Dettifoss 9. okt.
Mánafoss 16. okt.
Dettifoss 23. okt.
HELSINKI
Múlafoss 30. sept.
írafoss 15. okt.
Múlafoss 23. okt.
írafoss 3. nóv.
VALKOM
Múlafoss 1. okt.
írafoss 16. okt.
Múlafoss 14. okt.
írafoss 4. nóv.
RIGA
Múlafoss 3. okt.
írafoss 18. okt.
Múlafoss 27. okt.
írafoss 6. nóv.
GDYNIA
Múlafoss 4. okt
írafoss 20. okt.
Múlafoss 28. okt.
írafoss 7. nó»'
f'Ú ntYKJAVÍK:
é. rnánudögumtil
AKUREYRAR.
ÍSAFJARÐAR
tllVlSKIP
Vegaverkstjórinn sá
hvar skórinn kreppti
Sjónvarp kl. 21.05:
Kalt
stríð
5. þáttur breska mynda-
flokksins Rauði keisar-
inn — lokaþáttur
Á dagskrá sjónvarps kl. 21.05
er fimmti þáttur breska mynda-
flokksins Rauði keisarinn, er
fjallar um ævi Stalíns (1945—
53). Þýðandi og þulur er Gylfi
Pálsson.
— Þáttur þessi fjallar fyrst
og fremst um kalda stríðið, sagði
Gylfi, — það hófst strax við
deilur sigurvegaranna í styrjöld-
inni út af skiptingu herteknu
landanna í Evrópu í áhrifasvæði.
Lýst er ástandi og ólgu á áhrifa-
svæði Rússa í A-Evrópu. Sú
bjartsýni sem menn höfðu bund-
ið við lýðræðisþróun þar, varð
fljótt að engu. Sovétmenn sáu
hvarvetna fyrir því að stjórnir
sem hliðhollar voru sovéska
kommúnistaflokknum kæmust
til valda. Og vonum sem bundn-
ar höfðu verið við að slakna
myndi á ógnarstjórninni heima
fyrir að styrjöldinni lokinni, var
mætt með kröfum Stalíns um
aukin afköst í hergagnaiðnaði og
þungaframleiðslu. Þá er sagt frá
aðgerðum Sovétmanna gagnvart
Berlín og öðrum hlutum Þýska-
lands 1948 og sýndarréttarhöld-
um yfir Rudolf Slansky, aðalrit-
ara tékkneska kommúnista-
flokksins 1952, en hann var
sakaður um að ganga erinda
ensk-amerískrar hentistefnu.
Þegar Stalín lést 1953 var per-
sónudýrkun hans orðin þvílík, að
hann trónaði á sta.lli sem óskeik-
ull guð.
Á tuttugasta flokksþinginu
sem haldið var þremur árum
eftir dauða Stalíns, eða 1956,
hélt Krúsjeff fræga ræðu, þar
sem hann fletti ofan af hryðju-
verkunum og steypti goðinu af
stalli. Sama ár bældu Rússar
niður með harðri hendi upp-
reisnina í Ungverjalandi. Þegar
Krúsjeff féll frá var hætt að
níða Stalín niður og ekki talin
efni til svo opinskárrar gagn-
rýni.
Þó að margt hafi breyst á
yfirborðinu og líf almennings í
Sovétríkjunum sé áhættuminna
nú en áður, er kerfið byggt á
sama stjórnarfari og Stalín
grundvallaði. Það kemur fram í
viðtali við Vladimir Bukofský að
lögreglan sé að sönnu virk í
landinu enn þann dag í dag, en
aðgerðir hennar beinist fyrst og
fremst gegn þeim sem reyni að
túlka of bókstaflega rétt al-
mennings samkvæmt stjórnar-
skránni.
Það eru einkum tveir hópar í
Sovétríkjunum sem enn halda
mynd Stalíns á loft annars vegar
eru þeir sem störfuðu undir hans
verndarvæng á stríðsárunum,
hins vegar ný og óánægð kyn-
slóð, sem væntir sterks foringja
til að leiða Sovétríkin á fram-
farabraut, sagði Gylfi Pálsson
að lokum.
A dagskrá hljóðvarps kl. 10.25 er
þátturinn „Ég man það enn“ í
umsjá Skeggja Ásbjarnarsonar.
M.a. les Ágúst Vigfússon rithöfund-
ur sögu sína „Fjölskyldan á heiðar-
býlinu“.
— Ágúst Vigfússon er Dalamað-
ur, sagði Skeggi, — og hefur
stundað kennslustörf bæði í Bol-
ungarvík og Kópavogi. Hann hefur
gefið út tvær bækur: Mörg eru geð
guma — en sagan sem lesin verður
í þættinum er úr þeirri bók, og
Dalamaður segir frá.
I sögunni segir frá hjónum sem
verða að flytjast af jörð þar sem
þau hafa búið og setjast að á lélegu
afdalakoti. Bóndanum verður svo
mikið um flutninginn og erfiðleik-
ana sem framundan eru að hann
missir heilsuna og leggst í sinnu-
leysi. Hann lætur sem ekkert komi
honum við þarna á bænum. En kona
hans er dugnaðarþjarkur og heldur
í horfi á heimilinu, þrátt fyrir sára
fátækt og allsleysi, þennan fyrsta
vetur þarna á heiðarbýlinu. Oddvit-
inn heiðrar kotið með komu sinni;
hann á leið þarna um. Konan orðar
Á dagskrá sjónvarps kl. 22.35 (að
lokinni myndinni um Rauða keisar-
ann) er umræðuþáttur um Stalíns-
tímabilið og framvindu kommún-
ismans eftir daga Stalíns. Stjórn-
andi er Bogi Ágústsson fréttamað-
ur.
— Þátttakendur í umræðunum
verða Jón Múli Árnason, Hannes
ofurlitla hjálp sem hún þurfi —
ekki peninga — en oddvitinn tekur
því dræmt. Elsti sonurinn á bænum
er sendur í kaupstaðarferð rétt
fyrir jól — að ná í smáglaðning, og
kemst í hann krappan. Faðirinn
sem liggur heima í rúmi, fylgist þó
með drengnum og varar hann við
djúpu árgljúfri framundan. Það
verður drengnum til lífs og hann
kemst heim með glaðninginn. /
Þannig líður veturinn og ástandið
virðist ekkert ætla að skána á
heiðarbýlinu. Þá ber að garði vega-
verkstjóra og virðist sá meiri sál-
fræðingur en almennt gerist, því að
hann sér strax hvar skóinn kreppir
þar á heimilinu. Biður hann bónda
að skoða með sér vegarstæði á
hálsinum ofan við kotið og lætur
bóndi loks til leiðast. Verkstjórinn
hefur ekki mörg orð, en er þeim
mun myndugri og ræður hann
bónda til sín í vinnu. Það birtir því
heldur hjá heiðarbúum.
í þættinum syngur Guðrún Tóm-
asdóttir lög eftir Sigvalda Kalda-
lóns og Selmu Kaldalóns.
H. Gissurarson og Jón Baldvin
Hannibalsson. Við munum meðal
annars ræða þá spurningu, hversu
áreiðanleg sú mynd sé, sem við
höfum af Sovétríkjunum á þessu
tímabili og hvort eitthvað vanti þar
inn í, sem við ekki vitum. Og okkur
til aðstoðar verður Bergsteinn
Jónsson sagnfræðingur.
Sjónvarp kl. 22.35:
Umræðuþáttur um
Stalínstímabilið
undir stjórn Boga Ágústssonar fréttamanns
Útvarp ReykjavíK
FÖSTUDKGUR
26. september.
7.00 Veðurfregnir. Fréttir.
Tónleikar.
7.20 Bæn.
7.25 Tónleikar. Þulur velur og
kynnir.
8.00 Fréttir.
8.15 Veðurfregnir. Forustugr.
dagbl. (útdr.). Dagskrá.
Tónleikar.
8.55 Daglegt mál.
Endurtekinn þáttur Þór-
halls Guttormssonar frá
kvöldinu áður.
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna:
„Krókur handa Kótlu" eftir
Ruth Park. Björg Árnadótt-
ir les þýðingu sína (3).
9.20 Tónleikar. 9.30 Tilkynn-
ingar. Tónleikar.
10.00 Fréttir. 10.10 Veður-
fregnir.
10.25 Ég man það enn"
Skeggi Ásbjarnarson sér um
þáttinn. M.a. les Ágúst Vig-
íússon frásögu sína „Fjöl-
skyldan á heiðarbýlinu".
11.00 Morguntónleikar.
Svjatoslav Rikhter leikur á
píanó Prelúdíur og fúgur úr
„Das Wohltemperierte Kla-
vier" eftir Johann Sebastian
Bach/ Jacqueline *••
n—*-* „u rre og
^uniei Barenboim leika
Sellósónötu nr. 1 í e-moll op.
38 eftir Johannes Brahms.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.20 Fréttir. 12.45 Veöur-
fregnir. Tilkynningar.
Tónleikasyrpa.
Dans- og dægurlög og létt-
klassísk tónlist.
14.30 Miðdegissagan:
„Sá brattasti i heimi", smá-
saga eftir Damon Runyon.
Karl Ágúst Úlfsson les þýð-
ingu sina.
15.00 Popp.
Vignir Sveinsson kynnir.
15.50 Tilkynningar.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15
Veðurfregnir.
16.20 Siðdegistónleikar.
Filharmoniusveitin i Dres-
den leikur Hljómsveitar-
konsert eftir Zoltan Kodály;
Heins Bongartz stj./ Anton
Dikoff og Búlgarska fil-
harmoniusveitin leika Pianó-
konsert nr. 1 eftir Béla
Bartók; Dimitur Manoloff
stj./ Filharmoniusveit Lund-
úna leikur „Gosbrunna
Rómaborgar" eftir Ottorino
Respighi; Alceo Galliera stj.
17.20 Litli barnatiminn
SKJÁNUM
V
FOSTUDKGUR
26. september
20.00 Fréttir og veður
20.30 Auglýsingar og dag-
skrá
20.40 Stjörnuprýdd knatt-
spyrna
Vegur knattspyrnunnar
fer hraðvaxandi fyrir vest-
an haf, og áköfustu íylg-
ismenn hennar þar heita
þvi, að Bandarikjamenn
vinni heimsmeistarakeppn-
ina, áður en langt um Iíður.
Þýðandi Guðni Kolbeins-
son. ___
21.05 Rauði keisarinn
Fímmti og siðasti þáttur
(1945—53 og eftirleikur-
inn)
Að heimsstyrjöldinni lok-
inni stóð Stalín á hátindi
valda sinna. Hann drottn-
aði yfir Sovétríkjunum og
ríkjum Austur-Evrópu með
harðri hendi og kæfð> " jjar
vonir manna um lýðræðis-
þróun í þessum löndum.
Stalín lést árið 1953. Innan
þriggja ára höfðu arftakar
hans rúið hann æru og
orðstír, en þjóðskipulagið.
sem hann studdi til sigurs.
er enn við lýði. Þýðandi og
þulur Gylfi Pálsson.
21.50 Stalin
Umra>ðuþáttur um Stalíns-
tímahilið og framvindu
kommúnismans eftir daga
hans. Stjórnandi Bogi Ág-
ústsson fréttamaður.
22.35 Alltaf til i tuskið
(A Fine
...auness)
Bandarisk gamanmynd frá
árinu 1966. Aðalhlutverk
Sean Connery, Joanne
Woodward og Jean Seberg.
Samson er ljóðskáld í frem-
ur litlum metum. Ilann er
kvensamur, skuldum vaf-
inn og ekki eins og fólk er
flest, en hann á góða konu,
sem stendur með honum {
bliðu o" síriðu. Þýðandi
Dóra Hafsteinsdóttir.
00.15 Dagskrárlok
Börn á Akureyri velja og
flytja efni með aðstoð stjórn-
andans, Grétu Ólafsdóttur.
17.40 Lesin dagskrá næstu
viku.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.40 Ræktunarmaður
Gísli Kristjánsson heimsæk-
ir Erik Iljartarson á Hrafn-
istu i Reykjavík, ræðir við
hann og gerir nánari grein
fyrir athöfnum Eiríks og
árangri starfa hans við
skógrækt i Laugardal og á
Hánefsstöðum í Svarfaðar-
dal.
20.10 Daniel Wayenberg leikur
á pianó
Klavierstucke op. 76 eftir
Johannes Brahms. (Hljóðrit-
un frá hollenzka útvarpinu).
20.35 „Fangabúðir", kafli úr
bókinni „Fyrir sunnan" eftir
Tryggva Emilsson. Hjalti
Rögnvaldsson leikari les.
21.15 Fararheill
Þáttur um útivist og ferða-
mál í umsjá Birnn G n'
lejfs/iA^ ' _ o.. ojarn-
—^unur. Aður á dagská
21. þ.m.
22.00 Renata Holm syngur lög
úr óperettum með útvarps-
hljómsveitinni í Múnchen;
Frank Fox stj.
22.15 Veðurfregnir. Fréttir.
Dagskrá morgundagsins.
22.35 Kvöldsagan: „Sætbeizka
sjöunda árið" eftir Ileinz G.
Konsalik. Bergur B;ö:r,sson
W™!. íiÁna Guðmundsdótt-
ir les (10).
23.00 Djassþáttur
í umsjá Jóns Múla Árnason-
ar.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.