Morgunblaðið - 12.10.1980, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 1980 2 5
Birgir Isl. Gunnarsson:
Framsóknarframtakið
að renna út í sandinn
FBorgarmálaráö Framsóknarnokkslns:
Samstarfs-
samningurinn
veröi tekinn til
endurskoöunar
_ Borgarmálaráft Fram-
Isóknarf lokksins sam
I þykkti á slftasta fundi sln-
iSprengiefni
/fannst í
Itófugreni
■ aM — Wg»r bdndtnn á Grí*»
1 tloAatn l Mývntntiveil v»r aö
I imilimremkii I l»odl »lnu ( |tr.
| raktl h«no á vemlegt m«gn «1
I dýn»mltl og hvellhettom I hr.un
| g)ótu vlö gamalt táingreoi
I ihammt (rá barnum.
I Logreglunni á Hú»avtk var gert
Iviövart um þennan (und og var
llokiö viö aö koma iprengiefmnu
Itil HOaavikur þegar kL 17 I g«r
I dag Þykir ekki öaennilegt aö hér
I > um þaö dýnamit aö reöa. en
Istoliö var tlr »kemmu Léttateyp
I unnar á dðgunum, eha aö mlnn»U
I koati hluU þes» RARIK á Akur
I eyri var þegar UUÖ vlta um (und
I þennan og munu »Urf»menn þ«ö
I an »5 Uklndum koma tll Hu*avtk
lur efttr belgina. tU þeas aö kauna
*máliö.
jm aft fara þess á leit vift
samstarfaf lokkana. Al-
þyftuflokk og Alþýftu
bandalag. aft samstarfs-
samningur þessara þriggja
fiokka. sem gerftur var
fyrir rúmu ári. yrfti tekinn
til endurskoftunar og lagfti
til aft hver f lokkur tilnefndi
tvo fulltrúa til viftraftna
um þetta mál.
Kristján BenedikUson. borgar
fuillrUi Framsöknarfiokksins,
aagöi þaö ekki oeölilegt. aö samn
ingur sem þessi v«ri tekmn til
nýrrar athugunar, enda heföi
hann ekki veriö m)óg itarlegur I
upphafi og þaö veriö gert af ráön
um hug
Hafa þvf ýmii atriöi
komiö i Ijós meö reynslunni, aem
áströa vrrt til aö skoöa nú. og ef
til vill gera einhverjar breytingar
gagnvart.
I þeaaari aamþykkt
aagöi Krtatján alla ekki felast
nein atriöi, »em Ifta mrtti á aem
Urslitakosti eöa sem þýöa myndu
neina breytingu á samstarfa-
grundvellinum
í'*..1' - ‘*V *C • ' ’ ...
Slöastllöaa ndtt homst fro»t bér I Reykjavll
(éllu I nátt. svo nU er ekkt lengur eftir n«
• m aleft tU þe«» e( álram vtörar etns og I »
Heildaraflin
frá áramóti
Samkvffmt bríftabirgía trí
yfirliti um heildaratlann ioka.
-bann 15. september 1979 birtist þessi forsíðufrétt í Tímanum. þar
sem fram kom að Framsóknarflokkurinn hafi krafist endurskoðunar
á samstarfssamninKÍ vinstri meirihlutans. Nú er rúmt ár liðið ok ljóst
er að þetta framtak Framsoknar til að gera si|f gilda í samstarfinu er
farið út um þúfur.“
Þegar vinstri flokkarnir tveir
höfðu fengið meirihluta í borg-
arstjórn, létu þeir það verða eitt
sitt fyrsta verk að gera sam-
starfssamning. Sá samningur
var hátíðlega lesinn upp í borg-
arstjórn og birtur borgarbúum.
Ekki var samningur þessi mikill
að vöxtum, en því auðveldara
ætti að vera að efna þau loforð,
sem í honum voru.
Mörg ákvæöi
hafa gleymst
Margt af því, sem þar stendur
hefur þó verið svikið þegar og
virðist gleymt. Þar má t.d. nefna
loforð um samráð og samvinnu
við borgarbúa og starfsfólk
borgarinnar. Samstarfið við
íbúa borgarinnar hefur aldri
verið minna en á þessu kjörtíma-
bili og starfsfólk borgarinnar
hefur verið hundsað í hverju
málinu á fætur öðru.
Er þar skemmst að minnast,
hversu lítils virði afstaða vagn-
stjóra SVR var í augum meiri-
hlutans, einkum Alþýðubanda-
lagsins, þegar verið var að taka
ákvörðun um kaup á nýjum
strætisvögnum. í þeirri ákvörð-
un tókst Alþýðubandalaginu að
knýja það í gegn að keyptir yrðu
5 vagnar frá Ungverjalandi,
þrátt fyrir eindregna andstöðu
þeirra tæknimanna, sem vagn-
ana skoðuðu og vagnstjóra SVR.
Þeir einu, sem knúðu fast á um
þessi kaup voru heildsalarnir,
sem vagnana fluttu inn, en þeir
eru innstu koppar í peningabúri
Alþýðubandalagsins.
Marklítiö plagg
Um samninginn eins og hann
upphaflega var, skal ekki fjölyrt
frekar hér, enda hefur hann
reynst marklítið plagg. Eftir
hinu bíða menn hinsvegar með
nokkurri eftirvæntingu að fá
fréttir af því, hvað líði endur-
skoðun málefnasamningsins,
sem Framsóknarflokkurinn fór
fram á með nokkru brambolti á
sl. ári.
Þegar leið á síðasta ár fannst
Framsóknarflokknum að nokkuð
væri orðið þröngt fyrir sínum
dyrum í samstarfinu við hina
flokkana. Fannst ýmsum flokks-
mönnum að borgarfulltrúi
flokksins væri allt of eftirláts-
samur við Alþýðubandalagið og
að það væri ófært að eini
borgarfulltrúi vinstri flokkanna
utan Alþýðubandalagsins, sem
eitthvað stæði uppi í hárinu á
þeim væri annar borgarfulltrúi
Alþýðuflokksins, Sjöfn Sigur-
björnsdóttir, sem hlyti að laun-
um nokkrar vinsældir hjá borg-
arbúum. Óttuðust ýmsir Fram-
sóknarmenn að með þessu
áframhaldi myndi flokkurinn
hreinlega þurrkast út úr borgar-
stjórn í næstu kosningum.
Hvað líður end-
urskoöuninni?
Það er táknrænt að framsókn-
armönnum fannst keyra um
þverbak, þegar þeir gátu ekki
látið góðan flokksmann sinn fá
eitt af þeim embættum, sem
meirihlutinn reynir nú dyggilega
að skipta á milli sín. Því var
blásið í lúðra í herbúðum Fram-
sóknar og borgarmálaráð flokks-
ins samþykkti í september 1979
að krefjast endurskoðunar á
málefnasamningi vinstri flokk-
anna. Voru framsóknarmenn
stoltir af þessu framtaki sínu og
þóttust nú heldur betur hafa
tekið á honum stóra sínum.
Nú er meira en ár liðið og
ekkert bólar á þessari endur-
skoðun. Upphaflegi samningur-
inn er ekki nema tvær og hálf
vélrituð blaðsíða og því skyldi
maður ætla að það væri ekki
margra ára vinna að ganga frá
þessari endurskoðun. Fyrri hluta
þessa árs spurði Mbl. borgarfull-
trúa Framsóknar að því, hvað
þessari endurskoðun liði. Hann
sagði að fyrst yrði gengið frá
fjárhagsáætlun borgarinnar, en
síðan tekið til óspilltra málanna
við að ganga frá nýjum málefna-
samningi.
Ekkert
hefur gerst
Síðan þetta var sagt er meira
en hálft ár. Á fundi borgar-
stjórnar fyrir 10 dögum spurði
Davíð Oddsson að því, hvað
endurskoðuninni liði. Kristján
Benediktsson þagði þunnu hljóði
og gat greinilega engu svarað.
Það er því alveg ljóst, að þetta
frajntak Framsóknar að krefjast
endurskoðunar á málefnasamn-
ingnum er runnið út í sandinn.
Ekkert hefur gerst í því máli.
Þessi tilraun Framsóknar-
flokksins til að gera sig gilda í
samstarfinu hefur mistekist.
Flokkurinn hefur aftur lagst í
dvalann og lætur Alþýðubanda-
laginu haldast það uppi óáreittu
að ráða ferðinni. Þess er því ekki
lengur að vænta að Framsókn
sýni neitt sjálfstæði í samstarf-
inu. Þeir ætla greinilega að láta
Sjöfn það eftir. Það er því hætt
við að sú niðurtalning á borgar-
fulltrúum Framsóknar, sem
hófst í síðustu borgarstjórnar-
kosningum haldi áfram.
njóti það velvilja íslenzkra stjórn-
valda í stað þess illvilja, sem
greinilega ríkir hjá fjármálaráð-
herra.
Hvað um sölu á bílaleigu, hótel-
eða skrifstofubyggingum? Auðvitað
hlýtur það að koma til álita hjá
atvinnufyrirtæki, þegar það lendir í
erfiðleikum, að selja eignir og þess
eru fjölmörg dæmi úti í heimi, að
flugfélög reyna nú að selja eignir og
leigja þær síðan aftur. Þá er ekki
sízt um það að ræða, að félögin selji
flugvélakost sinn og leigi hann
síðan. Flugleiðir eru með nokkrar
flugvélar á söluskrá en erfitt er að
selja flugvélar nú með skömmum
fyrirvara, þeg- ar allir vilja selja
vélar. Frá þjóðhagslegu sjónarmiði
væri óhagstætt að knýja Flugleiðir
til þess að selja flugvélar, þegar
markaðsverð þeirra er í lágmarki.
Þess eru líka dæmi, að flugfélög
selji skrifstofubyggingar og leigi
þær síðan til langs tíma. En
aðstæður hér eru sérstakar. Eru
einhverjir kaupendur á næstu vik-
um að skrifstofubyggingu Flugleiða
á Reykjavíkurflugvelli? Eru ein-
hverjir kaupendur til staðar nú að
hótelunum tveimur? Kannski SÍS?
En hvaðan kemur SÍS fé til þess?
Það væri nógu fróðlegt að fá
upplýst, hver skuldastaða SÍS er. Á
kannski að fjármagna kaup SÍS á
hótelum Flugleiða og hlutabréfum í
Arnarflugi úr bankakerfinu með
lánum, sem aðrir fá ekki?
Þegar krafa fjármálaráðherra
um sölu á eignum Flugleiða er
skoðuð ofan í kjölinn, kemur í ljós,
að þar er ekki allt sem sýnist og
alveg sérstaklega að sala á fast-
eignum félagsins, þótt verðmætar
séu, gengur ekki fyrir sig á nokkr-
um vikum, en slík sala er skilyrði
fjármálaráðherra fyrir veitingu
ríkisábyrgðar. Kjarni málsins er þó
auðvitað sá, að staða félagsins er
ekki með þeim hætti, að ástæða sé
til þess að setja þessa kröfu fram.
Hún er ekki fram sett með málefna-
legum rökum, heldur er hún sprott-
in af pólitískum ástæðum og illvilja
í garð fyrirtækisins.
Bakábyrgð
og lending-
argjöld
Steingrímur Hermannsson, sam-
gönguráðherra, lofaði því fyrir
hálfu ári í viðtölum við ráðherra í
Luxemborg, að lendingargjöld yrðu
felld niður. Það var forsenda fyrir
því, að þau yrðu felld niður í
Luxemborg. í ljós kom, að ráðherr-
ann gat ekki staðið við þetta loforð.
Og hann getur það ekxi enn, þrátt
fyrir það, að þau hafi verið ítrekuð.
í bréfi fjármálaráðherra kemur
fram, að hann hefur enn ekki tekið
ákvörðun um það, hvort lendingar-
gjöldin verða felld niður, eða hvort
einungis verður um gjaldfrest að
ræða á þeim. Hversu lengi ætlar
samgönguráðherra að þola fjár-
málaráðherra það ,að gera hann
órnerkan orða sinna? Flugleiðir
óskuðu ekki eftir stuðningi ríkis-
stjórnarinnar við að halda Átlants-
hafsfluginu áfram. Þvert á móti tók
fyrirtækið ákvörðun um að hætta
þessu flugi vegna mikils taprekstr-
ar og sagði miklum fjölda starfs-
fólks upp af þeim sökum. Þá kom
ríkisstjórnin til skjalanna, tók að
eigin frumkvæði upp viðræður við
Luxemborgara og lofaði stuðningi
við þetta flug, ef því yrði haldið
áfram, að sjálfsögðu til þess að
tryggja atvinnu starfsfólksins.
Það eru sem sagt ríkisstjórhir
íslands og Luxemborgar, sem óska
eftir því við Flugleiðir, að Atlants-
hafsfluginu verði haldið áfram.
Ríkisstjórn Luxemborgar stendur
við sitt og greiðir sitt framlag eftir
ákveðnum reglum. En hvað um
ríkisstjórn íslands? Hvernig stend-
ur hún við það framlag, sem hún
lofaði til þess að hægt yrði að halda
Atlantshafsfluginu áfram, eins og
hún hafði átt frumkvæði að að óska
eftir? Mönnum er ráðlagt að lesa
vel 1. tölulið í bréfi fjármálaráð-
herra, sem birt var í Morgunblað-
inu í gær. Þessi kafli er nánast
óskiljanlegur. Hið eina, sem lesa
má út úr honum, er það, að
fyrirheit ríkisstjórnarinnar um
bakábyrgð vegna Atlantshafsflugs-
ins er orðið óljóst og þokukennt.
Þetta þokukennda orðalag verður
tæpast skilið á annan veg en þann,
að ríkisstjórnin hafi fengið bak-
þanka og sé nú ekki reiðubúin til
þess að styðja áframhaldandi Atl-
antshafsflug í sama mæli og fyrir
nokkrum vikum eða þá að ríkis-
stjórnin sé ósammála um áfram-
hald Atlantshafsflugs, samgöngu-
ráðherra með, fjármálaráðherra á
móti. Það er ekki fyrst og fremst
umhugsunarefni fyrir stjórnendur
Flugleiða, sem hafa alls ekki óskað
eftir þessari aðstoð, en hafa hins
vegar ljáð máls á því að halda
fluginu áfram, verði tapið greitt.
Nei, þessi þokukenndu svör eru
íhugunarefni fyrir starfsfólk Flug-
leiða, sem hafði leitað til ríkis-
stjórnar íslands um aðstoð og fyrir-
greiðslu og taldi sig hafa fengið
loforð fyrir henni, þannig að það
gæti haldið atvinnu sinni. Þessi
þokukenndu svör eru líka umhugs-
unarefni fyrir Luxemborgara, sem
hafa heitið verulegum fjárframlög-
um, að sjálfsögðu með því skilyrði,
að hið sama komi frá íslenzku
ríkisstjórninni. Er ekki hægt að
treysta orðum íslenzks ráðherra á
alþjóðavettvangi?
Er Atlants-
hafsflugid
úr sögunni?
Ef bréf fjármálaráðherra er síð-
asta orð ríkisstjórnarinnar í sam-
bandi við Atlantshafsflugið, sýnist
veruleg hætta á því, að það sé úr
sögunni. A.m.k. þurfa ráðherrar að
gefa rækilegar skýringar á því,
hvað í bréfinu felst, áður en hægt er
að skilja bréfið á þann veg, að
ríkisstjórnin sé með því að standa
við gefin fyrirheit.
Hitt er svo bersýnilega knýjandi,
að lýðræðisflokkarnir á Álþingi
beri saman bækur sínar strax eftir
helgina og komi sér saman um það,
með hverjum hætti Alþingi afgreið-
ir beiðni Flugleiða um ríkisábyrgð.
Það er alveg augljóst mál, að
Alþýðubandalagið með fjármála-
ráðherrann í fararbroddi ætlar að
koma í veg fyrir það, að þessi
ríkisábyrgð verði afgreidd það
fljótt, að hún komi Flugleiðum að
gagni. Það er hins vegar ekki
Alþýðubandalagið eða fjármálaráð-
herra, sem veita ríkisábyrgð, það er
Alþingi íslendinga, sem gerir það
og þingið getur gefið fjármálaráð-
herra fyrirmæli um það, hvernig
hann á að haga sér í því máli. Það
er ekki eftir neinu að bíða að þingið
taki þetta mál í sínar hendur og
gefi fjármálaráðherra fyrirmæli
um að haga störfum sínum á þann
veg, að hann greiði fyrir þessari
mikilvægu atvinnustarfsemi í stað
þess að bregða fæti f.vrir hana, eins
og hann stefnir að með Ólaf Ragnar
og Baldur Óskarsson hvorn á sína
hönd.