Morgunblaðið - 30.05.1981, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. MAÍ 1981
35
Þorbergur Magnús-
son Minningarorö
þegar vélborinn stakk út allan
vegginn sem hríðskotabyssa og
gulu tapparnir flugu í götin. Eigi
var numið staðar, fyrr en veggur-
inn var allur hlaðinn hansahillum
og mátti hvergi greina nokkra
skekkju utan eina hiilu, sem ég
hafði setti öfuga í. Sigurður sá það
strax og fannst mér örla fyrir vott
af brosi í svipnum.
Eg var þess aðnjótandi að fá að
rétta Sigurði hjálparhönd, þegar
hann var að tæma sumarbústað
þeirra hjóna við Gleraugnavatn.
Veðrið var fagurt og höfuðborgin
sást í fjarska, en hávaðinn var
horfinn, allur ysinn og þysinn. Þá
kynntist ég Sigurði meir en fyrr
og síðar. Fannst mér ég kynnast
betur en áður hinni föstu mótun
Sigurðar til lífsins og um leið
fegurð mannlífsins, sem ég tel að
Sigurður hafi verið samnefnari
fyrir.
Fyrir rétt tæpu ári fluttust þau
hjónin, Sigurður og Hanna, að
Selfossi í grennd við afkomendur
sína þar og yfirgáfu skarkala
stórborgarinnar. Höfðu þau keypt
þar fallegt einbýlishús á kyrrlát-
um stað með litríkum garði um-
hverfis, þaðan sem var innangengt
í aðalstofuna og skyldi þetta verða
sælureitur efri áranna. Húsinu
fylgdi veglegur bílskúr, sem Sig-
urður hafði breytt í verkstæði á
haganlegan og hagnýtan hátt.
Ef til vill koma skipulagshæfi-
leikar Sigurðar þar skýrast fram.
Hann gerði upp húsið og umhverf-
ið, en gagnstætt öðrum byrjaði
hann yst og endaði innst. Seinast
af öllu sköpunarverkinu kom hin
óaðfinnanlega aðalstofa og tókst
Sigurði að ljúka öllu verkinu á svo
skömmum tíma, sem hann átti
ólifað þá. Leikmanni myndi
sundla, sæi hann öll verkin, svo að
því verður ekki lýst. Nýja heimilið
þeirra er eitt meistaraverk, glæsi-
íegur minnisvarði Sigurðar og
eiginlega hans eigin upprisa, því
að nú getur Hanna, ekkja hans,
gengið um heimilið og út í garðinn
áhyggjulaust, berandi sorg í
hjarta, sem byggist á minningu
um fegursta ævihjónaband, þar
sem aldrei hallaðist á. Sagt er, að
sú fegurð, sem maður hefur misst,
þá fegurð eigi maður.
Öllum ástvinum Sigurðar votta
ég dýpstu samúð.
Egill Sigurðsson
Fæddur 21. október 1899.
Dáinn 22. mai 1981.
Þessa fögru vordaga gefur að
líta í grænum túnum lágreist hús
Garðahverfisins vestan Hafnar-
fjarðar. Þessi sérstæða byggð hef-
ur ennþá ekki horfið inn í bæj-
arskipulagið, en þeir tímar nálg-
ast óðum að hún hverfi inn í
nágrannabæina og eftir lifi aðeins
minningin ein.
Þarna hefur þróast og haldist
við lítið samfélag manna þar sem
samheldni, hjálpsemi, heiðarleiki
og trúmennska einkenndi líf fólks-
ins. Það voru ekki hin veraldlegu
auðæfi, glys og prjál, sem fólkið
sóttist eftir, heldur aðeins það að
vera sjálfbjarga, eigi öðrum háður
og fá að vinna.
Við sem áttum því láni að fagna
að kynnast þessu litla samfélagi
fyrir og um miðja þessa öld og
tengjast því á ýmsa vegu megum
nú horfa upp á það, að einn eftir
annan, sem setti svip sinn á
daglegt líf fólksins, hverfi nú yfir
móðuna miklu. Einn þessara
manna verður til moldar borinn í
Garðakirkjugarði í dag, það er
Vilmundur Gislason, bóndi í
Króki.
Hann var fæddur í Kjarnholt-
um í Biskupstungum 21. október
1899, sonur hjónanna Gisla Guð-
mundssonar og Guðrúnar Sveins-
dóttur er þar bjuggu sína búskap-
artíð alla. Hann var elstur af 9
börnum þeirra og einn af 4 er
komust til fullorðinsára. Þau er
upp komust auk hans voru Dóró-
Fæddur 5. júlí 1953.
Dáinn 20. maí 1981.
**GUÐ ícefi mér æAruleysi
til aö sætta mi>c vift þaö
sem éK ía* ekki breytt.
KJAKK til aö breyta því
sem é« »cet breytt
ok VIT til ad Kreina þar
á milli “
Hann er dáinn hann Beggi vinur
minn. Það er erfitt að sætta sig
við þegar dauðinn knýr dyra hjá
ungu fólki í blóma lífsins. Ég átti
erfitt með að trúa þessu, en þetta
er staðreynd sem ekki verður
haggað. Það kemur margt upp í
huga minn, þegar ég hugsa til
baka þetta rúma ár sem ég átti því
láni að fagna að kynnast honum
Begga. Við áttum margt sameigin-
legt og höfðum alltaf mikið að tala
um. Alltaf var hann bjartsýnn á
alla hluti alveg sama hve illa gekk.
Hann var harður af sér og einn af
þeim mönnum sem maður heyrði
aldrei kvarta yfir sínum hag. Það
var mörg þrautin sem hann hafði
farið í gegnum, en alltaf hélt hann
bjartsýninni.
Annað sem mér fannst stórkost-
legt í fari hans var hvað hann átti
auðvelt með að umgangast börn.
Hann hafði sérstakt lag á að laða
til sín börnin og gátu mestu
óþægðarbelgir orðið sem lömb,
væri hann nálægur. Hann gaf sér
mikinn tíma til að tala við mitt
barn meðan hann var allt að því
heimagangur hjá okkur hjónun-
um. Sólskinsskapið og brosið hans
Begga mun verða sterkt í minn-
ingunni. Ég gæti haldið áfram að
telja upp hans jákvæðu hliðar til
eilífðarnóns, því mér fannst gallar
hans vega smátt á móti kostunum.
Með þessum fáu orðum vil ég
þakka kærum vini fyrir allt sem
hann gaf mér og minni fjölskyldu,
þó sérstaklega fyrir kynnin.
Við sendum öllum hans ástvin-
um, móður og systkinum okkar
innilegustu samúðarkveðjur. Megi
almáttugur Guð gefa ykkur styrk í
ykkar miklu sorg.
Hvíl í friði góðj vinur.
Hermann Ástvaldsson
og f jölsk.
þea, húsfrú á Hofsá í Svarfaðar-
dal, Sveinborg, húsfrú á Dalvík,
báðar látnar, og Einar bóndi í
Kjarnholtum, sem einn lifir nú
systkini sín. Einnig lifir þau
fóstursystirin, Úlfhildur Krist-
jánsdóttir, húsfrú á Dysjum í
Garðahverfi.
Vilmundur stundaði ekki lang-
skólanám þó hann væri góðum
gáfum gæddur. Barnafræðsla
þeirra tíma var farskóli sem
fluttur var milli bæja í sveitinni,
þeim skóla lauk hann, það varð að
nægja að sinni.
Lífsbaráttan var hörð á stórri
og erfiðri jörð, meðan manns-
höndin og hestarnir voru aflið sem
nota varð til allra verka. Vilmund-
ur vann á búi foreldra sinna fram
að tvítugsaldri, en fór þá til náms
í Reykjavík einn vetur og hugði á
áframhaldandi nám. Örlögin
gripu inn í, faðir hans andaðist á
miðju sumri 1921. Vilmundur varð
stoð móður sinnar við búskapinn,
uns hann árið 1925 kvæntist
eftirlifandi konu sinni Þorbjörgu
Guðjónsdóttur, og þau tóku við.
Bjuggu þau í Kjarnholtum til
ársins 1934, að þau létu af búskap
þar vegna sjúkleika Vilmundar, en
hann hafði þá dvalið á sjúkrahúsi
á annað ár. Við jörðinni allri tók
Einar, bróðir hans, sem þá hafði
um nokkurt skeið búið á hálfri
jörðinni.
Börn Þorbjargar og Vilmundar
voru þá öll fædd, þau eru: Ragn-
heiður Sigríður, gift Bergi Magn-
ússyni, Gísli, kvæntur Sigríði
Ástvinir og skyldfólk Þorbergs
Magnússonar, Þinghólsbraut 20,
Kópavogi, munu á morgun fylgja
honum til grafar og kveðja hinstu
kveðju. Þorbergur lést 20. maí sl.,
aðeins 27 ára gamall, en hann var
fæddur 5. júlí 1953.
Beggi var sonur hjónanna
Magnúsar Kristjánssonar og
Bergþóru Þorbergsdóttur, fæddur
og uppalinn í Kópavogi, þar sem
hann átti viðburðaríka og ham-
ingjusama æsku ásamt átta systk-
inum sínum. Beggi var í miðju
systkinahópsins, naut umönnunar
fjögurra eldri systkina og fann til
ábyrgðartilfinningar gagnvart
þeim sem yngri voru.
Skugga bar á líf þessarar stóru
og samheldnu fjölskyldu er heim-
ilisfaðirinn lést árið 1968, en þá
var Beggi 15 ára gamall. Bergþóra
tók áfallinu af æðruleysi og stýrði
heimilinu á eigin spýtur af mynd-
arskap, en sorgin var mikil og
lagðist e.t.v. hvað þyngst á
óharðnaðan og viðkvæman ungl-
inginn, sem tók að kenna eirðar-
leysis og óþreyju.
Leiðir okkar Begga lágu fyrst
saman á knattspyrnuvellinum er
við æfðum og lékum með yngri
flokkum Breiðabliks. Eins og
bræðurnir allir var Beggi með
íþróttahæfileikana meðfædda og
hann var afburðamaður í hverjum
þeim leik þar sem bolti kom á
einhvern hátt við sögu.
Um það bil sem skólanámi
Begga lauk lagði hann ásamt
flestum félögum sínum alla
íþróttaiðkun á hilluna. Forvitni og
lífsgleði unglingsáranna var sval-
að í stórum kunningjahópi og
síðan tók við trúlofun og sambúð,
sem gat af sér eitt barn, dótturina
Unni Maríu, sem nú er 9 ára
gömul og búsett hjá móður sinni.
Lífshlaup Þorbergs hafði verið
heilbrigt og eðlilegt. Samband
hans við unnustu og dóttur rofn-
aði eins og oft vill verða þegar
snemma er stofnað til sambúðar,
en Beggi var nú orðinn fullorðinn
maður og leitaði lífshamingjunnar
eins og allir aðrir. Upp úr tvítugs-
Stefánsóttur, Magnea Elin, gift
Stefáni Ólafi Jónssyni og Vilborg,
gift Þorsteini Gíslasyni. Barna-
börnin eru 11 og barnabarnabörn-
in 3.
Fjölskyldan fluttist að Króki í
Garðahverfi. Með þeim fluttist
Guðrún, móðir Vilmundar. Var
hún hjá þeim r.ieðan ævin entist
en hún andaðist 1958, tæpra 89
ára. Átti hún stóran þátt í uppeldi
barnanna og var heimilinu mikil
stoð. Þorbjörg vann um árabil að
fiskverkun á Langeyrarmölum
vestan Hafnarfjarðar og er vand-
séð hvernig hún hefði komist frá
börnunum, hefði Guðrúnar ekki
notið við. Nú voru þau komin í
átthafa Þorbjargar, í nágrenni við
frændur hennar í Pálshúsum, sem
þá og æ síðan hafa reynst sannir
vinir og hjálparhellur.
Til fjölskyldu sinnar komst
Vilmundur á hið nýja heimili
aldrinum yar þó ljóst að hann
glímdi við alltof algengan sjúk-
dóm, sem hefur það leiða eðli að
sækja einna fastast á þá sem
ístöðuleysi hrjáir mest. Tækifæri
komu og tækifæri fóru, en langur
tími leið þar til Beggi viðurkenndi..
vandamál sitt fyrir sjálfum sér og
hóf fyrir alvöru baráttu gegn því,
studdur af fjölskyldu sinni og
vinum. Hann fór í meðferð og sótti
fundi, en batinn var langsóttur og
baráttan átti eftir að verða bæði
löng og erfið. Það skiptust á skin
og skúrir í lífi Begga síðustu árin,
hann fann sjálfur hvernig stöðugt
hallaði undan fæti og af vaxandi
þunga spyrnti hann við fótum.
Síðustu mánuðina rofaði þó enn
til á nýjan leik. Beggi tók sjálfum
sér tak, sýndi gamalkunna karl-
mennsku og náði undirtökunum í
glímunni við áreitinn og óvæginn
kvilla sinn. Þessa siðustu orrustu
háði Beggi á heimili móður sinnar
og systkina og einnig hjá góðri og
tryggri vinkonu sinni, þar sem
erfiðleikar hans mættu þolinmæði
og skilningi.
Þessir dagar voru Begga e.t.v.
ekki auðveldir, en þeir voru bjart-
ir og veittu honum og fjölskyldu
hans gleði og bjartsýni. Gömul
skíði voru dregin fram í dagsljósið
og Beggi hélt með okkur hinum
upp í fjöllin og tók á ný þátt í
vorið 1935, þá fatlaður maður sem
hann var upp frá því.
Þrátt fyrir það var hafist
handa. Hvert verk sem hann vann
var unnið af slíkri vandvirkni að
óvenjulegt varð að teljast. Náði
hann allgóðri heilsu um tíma.
Vann hann þá auk búskapar í
Króki við róðra á trillubáti frá
Pálshúsum, vegavinnu og fleira.
Samheldni þeirra hjóna var slík
að börn þeirra heyrðu þau aldrei
verða sundurorða, jafnlyndi og
glaðværð Þorbjargar er einstök,
ríkti alla tíð með þeim gagnkvæm
ást og umhyggja. Með sameinuð-
um kröftum tókst þeim að sjá
heimili sínu vel farborða.
Börnin hlutu öll framhalds-
menntun.
Er líða tók á ævi Vilmundar fór
heilsu hans aftur að hraka og eru
nú 9 ár frá því hann varð að fara á
sjúkrahús. Heim átti hann ekki
afturkvæmt. Síðustu árin dvaldi
hann á Hrafnistu í Reykjavík og
andaðist þar 22. þ.m.
Vilmundur var dulur maður að
eðlisfari. Hann flíkaði ekki til-
finningum sínum en handtakið
var hlýtt og traust. Dómgreind
hans var góð og minnið trútt.
Hann hafði yndi af lestri góðra
bóka og þegar auraráð leyfðu á
efri árum safnaði hann nokkru af
úrvals bókum, íslenskum, sem
veittu honum gleði meðan heilsa
entist til bóklestrar.
Söngur veitti honum gleði og
hann tók hraustlega undir þegar
íslensku ættjarðarlögin ómuðu,
því hann hafði söngrödd góða.
Samferðamönnum sem í dag
kveðja Vilmund verður hann
minnisstæður sem íslenskur al-
þýðumaður, búinn kostum sem
hvern mann prýða.
Blessuð sé minning hans. Við
þökkum samfylgdina.
Tengdaborn
leikjum og störfum systkina
sinna.
Öllum var þó ljóst að enginn
fullnaðarsigur er í höfn. Slíkur
sigur var heldur ekki í sjónmáli.
Beggi glímdi við sjúkdóm sem
einungis einbeiting og sjálfsagi
getur haldið niðri, einn dag í einu,
og ekkert fær grandað áreitni
hans að fullu.
En einmitt þegar Beggi hafði
enn sannað baráttuþrek sitt var
óvænt gripið í taumana. Algengt
banamein eldra fólks sótti hann
heim kornungan, líklegast án þess
að hann kenndi sér nokkurs
meins, og dauðinn hrifsaði hann
til sín á meðan hann svaf værum
svefni og hvíldist fyrir fyrsta
vinnudaginn á nýjum vinnustað.
Dauðinn gerði engin boð á undan
sér, hann kom hljóðlega og flutti
Begga á milli án þess að gera
honum viðvart. Hvorki sársauki
né ótti kom þar við sögu.
Stór fjölskylda syrgir nú Þor-
berg Magnússon. Það er huggun
harmi gegn að Beggi hefur öðlast
langþráðan frið og fullkomið jafn-
vægi. Iæit hans að hamingjunni er
lokið, hann átti hvorki sökótt við
guð né menn og víst er að honum
verður vel tekið í ljóssins heimi.
Við útför hans á morgun verða
sungnir sálmar sem Begga voru
einkar hjartfólgnir síðustu mán-
uðina, sálmar sem veittu honum í
senn gleði og kjark.
Um leið og ég votta móður hans,
systkinum, dóttur og öðrum ást-
vinum samúð mína kveð ég Begga
með kærri jjökk fyrir góða við-
kynningu. Ég rifja upp í lokin
hluta af sálmi sem ég veit að
Beggi las oft og leitaði huggunar í.
„I>oKar freistinK móKnuð mætir.
ma*lir flátt í eyra þér.
hrosun svo )>ík hendir. brodir.
háóunK ad þér sækja íer.
vinir flýja. — a^rast ekki.
einn er sá er tildróK sér.
Drottinn skilur. — Drottinn vakir
daKa ok nætur yfir þér.
ÞeKar a'virodull rennur.
rokkvar fyrir sjónum þér.
hra'óstu eÍKÍ. hel er fortjald
hinum meKÍn hirta er.
Ilondin. sem þÍK hinKaó leiddi.
himins til þÍK aftur ber.
Drottinn elskar. — Drottinn vakir
da^a ok na'tur yfir þér."
(S. Kr. Pétursson)
Gunnar Steinn Pálsson
VaKKa hórnum ok blómum
borKÍn hjá voKunum tveimur
risinn einn árdaK úr evói
— heill undrunarheimur:
ok hlikió í bernskum auKum
er bros KOKnum tár
soKunnar. sem oss fa^ddi
t»K sÍKnir oss þurrar brár.
(^orsteinn Valdimarsson)
I borginni hjá vogunum tveimur
— Kópavogi — stóð vagga Þor-
bergs. Foreldrar hans höfðu fest
kaup á litlum sumarbústað við
Kópavogsbraut og fluttu þangað
með börnin sín fjögur, þá fæddist
Beggi, lítill glókollur, sem boðinn
var velkominn í heiminn af geisl-
um sumarsólarinnar og fagnandi
foreldrum.
Byggt var við litla sumarbú-
staðinn og barnahópurinn stækk-
aði. Þau urðu níu talsins, fjórar
dætur og 5 synir. Beggi ólst upp í
gjörvilegum og glöðum systkina-
hópi, i umsjá góðra og stoltra
foreldra. Kópavogur — bær æsk-
unnar — átti góða og dugmikla
fulltrúa, þar sem systkinin voru.
En árið 1968 dró ský fyrir sólu og
syrti að, þar sem heimilisfaðirinn
var kallaður burtu frá barnahópn-
um sínum, þá var Beggi bara
fimmtán ára, yngsti drengurina
skírður við kistu föður síns, hóp-
urinn stóð hnípinn, en hlutverki
móðurinnar var ekki lokið. Róleg
og æðrulaus hefur hún leitt hóp-
inn sinn fram á þennan dag. — Og
nú er Beggi dáinn. Móðir og
s.vstkini syrgja og sakna. Geislar
vorsólarinnar, vermandi og hugg-
andi blika á „vogunum tveimur"
og signa kistuna hans Begga.
Frændfólk og vinir kveðja góö-
an dreng og biðja honum blessun-
ar um alla eilífð og senda móður
hans og systkinum dýpstu samúð-
arkveðjur.
S.J.Þ.
Vilmundur Gísla-
son Minningarord