Morgunblaðið - 30.06.1981, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚNÍ 1981
Hvað ætlar ríkis-
stiórnin að gera?
Davíð Scheving Thorsteinsson skrifar um aðlögunargjaldið
Um hvað er deilt?
Því rita ég þessar línur, að ég
hef orðið var við að það virðist
vefjast fyrir mörgum um hvað
deila mín og þeirra Tómasar
Árnasonar, viðskiptaráðherra, og
Þórhallar Ásgeirssonar, ráðuneyt-
isstjóra snýst.
AðlöKun stjórn-
valda að fríverslun
Deila stjórnvalda og iðnaðar
hefur staðið í mörg ár og deiluefn-
ið er hvernig bregðast ber við
þeirri staðreynd, að íslensk stjórn-
völd hafa enn ekki áttað sig á því
hvað gerðist árið 1970 þegar ís- ,
land gerðist aðili að EFTA. Deilan
snýst þannig um atvinnuöryggi og
kjör þeirra þúsunda manna og
kvenna, sem við iðnað starfa, svo
og hvort þær þúsundir ungmenna,
sem á vinnumarkaðinn koma á
næstu árum, fái vinnu hér á
íslandi, eða hvort þeir neyðast til
að flytja úr landi til að fá vinnu
við sitt hæfi.
Blaðamannafundur Tóm-
asar Árnasonar 19. júní
Tilefni þess, að þessi deila
blossaði upp að nýju nú, var
blaðamannafundur sá, sem Tómas
Árnason hélt fyrir rúmri viku er
hann skýrði frá för sinni til
Brussel, en þá för kvaðst hann
hafa farið til að reyna að fá
samþykki Efnahagsbandalags
Evrópu til að leggja á að nýju
svokallað aðlögunargjald, enda
þótt hann væri sjálfur andvígur
gjaldinu, samanber ummæli hans
í Morgunblaðinu 20. júní sl. Hlýt
ég að dást að þeirri fórnfýsi
ráðherrans, að leggja á sig langa
ferð til að mæla fyrir máli, sem
hann er sjálfur mótfallinn.
Þau ummæli mín, að raunveru-
lega andstöðu við aðlögunargjald-
ið sé að finna í viðskiptaráðuneyt-
inu í Reykjavík, en hvorki í
Brussel né Genf, hafa svo hleypt
öllu í bál og brand.
Gengisskráning
Til að skýra hvað býr að baki
þessari skoðun minni er nauðsyn-
legt að huga að forsögu málsins.
Allir vita, að gengi íslensku krón-
unnar er skráð eftir hag sjávar-
útvegsins og að iðnaðurinn verður
að búa við þau kjör. Vegna þess er
algjör nauðsyn á því að starfsskil-
yrði sjávarútvegs og iðnaðar séu
sambærileg, en svo er ekki því
sjávarútvegurinn býr við mun
hagstæðari rekstrarskilyrði en
iðnaðurinn.
Röng gengisskráning
Þessi mismunandi rekstrarskil-
yrði valda gengisskekkingu gagn-
vart iðnaði, og var reiknað út í
febrúar 1979 að sú skekkja næmi
3,6%.
Um áramótin 1978/1979 kom
fram sú hugmynd að leggja sér-
stakt gjald á nokkurn hluta inn-
fluttra iðnaðarvara til bráða-
birgða, til að gefa stjórnvöldum
tíma til að lagfæra starfsskilyrði
iðnaðarins. Þessi hugmynd mætti
mikilli andstöðu ráðuneytisstjóra
viðskiptaráðuneytisins, og lagðist
hann eindregið gegn því að slíkt
yrði reynt.
Sendinefndirnar 1979
Þrátt fyrir þessa andstöðu ráðu-
neytisstjóra síns, sendi þáverandi
viðskiptaráðherra, Svavar Gests-
son, tvær sendinefndir til Evrópu
til að vinna málinu fylgi. Fór svo
að EFTA samþykkti formlega
aðlögunargjaldið, en Efnahags-
bandalagið mótmælti, en lét kyrrt
liggja, en það er aðferð til að
forðast fordæmi. Lög um 3%
aðlögunargjaldið voru samþykkt
CTTROÉN ^ VISACUJB
[og enn mætum við til leiks..
Aö þessu sinni meö endurhannaöan bíl frá
CITROÉN^
VISACLUB II 5 DYRA
Nýi VISA bíllinn hefur fengid andlitslyftingu og er nú einkar fallegur og rúmgóður smðbíll með ótrúlega
• LOFTKÆLD 652 CC. VÉL MEÐ ELEKTRONÍSKRI KVEIKJU. —
ÓTRÚLEG SNERPA.
• BENSÍNEYOSLA 5,8 LÍTRAR Á 100 KM.
• NÝTÍSKULEGT MÆLABORD.
• NIOURFELLANLEG AFTURSÆTI.
• HITUÐ AFTURRÚOA.
• AUOVITAÐ FRAMHJÓLADRIFINN.
Þaö ótrúlega er, aö þessi fallegi bíll kostar aöeins kr.
76.400
~ (gengi 10/6 ’81)
Takmarkaður fjöldi bíla á þessu verði
Komið og reynsluakið hinum nýja CTTROÉN ^ VISACLUB n
A GlobusF
LAGMULI 5. SÍMI81555
^ CITROÉN^ Á
Davíð Scheving Thorsteinsson
„Félag íslcnskra iðn-
rekenda ritaði núver-
andi ríkisstjórn bréf
þremur dögum eftir
að hún hafði verið
mynduð í febrúar
1980. í bréfi þessu
bentum við á, að lög
um aðlögunargjald
myndu renna út um
áramótin og því væri
nauðsynlegt að hef j-
ast þegar handa um
að bæta starfsskilyrði
iðnaðarins, en ef það
væri ekki gert yrði að
framlengja lög um að-
lögunargjald.44
vorið 1979 og skyldu þau gilda út
árið 1980.
Bréf FÍI til
ríkisstjórnarinnar
11. febrúar 1980
Félag íslenskra iðnrekenda rit-
aði núverandi ríkisstjórn bréf
þremur dögum eftir að hún hafði
verið mynduð í febrúar 1980. í
bréfi þessu bentum við á, að lög
um aðlögunargjald myndu renna
út um áramótin og því væri
nauðsynlegt að hefjast þegar
handa um að bæta starfsskilyrði
iðnaðarins, en ef það væri ekki
gert yrði að framlengja lög um
aðlögunargjald. Þessar aðvaranir
félagsins voru látlaust ítrekaðar
allt árið 1980 en allt kom fyrir
ekki, því ríkisstjórnin gerði hvor-
ugt, — hún leiðrétti ekki starfs-
skilyrðin og hún framlengdi ekki
lögin um aðlögunargjald.
Alþingi samþykkti hins vegar í
desember heimild til ríkisstjórn-
arinnar til að leggja á aðlögun-
argjald að nýju, en áhugi Tómasar
Árnasonar á málinu reyndist ekki
meiri en svo, að það var ekki fyrr
en í júní, tæplega hálfu ári síðar,
að hann fór til Brussel til að ræða
málið við Efnahagsbandalagið.
Enda varð árangurinn eftir því.
Ríkisstjórnin
skerðir starfsaðstöðu
iðnaðar um 6,5%
I einu vetfangi var samkeppnis-
staða iðnaðarins því skert um 3%
og til að bæta gráu ofan á svart
var gengið skekkt um 3,5% til
viðbótar í febrúar síðastliðnum
með því að ríkisstjórnin tók
ábyrgð á tómum verðjöfnunar-
sjóði hraðfrystiiðnaðarins.
För 17 íslendinga
til Genf og Brussel
18.—20. maí 1981
Hvort Tómas Árnason og dag-
blaðið Tíminn kjósa að trúa orðum
deildarstjóra iðnaðarráðuneytis-
ins, blaðamanni Morgunblaðsins
og mínum, um það sem kom fram
á fundinum í Brussel, er þeirra
mál, en ég á enn eftir að fá
viðunandi skýringu á því hvernig
á því stendur, að jákvætt viðhorf
þessa embættismanns gagnvart
aðlögunargjaldi á fundi með 17
Islendingum hinn 19. maí breytt-
ist skyndilega í neikvæða afstöðu
hinn 27. mái, en þá var ráðuneyt-
isstjóri viðskiptaráðuneytisins
kominn til Brussel.
Yfirlýsing
hagsmunasamtaka í
sjávarútvegi 27. júní
Yfirlýsing hagsmunasamtaka í
sjávarútvegi hinn 27. júní verður
ekki skilin öðruvísi en sem þakk-
læti þeirra til ráðuneytisstjórans
fyrir andstöðu hans við aðlögun-
argjald. En renna ekki viðbrögð
þeirra einmitt stoðum undir þá
fullyrðingu mína, að hina raun-
verulegu andstöðu við aðlögunar-
gjaldið sé að finna í Reykjavík, en
ekki í Genf og Brussel?
Af þessu tilefni þykir mér rétt
að rifja upp að iðnrekendur sam-
þykktu með yfirgnæfandi meiri-
hluta 1969 að styðja inngönguna í
EFTA, en inngangan var nauðsyn-
legur undanfari samningsins við
Efnahagsbandalagið.
Menn verða að gera sér ljóst, að
þessi samningur var gerður vegna
þess að Efnahagsbandalagið taldi
sér hag í því að fá að fiytja
iðnaðarvörur tollfrjálst til Is-
lands.
Það er því iðnaðurinn á íslandi
sem greiðir aðgangseyrinn að toll-
frjálsum útflutningi til megin-
landsins.
Má af þessu sjá, að dæmisaga
Esóps er enn í fullu gildi, því enn
getur músin hjálpað ljóninu með
því að naga sundur viðjarnar sem
Ijónið var njörvað í.
Hitt þykir mér öllu lakara þegar
þeir væna mig um að ég geri kröfu
til þess að „við brjótum gerða
samninga við aðrar þjóðir, sem
eru Islendingum jafn mikilvægir
og raun ber vitni".
Standa ber við
gerða samninga
Ég vil enga samninga brjóta og
skiptir mikilvægi þeirra ekki máli.
Einmitt þess vegna vildi ég að
viðbrögð bæði EFTA og Efnahags-
bandalagsins við álagningu aðlög-
unargjalds yrðu könnuð nú, eins
og gert var árið 1979, en ég vildi að
sú könnun yrði framkvæmd með
jafn jákvæðu hugarfari sendi-
manna okkar nú og þá.
Lýst eftir stefnu
ríkisstjórnarinnar
Látum þetta nú allt liggja á
milli hluta í bili. Aðalatriðið er að
megin spurningunni er enn með
öllu ósvarað. Hvað ætlar ríkis-
stjórnin að gera? Hún nýtti ekki
frestinn sem aðlögunargjaldið
veitti henni til að leiðrétta starfs-
skilyrði iðnaðarins og nú er við-
skiptaráðherra kominn heim með
nei frá Brussel.
Reykjavík, 29. júní 1981
Islendingar voru 229.187
1. desember síðastliðinn
IIINN 1. desember síðastliðinn
voru íslendingar 229.187 og haíði
þá fjölgað um 1,09% frá árinu
áður. Karlar voru alls 115.529 og
konur 113.658. Mannfjöldinn
skiptist þannig, að i Reykjavik
bjuggu 83.766, i kaupstöðum öðr-
um en Reykjavik voru ibúar alls
88.759 og i sýslum landsins bjuggu
alls 56.662.
Kópavogur er nú annar stærsti
kaupstaður landsins með 13.819
íbúa, Akureyri er næststærstur
með 13.420 og í þriðja sæti er
Hafnarfjörður með 12.205 íbúa. Af
kaupstöðum landsins eru fæstir
íbúar á Seyðisfirði eða 998 alls. Af
sýslum landsins eru flestir íbúar í
Arnessýslu eða alls 6.664, næst-
flestir íbúar eru í Suður-Múlasýslu,
4.659 og í Snæfellsnessýslu búa alls
4.597. Fámennustu sýslur landsins
eru Austur-Barðastrandarsýsla
með 416 íbúa og Norður-ísafjarðar-
sýsla með 506 íbúa.