Morgunblaðið - 30.06.1981, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚNÍ1981
Iðnaður í
úlfakreppu
eftir Friðrik
Sophusson alþm.
Undanfarna daga hafa harðorð-
ar skeytasendingar gengið á milli
Félags iðnrekenda og viðskipta-
ráðuneytisins um svokallað aðlög-
unargjald. Með tímabundnu 3%
aðlögunargjaldi var á sínum tíma
ætlað að vernda iðnaðinn, þegar
tollar voru endanlega felldir niður
af iðnaðarvörum EFTA-samn-
ingsins, enda höfðu stjórnvöld
ekki staðið við loforð sín um
starfsskilyrði iðnaðarins. I því
skyni að gefa stjórnvöldum tíma
og tækifæri til að bæta ráð sitt
var tímabundið aðlögunargjald
lögfest árið 1979 og ákveðið að
nota tekjurnar til iðnþróunar.
Ágreiningur i
ríkisstjórn
í fjárlagafrumvarpi fyrir 1981
var áfram gert ráð fyrir tekjum af
aðlögunargjaldi, þrátt fyrir deilur
innan ríkisstjórnar um málið.
Tómas Árnason sagði að standa
bæri við gefin loforð við EFTA og
EBE um niðurfellingu gjaldsins
við síðustu áramót, en vinna þess í
stað að aðstoð við iðnaðinn í öðru
formi. í viðtali við Mbl. 8. des. sl.
sagði Hjörleifur hins vegar:
„Framlenging aðlögunargjaldsins
og niðurfelling í áföngum hefði á
engan hátt stangast á við gefin
loforð, það veit ég.“ í viðtali við
Mbl. sl. föstudag ítrekar ráðherra
þessa skoðun sina og bætir því við,
að málið sé enri óútkljáð í ríkis-
stjórninni átta mánuðum eftir að
hann gerði tillögu um málið í
ríkisstjórninni.
Afgreiðsla á Alþingi
Á Alþingi varð nokkurs konar
jafntefli milli ráðherranna, því að
sett var svohljóðandi bráðabirgða-
ákvæði í lögin um jöfnunargjald,
sem voru afgreidd í desember:
„Ríkisstjórninni er heimilt á
árinu 1981 að leggja á til viðbótar
við 3% jöfnunargjaldið allt að 2%
jöfnunar- og aðlögunargjald eða
ígildi þess, enda renni tekjur af
þessu viðbótargjaldi óskiptar til
iðnþróunar."
Framsögumaður nefndar (ÓRG)
komst svo að orði 18. des. í Ed.:
„Þess vegna hefur meiri hluti
nefndarinnar (Kjartan Jóhanns-
son var einn i minnihlutanum)
kosið að fara þá leið, sem hér er
lagt til að verði farin, og gerir það
með sérstöku tilliti til þeirra
ítarlegu, en því miður nokkuð
mismunandi upplýsinga sem
nefndinni bárust, þar sem greini-
lega eru ólíkar skoðanir á því,
hvaða leið sé heppilegust eða fær í
þessu efni. Nefndin telur ekki
gerlegt að þingið kveði upp dóm
um það að óathuguðu máli, en með
þessu ákvæði er hins vegar verið
að skapa möguleika á því, að sú
athugun fari fram, og fyrir sitt
leyti af hálfu þingsins að stuðla að
því, að slíkar aðgerðir til eflingar
iðnþróunar í landinu geti náð
fram að ganga.“
Ríkisstjórnin á leikinn og enn
bólar ekki á því, að heimildin verði
notuð sjö mánuðum eftir sam-
þykkt Alþingis.
Ráðlaus ríkisstjórn
tefur aðgerðir
I tilefni af þessu er rétt að
benda á eftirfarandi atriði, sem öll
snerta málið með einum eða öðr-
um hætti:
1. Ríkissjóður var orðinn svo
háður tekjum af aðlögunargjald-
inu að leggja varð sérstakan skatt
á gosdrykki, kex og sælgæti til að
bæta ríkinu tapið. Ríkissjóður
skuldaði iðnaðinum fjármuni í
formi framlaga til iðnþróunar og
þegar ríkið hafði eytt aðlögun-
Friðrik Sophusson
„Ríkisstjórnin á leik-
inn og enn bólar ekki
á því, að heimildin
verði notuð sjö mán-
uðum eftir samþykkt
Alþingis.44
argjaldinu í allt aðra hluti, var
sérstakur skattur lagður á sum
iðnfyrirtæki til að endurgreiða
skuld ríkisins við iðnaðinn.
2. Þrátt fyrir að Alþingi hafi
óskað eftir því að stjórnvöld láti
útbúa lagafrumvarp um niðurfell-
ingu aðflutningsgjalda á aðföng
til iðnaðar (efni og vélar) hafa
efndir engar orðið, — ef undan er
skilin smálagfæring á reglugerð.
Þess vegna hefur undirritaður
ásamt Árna Gunnarssyni og Guð-
mundi G. Þórarinssyni flutt frum-
varp um þetta mál á Alþingi, en
það hlaut ekki afgreiðslu á síðasta
þingi.
3. Á ársþingi FII lýsti Tómas
Árnason yfir þeirri skoðun sinni,
að fella ætti niður launaskatt og
jafna aðstöðugjald milli atvinnu-
greina. Enn er þetta einkaskoðun
Tómasar, en ekki stefna ríkis-
stjórnarinnar.
4. í 13. tl. efnahagsaðgerðanna,
sem ríkisstjórninni lá þessi ósköp
á að kynna almenningi á gamlárs-
kvöld segir orðrétt: „Hraðað verði
samanburði á starfsskilyrðum
höfuðatvinnuveganna og þau sam-
ræmd. Tryggt verði að starfsskil-
yrði iðnaðar verði ekki lakari en
annarra atvinnuvega." Hér er ver-
ið að reka á eftir nefnd, sem
ríkisstjórnin skipaði, en dr. Jó-
hannes Nordal er formaður henn-
ar. Hinn 30. marz 1980 samþykkti
ríkisstjórnin tillögu um að skipa
þessa nefnd og skyldi hún skila
áliti 1. júlí 1980. Nefndin var samt
ekki skipuð fyrr en í september
eða tveimur mánuðum eftir að
hún átti að ljúka störfum. Hún
hefur unnið talsvert starf, en
skilar líklega ekki áliti fyrr en í
haust.
Það er einmitt þessi nefnd sem
á að staðreyna það, hvort starfs-
skilyrði iðnaðarins séu lakari en
annarra greina, einkum sjávar-
útvegs. Verði niðurstaðan sú, að
mismunun eigi sér stað, t.d. í
skatta-, tolla - og lánamálum,
hljóta stjórnvöld að lagfæra þann
mun vegna fyrri loforða, sem gefin
voru við inngönguna í EFTA. Með
jöfnum starfsskilyrðum verða um-
ræður um aðlögunargjald úr sög-
unni.
Iðnaðurinn er
í úlfakreppu
Tafirnar á þessum málum verða
skrifaðar á reikning ríkisstjórnar-
innar. Vegna ágreinings innan
stjórnarinnar dróst úr hömlu að
skipa starfsskilyrðanefndina. Rík-
isstjórnin flutti fjárlagafrumvarp,
þar sem gert var ráð fyrir 3%
aðlögunargjaldi á þessu ári, en
breytti síðan um stefnu rétt fyrir
jól og skattlagði iðnaðinn í stað-
inn til að missa ekki af tekjum. Að'
sögn iðnaðarráðherrans hefur rík-
isstjórnin látið undir höfuð leggj-
ast að afgreiða tillögu, sem hann
flutti í ríkisstjórninni fyrir 8
mánuðum um aðlögunargjald.
Nýjasta afrek ríkisstjórnarflokk-
anna í iðnaðarmálum á Alþingi
var síðan að svæfa þingsályktun-
artillögu iðnaðarráðherrans um
iðnaðarstefnu sem hann hefur
flutt á þremur þingum.
Iðnaðurinn er því í úlfakreppu
úrræðalausrar og stefnulausrar
ríkisstjórnar. Það er því ekki að
furða þótt skræmti í Scheving.
■ 1
* SLVSAVARNAFELAC ÍSLANSS
ina

öf
*?*.
'» V .

ÁRBÓK 1981
Árbók
SVFÍ
komin út
KOMIN ER út Árbók Slysa-
varnafélags íslands 1981, en
hún hefur að geyma yfirlit
yfir starfsemi SVFÍ árið 1980
og ýmsar upplýsingar og
frásagnir um björgunarmál
ogslysfarir.
í upphafi Árbókarinnar rit-
ar Gunnar Friðriksson forseti
félagsins um Slysavarnadeild-
ina Hraunprýði í Hafnarfirði
sem er 50 ára, en síðan er birt
skýrsla forseta, sem flutt var á
aðalfundi SVFÍ að Laugum í
Þingeyjarsýslu 1981. Þá eru
greinar um tilkynningaskyld-
una, um tímamót í íslenzkri
björgunarsögu, greint frá eft-
irlitsferð í skipbrotsmanna-
skýlin á Hornströndum, sagt
frá ýmis konar æfingum og
greint er frá starfi nokkurra
deilda SVFÍ. Þá eru birtar
ýmsar skýrslur um flugslys,
banaslys í umferðinni,
drukknanir og skipsskaða,
einnig eru nokkrar frásagnir
um björgun manna úr háska.
Árbók SVFÍ 1981 er nærri
180 bls. að stærð, prýtt mörg-
um myndum og fæst ritið á
skrifstofu félagsins og hjá
deildum og björgunarsveitum
út um landið og kostar kr. 50,-.
BIKARKEPPNI
K.S.Í. ,
.JisV’->\S'

Reykjavíkimrieistarar Fylkis