Morgunblaðið - 12.09.1981, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. SEPTEMBER 1981

KIRKJAN er nýbúin aö taka í
notkun nýja handbók, sem kallar
eftir virkari þátttöku hins almenna
safnaðarmeðlims í guðsþjónust-
unni, skilst mér.
Slíku ber að fagna, því að fólk
vill ekki bara taka við heldur vera
þátttakandi og leggja sjálft eitt-
hvað fram. Þó kann það að taka
nokkurn tíma að þátttakan verði
almenn.
En spurning mín á þessu
kristniboðsári er:
Eitt mikilvægasta starfið
sem hver kristinn mað-
ur ætti að inna af hendi
er stöðugt og einlægt bænalíf.
Margsinnis í Nýja testa-
menntinu erum við hvött til að
biðja. „Biðja án afláts." „Vakið
og biðjið."
Við trúum á persónulegan
Guð, sem heyrir bænir okkar
og veitir bænheyrslu. Kristur
segir: „Og hvað sem þér biðjið
um í mínu nafni, það mun ég
gjöra, til þess að faðirinn verði
vegsamlegur í syninum." Jóh.
14:13.
Að biðja er nauðsynlegt en
það er oft erfitt. Ekki erfitt
vegna þess að það krefjist
gáfna, þekkingar, orðaforða
eða sérstakarar tækni. Heldur
vegna þess að það krefst auð-
mýktar.
Okkur hættir til að vilja
ráða fyrir báða. Ekki nóg að
leggja bænarefnið fram heldur
iátum við fylgja nákvæma leið-
sögn á því hvernig málin skuli
leyst.
Við þurfum einungis að fela
Drottni bænarefnið sem okkur
býr í brjósti. Þar sem við
játum trú á alvitran föður,
skaparann, þurfum við ekki að
veita upplýsingar eins og
herprestur einn sem bað:
„Vernda þú Drottinn þjóna
þína sem staddir eru á Falk-
landseyjum, en þær eru, eins
og þú veist Drottinn, á Suður-
Atlantshafi."
Markmið og tilgangur
bænar sem flutt er í
Jesú nafni er ekki að
þvinga fram fríðindi okkur til
handa né tilraun til að
smeygja okkur undan ábyrgð
heldur er hún flutt til þess að
gjöra nafn Guðs dýrlegt.
Sá einn biður sem væntir
bænheyrslu. Og sá einn sem
hlustar fær bænheyrslu.
Sr. Kjartan Örn Sigur-
björnsson er sóknarprestur
Vcstmanneyinga.
Ágústínus kirkjufaðir segir
um bænina, að hún sé lykill
himnanna. Upp stígur beiðni,
en niður stigur miskunn Guðs.
Og Hallgrímur Pétursson segir
um bænina: „Lykill er hún að
Drottins náð.“
Þetta er sameiginleg reynsla
að bænin opin himin Guðs.
Þetta gerist þegar bæn er flutt
í Jesú nafni og maðurinn opnar
hjarta sitt fyrir Guði.
Kristnir menn ástunda
bænalíf í einrúmi og í
samfélagi með öðrum
trúuðum. Ekki annað hvort —
eða.
Það er trúnni lífsnauðsyn, að
maðurinn eigi samfélag við
Dorttinn í kyrrð og einrúmi.
Kristur segir: „En þegar þú
biðst fyrir, þá gakk inn í
herbergi þitt, og er þú hefir
lokað dyrum þínum, þá bið
förður þinn, sem er í leyndum
og faðir þinn sem sér í leynd-
um, mun endurgjalda þér.“
MT 6:6.
En við erum einnig minnug
orða Jesú í sama guðspjalli 18
kafla. „Enn segi ég yður: Ef
tveir af yður verða sammála á
jörðinni mun þeim veitast af
föður mínum, sem er í himnin-
um, sérhver sá hlutur sem þeir
kunna að biðja um, því að hver
sem tveir aða þrír eru saman
komnir í mínu nafni þar er ég
mitt á meðal þeirra."
Þannig gerir Kristur ráð
fyrir því að lærisveinarnir
ástundi bænalíf, bæði í ein-
rúmi og með öðrum.
Það eru mörg bænaefni bor-
in fram fyrir Drottinn á
bænarörmum. Mörg eru þess
eðlis að þau varða þann einan
sem biður. En einnig koma
kristnir menn saman í smáum
og stórum hópum til að beina
bænum sínum í einn farveg.
Það er ótalmargt, sem hlýtur
að vera sameiginlegt bænar-
efni og menn biðja fyrir bæði í
einrúmi og með öðrum.
Einn þáttur guðsþjónust-
unnar er almenn kirkju-
bæn. Þar biður söfnuð-
urinn sameiginlega og felur
Guði á hendur, kirkju Krists,
söfnuðinn, kirkju íslands, land
og þjóð, heim allan og sérhvern
meðbróður.
Hér höfum við fengið
óbreytanlegt upphaf á bæna-
lista. Málefni, sem stöðugt
þarfnast fyrirbæna sérhvers
kristins manns.
En listanum er ekki lokað.
Þessar bænir eru almennar og
öllum ætlaðar en ótal bæna-
efni eru afmörkuð við hvern
söfnuð á hverjum tíma. Fyrir-
bænir fyrir sjúkum í söfnuðin-
Aukin þátttaka leik-
manna í kirkjulegu starfi er
áhuga-og haráttumál þeirra
sem vilja kirkjunni vel og
vænta sér einhvers af starfi
hennar.
Handbok íslensku kirkj-
unnar sem samþykkt var á
síðasta kirkjuþingi gerir
ráð fyrir aukinni þátttöku
safnaðarins i messugjörð.
Þannig að kirkjugestur er
ekki lcngur áheyrandi cða
þolandi einvörðungu heldur
er þess vænst að hann taki
undir sálmasöng. hænagjörð
o.s.frv.
Tel cg raunar að þess hafi
sést merki undanfarin ár að
hinn hlutlausi söfnuður i
messugjörðinni hefur í æ
ríkari mæli gerst þátttak-
andi í flutningi mcssunnar.
!>að er vonandi liðin tið að
fólk snúi sér við til að líta
I»að gefast ótal tækifæri í
daglegri önn að vera virkur
laTÍsveinn Jesú Krists.
þann furðufugl scm lcyfir
sér að syngja af hjartans
lyst. Hitt líklegra að fólk
finni hjá sér löngun til að
syngja með.
Nýja handhókin er stað-
festing á þessari þróun og
vcrður vonandi til þess að
virkja enn betur almennan
safnaðarmeðlim í guðsþjón-
ustunni.
En ekki má líta á mess-
una sem einangrað
fyrirbæri, sem markast
af upphafs- og lokasálmi. Um
leið og hvatt er til aukinnar
þátttöku safnaðarins í mess-
unni er verið að hvetja söfnuð-
inn til starfa í lífinu.
Blessunarorðin sem prestur
flytur söfnuðinum frá altari í
lok messunar eiga að fylgja
hverjum einstökum út í lífið og
kalla hann til ábyrgðar og
átaka.
Messan á að hvetja til þátt-
töku i kirkjulegu starfi. Og ég
bendi á, að það starf þarf
fráleitt að tengjast kirkju-
byggingunni. Það er kirkjulegt
starf, unnið í anda kærleika
Krists, að vitja sjúkra, ein-
manna og aldraða. Það er
einnig kirkjulegt starf að sinna
börnum og unglingum. Rétta
þeim örvandi hönd og leiðbeina
í anda sannleikans og kærleik-
ans.
Það gefast ótal tækifæri í
daglegri önn og amstri að vera
virkur lærisveinn Krists.
Kristnum mönnum ber að iðka banalíf, bæði í cinrúmi og
með öðrum.
Ekki má líta á messuna scm einangrað fyrirbæri, blessun
hennar á að fylgja mönnum út í lifið.
um, framgangi góðra mála,
sem varða byggðalagið o.s.frv.
Enda ekki óalgengt að sókn-
arprestur biðji söfnuðinn að
minnast manna og málefna
með fyrirbæn. Iðulega á það
sér einnig stað, að biskup
Islands óskar eftir því við
presta og söfnuði að þeir feli
Drottni ákveðin bænaefni.
Með þessu er ég að segja, að
þó ekki sé útgefinn sérstakur
bænalisti af hverjum söfnuði
þá finnur hver safnaðarmeð-
limur fyrirbænaefni bæði í
kirkju og utan.
En hugmynd fyrispyrj-
enda, borin fram af
góðum hug, er athyglis-
verð. Eg veit ekki hvort slíkt
hefur verið reynt hér eða
annars staðar. En ég veit, að
bæði bænahópar og einstakl-
ingar útbúa slíka bænalista og
gefur það góða raun.
Það er sjálfsagt og nauðsyn-
legt fyrir kirkjuna að leita
nýrra leiða til að virkja söfn-
uðinn til starfa. Og þá er aukið
bænastarf grundvöllur alls
annars.
Nú á haustdögum þegar
skólar eru að hefja vetrarstarf
langar mig að lokum að biðja
þig, lesandi góður, að bera
fram fyrir Drottinn bæn fyrir
skólastarfi, kennurum og nem-
endum. Biðjum góðan Guð,
sem er uppspretta allra visku,
að efla sanna menntun svo að
æska landsins mótist að vilja
Hans.
Og felum síðan allar bænir
okkar í þeirri bæn sem Drott-
inn hefur sjálfur kennt.
Þarf ekki líka að virkja
bænastarf fólks í heimahúsum?
Mætti ekki gefa út lista með fyrirbænarefnum í söfnuðunum til þess að örva fyrirbæn manna fyrir öðrum?