Morgunblaðið - 21.02.1982, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. FEBRÚAR 1982
37
FLUTNINGAR UM STOFNLÍNUKERFIÐ
Á MESTA ALA6STÍMA
NOROURLAND
V40 MW I9MW N>
|VESTURLAND | | AUSTURLAND |
I29MW \/ 83MW V PFRAML 8I5 MW
| SUOURLAND J PÁLAG 766 MW
1987
BLANDA ______________
NORÐURLAND
/J^MW 23MW^
| VESTURLAND | | AUSTURLAND |
I^MMW 76MW^J PPRAML. 922 MW
| SUÐURLAND □ PALAG 883 MW
Hér eru dregnar upp myndir af álagi á stofnlínukerfið á mesta álagstíma.
Efri hlutinn sýnir hvernig mestur hluti orkunnar kemur frá Suðurlandi og er
fluttur norður um, en á neðri hlutanum má sjá hvernig flutningarnir breytast,
t.d. eftir tilkomu Blönduvirkjunar og sést hvernig hlutfollin hafa jafnast.
núverandi ríkisstjórnar tókst að
fá þessi atriði viðurkennd og þessi
breyting ásamt minnkandi orku-
vinnslu með dieselstöðvum, auk-
inni samtengingu og hækkuðu
verðjöfnunargjaldi úr 13% í 19%
hefur lagfært fjárhag okkar nokk-
uð.
í átt til verðjöfnunar
Á síðustu 3 til 4 árum hefur
okkur miðað verulega í áttina að
verðjöfnun. Munurinn á taxta
Rarik og Rafmagnsveitu Reykja-
víkur til heimilisnota var 86% í
ágúst 1978, en þessi munur er nú-
kominn niður í um 24%. Almennt
má segja að raforkuverð hjá Rarik
sé orðið svipað og hjá öðrum raf-
veitum. Ekki skal ég segja hvort
rétt sé að stefna að algjörri verð-
jöfnun, en nefna má að með bætt-
um fjárhag og fullri þátttöku rík-
issjóðs í félagslegum framkvæmd-
um væri hægt að miða að því að
fella verðjöfnunargjaldið hiður í
áföngum.
Annað, sem nefna má í sam-
bandi við bættan fjárhag, er
stórbætt innheimtukerfi og við
stefnum einnig að því að auka
tölvuvæðingu, sem gerir okkur
kleift að auka hagræðingu, auð-
velda alla áætlanagerð og ætti að
stuðla að meiri hagkvæmni í
rekstrinum.
Reksturinn hefur staðið í járn-
um síðustu árin, en tap er þó á
síðasta ári þar sem ekki fengust
nægar gjaldskrárhækkanir. Við
þurfum því talsverða hækkun um-
fram verðbólgu á þessu ári til að
ná rekstrarjöfnuði. Einnig vantar
okkur mikið upp á að nægt fjár-
magn fáist til að bæta aðstöðu
starfsmanna Rarik til að sinna
verkefnum sínum. Við erfiðar að-
stæður reynir mjög á hæfni
manna og tækjabúnað, en við höf-
um á að skipa góðu og vel reyndu
starfsliði.
Næstu virkjanir
Rafmagnsveiturnar hafa í um-
boði iðnaðarráðuneytisins unnið
að undirbúningi Blönduvirkjunar
og Fljótsdalsvirkjunar í samráði
við Orkustofnun, Landvirkjun og
fleiri aðila og er verkhönnun
þeirra beggja nú að ljúka. Samið
hefur verið við heimamenn vegna
Fljótsdalsvirkjunar, en samningar
vegna Blönduvirkjunar standa yf-
ir sem kunnugt er.
— Lög um orkuver frá 1980 og
raforkuspá segja að með almennri
notkun og nokkurri stóriðju þurfi
næsta virkjun að komast í gagnið
árið 1987. Á næstu 10—15 árum er
talin þörf á 2—3 stórvirkjunum til
að geta annað almennri eftirspurn
auk stóriðju. Verði lítið um
orkufrekan iðnað má hægja á
þessari uppbyggingu. En þetta er
spurning um iðnaðarstefnu okkar
og uppbyggingu. Hins vegar lítum
við hjá Rafmagnsveitunum svo á
að nauðsynlegt sé að virkja næst
annars staðar en á Suðurlandi.
Okkur er nauðsynlegt að tryggja
betur veitukerfið og við viljum
stefna að því að dreifa virkjunum
um landið til að þetta öryggi fáist.
Þegar þeim áfanga hefur verið náð
eru frekari virkjunarmöguleikar á
Suðurlandi, við getum virkjað
frekar á Þjórsár- og Tungnaár-
svæðinu, t.d. stækkað Búrfells-
stöðina.
Um 10% vatnsaflsins nýtt
En hversu lengi getum við virkj-
að?
— í dag er talið að við höfum
nýtt um 10% af virkjanamögu-
leikum okkar í vatnsafli, sem eru
25—30 þús. gigawattstundir og er
þá tekið nokkurt tillit til náttúru-
verndarsjónarmiða. Við eigum því
miklar auðlindir ónotaðar i vatns-
aflinu, sem og í jarðhitanum.
Jarðhitinn hefur aðallega verið
talinn hagkvæmur til húshitunar,
en hagnýting hans til raforku-
vinnslu hófst 1969 í jarðgufustöð
Laxárvirkjunar í Bjarnarflagi og
síðan með tilkomu Kröfluvirkjun-
ar, en rekstur hennar og frekari
orkuöflunarframkvæmdir þar eru
á vegum Rafmagnsveitna ríkisins.
Þar höfum við lent í erfiðleikum,
eins og kunnugt er, en jafnframt
öðlast mjög dýrmæta reynslu, sem
spurst hefur verið fyrir um víða
erlendis og við því kynnt á ýmsum
j arðhitaráðstef num.
Erum við þá vel á vegi stödd
hvað varðar orkumál?
— íslendingar eru vel staddir
hvað orku snertir, við eigum mikið
af óbeislaðri vatnsorku og jarð-
hita og við erum ekki háð kolum
eða kjarnorku til raforkuvinnslu
eins og sumar þjóðir eru í dag eða
verða brátt. Við erum skemmra á
veg komin með samtengingu og
uppbyggingu raforkukerfisins og
er ástæðan fyrst og fremst hvað
við erum fá og búum dreift í stóru
landi, en orkuflutningskerfi okkar
stendur allt til bóta og mun
styrkjast á næstu árum ef fer sem
horfir.
Útflutningur nær útilokaður
Er orka okkar útflutningsvara?
— Þar sem Island er eyja og það
langt frá öðrum löndum er nær
útilokað að hagkvæmt sé að flytja
raforku héðan. Sæstrengur yrði
vart nógu öruggur og hagkvæmur,
en flest Evrópulönd selja orku sín
á milli og Danir hafa mikil raf-
orkuviðskipti við Noreg, Svíþjóð
og V-Þýskaland ef eitt dæmi er
nefnt af mörgum.
En hvernig nýtum við orku, ætt-
um við t.d. að stefna að því að hér
yrðu aðeins notaðir rafmagnsbíl-
ar?
— Eflaust munu rafmagnsbílar
ryðja sér til rúma á næstu árum
eftir að hafin verður á þeim
fjöldaframleiðsla. En aðallega eig-
um við að nýta orkuauðlindir
landsins til að bæta lífskjörin með
því að hagnýta þær í auknum iðn-
aði.
Að lokum greinir Kristján
Jónsson nokkuð frá þeim viðræð-
um sem nú standa yfir milli
stjórnvalda og Landsvirkjunar, en
þær snerta breytta verkaskiptingu
milli Rarik og Landsvirkjunar.
— Rarik hefur verið falið að
annast byggingu og rekstur
byggðalínunnar og nú er verið að
kanna hvort hentugra væri að
reka aðeins eitt aðalorkuöflunar-
fyrirtæki, Landsvirkjun, sem
einnig sæi um byggðalínur og
seldi orku til dreifingarfyrirtækja,
t.d. Rarik o.fl. Hugmyndin er að
Landsvirkjun reisi og reki næstu
virkjanir og taki við frekari upp-
byggingu og rekstri byggðalín-
anna, en starfsmenn Rarik, sem
eru dreifðir um allt land, gætu eft-
ir sem áður annast viðhald og
stjórn ýmissa þátta í byggðalínu-
kerfinu samkvæmt sérstökum
samningum milli fyrirtækjanna.
Núverandi skipan mála er heldur
flókin og er því talið nauðsynlegt
að huga að endurbótum.
Verðlækkun
á veiðarfærum
Viö bjóöum nú verulega verölækkun á útgeröarvör-
um frá COTESI í Portúgal svo sem botnvörpuneti til
afgreiöslu beint úr Tollvörugeymslu, tilbúnum botn-
vörpum og hlutum í þær, blýteinum fyrir þorskanet,
bólfæranet, landfestatógi o.fl.
Togvír (vinstri og hærri snúinn) og vinnsluvír frá
SCOTTISH WIRE ROPE í Skotlandi bjóöum viö einn-
ig beint úr tollvörugeymslu.
MÁRCO hf.
Símar 13480 — 15953.
rrt r i • i i j /'á
Tonlistarhatið
í tilefni 50 ára afmælis
Félags íslenzkra hljómlistarmanna
í Reykjavík
22.-27. febrúar 1982
MÁNUDAGUR 22. FEBRUAR
Lækjartorg
Kl. 17.30 Lúörasveitin Svanur leikur. Stjórnandi Sæ-
björn Jónsson
Kl. 19.00 Húsið opnað
Kvöldveröur
Fisksúpa Fats Waller
Aligrísakótilettur Alto
Kl. 19.30 Lúörasveitin Svanur leikur
Kl. 20.00 Borðmúsík
Kl. 21.00 Tónleikar
Rifjuö upp saga áranna 1972—1982
Fram koma m.a.: Brimkló — Friðryk — Start —
Þursaflokkurinn — Pelikan — Mezzoforte — Þeyr
— Þrumuvagninn — Grýlurnar
Kynnir og sögumaöur: Þorgeir Ástvaldsson
Hljómsveit kvöldsins: Pónik.
Miðasala og borðapantanir frá kl. 1—6 a morgun og
við innganginn. .
Laufásvegi 40. skritstofu FÍH. Aðgöngumiðaverð kr. 50,^
Lifandi
„ tónlist
fyrir lifandi
fólk