Morgunblaðið - 14.04.1982, Qupperneq 1

48 SIÐUR MEÐ 8 SIÐNA IÞROTTABLAÐI
79. tbl. 69. árg. MIÐVIKUDAGUR 14. APRÍL 1982_______________________________Prentsmiðja Morfiunblaðsins,
Haig gefiir Reagan skýrslu um
hugmyndir um að afstýra stríði
l>ondon, 13. apríl. \l\
ALKXANDER HAIG, utanríkisrádherra Bandaríkjanna, hætti sex daga frirt
arferð sinni í dag og flaug til Washington að gefa Ronald Reagan forseta
skýrslu um ótilteknar „nýjar hugmyndir" til að afstýra styrjöld milli Bret-
lands og Argentínu út af Falklandseyjum.
Argentínskt herskip á sveimi í sundinu milli tveggja stærstu eyjanna í Falklandseyjaklasanum. Myndin var tekin
daginn áður en hafnbann Breta tók gildi.
Þögul mótmæli gegn
herlögum í Póllandi
Varsjá, 13. apríl. Al\
PÓLVERJAR kveiktu á kertum og slökktu Ijós í húsum sínum í kvöld til að
mótmæla herlögum á þögulan hátt og kirkjan sendi frá sér meiriháttar
stefnuskrá sem á að græða sár þjóðarinnar og binda endi á „núverandi
En sjálfhelda virðist hafa skap-
azt í deilunni um eignarréttinn,
viku áður en floti Breta er væntan-
legur, og Haig sagði að ástandið
væri hættulegt og hættan færi vax-
andi. „Þess vegna er mjög áríðandi
að finna pólitíska lausn,“ sagði
hann.
Haig hafði ætlað að fara til Bu-
enos Aires í kvöld eftir viðræður í
allan dag við Margaret Thatcher
forsætisráðherra, en viðurkenndi
að komið hefðu upp erfiðleikar, sem
urðu til þess að breyta varð þeirri
fyrirætlun. Hann kvaðst hvorki
bjartsýnn né svartsýnn. Hann fer
til Buenos Aires eftir fundinn með
Reagan.
Alexander Haig
Brezka fréttastofan Press Associ-
ation sagði að Bretar „hefðu ekki
hvikað einn þumlung" frá þeirri af-
stöðu, að semja ekki við Argentínu
beint fyrr en argentínskt herlið
hörfaði frá eyjaklasanum.
Bandarískir embættismenn
sögðu í kvöld að Rússar útveguðu
Argentínumönnum upplýsingar um
siglingu brezka flotans til Falk-
landseyja, m. a. frá gervihnöttum
og með fjarskipta hlerunum. Fimm
sovézk herskip eru á Suður-
Atlantshafi, en langt frá Falk-
landseyjum.
BBC hafði í kvöld eftir heimild í
brezku stjórninni að mikið bæri á
milli deiluaðila á stjórnmálasvið-
inu, en ágreiningurinn á hernað-
arsviðinu minnkaði með hverri
klukkustund sem liði.
En argentínska fréttastofan Dyn
hermdi að Argentínustjórn vísaði
eindregið og kröftuglega á bug til-
lógu Bandaríkjanna um sameigin-
lega stjórn Bandaríkjamanna, Arg-
entínumanna og Breta á eyjunum.
Argentínufloti kvaðst tilbúinn að
láta úr höfn með stuttum fyrirvara.
Brezki flotinn lagði hald á fimm
skip í viðbót í dag: eitt flutninga-
skip og fjóra togara, sem verða not-
aðir sem tundurduflaslæðarar.
Flotinn hefur þegar lagt hald á tvö
farþegaskip, gámaskip og nokkur
olíuflutningaskip.
Brezkir þingmenn sneru heim úr
páskaleyfi í dag og fimm tíma um-
ræður fara fram á morgun að kröfu
Michael Foots leiðtoga Verka-
mannaflokksins, um Falklandseyja-
deiluna, sem getur gert út um póli-
tíska framtíð frú Thatcher forsæt-
isráðherra.
Ókyrrt var enn í kauphöllinni í
London í dag og mikið selt af hluta-
bréfum, sem lækkuðu um 1,13 millj-
arða punda í verði.
Á Falklandseyjum voru allt að
6.000 argentínskir hermenn sagðir
hreiðra um sig vegna yfirvofandi
árásar Breta.
Sendiherra Argentínu í Perú
sagði að tugir sjálfboðaliða skráðu
sig á hverjum degi í ræð-
ismannsskrifstofunni í Lima og
sömu fréttir bárust frá öðrum
sendiráðum Argentínu.
Enn er ekki vitað um afdrif 29
brezkra landgönguliða, sem voru
teknir til fanga í árásinni á Falk-
iandseyjar og Suður-Georgíu, að
sögn brezka varnarmálaráðuneytis-
ins. En BBC hafði eftir argentínsk-
um heimildum að sjö þeirra hefðu
verið fluttir til argentínsku hafnar-
borgarinnar Commodoro Rivadavia
og yrðu seinna sendir til Buenos
Aires. Um 77 voru framseldir Bret-
um þremur dögum eftir innrásina.
í bréfi, sem dreift var í Öryggis-
ráðinu í kvöld, bauðst Argentína til
að kalla heim herlið sitt ef Bretar
kölluðu heim flota sinn. Bretar tóku
þessu fálega og sögðu að Argentína
yrði að virða samþykkt Öryggis-
ráðsins um brottflutning argent-
ínska herliðsins. Bréfið gefur til
kynna að Argentína ætli að halda
Falklandseyjum.
Samtök Ameríkuríkja, OAS,
samþykktu ályktun, þar sem þau
buðu „vinsamlega samvinnu" til að
leysa deiluna. I ályktuninni var
ekki tekin afstaða með öðrum hvor-
um deiluaðilanum, en hún var talin
hliðholl Argentínu þar sem þar var
ekki minnzt á ályktun Öryggisráðs-
ins.
Yfirmaður flughers Argentínu,
Basilio Lami Dozo hershöfðingi,
sagði í dag að „enn þyrfti að kanna
nokkrar leiðir" til lausnar deilunni
og varaði við því að ef lausn fyndist
ekki „erum við reiðubúnir að horf-
ast í augu við alla möguleika af
öðru tagi“.
sjálfheldu í stjórnmálunum“.
Stefnuskrána er að finna í 10
blaðsíðna bréfi, undirrituði af Joz-
ef Glemp erkibiskupi, sem var
sent 27 biskupum Póllands og yfir-
völdum. Þar eru ítrekaðar fyrri
áskoranir um að verkalýðsleiðtog-
um verði sleppt og Samstaða fái
aftur að starfa, þar sem það sé
forsenda samkomulags milli yfir-
valda og fólksins.
Yfirvöld þögðu jafnframt um
leynilega útvarpsstöð, „Útvarp
Samstöðu", sem skoraði á fólk að
slökkva á ljósum í húsum sínum
til marks um „samstöðu og mót-
mæli“ á fjögurra mánaða afmæli
herlaganna. Fjölmiðlar vildu
greinilega ekki vekja athygli á
stöðinni, sem útvarpaði truflun-
arlaust á örbylgju í átta mínútur í
gærkvöldi.
I útsendingunni, sem var brot á
herlögum og lögum um ríkiseinok-
un fjölmiðla, var lagt til að ljós
yrðu slökkt einu sinni í mánuði.
Greinilega virðist hafa heyrzt í
útvarpsstöðinni í nokkrum út-
hverfum Varsjár, en alls ekki í
öðrum. Flestir telja að útvarpað
hafi verið einhvers staðar frá
miðborg Varsjár. Samkvæmt
sumum heimildum verður hljóð-
ritunum af dagskránni dreift til
annarra borga.
Tilkynnt var að næstu dagskrá
yrði útvarpað 30. april, þegar
könnun hefði verið gerð á hlustun-
arskilyrðum og langdrægni stöðv-
arinnar. I sumum hverfum Var-
sjár kvaðst fólk hafa séð íbúðaeig-
endur blikka ljósum sínum til
marks um að þeir heyrðu í stöð-
inni, eins og farið var fram á.
Vestrænir sérfræðingar telja að
útsendingin hafi haft sálræna og
táknræna þýðingu fyrir Pólverja
og áreiðanlega vakið reiði yfir-
valda.
Öryggi var ekki hert að ráði á
afmæli herlaganna í dag og það
bendir til þess að yfirvöld óttist
ekki ólæti.
Kona Lech Walesa er væntanleg
til Gdansk eftir fjögurra daga
heimsókn hjá manni sínum. Hún
fór með öll börn þeirra sjö í heim-
sóknina. Walesa hefur ekki áður
fengið alla fjölskylduna í heim-
sókn.
Flugslys í
Tyrklandi
Ankara, 13. april. Al\
BANDARÍSK herflutningaflugvél af
gerðinni C-130 fórst í Austur-Tyrk-
landi í dag og allir þeir sem í flug-
vélinni voru, 27 Bandaríkjantenn,
biðu bana. Tíu þeirra voru flugliðar,
17 farþegar.
Talsmaður tyrkneska hersins
sagði að sprenging hefði orðið í
flugvélinni, eldur hefði komið upp
í henni og hún hefði hrapað 86 km
vestur af borginni Erzincan, ná-
lægt þorpinu Gevencik.
„Floti Argentínumanna ...'
Sjá frétt á bls. 19.
Agaleysi vandamál
í sovézka hernum
\\ ashinglon, 13. apríl. Al\
SOVÉZKI landherinn stendur frammi fyrir alvarlegum vandamálum af
völdum agaskorts og þjóðarígs að sögn bandaríska þingmannsins Les
Aspin í dag.
„Ef sovézkir liðsforingjar geta ekki treyst því að verðir skjóti ekki á
þá, ef herinn er klofinn í fjandsamlega þjóðahópa og eldri hermenn og,
yngri hermenn ... þá virðumst við hafa minni ástæðu til að óttast Rússa
en fjöldi þeirra segir til um,“ sagði Aspin, sem hefur lengi gagnrýnt
herútgjöld og á sæti í hermálanefnd fulltrúadeildarinnar.
Aspin byggði mat sitt á löng-
um viðtölum við útlaga, sem
hafa þjónað í sovézka hernum,
og nefndi m. a. þessi dæmi:
Vörður, sem sofnaði á verði
við æfingastöð eldflaugasveit-
anna, skaut úkraínskan liðsfor-
ingja til bana, þegar foringinn
kom að honum.
Óánægður hermaður, sem
hafði lokið tveggja ára her-
skyldutíma, en ekki fengið lausn
frá herþjónustu vegna ítrekaðra
tafa, lét kúlum rigna úr vélb.vssu
á tvo herflokka.
Óeirðir brutust út milli rússn-
eskra hermanna og Kazaka-
hermanna frá Mið-Asíu í her-
stöð í Austur-Asíu-héruðum So-
vétríkjanna með þeim afleiðing-
um að 15 Kazakanna særðust.
Aspin sagði að sovézkir liðs-
foringjar leggðu stundum þegj-
andi blessun yfir ofbeldi í hern-
um með því að neita að skerast í
leikinn þegar gamlir hermenn
lumbruðu á nýliðum.