Morgunblaðið - 21.09.1982, Blaðsíða 20

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. SEPTEMBER 1982

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 130 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 10 kr. eintakiö.
Fjöldamordin
í Beirút
Fréttirnar af aðkomunni í Sabra- og Chatilla- flóttamanna-
búðir Palestínumanna við flugvöllinn í Beirút eftir að
morðsveitir höfðu ráðist þar jafnt á vopnfæra menn sem konur
og börn hafa vakið réttláta reiði og fordæmingu um heim allan.
Ekki liggur neitt staðfest fyrir um það hverjir unnu ódæðið en
kristnum falangistum og hermönnum Saad Haddads, majórs,
sem ráðið hefur hluta af Suður-Líbanon með velþóknun Isra-
elsmanna, er kennt um af þeim sem ekki féllu fyrir böðulshendi
í búðunum.
Þegar til þess er litið, að samkvæmt alþjóðlegu samkomulagi
voru hermenn PLO reknir frá Beirút en foreldrar þeirra, konur
og börn skilin eftir í gömlu búðunum er sá verknaður í senn
löðurmannlegur og viðbjóðslegur að neyta færis gagnvart varn-
arlausu fólkinu og drepa það með köldu blóði.
Israelsher hafði sótt að nýju inn í Beirút og skriðdrekar hans
voru við flóttamannabúðirnar. ísraelsmenn sögðust vera komnir
til þess að tryggja öryggi í borginni eftir morðið á Bashir
Gemayel, nýkjörnum forseta Líbanon. Eftir fjöldamorðin er
spurt: Öryggis hverra voru ísraelsmenn að gæta? Ef þeir voru
ekki með í ráðum um innrásina í flóttamannabúðirnar, hvers
vegna létu þeir hana þá afskiptalausa? Þegar slík grimmdarverk
eru unnin skiptir munurinn á beinni aðild eða ábyrgð, sem felst
í því að geta hindrað ódæðið, næsta litlu í almennu mati. Ein-
mitt af þessum sökum er þess krafist jafnt innan ísraels sem
utan, að Menachem Begin og Ariel Sharon segi af sér. Einmitt
af þessum sökum hefur ríkisstjórn Egyptalands ákveðið að kalla
sendiherra sinn heim frá ísrael. Einmitt af þessum sökum sér
Bandaríkjastjórn, að hún er komin í mikinn vanda ætli hún að
fylgja fram óbreyttri og vinsamlegri stefnu gagnvart ísrael.
Þau ríki sem telja það þjóna öryggi sínu að konur og börn séu
drepin af launmorðingjum, breytast fyrr en síðar í einræðis- og
lögregluríki. Á þeim forsendum hafa einræðisríki nasista og
kommúnista fallist í faðma — það er svo til marks um tvískinn-
ung einræðisherra, sem telja sér fært að hundsa almennings-
álitið, að nú skuli Sovétmenn, sem stunda útrýmingu á Afgön-
um, hrópa hæst um sök ísraelsmanna í Sabra og Chatilla.
Ríkisstjórn Menachem Begins hefur gengið of langt, hún er að
eyðileggja Camp David-samkomulagið, hún er að breyta hernað-
arsigrum í siðferðilega ógæfu, hún er að kljúfa ísraelsmenn og
hún er að svipta þá allri samúð og stuðningi meðal hefðbund-
inna vinaþjóða.
Sigur Olof Palme
Kosningarnar í Svíþjóð leiddu til þess sem lengi hefur verið
talið fyrirsjáanlegt, að jafnaðarmenn munu mynda nýja
ríkisstjórn í landinu undir forsæti Olof Palme og með stuðningi
kommúnista. Það verða vart talin mikil meðmæli með 6 ára
stjórn borgaraflokkanna í Svíþjóð, að kjósendur skuli hafa
hafnað þeim með þennan kost í huga. Á þessum sex árum hafa
borgaraflokkarnir myndað fjórar ríkisstjórnir og þeir flokkar,
Miðflokkurinn og Þjóðarflokkurinn, fóru verst út úr kosningun-
um sem sátu í minnihlutastjórn síðustu mánuði, en þriðji borg-
araflokkurinn, Hægri flokkurinn, yfirgaf stjórnina á sínum
tíma þegar samstarfsflokkarnir tóku að semja við jafnaðar-
menn um skattamál. Hægri flokkurinn hlaut á sunnudaginn
mesta fylgi í kosningum sem hann hefur fengið í 50 ár.
Ósamlyndi borgaraflokkanna og ráðleysi ríkisstjórnarinnar í
efnahagsmálum leiddi til meirihluta jafnaðarmanna og komm-
únista. Efnahagsúrræði hins nýja meirihluta koma ekki á óvart:
Það á að hækka skatta til að hið opinbera geti dælt meiri
peningum út í þjóðfélagið og þannig skapað atvinnu. Þetta er
hvorki frumleg né vænleg leið. Síðan ætla jafnaðarmenn að
þjóðnýta fyrirtæki með sjóðasósíalisma, mynda svonefnda laun-
þegasjóði og færa völdin um þá yfir til verkalýðsfélaga þar sem
jafnaðarmannaflokkurinn hefur úrslitavöld. Þessi þjóðnýt-
ingarleið hefur sætt harðri gagnrýni og um hana munu Svíar
halda áfram að deila á næstu árum undir sífellt hærri sköttum
og meiri opinberri forsjá.

Gaman í réttunum.
Ný rétt Rangvellir
Alaugardaginn tóku Rang-
vellingar nýja rétt í notk-
un, Reyðarvatnsrétt, með
því að rétta í henni í
fyrsta skipti. Hreppsnefnd Rang-
árvallahrepps lét byggja réttina í
sumar. I henni eru 17 dilkar auk
almennings og rúmar hún 3.000
fjár.
Réttin er teiknuð af Bygginga-
stofnun landbúnaðarins. Rangá hf.
á Hellu sá um byggingu hennar og
var Árni Hannesson verkstjóri við
smíðina. Hliðbúnaður var smíðaður
í járnsmiðju Kf. Þórs og af Jóhanni
Bjarnasyni, Hellu. Girðing um-
hverfis réttina var gerð af Árna
Árnasyni, Helluvaði. Réttin er í
landi Reyðarvatns, sem er eyðijörð í
eigu Landgræðslu ríkisins og stend-
ur við Rangárvallaveg á milli Gunn-
arsholts og Keldna.
Öldum saman voru skilaréttir
Rangvellinga í Keldnalandi. Þar
voru þær á a.m.k. þremur stöðum og
alltaf fluttar undan sandi. Síðast
árið 1893 var byggð var rétt á Reyð-
arvatnshæðum, 2 km vestar en nýja
réttin er. Hún var hlaðin úr grjóti
og torfi og er nú úr sér gengin og
erfið í viðhaldi. í Reyðarvatnsréttir
kemur fé af afrétti Rangvellinga,
Laufaleitum, sem er norðan
Tindafjallajökuls og nær austur að
Hólmsá milli Torfajökuls og Mýr-
dalsjökuls. Tekur viku að smala af-
réttinn. Á afréttinn er nú rekið um
4 þúsund fjár en margt fé er nú
komið fram því kalt hefur verið í
veðri og snjóað þar efra.
Fjallkóngur Rangvellinga, Ingi-
mar ísleifsson, bóndi á Ekru, sagði í
samtali við Mbl. að mikill munur
væri að vera búinn að fá nýju rétt-
ina, hún væri mikið mannvirki og
þakka bæri þeim sem að byggingu
hennar hefðu staðið. Ingimar sagði
að leiðinlegt hefði verið að koma
með féð í gömlu réttina eftir
margra daga leitir og síðan hefði
réttin ekki verið almennilega fjár-
held. Ingimar sagði að þeir væru
búnir að vera viku í leitunum, 12
smalar, bílstjóri, ráðskona og að-
stoðarstúlka hennar. Þau sváfu
fyrst í leitamannakofanum í Fann-
gili, síðan í kofanum á Hungurfit og
síðustu nóttina í Reynifellsbúð.
Ingimar sagði að þeir hefðu verið
óheppnir með veður, dimmviðri
hefði verið, þoka og rigning. Á
fimmtudag hefði snjóað og skaf-
renningsbylur á föstudag, og væri
nú orðið alhvítt uppfrá. Þeir hefðu
þurft að liggja inni heilan dag
vegna þoku. Ovanalega fátt fé hefði
verið á afréttinum, það væri mikið
farið niður, afrétturinn liggur á
milli jökla og oft hefði snjóað síðan
20. ágúst.
Ingimar sagði að féð væri ákaf-
lega misjafnt. Það virtist vera farið
að Ieggja af því segja mætti að vet-
ur hefði verið ríkjandi þarna síðan
20. ágúst, en það sem hefði smalast
nær byggð liti aftur á móti sæmi-
lega út.
„Klara Hallgerður Haraldsdóttir
heiti ég og er húsfreyja á Kaldbak á
Rangárvöllum," sagði ráðskona leit-
armannanna, hressileg að vanda.
Hún fór nú í 4. skiptið sem ráðskona
með leitarmönnunum en var í þetta
sinn með aðstoð, 14 ára gamla
stúlku, Örnu Schram að nafni.
„Þetta er alltaf jafn gaman," sagði
Klara, „það var leiðinlegt að yfir-
gefa staðinn þó nú sé reyndar allt
orðið hvítt. En maður getur þá byrj-
að að hlakka til næstu ferðar." Að-
spurð um hvernig það væri að vera
ein með öllum þessum karlmönnum,
langt inni á öræfum, sagði Klara:
„Ég get ekki sagt annað en að það sé
bara ljómandi gott að vera ein með
körlunum eins og ég hef oftast ver-
ið, þeir eru svo indælir, reyndar var
sú litla með mér núna og ekki spillti
það nú fyrir. Það er spilað á spil og
vísum kastað fram og oft baunað á
ungu mennina, en frá því má ég ekki
segja. En þetta er ofsalega gaman,
engu líkt,“ sagði Klara að lokum.