Morgunblaðið - 01.10.1982, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUÐXtíLPR L QKTÓBER 1982
11
Að móðgast við
staðreyndir
Eftir Guðmund Heiðar
Frímannsson
Eitt skilyrði þess að rökræður
manna fari fram af þrótti og fjöri
og í þeirri hæversku von, að deilu-
efnið verði svolítið skýrara eftir á
en áður, er, að þátttakendur taki
eftir því, sem andmælandinn seg-
ir. Við Heimir Steinsson höfum nú
átt nokkra orðræðu um þátt kirkj-
unnar í friðarhreyfingum samtím-
ans. Ég, eins og hann, efast um, að
það hafi nokkurn tilgang að þessi
orðaskipti haldi áfram. Ástæðan
er fyrst og fremst sú, að séra
Heimir hliðrar sér hjá að ræða
efnislega um kjarnorkuógnina og
varnarstefnu Vesturlanda og telur
það ósvífni, að ég taki mark á orð-
um hans. Og hann hermir upp á
Guðmundur Heiðar Frímannsson
mig skoðanir, sem ég lét ekki í
ljós. Ég vil víkja að þremur atrið-
um.
í fyrsta lagi segir séra Heimir,
að ágreiningur okkar um hina al-
gjöru ógn felist í því, að hann
óttist að kjarnorkuvopnunum, sem
nú eru til, verði beitt í framtíð-
inni, sem ekki verði rökstuddar til
neinnar hlítar. Ég nefndi þrjár
ástæður til þess í síðustu grein
minni, að hin algjöra ógn eigi ekki
við rök að styðjast. Ég hirði ekki
um að rekja þær hér. En hin al-
gjöra ógn er ekki framtíðarspá
heldur spurning um, hvernig beri
að skilja hugsanlegan möguleika.
Beiting kjarnorkuvopna er hins
vegar atburður, sem gæti gerzt í
framtíðinni. Það er rétt hjá séra
Heimi, að getgátur um framtíðina
verða vart rökstuddar til neinnar
hlítar. En rökstuddar geta þær
verið engu að síður. Sterkustu rök-
in fyrir því, að varnarstefnunni
skuli ekki breytt, er reynsla und-
anfarinna áratuga. Þessu hefur
ekki verið hnekkt, og hin algjör-
lega nýju viðhorf, sem áður hafa
verið nefnd, eiga ekki við rök að
styðjast.
í öðru lagi sakar séra Heimir
mig um pólitíska þvingunar-
áráttu. Af hverju skyldi það nú
vera? Það er vegna þess, að hans
sögn, að ég tel að allt athæfi
manna eigi sér pólitískar rætur.
Þetta er rangt. Ég rökstuddi það í
síðustu grein af hverju friðar-
hreyfingin væri pólitisk hreyfing.
I sem stytztu máli sagt er það
vegna þess, að hún reynir að hafa
áhrif á pólitískar ákvarðanir. En
valdi stjórnmálamanna á Vestur-
löndum er sem betur fer takmörk
sett. Þótt sumt athæfi manna sé
pólitískt, leiðir alls ekki af því, að
allt athæfi sé það. Geri menn sér
þetta ljóst fellur allt annað um
sjálft sig, sem séra Heimir segir
um þetta efni.
I þriðja lagi segist séra Heimir
líta á það sem grófa, persónulega
móðgun, að honum sé þröngvað í
pólitíska spennitreyju, eins og
hann orðar það. Hann segir, að
kirkjunnar menn „krefjist þess að
vera teknir alvarlega á eigin for-
sendum og neita að láta troða sér í
annarra manna ramma". Það er
rétt að benda séra Heiijii á, að það
er óháð hans vilja og ákvörðunum,
hvort friðarhreyfingin er pólitísk
hreyfing eða ekki. Hún er það,
hvort sem honum eða öðrum líkar
betur eða verr. Og hvað merkir
það að taka menn alvarlega á eig-
in forsendum? Eitthvað annað en
að beri að skoða, hvað þeir segja,
og rökræða það en ekki einhvern
tilbúning? Það hlýtur þá að fela í
sér, að athugað sé, hvaða ályktan-
ir sé heimilt með rökum að draga
af orðum þeirra og athöfnum. Eða
merkir það að gleypa beri möglun-
arlaust það, sem þeir segja, og
draga ekkert í efa? Ég get ekki
betur séð en ég hafi gert það fyrra
í greinum mínum hér í biaðinu.
Það siöara þykir mér ástæðulaust
að taka alvarlega.
Ég hef ekki áhuga á að troða
illsakir við séra Heimi Steinsson
né nokkurn annan. En hann hlýt-
ur að átta sig á, að hér er ekki
verið að ræða um vildarefni, enda
erfitt að rökræða þau. Hann
mætti, og ætti eflaust að móðgast
við mig, ef ég segði hann haldinn
pólitískri þvingunaráráttu, því að
það eru lítið annað en dylgjur, rétt
eins og það eru dylgjur um mig.
En að segja, að þátttaka í og
stuðningur við friðarhreyfingar sé
pólitískt athæfi, eru engar dylgj-
ur. Það er staðreynd, sem leiða má
rök að. Mín vegna getur séra
Heimir svo móðgazt við mig út af
staðreyndum. Það gerir hann upp
við sjálfan sig. En það er ástæðu-
laust að ræða það sérstaklega í
dagblöðum.
Ég þykist ekki hafa höndlað
neinn sannleika í varnarmálum
Vesturlanda, sem ekki þurfi að
rökræða neitt frekar. Um þau hef-
ur orðræðan staðið. En um sumt
þykist ég hafa rétt fyrir mér og
hef leitazt við að rekja ástæður til
þess. Það hefur ekkert komið
fram, sem hefur hrakið þær. Að
svo mæltu læt ég þessari orðræðu
lokið af minni hálfu.
Póst- og síma-
málastjóri
í Nairobi
POST- og símamálastjóri, Jón
Skúlason, situr nú ráðstefnu Al-
þjóða- fjarskiptastofnunarinnar
(ITII) í Nairobi í Kenya. Ráðstefnan,
sem hófst á þriðjudag, mun standa í
5 vikur, en póst- og símamálastjóri
verður alls 19 daga í ferðinni.
Síðasta ráðstefna ITU, sem að-
setur hefur í Genf, var haldin á
Spáni 1973. Áætlaður kostnaður
af för póst- og símamálastjóra,
Jóns Skúlasonar, er 70.000 krónur,
það er fargjöld og dagpeningar.
Jógakennari
heimsækir
Ananda Marga
ANANDA Marga á íslandi hefur
fengið í heimsókn jógakennara, Ac.
Kamalakanta Brc,. sem mun halda
fyrirlestra og kenna hugleiðslu, auk
þess sem hann kynnir kenningar
P.R. Sarkar um „Ný-húmanismann“
að því er segir í fréttatilkynningu frá
Ananda Marga.
Kamalakanta heldur fyrsta
fyrirlestur sinn á Akureyri í
kvöld, annað kvöld verður hann á
Dalvík, í Reykjavík á þriðjudag-
inn, Keflavík á miðvikudag og á
Selfossi og Stokkseyri á fimmtu-
daginn í næstu viku.