Morgunblaðið - 01.10.1982, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. OKTÓBER 1982
25
Kína í dag 2. grein
Verkamennirnir gerðu hlé á störfum, meöan íslenskir gestir gengu framhjá.
He, he!! Tveir á vöruflutningareidhjólum brosa breitt við
myndasmiðnum.
*... og nú held ég að við getum
lokað grasagarðinum á Akureyri,"
sagði hann nokkru síðar, þegar
búið var að skoða hinn glæsilega
grasagarð Canton-borgar. Þar
vaxa meðal annars allar algeng-
ustu pottaplöntur íslenskra hús-
mæðra á víðavangi, að vísu í tröll-
aukinni stærð.
Borgarkönnun á
eigin spýtur
Já, það var margt sem kom
okkur undarlega á óvart strax
fyrsta heila daginn okkar í Kína.
Skoðum til dæmis götulífið. Það
var sláandi líkt þeim sólarlöndum
sem við þekkjum öll. Fólkið mjög
þekkilegt, broshýrt og fallegt, vel
klætt og snyrtilegt í hvívetna.
Þegar kórinn okkar var á æf-
ingu gafst fararstjórum og öðrum
kostur á að skoða sig um í borg-
inni á eigin spýtur. Engar hömlur
eru lagðar á einkakannanir ferða-
langa á högum Kínverja. í raun er
ferðamaðurinn sérstaklega vel-
kominn hvar sem hann fer. Verka-
fólkið sem er að reisa enn eitt
stórhótelið veifar okkur og hlé
verður á störfum þess um stund
meðan íslensku ferðalangarnir eru
mældir upp.
Á einum stað er allsérkennilegt
veitingahús þar sem verið er að
elda humar og rækjusúpur. Þar
eru teknar myndir og veitinga-
fólkið vill fyrir alla muni drífa
feröalangana í mat. En það eru
allir vel haldnir, enda mataræðið
meira en gott þykir hér heima.
Síðan göngum við niður litla götu
og erum allt í einu komin af
heimsborgarlegu stórstræti niður
í þrönga íbúðargötu þar sem
mannabústaðir eru á báðar hend-
ur. Hér flaksast þvottur á snúrum,
Kínverjar virðast sífellt vera að
þvo, enda þótt þeir hafi ekki tækn-
ina upp á að hlaupa. Húsin eru
lágreist og þegar við skotrum aug-
um inn í húsin sjáum við að hér er
þröngt búið. Hinsvegar vekur það
athygli að allt er sópað og snurf-
usað og þá segir einhver að hætti
Þorkels Sigurbjörnssonar: „Nú má
Austurstrætið aldeilis fara að
vara sig...“ Allir þekkja sóða-
skapinn þar um slóðir að aflokn-
um helgargleðskap Reykvíkinga.
Fólk í þessari skuggsælu en
þröngu en löngu húsagötu kinkar
góðlátlega kolli til okkar og um
miðbik hennar gerast krakkar
vinir okkar. Þau fara sér varlega
og sá yngsti í hópnum hefur hálf-
gerðan beyg af öllu saman í
fyrstu, gerist síðan frakkari en
fyrr og hefur gaman af öllu saman
og gerist allæstur á köflum. Það er
leitt að geta ekki sagt orð á mand-
arínsku hér eins og oft síðar í
ferðinni. Öll tjáskipti fara fram
með handahreyfingum og lát-
bragði. Krakkamir fylgja okkur
eftir og hverfa síðan fyrir horn,
þar sem fyrirliði þeirra, íþrótta-
mannslegur piltur, drífur krakk-
ana í leikfimisæfingar á steyptri
grunnplötu þar.
Kínverjar eru sérlega lagtækir og
listfengir. Hér er drekamynd mótuð
í postulín, en drekinn kemur víða við
sögu hjá Kínverjum.
Gamla fólkið í hverfinu er ekki
jafnhrifið af útlendingunum,
minnugt yfirgangs erlendra
manna í landinu. Það virðist ekki
ginnkeypt fyrir viðskiptum við
hinn heiminn, sem svo lengi hefur
verið lokaður Kínverjum.
Tólfmennt á
reiðhjóli
Göngutúrinn gegnum dæmigert
kínverskt hverfi tekur ekki langan
tíma, og fyrr en verður erum við
komin út í iðandi umferðina að
nýju, þar sem hjólreiðamenn eiga
leikinn innan um kerrur sem
dregnar eru af mannafli og
nokkra bíla, sem renna hjá með
flautukonsert miklum.
Ein heitasta ósk stúlknanna i
Öldutúnsskólakórnum var að
komast í sundlaug. Þessi ósk, eins
og allar aðrar, var uppfyllt. Farið
var með hópinn í ágæta sundlaug
og svamlað þar um stund auk þess
sem brennheit eftirmiðdagssólin
vermdi mannskapinn, en yfirleitt
var hitinn þetta 33 til 36 gráður
yfir daginn, en eilítið „kaldara" á
kvöldin, þetta um 30 gráður.
Fleira markvert var skoðað, t.d.
Búddahof mikið í borginni. Þar
mátti sjá að enn dýrka Kínverjar,
ungir sem gamlir, sinn guð með
reykelsisfórnum. 1 Canton og Pek-
ing eru einnig kirkjur kristinna
manna og var okkur tjáð af öllum,
sem spurðir voru, að menn mættu
hafa sína trú í friði, hver svo sem
hún væri.
Eitt kvöldið var haldið af stað í
köldu, góðu rútunni okkar til leik-
húss eins í útjaðri Canton-borgar.
Þarna er leikhús, afskaplega fá-
brotið eins og mörg leikhús eru
þar í landi, en vel búið mannskap
og tækjum til sýninganna. Þarna
skemmtu okkur kraftar víða að úr
Kína, 6 til 20 ára gamlir. Unga
fólkið býr í blokkum sem reistar
hafa verið allt í kringum leikhús-
ið. Á dagskrá þetta kvöld var kin-
versk akróbatík, en í leikhúsinu
fer fram alls konar menningar-
starfsemi og mun það þjóna sem
einskonar menningarmiðstöð eða
uppeldisstöð fyrir kínverska list
af ýmsu tagi.
Kínverjar eru líkir öðrum stór-
þjóðum að því leytinu til að þeir
virðast leggja mikið kapp á að
leita hæfileika hjá hverjum og
einum og þróa þá í rétta átt. Allt
frá fyrsta atriði var hugur okkar
fanginn. Þá sýndu okkur tólf
stelpur á unglingsaldri hvernig
nýta má reiðhjól til hlýtar og
tólfmenntu þær á farartækinu um
sviðið og virtust lítið hafa fyrir
því.
Kínverjum líkaði
nútímatónlistin
í Hafnarfirði hefur kannski ver-
ið stunduð svipuð starfsemi og
hér, enda þótt Egill Friðleifsson
hafi ekki yfir eigin tónleikasal að
ráða fyrir kórinn, og hinn rétta
tón. Það var einmitt því að þakka
að kórinn var boðinn hingað á svo
fjarlægar slóðir. Er það raunar
mikið þrekvirki stjórnanda og
kórs að ná svo langt sem raun ber
vitni.
Eftir erfiða dagskrá í Hong
Kong á alþjóðlega barnakóramót-
inu stóð nú fyrir dyrum fyrsti
konsertinn í hinu stóra Kína. í
Hong Kong höfðu aðallega tón-
menntaðir menn og konur sótt
hljómleikana. En í Kína skildist
okkur að allur almenningur sækti
tónleika. Hvernig mundi þeim líka
þetta ókunna „sánd“? Tónleikarn-
ir í Canton fóru fram í Höll þjóða-
brotanna, 1500 manna salur, sem
reyndist svo gott sem þéttskipaður
á báðum tónleikunum.
Er þess skemmst að minnast að
tónleikunum var frábærlega vel
tekið af samkomugestum, sem
reyndar voru af öllu tagi, framá-
menn menntamála og tónleika-
halds, bændur og verkamenn, iðn-
aðarmenn og húsmæður auk
barna og unglinga.
Eflaust hefur þessi tegund tón-
listar hljómað einkennilega í eyr-
um Kínverja, rétt eins og okkur
fannst Pekingóperan síðar láta
undarlega í okkar eyrum þótt
skemmtileg væri. Engu að síður
fengu stúlkurnar mikið lófaklapp,
eftir hvert lag og eins að lokum.
Greinilegt var að mesta athygli
vöktu þrjú nútímaverk, Aglepta
eftir Svíann Mállsnes, sem fjallar
um það hvernig illir andar eru
kveðnir niður. Nákvæm túlkun
Egils og stelpnanna á þessu magn-
aða verki vöktu óskipta athygli
tónleikagesta. Þá var ekki síður
vel fagnað laginu hans Páls Pamp-
ichler Pálssonar, Búlúlala, við ljóð
Steins Steinarrs, og nýtt lag Þor-
kels Sigurbjörnssonar tileinkað
kórnum, Dúfa á brún. Tónleika-
gestir kunnu líka vel að meta þeg-
ar kórinn spreytti sig á kínverskri
tónlist sunginni á mandarínmál-
inu, þjóðartungu Kínverja.
Sú staðreynd að nær 6000
manns sóttu tónleika kórsins í
Kína, bendir til þess að Kínverjar
séu engu síður forvitnir um menn-
ingu annarra landa en fólkið sem
frá þessum löndum kemur, en það
eru þeir svo sannarlega og oft hóp-
uðust Kínverjar að okkur íslend-
ingum svona til að skoða okkur.
Þetta sama henti Azkenasí sá ég í
sjónvarpinu og fannst mér hann
bregðast óþarflega illa við mann-
söfnuðinum, sem alls ekki gerir
þetta í fjandsamlegum tilgangi.
Á heimleið frá tónleikum var
það venjan að kórinn „syngi sig
niður“ eins og það er kallað. Þá
var oft endað með tveimur lögum í
anddyri hótelsins þar sem mann-
mergð var oft mikil. Var söng
kórsins ekki síður fagnað við þau
tækifæri.
Reiptog og
„diplómasía“
I Canton átti kórinn góða morg-
unstund með börnunum í Barna-
höllinni, en þar fer fram marg-
háttað menningarstarf og afþrey-
ing fyrir börnin í borginni. Var
ísíendingum fagnað með fánaborg
mikilli sem prúðbúnir krakkar
mynduðu. Þarna fengum við að
hlýða á stórkostlega krafta í tón-
list, mjög góðan barnakór, einleik-
ara og samieikara á nútímahljóð-
færi og forn kínversk. Þá var
haldið út og farið í tívolítæki
stofnunarinnar og að lokum skipt
liði í reiptog. Af alkunnri diplóm-
asíu var liðum svo skipt að Kin-
verjar og Hafnfirðingar voru í
báðum liðum þannig að ekki skap-
aðist af neinn þjóðarrembingur.
Dagarnir og kvöldin í Canton
liðu allt of fljótt. Áður en varði
var farið að huga að flugi CAAC
til Peking. Fimm dagar í stórkost-
legri kínverskri borg voru á enda.
Við fundum að í rauninni höfðum
við ekki enn fundið það Kína, sem
við höfðum gert okkur mynd af
fyrirfram. Beið það e.t.v. í nær
þriggja stunda fjarlægð með
Boeing-þotu kínverska flugfélags-
ins? Um þetta og margt annað
hugsuðum við þegar þotan rauk í
loftið og góðir vinir í Canton höfðu
verið kvaddir með virktum.
... og einn örstuttur
Hafnarfjarðarbrandari!
Varla verður þó svo sagt skilið
við Canton að einn Hafnarfjarð-
arbrandari sé ekki látinn fjúka.
Hann varð annars til hjá stelpun-
um í kórnum, enda búa Hafnfirð-
ingar sjálfir til bestu Hafnar-
fj arðarbrandarana.
Við lögðum sumsé leið okkar í
dýragarð Canton, — sem raunar
er mjög stór en hýsti blessunar-
lega fá dýr. Á einum stað voru
apakettir nokkrir að sýna fárán-
legar listir sínar. Hlógum við öll
einhver ósköp að þessum apa-
kattalátum og skemmtum okkur
hið besta. Varð þá einhverjum lit-
ið i kringum sig. Sá hann þá að
enginn Kínverji var að fylgjast
með öpunum, — auðvitað horfðu
þeir allir á Hafnfirðingana!!
ÍSLeIM
SK4R
PLÖTUR
SAMKVÆMT ULFARNIR
L/EKNISRAOI Ulfarnir
HEIMAVARNARLIOID VID DJUKBOXID
Hvaö tefur þig bróöir Ymsir
GUDMUNDUR RUNAR JONEE JONEE
LUÐVÍKSSON Svonatorrek
Vinna og ráöningar
Eg lifi
YMSIR
A fullu
EGÓ
Breyttir timar
BERGÞÓRA
ARNADÓTTIR
Bergmal
TIBRA
NYJA KOMPANIIO
Kvölda tekur
PUNGA
FLOKKURINN
Ettu skit*
KAMAR
ORCHESTRANN
W.C Blúes
I svart hvitu
BARA FLOKKURINN
Lizt
BOX
Skuggahliöin
ERNA — EVA —
ERNA
Manstu eftir þvi
GRAMAM SMITH
Þá og nú
OKKAR A MILLI
I hita og þunga
dagsins
BJÖRGVIN
HALLDÖRSSON
A hverju kvöldi

Erl
ENdar
PLÖTUR
NICOLE
A litle peace
FRIDA
Somethings going on
DAVID ESSEX
Stage — struck
RAF RAVENSCROFT
Lifeline
GIRL SCHOOL
Screaming
Blue Murder
TRIO
da da da
STEVE WINWOOD
Talking back to
the nicht
YAZOO
Upstairs at Eric's
SURVIVOR
Eye of the tiger
GENESIS
Three sides live
THE BEST OF
ERIC CLAPTON
Time pieces
AIR SUPPLY
Now and forever
DONNA SUMMER
Donna Summer
TIGHT FIT
Tight fit
THE XURE
Pornocraphy
RPXY MUSIC
Avalon
ROBERT PLANT
Pictures at eleven
SANTANA
Shancó
NAZARETH
2xs
ABC
The lexicon of love
FLEETWOOD MAC
Mirage
SOFT CELL
Non stop ecestatic
dancing
STARS ON 45
The Superstars
BA ROBERTSSON
R & BA
AIR SUPPLY
Now and forever
RAY PARKER
The other woman
GO GO'S
Vacation
THE STEVE
MILLER
BAND
Abra Cadabra
SPLIFF
85555
KILLING JOKE
Revelations
THE KINGS
OF SWING
ORGESTRA
Swithed on Swing
LOBO
Socacalypso
BOB JAMES
Hands down
CROSBY, STILLS
OG NASH
Daylight again
RANDY MEISNER
Randy Meisner
ELTON JOHN
Jump up
THIRD WORLD
You’ve got thé
power
AFLOCKOF
SEAGULLS
A flock of seagulls
KISS
Killers