Morgunblaðið - 12.10.1982, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR MEÐ 8 SÍÐNA ÍÞRÓTTABLAÐI
226. tbl. 69. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 12. OKTÓBER 1982
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Verkföll brjótast út
í Gdansk og vlðar
Krá atkvædagreiðslunni i pólska
þinginu, þar sem samþykkt var ný
verkalýdslöggjöf og starfsemi óháöu
verkalýðssamtakanna, Samstöðu,
bönnuð. Aðeins 10 þingmenn
greiddu atkvæði gegn frumvarpinu,
sem samþykkt var með yfirgnæfandi
meirihluta atkvæða þrátt fyrir öflug
mótmæli og varnaðarorð leiðtoga
þjóða um heim allan. Pólska þjóðin
er farin að grípa til hefndarráðstaf-
ana og brutust út verkfiill í (ídansk,
vöggu Samstöðu, í gær og búist við
áframhaldandi mótmælum.
Varsjá, 11. október. AP.
ÞÚSUNDIR verkamanna í Lenin-skipasmíðastöðinni í (ídansk lögðu niður
vinnu í dag til að mótmæla banni við starfsemi óháðu verkalýðsfélaganna, og
á borðum, sem strengdir voru yfir hlið stöðvarinnar, sagði „Samstaöa lifir“.
Margir verkamenn settust klofvega á útveggi stöðvarinnar og hrópuðu „Sam-
staða, Samstaða", eins og í ágúst 1980. Ráðgerð voru einnig verkföll í
stöðinni á morgun, þriðjudag, og einnig fóru óstaðfestar fregnir af verkföll-
um í öðrum skipasmíðastöðvum og fyrirtækjum á Eystrasaltssvæðinu, í
Gdynia, Sopot, Stettin og víðar.
Herstjórnin sagði að öll verkföll
og mótmæli yrðu brotin á bak aft-
ur með valdi, og herma sjónar-
vottar að fjölmennar hersveitir
hafi verið á hreyfingu þar sem
ófriðar var von. Sagði PAP-
fréttastofan að „mótmælin við
Lenin-stöðina“ og við járnbraut-
Palme kynnir
skattastefnu
Stokkhólmi, 11. októhor. AP. ,
OLOF Palme forsætisráðherra Sví-
þjóðar kynnti í dag efnahagsmála-
pakka stjórnar sinnar, sem er í 12
liðum, en þar er i að finna ýmsar
skattahækkanir, sem koma í kjölfar
16% gengisfellingar á fyrsta degi
stjórnarinnar á Töstudag.
Samkvæmt pakkanum hækkar
söluskattur á vörur og þjónustu um
tvö prósentustig í nóvember og
verður þá 23,46%. Launaskattur
hækkar um hálft prósent um ára-
mótin og von bráðar verður settur
nýr skattur á alls kyns munaðar-
vöru, svo sem myndbönd o.þ.h.
Jafnframt verður erfðafjárskatt-
ur hækkaður og auðæfaskattur, auk
þess sem búast má við að álögur á
tóbak og áfengi hækki, en skattar á
þessar vörutegundir eru þegar mikl-
ir. Hins vegar verður skattur á arð
af hlutafjáreign lækkaður.
í aðgerðum stjórnarinnar er ráð
fyrir því gert að gengishagnaði
verði deilt, en hagnaður útflutn-
ingsfyrirtækja vegna hinnar
óvæntu og miklu gengisfellingar
hefði annars orðið verulegur. Geng-
islækkunin er álitin lækka kaup-
máttinn um 4% og auka verðbólg-
una um 5%, en hún er nú um 8%.
Sjá „Stjórnarkreppa eftir
6% lækkun marksins“ á
bls. 18.
arstöðina í Gdansk hefðu verið
brotin á bak aftur.
Vestrænum fréttamönnum, sem
reyndu að fara til Gdansk síðdeg-
is, var snúið við á leiðinni, en her-
inn reisti fljótlega mikla vega-
tálma eftir að verkföllin brutust
út kl. 9 í morgun. Stundu eftir
verkföllin var allt síma og telex-
samband við Eystrasaltssvæðið
rofið.
Krafa verkfallsmanna er að
Lech Walesa verði látinn laus úr
fangelsi og að Samstaða fái til-
verurétt. Herstjórnin lét 308 menn
lausa, sem settir voru inn án dóms
og laga í desember sl., en Jóhann-
es Páll páfi gagnrýndi fangelsanir
í kjölfar herlaga harðlega við at-
höfn í Péturskirkjunni í dag.
Talið var að róstur hefðu brotist
út i Stettin þar sem símasamband
þangað var rofið, og embættis-
maður sagði í einkaviðtali að búist
væri við vandræðum í fimm hér-
uðum við Eystrasaltið og tveimur
annars staðar.
Boðað hefur verið verkfall í
fyrramálið og hafa verkamenn
verið hvattir til að hafast við fyrir
utan hlið Iænin-stöðvarinnar ef
því verður lokað, en ef sú staða
kemur upp, minnir það á atburð-
ina 1970, en þá féllu margir verka-
menn fyrir utan hliðið í átökum
við lögreglu.
Leiðtogar Samstöðu hafa hvatt
þjóðina til að mótmæla atkvæða-
greiðslunni í þinginu á föstudag
með fjögurra stunda vinnustöðvun
10. nóvember. Reagan Bandaríkja-
forseti hefur mótmælt samþykkt
þingsins með nýjum refsiaðgerð-
um, og heitið að fá aðrar þjóðir til
hins sama. Fjölmargir þjóðarleið-
togar hafa um helgina fordæmt
ákvörðun pólska þingsins.
Sérfræðingar Kohls
auðsýna vantrú sína
Bonn, 11. október. AP.
SÉRFRÆÐINGAR vestur-þýzku stjórnarinnar vöruðu við auknu atvinnu-
leysi og nánast engum hagvexti á næsta ári, en Helmut Kohl kanzlari
flytur stefnuræðu um efnahagsmál á miðvikudag og var í dag skýrt frá
ágreiningi sérfræðinganna fimm og Kohls um efnahagsaðgerðir.
Sérfræðingarnir segja ýmsar
áætlanir Kohls í rétta átt, en vara
alvarlega við hækkun söluskatts
um eitt prósentustig, þar sem
hann muni einungis draga úr eft-
irspurn. Einnig draga þeir í efa
ágæti þeirra áætlana Kohls að
fjárfesta af krafti í byggingariðn-
aði, á kostnað annarra iðngreina.
I spá sérfræðinganna segir að
Talið að kafbáturinn
hafi siglt á sprengju
B<‘rga (1ota.st(K>inni, II. október. AP.
ÖFLUG neðansjávarsprengja sprakk í sænska skerjagarðinum í dag, i 30
km fjarlægð frá Hársfirði, þar sem óþekktur kafbátur hefur falist, og er
talið að kafbátur hafi siglt á sprengjuna.
Á sömu slóðum sprungu fjórar
500 kílóa sprengjur á fimmtudag
og var talið að kafbátur hefði
verið í nágrenni þeirra er flotinn
sprengdi þær með fjarstýringu.
Sprengjurnar geta hver um sig
sökkt kafbáti. Þær voru
sprengdar er rafeindamerki gáfu
nærveru kafbáts til kynna, þó
ekki fyrr en báturinn var talinn
í hæfilegri fjarlægð til þess að
verða ekki fyrir tjóni.
Lítið var annars leitað í Hárs-
firði og nágrenni, en öflug gæzla
þó við allar hugsanlegar undan-
komuleiðir.
Sven Carlsson talsmaður
sænska flotans sagði í dag, að
leitarflokkar hefðu m.a. varpað
djúpsprengjum á ísskápa og
annað járnarusl á botni Hárs-
fjarðar er þeir teldu sig hafa
verið á eftir innilokaða kafbátn-
um. Sagði Carlsson það einnig
há sænska flotanum, að það væri
stöðugt erfiðara að finna nýliða
með fulla heyrn á bergmáls-
hlustunartækin, þar sem diskó-
tónlist hefði valdið heyrnartjóni
hjá ungu fólki í seinni tíð.
Sænski flotinn hefur ekki
varpað djúpsprengjum að týnda
kafbátnum frá því á föstudag, en
talsmenn flotans segja að bátur-
inn kunni enn að vera innlyksa,
þótt einnig hafi hugmyndum um
að honum hafi tekist að flýja
.verið varpað fram. Hermt er að
hjá yfirmönnum hersins gæti
aukins vonleysis um að kafbát-
urinn náist.
búast megi við að atvinnuleysingj-
um fjölgi í 2,25 milljónir á næsta
ári, en þeir eru 1,82 milljónir í
dag, eða sem nemur 7,5% atvinnu-
færra manna. Otto Lambsdorf
efnahagsmálaráðherra spáði að
framundan væri erfiðasti vetur
frá því 1949.
Kohl sagði í dag að úrslit kosn-
inganna í Bæjaralandi um helgina
sýndu að kjósendur myndu styðja
efnahagsaðgerðir stjórnar sinnar.
Systurflokkur kristilegra demó-
krata í Bæjaralandi vann hreinan
meirihluta á sama tima og flokkur
Hans-Dietrich Genschers utanrík-
isráðherra, frjálsir demókratar,
var þurrkaður út.
Leiðtogar frjáisra demókrata
hittust í þrjár stundir fyrir lukt-
um dyrum í dag, en voru þöglir að
honum loknum. Genscher sagði
úrslitin í Bæjaralandi „mikinn
ósigur" og þykir formennska hans
og pólitísk framtíð í hættu, en
þetta er annað áfall flokksins frá
því hann dró sig út úr stjórn
Helmut Schmidts í september.
Hávaðasamur og áhrifamikill
minnihluti í flokki Genschers var
andvígur brotthlaupinu úr stjórn
Schmidts, og er jafnvel talið að
takast muni að bola Genscher úr
formennsku á flokksþingi í
V-Berlín í nóvember.
Sjá „Mikill ósigur frjálsra
demókrata í Bayern“ bls. 19.
Franz-Josef Strauss fagnar vel-
gengni flokks síns í kosningunum í
Bæjaralandi.
Dýrum verkum
stolið í Osló
Osló, 11. október. Al*.
ÁTTA listaverkum eftir þekkta list-
málara var stolið úr ríkislistasafn-
inu í Osló eftir lokun á sunnudag
og er talió aó verðmæti lista-
verkanna sé um 3,5 milljónir
Bandaríkjadollara.
Myndirnar voru eftir Picasso
(La Guitare, máluð 1913, og upp-
stilling), Rembrandt (Landslag,
máluð 1639, og portrett af bróður
hans), Van Gogh (fræg sjálfs-
mynd), Paul Gauguin (Blóm, og
portrett af Mette Gauguin) og
Goya (Kvöldmynd, máluð 1810).