Morgunblaðið - 11.03.1983, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. MARZ 1983
Hluti kórs íslensku óperunnar, sem þátt tekur í verkinu.
íslenska óperan:
Míkadóinn eftir
Gilbert og Sullivan
frumsýnt í dag
ÍSLKNSKA ÓPERAN frumsýnir gamansöngleikinn Míkadóinn eftir
William S. Gilbert og Arthur S. Sullivan í dag, föstudaginn 11. mars, rétt
tæpum 98 árum eftir að hann kom fyrst fyrir sjónir almennings, en það
var í London 14. mars 1885. Jafnframt er þetta í fyrsta skipti, sem fram
fer hér á landi sviðsflutningur einhvers verka þeirra Gilberts og Sulli-
vans, sem má að ýmsu leyti furðu gegna, þar sem þeir eru einhverjir
frægustu og vinsælustu höfundar í þessari listgrein í hinum enskumæl-
andi heimi.
Míkadóinn er einn þeirra vin-
sælasti söngleikur. Leikurinn er
látinn gerast í Japan og var í
upphafi hugsaður sem grín á
hugmyndir Englendinga um
Japan. Hann sló þegar í gegn og
á tímabili gekk nokkurs konar
Míkadó-æði í London. Til marks
um það er, að hann var hann
sýndur alls 672 sinnum þá. Efn-
isþráður leikritsins er fléttaður
úr ástamáium, ýmsum misskiln-
ingi og torfærum sem eru í vegi
fyrir því að þau sem elskast fái
að njótast, eins og algengt er í
leikjum sem þessum.
Þetta er sjðtta verkefni ís-
lensku óperunnar. Leikstjóri
þessa verkefnis er Francesca
Zambello frá Colorado í Banda-
ríkjunum. Þar starfar hún við
óperufélagið Opera Colorado, en
starfar einnig við óperuna í San
Francisco. Sviðsmyndin er eftir
þau hjónin Michael Deegan og
Sarah Conly, sem starfa við
Metropolitan-óperuna í New
York. Þetta er fyrsta verkefnið
sem þau vinna saman, en Sarah
er fyrst og fremst leikbúninga-
hönnuður og hefur starfað
sjálfstætt að slíkum verkefnum.
Leikstjóri og leikmyndasmiðir, talið frá vinstri: Sarah Conly, Francesca
Zambello og Michael Deegan.
Leikstjórinn og höfundar
sviðsmyndarinnar voru tekin
tali fyrr í vikunni, þegar tæki-
færi gafst frá æfingum og öðrum
undirbúningi sýningarinnar.
Þau voru fyrst spurð um til-
drögin að því að þau hefðu verið
fengin hingað til lands. „Marc
Tardue, sem stjórnaði uppsetn-
ingunni á Töfraflautunni hér,
hringdi í mig eitt kvöldið og
spurði hvort ég hefði áhuga á að
stjórna uppsetningu á Míkadóin-
um eftir Gilbert og Sullivan,"
sagði Zambello. „Þá hafði ég
ekki heyrt frá honum í tvö ár,
svo þetta koma eins og þruma úr
heiðskíru lofti. En ég hafði
áhuga og gerði nauðsynlegar
ráðstafanir til þess að það væri
mögulegt fyrir mig að koma. Síð-
an hafði ég samband við Michael
og Sarah og bar það undir þau
hvort þau vildu koma og þau
höfðu áhuga. Við erum mjög
ánægð persónulega með veruna
hér og með það að hafa kynnst
þeirri hugsjón, sem hér er verið
að hrinda í framkvæmd, með
stofnsetningu þessarar óperu.
Við höfum lært margt og von-
andi hafa aðrir einnig lært
eitthvað af okkur og við komið
með eitthvað af nýjum hug-
.lyndum.
f þessari uppsetningu reynum
við með hjálp þeirra Islendinga
sem hafa verið að aðstoða okkur
að undirstrika það sem getur
tengst fslandi í verkinu. Við
reynum að sýna gott leikrit, með
íslensku ívafi. Sviðsmyndina
reyndum við að hafa eins ein-
falda og fallega og sviðið leyfði.
fsland er hrífandi og fólk er
hér mjög vingjarnlegt. Menntun-
arstig virðist vera hér hátt og
mikið um tónlistarunnendur.
Þegar við komumst að því að 28
þúsund manns höfðu komið að
sjá Töfraflautuna, datt alveg yf-
ir okkur, því það þýðir að 1 af
hverjum fjórum hér í borginni
hefur komið á óperuna. Þó hvaða
bandarísk borg sem er sé tekin,
teljum við okkur heppin ef við
fáum 1 af hverjum 100 á óperu
þar. f New York er hlutfallið enn
verra, jafnvel 1 á móti 2—300,“
sögðu þau að lokum.
Alls taka 9 söngvarar þátt í
sýningunni auk kórs íslensku
óperunnar. Þeir eru: Elísabet F.
Eiríksdóttir, Hrönn Hafliðadótt-
ir, Katrín Sigurðardóttir, Soffía
H. Bjarnleifsdóttir, Bessi
Bjarnason, Hjálmar Kjartans-
son, Júlíus Vífill Ingvarsson,
Kristinn Hallsson og Steinþór
Þráinsson. Garðar Cortes stjórn-
ar hljómsveitinni og sýningar-
stjóri er Guðný Helgadóttir.
_ r
Fyrstu tónleikar Islensku hljómsveitarinnar á síðara misseri:
Meistari Kurt Weill
FYRSTU tónleikar fslensku
hljómsveitarinnar á síðara misseri
verða í Gamla bíói nk. fimmtu-
dagskvöld þann 17. mars og hefjast
kl. 20.30. Bera tónleikarnir yflr-
skriftina „Meistari Kurt Weill“, og
eru tónleikarnir helgaðir þessum
þýska tónlistarmanni, sem talinn
hefur verið eitthvert mikilhæfasta
leikhústónskáld sem uppi hefur ver-
ið.
Á efnisskránni eru 5 verk. Fyrst
er frumflutningur á nýju verki
Atla Heimis Sveinssonar, sem
hann kallar „Kurt, hvar ertu?“.
Þetta verk skrifaði Atli sérstak-
lega í minningu Kurt Weill. Hin
fjögur verkin eru eftir Kurt Weill
sjálfan: Vom Tod im Wald, ballaða
fyrir bassarödd og tíu blásara við
texta Bertolt Brechts (1927); Svíta
úr Túskildingsóperunni (1928);
Fjögur brot úr söngleiknum
Mahagonny (1927); og loks Sin-
fónía nr. 2 (1933).
Gefin hefur verið út vönduð
efnisskrá með forsíðumynd eftir
listamanninn Richard Valtingojer
Jóhannsson. Thor Vilhjálmsson
rithöfundur skrifar kynningu á
Weill í efnisskránni og segir þar saman í sköpunarstarfi, þó hver
m.a: héldi sínu.
„Varla verður annar nefndur án
þess að hinn komi í hugann. Bert-
olt Brecht og Kurt Weill. Svo náin
var samvinna þessara manna um
skeið, frjó og örlagarík. ... Þótt
Weill og Brecht væru að ýmsu
leyti ólíkir menn að skapferli og
uppruna þá féll lyndi þeirra vel
Kurt Weill fylgdi öldinni og lifði
hana hálfa, fæddur i Dessau árið
1900. Samstarf hans við Brecht
hefst 1927 þegar þeir fóru að und-
irbúa Mahagonny óperuna sem
síðar leiddi til Mahagonny
songspiel, áður en óperan yrði
fullgerð. Því næst: Dauðinn í skóg-
Forsíðumyndin á efnisskránni, en þetta er graflkmynd eftir Richard Valting-
ojer-Jóhannsson.
Kurt Weill
inum við ljóð Brechts. Túskild-
ingsóperan er frumsýnd 1928; og
leikkonan Lotte Lenya, eiginkona
Weill, þreytir þá frumraun sína
sem söngkona, og varð síðar fræg-
asti túlkari þessarar tónlistar.
Óperur samdi Weill við texta fleiri
skálda, og var byrjaður á annarri
sinfóníu sinni þegar hann flýði
eftir valdatöku nasista til Frakk-
lands 1933; og semur þá tónlist við
Sjö Dauðasyndir, balletverk með
texta eftir Brecht. Heldur til New
York 1935, og var þar til æviloka,
3. apríl 1950; Weill samdi þar ýmis
verk en ég hygg að hann hafi aldr-
ei notið síns atgervis sem lista-
maður í Ameríku."
Um verk sitt segir Atli Heimir
Sveinsson:
„Þetta er hugleiðing um Weill
sem listamann, með tilvitnunum f
hans vinsælasta lag, Makka hníf.
Það er ekki endilega besta lag
hans, það komu mörg betri síðar,
en án efa það vinsælasta, eins kon-
ar vörumerki Kurt Weills. Form
verksins einkennist af, að það
koma stöðugt fyrir hendingar úr
Makka hníf, tilvitnanir, sem ég
legg út af, nánast eins og ritning-
argreinum. Hendingarnar eru
ekkert endilega í réttri röð og
þetta eru ekki varíasjónir; hver
hending er einfaldlega notuð sem
tilefni til að músísera. Þannig er
formið, svona nálgast ég hann og
þannig er nafnið einnig til komið:
„Kurt, hvar ertu?“.“
Sala áskriftarkorta á tónleika
íslensku hljómsveitarinnar stend-
ur enn yfir, en eitthvað verður um
lausasölumiða á tónleikana á
mánudaginn.
Togveiðibann í
Reykjafjarðar-
ál framlengt
í NÓVEMBER sl. gaf sjávarút-
vegsráðuneytið út reglugerð um
sérstakt línusvæði í Reykjafjarð-
arál, sem gilda átti til 15. marz nk.
Ráðuneytið hefur nú ákveðið að
framlengja gildistíma þessa sér-
staka lfnusvæðis og verða þvf
togveiðar bannaðar þar til 30. apr-
íl nk., segir í frétt frá ráðuneytinu.