Morgunblaðið - 11.03.1983, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. MARZ 1983
Strætisvagnafargjöldin
Bréf til borgarstjórans í Reykjavík
— eftir Jón
Þorgeirsson
Hvers vegna í einu lagi 50%
hækkun á strætisvagnafargjöld-
um? Þetta er stór hækkun þótt
verðbólgan sé mikil og mikill halli
á rekstri strætisvagnanna og sá
halli greiddur niður af almannafé.
Þá er það furðuleg ákvörðun hjá
nýorðnum borgarstjóra, Davíð
Oddssyni, að taka svona stórt
stökk í einu lagi. Það slær á mann
óhugur, þegar svona leiftursókn er
hafin strax í upphafi nýs kjör-
tímabils meirihluta í borgar-
stjórn.
Mér sem strætisvagnafarþega
hefði fundist eðlilegra að hækka
strætisvagnagjöld t.d. ca. 25%
strax eins og gert var fyrir stuttu,
þegar lögbann var sett, og svo
25% síðar ef með þarf. Hefur
borgarstjóri reknað það út, hvað
hækkunin 50% gerir mikið á
hvern einstakiing yfir árið, ef
hanji jiefði fengið þá hækkun í
gegn? Hvað með barnmargar fjöl-
skyldur, kemur ekki hækkunin illa
við þær? Borgarstjórnarmeiri-
hlutinn lofaði því fyrir kosningar
að lækka fasteignagjöldin og hef-
ur hann staðið við það loforð, en
til að svo megi verða þarf einhvers
staðar að ná þeim jjeningum sem
því nemur. Þá virðist það fyrsta
skrefið að fara fram á að hækka
svona gífurlega strætisvagnafar-
gjöldin. Sem dæmi get ég sýnt
fram á hvernig þetfæTcemur út á
KOMIÐ er út á kostnað Klaustur-
útgáfunnar annað bindi Kristinna
hugvekja, en Bókhlaðan hf. annast
dreifingu þeirra.
Á kápusíðu segir m.a.: „Hugvekj-
ur þessa bindis ná yfir tímabilið frá
hvítasunnu til aðventu. Fyrra bindið,
sem áður er út komið, spannar yfir
tímann frá aðventu (jólafóstu) til
hvítasunnu. Með þessum tveimur
bókum eru því í fyrsta sinn komnar
út á íslensku kristnar hugvekjur
fyrir hvern dag kirkjuársins og er
það alger nýjung hér á landi.
Höfundar þessara bóka eru alls
fimmtíu og sjö íslenskir kenni-
menn, sem skrifa hver um sig hug-
„Nú má borgarstjóri
ekki misskilja mig, að
ég vilji ekki að strætis-
vagnafargjöldin séu
hækkuð og hallarekstur
strætisvagnanna sé sem
allra minnstur, og það
vilja áreiðanlega flestir
Reykvíkingar. Það er
bara ekki sama hvernig
farið er að hlutunum.“
mínu heimili. Ég og sonur minn
ferðumst alltaf með strætisvögn-
unum. 50% hækkunin fyrir okkur
tvo gerir ca. kr. 6.000.- á ári miðað
við núverandi verðlag.
Á fasteignaseðlinum, sem ég
fékk sendan heim, segir: Borgar-
stjórn hefur lækkað fasteigna-
skatt á íbúðarhúsnæði úr 0,5 í
0,421%. Eða um 548 kr. á þessum
reikningi. Borgarstjórn hefur
veitt 18% afslátt af brunabóta-
iðgjaldi, sem að meðtöldum sölu-
skatti nemur kr. 54.- á þessum
reikningi. Ef ég dreg þessar kr.
548.- og kr. 54.- frá ca. 6.000.- kr.
þá sjáum við hvað borgin myndi fá
í mismun frá þessari einu fjöl-
skyldu.
Nú má borgarstjóri ekki mis-
skilja mig, að ég vilji ekki að
vekjur fyrir eina viku kirkjuárs-
ins. Æviágrip og mynd hvers höf-
undar fylgir hugvekjunum. Meðal
þeirra eru bæði fyrrverandi og nú-
verandi bískup íslands, margir
prófastar og aðrir þekktustu
prestar landsins. Breiddin meðal
þessa fjölda höfunda sést meðal
annars á þvi, að aldursmunur hins
elsta og þess yngsta er 54 ár.
óþarft er að vera með hástemd
lýsingarorð um innihald þessara
bóka, — þær boða fagnaðarerindið
um Jesúm Krist hvern dag ársins,
helga daga og rúmhelga. lestur
hugvekjanna mun sannfæra les-
endur um ágæti þeirra.
strætisvagnafargjöldin séu hækk-
uð og hallarekstur strætisvagn-
anna sé sem allra minnstur, og
það vilja áreiðanlega flestir
Reykvíkingar. Það er bara ekki
sama hvernig farið er að hlutun-
um. Ég hef alltaf verið þeirrar
skoðunar að það sé happadrýgst
að flýta sér hægt, við getum eigi
að síður náð að sama marki fyrir
því.
Ég vil benda borgarstjóra á, að
það er ekki talið heppilegt að aka
yfir gatnamót á móti rauðu ljósi,
ég á við að það er ekki heppilegt að
hækka strætisvagnafargjöldin í
50% og bera ekki þá hækkun und-
ir verðlagsstjóra. Hvers vegna er
verið að hafa verðlagsráð? Er það
ekki það opinbera sem skipar það?
Á ekki að fara eftir þeim reglum
sem landslög segja til um? Er það
ef til vill stefna borgarstjóra að
gera Reykjavík að sérstöku ríki í
ríkinu?
Ég er ekki að segja það, að
sveitarfélögin eigi ekki að ráða
sínum málum sem mest sjálf, en
það verður að vera innan þess
ramma sem þeim er settur og fara
eftir þeim reglum sem gilda
hverju sinni.
Hefur borgarstjóri ekki hugleitt
neina aðra leið til að létta á tap-
rekstri strætisvagnanna? Ég hef
heyrt hann fleygja því fram í fjöl-
miðlum, að jafnvel fækka leiða-
kerfum strætisvagnanna og fleira
í þá átt. Ég held að þær sparn-
aðarleiðir yrðu mjög óvinsælar
meðal fólks, maður hefði nú frek-
ar haldið að það ætti að bæta
þjónustu strætisvagnanna og laða
þannig fólkið til að ferðast með
þeim, og væri ekki úr vegi að
strætisvagnarnir auglýstu þjón-
ustu sína í fjölmiðlum og sendu
leiðakort inn á heimili Reykvík-
inga til þess að fólkið geti kynnst
þessari ágætu þjónustu og geti
farið að læra að notfæra sér hana.
Ég er viss um það að borgar-
stjóri er sammála mér. Því fleira
fólk sem ferðast með strætisvögn-
unum því betra fyrir borgarsam-
félagið í heild. Þetta gæti stórlega
dregið úr umferðarþunga á götum
borgarinnar, sem er þegar orðinn
'æÍTtolf mikilH og leysa um leið mik-
ið ur bílastæðavandamáli gamla
miðbæjarins. Ég get viðurkennt,
að það er hægara sagt en gert að
fá fólkið til þess að íeggja bílum
sínum heima og ferðast með
strætisvögnunum í vinnuna. Ég
Kristnar hugvekjur
Fagna ber lögunum
um þjóðsönginn
— eftir Önnu
Þórhallsdóttur
Hinn 28. febrúar sl. voru sam-
þykkt lög á Alþingi um þjóðsöng
íslendinga, „Ó, guðs vors lands“,
eftir Matthías Jochumsson og
Sveinbjörn Sveinbjörnsson. Því
ber að fagna og þökk sé þeim sem
stóðu að framgangi þessara laga.
Nafn forsætisráðherra, Gunn-
ars Thoroddsen, ber þar hæst. En
ekki er nægilegt að þjóðsöngurinn
fái sín eigin lög, þó miklum áfanga
hafi verið náð. Almenningur í
landinu þarf að vernda hann. Vel-
þóknun á honum orkar ekki tví-
mælis yfirleitt. Það rennir stoðum
undir það að á „Sögueyjunni" búi
menningarþjóð. Þjóðsöngurinn
inniheldur siðmenntun og trú-
hneigð. Frá upphafi íslandsbyggð-
ar hafa íslendingar trúað á æðri
máttarvöld. Menn vörpuðu út önd-
vegissúlum frá fyrstu hafskipun-
um. Flestir vita hvað það þýddi.
Eins og ég hefi áður greint frá
hér í Morgunblaðinu, ráðlagði dr.
Páll ísólfsson mönnum að nota hið
fallega og auðvelda lag „ísland
ögrum skorið" eftir Eggert ólafs-
son og Sigvalda Kaldalóns sem
viðaukalag við þjóðsönginn.
Nú er ný stjórnarskrá í meðferð
og mótun á Alþingi. Hin gamla er
frá 1874 og var endurbætt lýðveld-
isárið 1944.
Árið 1918 er fánaár íslands. Þá
var hann fyrst drenginn að húni á
Stjórnarráðshúsinu í Reykjavík, 1.
desember. Það var fyrst 1944 að
flaggið okkar var lögbundið. Það
vakti athygli þegar nýja stjórn-
arskráin var kynnt í fjölmiðlum
að íslenski fáninn var ekki þar til-
greindur.
Ég leyfi mér að æskja þess við
háttvirta alþingismenn, að þeir
íhugi hvort ekki væri rétt að bæði
þjóðfáninn og þjóðsöngurinn verði
þar skráðir með lög sín. Það
mundi ennfremur festa lagalegan
rétt þeirra og minna á að þjóðar-
táknin þurfa varfærni og aðgæzlu
í meðferð.
Anna Þórhallsdóttir
Eftir að hafa kynnt mér að.
flestar Evrópuþjóðir hafa þjóð-
fána sina í stjórnarskránum og
Frakkar hafa einnig þjóðsönginn,
í henni eru tilgreindir litir, lögun
og að hlutföll séu rétt, hvet ég ein-
dregið til skjótrar aðgerðar.
í myndasafni fjölskyldu minnar
hefir varðveizt merk mynd sem
talin er vera frá árunum kringum
1920. Um listamanninn veit ég
ekki en nafnið N. Einarsson stend-
ur þar. Þessi afar fallega mynd
skýrir sig sjálf.
persónulega hvet fólk eindregið til
þess að notfæra sér sem allra mest
strætisvagnana í vinnuna og nota
sína einkabíla einungis utan
vinnutíma. Það myndi spara mörg
óþægindin sem oft geta fylgt því
að vera á sínum eigin bfl, svo sem
óþarfa slit, bensíneyðsla og oft
mikil leit að bilastæði.
Borgarstjóri, það eru til fleiri
sparnaðarleiðir. Hvernig með alla
bílastyrki, leigubila og bíla í eigu
borgarinnar? Hvað kostar það allt
borgina? Er ekki hægt að spara
eitthvað á þessum vettvangi? Jú,
það er vissulega hægt. Fólk í
störfum hjá borginni, sem þarf að
ferðast vegna vinnu sinnar um
Stór-Reykjavíkursvæðið, getur
hæglega ferðast með strætisvögn-
unum og hefði með sér sérstök
kort sem það sýndi í vögnunum.
Gæti það orðið til þess að leggja
mætti margan bílastyrkinn niður
og stórlega fækka bílum sem borg-
in leggur til í allskonar snúninga
og snatt. AIls ekki að teknir séu
leigubílar nema í neyðartilfellum.
Væri ekki úr vegi hjá borgarstjórn
að kanna hvort ekki sé dæmi þess
að bílastyrkir séu sumstaðar not-
aðir sem kaupauki. Það yrði eng-
inn aukakostnaður fyrir strætis-
vagnana, þótt fólk í vinnu hjá
borginni ferðaðist með þeim, því
vagnarnir þurfa að halda sínum
áætlunum hvort sem er, og það
ferðast mjög fáir með vögnunum á
þeim tíma á daginn sem borgar-
starfsmenn þurfa að fara erinda
sinna vegna vinnunnar.
Það væri mikið gleðiefni, að
okkar ágætu borgarstjórnarmenn,
með borgarstjóra í broddi fylk-
ingar, riðu nú á vaðið í þessu, og
ferðuðust í strætisvögnum vegna
vinnu sinnar. Þetta er enginn
vandi, það fást svo ágætar skjala-
töskur, sem eru mjög handhægar
til að ferðast með, jafnframt er
það mjög heilsusamlegt fyrir
okkur kyrrsetufólkið að skokka
niður á næstu biðstöð strætis-
vagna og taka sér far með næsta
vagni. Þesskonar ferðamáti getur
tekið miklu styttri tíma en að fara
á sér bíl og eyða löngum tíma í að
finna honum bílastæði, auk þess
að skapa meiri umferðarþunga,
sem þegar er nógu mikill fyrir.
Ég vona að þessi mál verði tekin
fyrir sem fyrst hjá borgarstjórn
og hún sjái sóma sinn í því að
spara stóran pening sem væri
hægt að nota til að minnka halla-
rekstur strætisvagnanna og fleiri
stofnana hjá borginni.
Virðingarfyilst,
Jón Þorgeirsson,
Hrafnhólum 2, R.
Bók dr. Sigurðar Pálssonar
vekur athygli í Finnlandi
I „KYRKPRESSEN", sem er kirkju-
blad sænskumælandi Finna í lúth-
ersku kirkjunni, ritar Jóhannes
Metropolitan Orþódoxu kirkjunnar
grein í blaðið 10. febrúar sl. og segir
þar m.a.:
„Hinn aldraði íslenski vígslu-
biskup, Sigurður Pálsson, sem er
góður vinur Finnlands og einnig
beggja þjóðkirkna okkar, hefur
nýlega gengist fyrir útgáfu á 300
blaðsíðna verki um messuna, —
sögu og efni hennar. Útgáfa bók-
arinnar ber vott um mikilvægan
og vakandi áhuga á tslandi á lít-
úrgísku lífi og erfðavenjum kirkj-
unnar. Á grundvelli efnisgeymdar
kirkjufeðranna og yfirgripsmik-
illa lítúrgískra rannsókna frá
Englandi, Svíþjóð, Þýskalandi,
Vatíkaninu, USA, Noregi og
Danmörku, veitir höfundurinn
fjölbreytta innsýn í sögu og hefð
lítúrgíunnar allt frá dögum frum-
kirkjunnar. Ennfremur gefst ís-
lendingum, sem ekki lesa guð-
fræðileg rit á öðrum þjóðtungum,
gullið tækifæri til að kynnast hinu
þýðingarmesta, hvað snertir lít-
úrgískar reglur og framkvæmd
kvöldmáltíðarsakramentisins í
hinum gömlu höfuðstöðvum, Jer-
úsalem, Antíokkíu, Alexandríu og
Konstantínópel. Frá Róm liggur
leiðin til Lúthers, og skýrt er frá
þróun og sögu messunnar í ís-
lensku kirkjunni. Einstökum lið-
Dr. Sigurður Pálsson.
um íslensku messunnar, eins og
hún er í dag, eru gerð áhugaverð
og upplýsandi skil, þar sem tekið
er tillit til lítúrgískra siðvenja.
Auk þess eru í bókinni margar
blaðsíður með kirkjulegum tákn-
um ásamt orðalista og lítúrgískum
orðskýringum.
Sigurður vígslubiskup hefur
leyst af hendi mjög þýðingarmikið
verk, ekki aðeins fræðilega séð,
heldur einnig frá hagnýtu sjónar-
miði.“
Punkturinn endur-
sýndur í Regnboganum
KVIKMYNDIN „Punktur
punktur komma strik" eftir
Þorstein Jónsson er nú endur-
sýnd í nokkra daga í Regnbog-
anum. Kvikmyndin var frum-
sýnd fyrir 2 árum og sáu hana
þá um 80 þúsund manns, segir í
frétt frá kvikmyndafélaginu
Óðni.
„Punktur punktur komma
strik" hefur víða verið sýnd á
kvikmyndahátíðum erlendis,
segir í fréttinni, t.d. í Cannes,
Lubeck og Dublin. I desmber sl.
var hún fulltrúi Islands á nor-
rænni kvikmyndaviku í London
og hefur nú verið valin ein ís-
lenskra mynda á Filmex-hátið-
ina í Los Angeles í apríl.
Myndin hefur þegar verið
sýnd í sjónvarpi í Hollandi og
Noregi. Auk þess hefur verið
samið um sýningar í Danmörku,
Svíþjóð, Finnlandi, Þýskalandi,
Austurríki og Sviss.
Myndin var framleidd af
Kvikmyndafélaginu Óðni, sem
undirbýr nú töku nýrrar mynd-
ar sem byggð er á skáldsögu
Halldórs Laxness „Atómstöð-
inni“. Ráðgert er að „Atómstöð-
in“ verði tilbúin til sýningar um
næstu áramót.
Bréf týndust í
miðbæ Reykjavíkur
FIMM bréf týndust í miðbæ
Reykjavíkur þriðjudaginn 8. marz
síðastliðinn. Öll voru merkt
Michael W. Marlies, Háskóla ís-
lands. Finnandi er vinsamlegast
beðinn að koma bréfunum til
símastúlku háskólans eða hringja
í símanúmer háskólans, 25088.