Morgunblaðið - 15.04.1983, Blaðsíða 1

56 SÍÐUR
84. tbl. 70. árg.
FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 1983
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Olíueldar
á Persaflóa
Á meöfylgjandi símamynd frá AP má sjá tvo íranska olíusérfrsAinga virða fyrir sér logandi olíulindina við
Nowrus. Þetta er lindin umdeilda sem dælir 7.000 tii 10.000 tunnum af hráolíu beint í sjóinn þessa dagana eftir
að sprengjuárás fraka hafði skemmt leiðslur. Það eru nokkrar vikur síðan og nú er áætlað að 200.000 tunnur af
olíu séu á floti á Persaflóa.
Mikið hefur verið rætt um hvað til bragðs skuli taka, en allt saman strandað á stríði írana og íraka. írakar
hafa til þessa neitað að beina byssum sínum annað meðan viðgerö fer fram, síðast í gær, og reyndar hafa þeir
lofað því að halda áfram árásum á olíuvinnslusvæði írana.
Geysilega harðir bardagar voru um miðbik víglínunnar í gær og báðir aöilar lýstu miklum landvinningum
sínum og stórkostlegu mannfalli andstæðingsins. Samkvæmt fregnum féllu milli 1.500 og 2.000 manns í hvoru
liði.
Sovéskur hernaðarsérfræðingur:
„Þurfum ekki Kúbu
til að geta skot-
ið á Bandarfkin“
Moskvu, 14. aprfl. AP.
YURI B. Lebedev, hernaðarráðgjan af-
vopnunarviðræðunefndar Sovétrikj-
anna, sagði í samtali við fréttamenn f
gær, að Sovétmenn hefðu ekkert með
það að gera að koma fyrir meðaldræg-
um eldflaugum á Kúbu. Þessi ummæli
þykja forvitnileg, þvf Sovétríkin hafa
hvað eftir annað að undanfdrnu hótað
Bandaríkjamönnum að land þeirra
verði gert að meginskotmarki ef úr
verður að hinum tæplega 600 meðal-
drægu eldflaugum verði komið fyrir í
Vestur-Evrópu eins og til stendur á
þessu ári.
Vangaveltur um hvernig Sovét-
menn myndu í reynd framkvæma
slíkt, hafa verið miklar og sérfræð-
ingar hafa talið líklegt að f orðum
Sovétmanna fælist að þeir hefðu
augastað á Kúbu. Lebedev sagði um
þetta: „Við höfum ekkert við Kúbu
að gera, tæknin hefur gert okkur
kleift að geta komið fyrir fullkomn-
um vopnum allt að 1000 kílómetrum
frá bandariskri grund, en engu að
síður notað þau sömu vopn á Banda-
ríkin ef þörf krefur." Hann bætti
einnig við, að allar þær afvopnunar-
tillögur sem Ronald Reagan og ráð-
gjafalið hans hefur lagt fram séu
með öllu ónothæfar og einungis til
þess að búa bandarfska alþýðu undir
vaxandi möguleika á kjarnorku-
stríði.
Fréttamenn spurðu Lebedev um
álit hans á þeim hugmyndum Reag-
ans að koma fyrir kjarnorkuvarn-
arstöðvum í geimnum. Hann svar-
aði: „Sú hugmynd er sú fáránlegasta
af þeim öllum. Þetta myndi aldrei
heppnast, því ef til strlðs kæmi
myndi þvílíku magni kjarnorkueld-
flauga vera skotið, að varnarstöðv-
arnar gætu aldrei séð fyrir þeim öll-
um.“
Útlagaleiðtogar Samstöðu:
Hvetja
mikilla
Varsjá, 14. aprfl, AP.
VERKALÝÐS- og andspyrnuleið-
togar sem fara huldu höfði í Pól-
landi hvöttu í gær alla Pólverja til
að efna til mikilla mótmælahalda
um allt Pólland 1. maí næstkom-
andi, degi verkalýðsins, og er þetta
í fyrsta skiptið síðan í nóvember að
til leiðtoganna heyrist. Þá hvöttu
þeir einnig til aðgerða 1. maí, nú
ítrekuðu þeir hvatninguna, með
mun meiri festu en fyrr.
Fréttamenn náðu tali af Lech
Walesa leiðtoga Samstöðu eftir
að tilkynningin hafði verið gefin
út, en hann er undir ströngu eft-
irliti yfirvalda. Hann sagðist
ekki geta hvatt fólk til þátttöku.
Hann hitti neðanjarðarfélaga
sina á fundi um síðustu helgi, en
setti ekki nafn sitt á sameigin-
legt stefnuskjal fyrir komandi
aðgerðir. 1 fyrradag sagðist hann
hins vegar styðja aðgerðirnar.
Walesa sagði í gær: „Þeir sem
skrifuðu á skjalið eru stuðn-
ingsmenn þess. En þið megið
ekki halda að ég sé að afneita
baráttunni, þið verðið að skilja
hvers vegna ég get ekki annað en
sýnst hlutlaus."
Walesa var handtekinn á
heimili sínu í fyrradag eins og
fram kom í fréttum. Var hann
spurður í þaula í tæpar fimm
klukkustundir um leynifundinn
með verkalýðsleiðtogunum áður
en honum var sleppt. 1 gær var
eiginkona hans, Danuta, einnig
Pólverja til umfangs-
mótmæla þann 1. maí
tekinn í yfirheyrslur. Henni var
svo sleppt eftir hálfa þriðju
klukkustund. Sagði hún að lög-
reglan hefði reynt að veiða upp
úr sér hvar eiginmaðurinn hefði
hitt útlagana og hvað hefði farið
þeim í milli.
Orðsendingin í gær var undir-
rituð af fimm helstu leiðtogum
verkalýðs- og andspyrnuhreyf-
inganna og hvatti hún ekki ein-
ungis til mótmæla 1. maí, heldur
einnig hljóðlátum mótmælum 3.
mai, á þjóðhátíðardegi Póllands.
Þá hvatti orðsendingin stuðn-
ingsmenn Samstöðu um allt Pól-
land að skipuleggja daginn sem
best með dreifibréfum og
veggspjöldum, auk þess sem
skorað var á alla Pólverja að
hunsa öll opinber hátíðarhöld.
Nýtt tæki
veitir löm-
uöum mátt
London, 14. aprfl. AP.
BREZK kona, Jan Burgess að
nafni, sem verið hefur lömuð fyrir
neðan mitti, stóð á fætur í gær og
gekk um með aðstoð nýs rafeinda-
tækis, sem kann að vekja nýja von
margra þeirra er skaddast hafa á
mænu. „Það er algerlega ný
reynsla fyrir mig að finna í raun og
veru fyrir fótum mínum, en það
gerist, þegar ég kveiki á tækinu,"
var haft eftir Jan, sem er búsett í
Wales, og hún bætti við: „Þetta
þýðir, að ég veit hvar fætur mínir
eru þegar ég stend upp, í stað þess
áður að þurfa að geta mér þess til
hvar þeir væru.“
Frú Burgess, sem er fyrrver-
andi fimleikakona, missti mátt í
fótum, þegar hún hryggbrotnaði
í slysi fyrir 14 árum. Frétta-
mönnum var í gær sýnt tæki það,
sem smíðað hefur verið fyrir
hana, og hvernig hún beitir því.
Kvaðst hún hafa byrjað að æfa
sig í að nota það sl. september.
1 janúar gat hún staðið upprétt
og í febrúar tók hún fyrstu
skrefin. Hún þarf þó enn að
styðja sig við eitthvað, þegar
hún gengur.
Göngutækið er knúið rafhlöð-
um, sem komið er fyrir við mitti
Jan Burgess. Tækið sendir síðan
rafmagnsbylgjur eftir þráðum
niður eftir fótum hennar. Þegar
hún kveikir á tækinu, kalla
rafmagnsbylgjumar fram
vöðvahreyfingar, sem fá fæturna
til þess að hreyfa sig með eðli
legu göngulagi.
Kafbátar í sænska skerjagarðinum:
Gerðu tilraunir
með fjarstýrða
dvergkafbáta
Stokkhólmi, 14. aprfl. AP.
SÆNSKA dagblaðið Dagens Nyheter greindi frá þvi í gær, að allt benti til
þess að sovéskir kafbátar hefðu gert tilraunir með ómannaða, fjarstýrða
dvergkafbáta í Hors-flóanum og vfðar í sænska skerjagarðinum síðastliðið
haust, en þá fór fram mikil kafbátaleit á vegum sænska hersins. Var sú leit án
árangurs, en taliö er að kafbátarnir hafi frekar verið tveir eða þrír, en ekki
færri en einn.
Sænska blaðið segir upplýsingar
sínar fengnar úr óbirtri skýrslu
þingnefndar sem skipuð var til að
rannsaka málið. Skýrslan verður
birt opinberlega síðar í þessum
mánuði.
Skýrslan er sögð þrískipt og
fjallar að mestu leyti um eltinga-
leikinn við kafbátana og öryggis-
mál. En í henni kemur emnig tram
niðurstaðan um dvergbátana og
áhyggjur af að óvinakafbátar skuli
geta notað slík tæki við jafn við-
kvæmar og hættulegar aðstæður.
Þessir dvergbátar sáust aldrei, en
sjóherinn sænski komst fljótt að
því, í hinum 15 daga eltingaleik, að
það var við fleira í flóanum að eiga
en hefðbundna kafbáta.

Þyrla leitar að austur-evrópskum kafbáti 1 sænska skerjagarðinum á
síðasta ári.