Morgunblaðið - 19.04.1983, Blaðsíða 48

^^^skriftar-
síminn er 830 33
”7\uglýsinga-
síminn er 2 24 80
ÞRIÐJUDAGUR 19. APRÍL 1983
Þjóðhagsstofnun um árið 1983;
Mesta verðlagshækkun
á einu ári frá 1914
Mikil hætta á ferðum — 1800 atvinnulausir — Kaupmáttur rýrnar
um 8—9% — erlendar skuldir nær helmingur þjóðarframleiðslu
VERÐLAG mun hækka meira á árinu 1983 en nokkru sinni fyrr frá því
að vísitölureikningur verðlags hófst á árinu 1914. Þetta er niðurstaða
Þjóðhagsstofnunar í endurskoðaðri þjóðhagsspá fyrir árið 1983, sem út
kom í gær. Þjóðhagsstofnun segir, aö „þessar verðbólguhorfur feli í sér
mikla hættu fyrir þjóðarbúskapinn" og að „atvinnuöryggi og afkomu
fólks og fyrirtækja og þjóðarbúsins alls (sé) teflt í tvísýnu". Enn segir í
hinni endurskoðuðu þjóðhagsspá, að „verðbólguhraðinn, sem undir býr
er meiri en áður var talið og verðlagshorfur fyrir næstu mánuði mjög
alvarlegar".
1.800 manns atvinnulausir
f skýrslu Þjóðhagsstofnunar
segir, að fyrstu þrjá mánuði þessa
árs hafi að meðaltali um 1.800
manns verið atvinnulausir og er
það þreföldun miðað við sama
tíma árin 1979—1981 er 600 voru
að meðaltali atvinnulausir.
Kaupmáttur rýrnar
um 8—9%
Þjóðhagsstofnun reiknar með
því að kaupmáttur tekna rýrni að
meðaltali frá fyrra ári um 8—9%
á mann og er þá ekki gert ráð fyrir
frekari efnahagsaðgerðum á ár-
inu. Þessi spá er þó sett fram með
þeim fyrirvara, að ekki verði at-
vinnubrestur.
Erlendar skuldir nær helm-
ingur þjóðarframleiöslu
Þjóðhagsstofnun segir, að er-
lendar skuldir íslendinga hafi í
árslok numið 48% af þjóðarfram-
leiðslu samanborið við 34—37%
árin á undan. Greiðslubyrðin af
þessum erlendu lánum sem hlut-
fall af útflutningstekjum hefur
aldrei verið þyngri eða 21,4%. í
krónum talið námu greiðslur
vaxta og afborgana af erlendum
lánum til langs tima nær 2.800
milljónum króna á síðasta ári og
erlendar skuldir jukust um 14% í
dollurum talið.
Minnkandi þjóðarfram-
leiðsla og þjóðartekjur
Þjóðhagsstofnun telur, að þjóð-
arframleiðslan muni minnka um
4V£— 5'A% á þessu ári til viðbótar
við 2% minnkun á síðasta ári. Þá
er spáð 3—4% samdrætti þjóðar-
tekna til viðbótar við 2,3% sam-
drátt á sl. ári.
Minni einkaneyzla
Þjóðhagsstofnun spáir því, að
einkaneyzlan verði 6% minni en á
liðnu ári vegna samdráttar í tekj-
um einstaklinga. Hins vegar er
talið að útgjöld til samneyzlu (þ.e.
útgjöld opinberra aðila) verði
svipuð og áður en fjármunamynd-
un minnki um 8%.
Sovéskur „ryksugufloti“:
43 togarar á karfaveiðum
við landhelgismörkin
Verður 250
þúsund tonna
loðnuveiði
leyfð í haust?
HUGSANLEGT er, að leyft verði að
veiða um 250 þúsund tonn af loðnu á
næsta hausti. Kemur þetta fram f
endurskoðaðri þjóðhagsspá Þjóð-
hagsstofnunar, sem gerir ráð fyrir
slíkum loðnuafla f öðru dæmi um
þróun sjávarvöruframleiðslu. Hins
vegar er ekki reiknað með því, að
afurðir þessarar væntanlegu loðnu-
bræðslu verði fluttar út fyrr en í árs-
byrjun 1984.
f þjóðhagsspánni er gert ráð
fyrir, að skreiðarbirgðir, sem voru
um 12.000 tonn um síðustu áramót,
minnki um 3.000 tonn á árinu, en
fyrstu tvo mánuði ársins voru flutt
út 800 tonn af skreið. Þá kemur
fram í skýrslu Þjóðhagsstofnunar,
að saltfiskur muni lækka f verði
um 20% á árinu en freðfiskverð
hækki um 5%. Búist er við 20%
verðhækkun áls og 11% hækkun á
verði kísiljárns.
Ekki kosið á
sunnudag þó
ófærð verði
EKKI verður kosið sunnudaginn
24. apríl þó illa viðri á kjördag,
laugardaginn 23. apríl, samkvæmt
upplýsingum sem Morgunblaðið
fékk hjá Friðjóni Sigurðssyni,
skrifstofustjóra Alþingis í gær.
Spurning þar að lútandi var
lögð fyrir Friðjón vegna óhag-
stæðrar veðurspár í þessari viku
og hugsanlegs illviðris víða um
land fram að kjördegi og á kjör-
dag. Friðjón sagði að fyrir þessar
kosningar hefði verið ákveðið að
hafa einn kjördag og það gilti,
þrátt fyrir spádóma um ófærð.
Benti Friðjón á að í kosningun-
um þyrftu menn ekki að ferðast
um kjördæmin í heild heldur um
einstakar kjördeildir og væri þar
mikill munur á.
Friðjón benti jafnframt á, að
ef illa viðraði gæti orðið tafsamt
að safna saman kjörgögnum í
kjördæmunum og því gæti taln-
ing tafist eitthvað. ____
Stór floti sovéskra fiskiskipa er
nú á veiðum á Reykjaneshryggnum,
líklega karfaveiðum, að því er Krist-
inn Arnason, skipherra hjá Land-
helgisgæslunni, tjáði blaðamanni
Morgunblaðsins í gærkveldi. Krist-
inn var þá nýkominn úr könnunar-
flugi á flugvél Gæslunnar um land-
helgina. Þessi floti Sovétmanna,
sem oft hefur verið nefndur „ryk-
sugufloti" vegna mikillar aflagetu,
telur 43 skip, að því er Kristinn
Árnason sagði. Sagði hann flotann
vera að veiðum í þéttum hnapp, og
voru þau skip er næst voru nánast
alveg á íslensku 200 mflna mörkun-
um.
Sem fyrr segir taldi Kristinn
líklegast að flotinn væri á karfa-
veiðum, en ekki væri þó hægt að
fullyrða það, enginn fiskur væri á
dekki en um annað væri varla að
ræða. Flotann kvað hann saman
settan af stórum togurum, en ekki
hefðu neinir stórir verksmiðjutog-
arar eða birgðaskip fylgt flotan-
um.
Þá sagði Kristinn Gæsluna hafa
flogið norður á Dornbanka, og þar
hefði floti rækjuveiðiskipa verið
að veiðum um 20 mílum utan ís-
lensku fiskveiðilögsögunnar. Skip-
in kvað hann meðal annars hafa
verið frá Danmörku, Frakklandi,
Vestur-Þýskalandi, Færeyjum, |
Noregi og Grænlandi. Danskt
varðskip, Fyllu, kvað hann hafa
fylgst með flotanum, og hefði
gúmbátur verið til taks eins og
varðskipsmenn ætluðu að kanna
afla eða veiðarfæri.
Enn sagði Kristinn hafa verið
flogið og ástand hafíss kannað, og
virtist hann fremur sakleysislegur
um miðlínuna milli Islands og
Grænlands, mjög eðlilegur miðað
við árstíma.