Morgunblaðið - 30.06.1983, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JÚNÍ 1983
25
moka votheyi í blásara við votheysgryfjuna I
syni og Arnari Pálssyni (lengst til hsgri).
MornablaiiA/ RAX
leðsluvagni á túni á Neðra-Hálsi.
Spurningar Morgunblaðsins
og greinargerð forseta íslands
BókmenntaverÖlaun forseta íslands:
EINS OG fram kom í Morgunblaðinu í gær sneri blaðiö sér til
forsetaritara í fyrradag og fór þess á leit við hann, að forseti
íslands, Vigdís Finnbogadóttir, svaraði nokkrum spurningum
varðandi undirbúning og framkvæmd Bókmenntaverðlauna ís-
lands í minningu Jóns Sigurðssonar. Forsetaritari tók niður
spurningar Morgunblaðsins þar sem ekki náðist samband viö
forseta íslands. Halldór Reynisson, forsetaritari, flutti síðan
Morgunblaðinu þau skilaboð í fyrrakvöld að forsetinn teldi ekki
rétt að nokkuð kæmi frá embættinu viðvíkjandi mál þetta að svo
stöddu. í samtali við Morgunblaðið í gær, sagði Vigdís Finnboga-
dóttir, þegar gengið var eftir spurningunum, að greinargerðar
væri að vænta síðdegis þar sem svör kæmu fram varðandi spurn-
ingar Morgunblaðsins.
Spurningar
Morgunblaðsins
Efnislega voru þær spurn-
ingar, sem lagðar voru fyrir for-
seta íslands, Vigdísi Finnboga-
dóttur, þessar: Hvernig var stað-
ið að undirbúningi sjóðsstofnun-
arinnar og við hvaða fulltrúa
ríkisstjórnar og Alþingis var
rætt? Hvers vegna eru bók-
menntir verðlaunaðar öðru
fremur? Beðið var um skipulags-
skrá sjóðsins. Spurt var hvort
forseti teldi stjórnskipulega rétt
að hann tilnefni mann í nefndir
sem þessa. Einnig var spurt,
vegna tilhögunar úthlutunar úr
sjóðnum, þar sem Rithöfunda-
samband Islands á að tilnefna
fulltrúa í úthlutunarnefndina,
hvort forseti hfði í því sambandi
ekki áhyggjur af þeim klofningi
sem væri meðal rithöfunda. Til
skýringar má benda á þau um-
mæli Ingimars Erlends Sigurðs-
sonar í Morgunblaðinu í gær að
rithöfundasamtökin í landinu
væru tvö. Loks spurði Morgun-
blaðið, að gefnu tilefni um flutn-
ing á málverki frá Bessastöðum
til Hrafnseyrar. Samskonar
fyrirspurn var í Velvakanda
Morgunblaðsins á þriðjudag og
svar birtist í Velvakanda í dag
frá Halldóri Reynissyni, forseta-
ritara, við þeirri fyrirspurn.
Greinargerð forseta
íslands
Hér fer á eftir sú greinargerð
sem Morgunblaðinu barst frá
skrifstofu forseta íslands í gær:
í nýafstaðinni opinberri heim-
sókn forseta íslands til Vest-
fjarða tilkynnti forseti fyrirhug-
aða stofnun bókmenntaverð-
launa forseta íslands í minningu
Jóns Sigurðssonar. Var mál
þetta tekið upp vegna heimsókn-
ar á fæðingarstað Jóns Sigurðs-
sonar, Hrafnseyri, og frá því
skýrt þegar þangað var komið.
Þar voru einnig kynnt frumdrög
að stofnskrá verðlaunanna
ásamt stuttri greinargerð. Áður
en lagt var upp í förina var haft
samband við fjármálaráðherra
vegna verðlaunanna og hafði
hann lýst sig þeim samþykkan.
Frá upphafi hefur verið gert
ráð fyrir því að málið kæmi til
kasta Alþingis, enda stofnskrá
aðeins í frumdrögum og atbeini
þings er æskilegur við fullmótun
hennar og nauðsynlegur til fjár-
framlags úr ríkissjóði.
Forseti íslands harmar þann
misskilning sem skapast hefur
um mál sem flutt var af heilum
hug til að styrkja með þjóðinni
minningu Jóns Sigurðssonar,
þjóðfrelsishetju íslendinga. Orð-
rétt las forseti upp eftirfarandi á
Hrafnseyri:
„Frumdrög að stofnskrá eru á
þessa leið:
1. Verðlaunin skulu heita Bók-
menntaverðlaun forseta ís-
lands — í minningu Jóns Sig-
urðssonar.
2. Verðlaunin afhendir forseti
íslands árlega á fæðingardegi
Jóns Sigurðssonar, 17. júní,
þjóðhátíðardegi fslendinga.
3. Verðlaunin skulu veitt fyrir
tiltekið bókmenntaverk sem
birst hefur (gefið út, leikið í
leikhúsi, flutt í útvarpi eða
sjónvarpi) á síðastliðnum 5
árum. (Verðlaun afhent 1984
takmarkast þá við árin
1978-1983.)
4. Verðlaunin skulu nema árs-
launum lektors við Háskóla
íslands og vera skattfrjáls.
5. Val verðlaunaverks er í hönd-
um 3ja manna nefndar sem
skipuð er til eins árs í senn.
Heimilt er að endurskipa
nefndarmenn. Einn nefnd-
armanna er skipaður af for-
seta íslands og er hann for-
maður nefndarinnar, annar af
stjórn Rithöfundasambands
íslands og hinn þriðji af Fé-
lagi gagnrýnenda.
Greinargjörð máli þessu til
stuðnings er á þessa leið:
Þjóð okkar þykir vænt um
hvert eitt tákn um stórhug á erf-
iðum tímum. Bókmenntaþjóðin í
norðri á engin slík verðlaun og
eiga þó nágrannaþjóðir henni að
þakka að þær vita um fortíð
sína. Samsvarandi verðlaun eru
til í allflestum — ef ekki öllum
löndum á vesturhveli jarðar og
má þar minna á Pulitzer-verð-
launin í Bandaríkjunum eða
Goncourt-verðlaunin í Frakk-
landi.
Á þennan hátt myndi aldrei
fyrnast að minnast með virðingu
þess manns sem leiddi ísland til
sjálfstæðis og frelsis — Jóns
Sigurðssonar."
anarrar
;olfí
ÞAÐ VAR hressileg stemmning á
golfvellinum í Grafarholti í gær er
borgarstjórn Reykjavíkur mætti þar
til leiks ásamt félögum úr Golf-
klúbbi Reykjavíkur. Fæstir úr borg-
arstjórn hafa nokkurn tíma komið
nálægt þessari íþrótt og var golf-
klúbburinn meö þessari keppni að
endurvekja þann sið að bjóða borg-
arstjórninni í golf eins og tíðkaðist á
hverju ári hér áður.
„Þetta er nú mest upp á grín,“
sagði formaður klúbbsins, Karl
Jóhannsson og gekk glaður í
bragði út á fyrsta teiginn til að
kenna Davíð borgarstjóra tökin á
kylfunni. Davíð tók hikandi við
kylfunni og tautaði afsakandi: „Ég
kann sko ekki bofs í þessu, ég
reyndi síðast fyrir fimm árum og
sló þá 13 sinnum áður en ég hitti
kúluna." Svo mörg urðu höggin
ekki út í loftið í þetta sinn, kúlan
rúllaði af stað og Karl og Davíð á
eftir.
Fóru fjórir og fjórir af stað
saman og tók það sinn tíma. Þeir
sem voru síðastir og þurftu að
bíða notuðu tækifærið til að æfa
sig á meðan. Til hliðar við húsið
var Ingibjörg Rafnar undir leið-
sögn meðspilara síns, Rósmundar
Jónssonar, að æfa hnébeygjur og
sveiflu, og var hún orðin talsvert
leikin áður en þau lögðu af stað.
Golfvöllurinn er víðáttumikill
og dreifðist hópurinn því fljótlega
á teigi, flatir og brautir. Hóparnir
fikruðu sig frá einni holu að ann-
arri, og gekk það bara nokkuð
greitt. Til að mynda virtist Mál-
hildur Angantýsdóttir taka þessu
létt og var ekki að hika við að gefa
kúlunni ærleg högg, þó ekki færi
hún nú alltaf í rétta átt. Þannig
var um fleiri og við fjórðu holu
mátti sjá Davíð kylfulausan ráf-
andi um grýttan hól í leit að kúl-
unni sinni.
Ekki voru þó allir við sömu fjöl-
ina felldir, Jón Tómasson hafði
auðsjáanlega æft þessa íþrótt og
sýndi töluverða leikni. Enda fóru
leikar þannig að hann og meðspil-
ari hans, Gunnar Torfasson, urðu
hlutskarpastir í keppninni.
— ME.
Ingibjörg Kafnar undir leidsögn Rósmundar Jónssonar úr Golf-
klúbbi Reykjavíkur.
Skattskylda
vinninga og
verðlauna
ÞAÐ HEFIIR vakið athygli varð-
andi fyrirhuguð bókmenntaverð-
laun forseta íslands að þau skuli
undanþegin skattskyldu. Eins og
fram kom í Morgunblaðinu í gær
eru allar aðrar opinberar bók-
menntaviðurkenningar skatt-
skyldar. Undanþágur frá skatt-
skyldu þurfa að eiga sér laga-
stoð, annaðhvort í sérlögum eða í
ákvæðum skattalaga.
Þannig voru Nóbelsverð-
launin og einnig Sonning-
verðlaunin undanþegin skatt-
skyldu með lögformlegum
hætti á sínum tíma. Með lögum
frá 1976 eru bókmennta- og
tónlistarverðlaun Norður-
landaráðs undanþegin skatt-
skyldu. Almenna reglan í
skattalögunum var áður sú að
bókmenntaverðlaun voru und-
anþegin skatti að einum fjórða.
Þetta ákvæði er ekki lengur til
staðar þannig að slík verðlaun
eru skattskyld.
Um aðrar undanþágur frá
skattskyldu má nefna að sam-
kvæmt ákvæðum í tekju- og
eignaskattslögum og í lögum
um laun forseta Islands er
hann undanþeginn öllum
opinberum gjöldum og skött-
um. Enn má nefna happdrætt-
in. Samkvæmt ákvæðum í sér-
stökum lögum, sem sett hafa
verið um hvert stóru happ-
drættanna, s.s. lögin frá 1973
um Happdrætti Káskóla ís-
lands, eru vinningar í þeim
undanþegnir skattskyldu. Þá
er í tekju- og eignaskattslógum
almennt ákvæði sem heimúar
fjármálaráðherra að undan-
þiggja vinninga í happdrætt-
um tekjuskatti. Slík happ-
drætti verða að eiga það sam-
eiginlegt að vera stuðningur
við líknar- eða menningarmál.