Morgunblaðið - 30.06.1983, Qupperneq 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JÚNÍ 1983
^petta. q&ra- 19^3,2-0 , mlnus 1,50 fyrir
cifsíáfctarmiéQnn ."
Ást er...
... að gefa honum
eggjandi augnatil-
lit.
TM Rag. U.S. Pat Off -aN rights rasarvad
61983 Loe Angetae Tkrna Syndlcala
l'aer eru hrikalegar þessar drauga-
sögur þínar, en áttu ekki fleiri
álíka krassandi.
Sá hlær best sem síðast hlær,
mundu það. Ég kem hingað heim
aftur og það með hana mömmu
með mér!
HÖGNI HREKKVlSI
H/AMN EC. VfeT AÐ FLYTJA AÐ HElMAN
g|NU SlNNI EMN. "
„Það er óhrekjanleg staðreynd, að enginn þjóðfélagshópur á íslandi hefur fengið stærri skell en toðnuveiðiejómenn
hafa orðið að þola á síðustu tveimur árum.“
Nærtækast að fækka
sel og svartfugli
Gísli Jóhannesson skrifar:
„Mér blöskraði að lesa fullyrð-
ingar Ingjalds Tómassonar í Vel-
vakanda 25. þ.m., í sambandi við
útrýmingu síldar- og loðnustofn-
anna.
Þar sem ég hefi verið á nóta-
veiðum frá 1940, væri ekki ólík-
legt, að maður myndi tímana
tvenna. Ég get upplýst Ingjald um
það, að íslenskir síldarsjómenn
voru ekki valdir að hruni síldar-
stofnsins um árið. Ég var áhorf-
andi að því í byrjun júlí 1967,
staddur á skipi mínu rétt norðan
miðlínu milli Jan Mayen og ís-
lands. Við fundum óhemju mikið
af síld þarna, en hún stóð það
djúpt, að hún náðist ekki í þá nót,
sem við vorum með. En mikið var
af henni þarna, á belti sem var um
20 sjómílur á breidd og 60—70 sjó-
mílur á lengd. Og þarna voru
rússnesk leitarskip, sem snerust
mikið á þessum slóðum.
Tilflutn-
ingur milli
ríkisbúa
Halldór Reynison forsetarit-
ari skrifar 28. júni: „Vegna
fyrirspurnar frá frú Sigur-
björgu Sigurðardóttur í Vel-
vakanda, þriðjudaginn 28.
júní sl. vil ég leiðrétta þann
misskilning að umrætt mál-
verk af Hrafnseyri hafi verið
gefið. Hið rétta er að forseti
Islands, að höfðu samráði við
formann Hrafnseyrarnefndar
og afkomendur Sveins Björns-
sonar fyrsta forseta lýðveldis-
ins, afhenti málverkið til
varðveislu á Hrafnseyri. Var
það gert til að binda fastar
þau tengsl sem eru á milli
fæðingarstaðar Jóns Sigurðs-
sonar og forsetaembættisins.
Hér er einungis um tilflutning
á málverkinu að ræða úr einu
ríkisbúinu yfir í annað, enda
kom það skýrt fram í máli for-
seta við athöfnina á Hrafns-
eyri.
Virðingarfyllst."
Síðar kom í ljós, að þessi mikla
síldarganga fór rakleiðis norður
til Spitzbergen eða hver veit hvert
og kom ekki til baka nema að ör-
litlu leyti. Á leiðinni norður eftir
fór gangan framhjá átusvæði sem
var austur af Jan Mayen. Á því
svæði var góð veiði árið áður.
Mín skoðun er sú, að þarna hafi
síldin farið í helgöngu. Mér er það
minnisstætt, þegar Jakob Jak-
obsson á Árna Friðrikssyni var að
fylgjast með göngu þessarar síld-
ar til Islands um haustið. Þá
stefndi hluti þess litla göngunnar,
sem aftur sneri, til Norður-Nor-
egs.
Árið 1966 hagaði þannig til,
þegar þessi sami síldarstofn kom
frá Noregi til íslandsmiða, að hún
kom yfir talsvert sunnar en venja
var til og lenti verulegur hluti
hennar í köldu tungunni, sem lá á
milli Jan Mayen og íslands. Sá
hluti gaf góða veiði út af Austur-
landi í ágústmánuði þetta ár.
Ég tel, að íslenskir síldarsjó-
menn eigi ekki nema örlítinn
hluta þeirra ásakana, sem á þá
hafa verið bornar. Benda má á, að
það var uppástunga frá þeim, sem
leiddi til þess, að lslandssíldin var
friðuð á sínum tíma. Á þessum ár-
um skiptu rússnesk veiðiskip
hundruðum og Norðmenn veiddu
smásíld úr þessum stofni inni á
fjörðum og nýttu í bræðslu.
Að því er loðnuna varðar er það
sem betur fer svo, að nóg er af
henni. Það er staðreynd, að í vetur
sem leið kom mikið af loðnu til
hrygningar, bæði að austan og
vestan. Það er aftur annað mál,
hvort klakið hefur heppnast, því
að sjórinn var 2—2'/i° kaldari nær
landi í vetur en verið hefur. Þá eru
líkur á því, að hrygning fari nú
fram lengra frá landi en áður. Eft-
ir þeim fregnum sem ég hef fengið
munu stór klaksvæði hafa mynd-
ast við botninn fyrir suðaustan og
vestan land.
Það væri kannski til athugunar
fyrir fræðinga okkar að fylgjast
náið með þessum svæðum til þess
að komið verði í veg fyrir ágang
veiðarfæra, sem dregin eru eftir
botninum. Ég er sammála Ingjaldi
um að þorskstofninn er í hættu og
honum verðum við að ná upp með
öllum tiltækum ráðum. Nærtæk-
ast fyndist mér þar að fækka sel
og svartfugli.
í september árið 1952 létum við
reka á bát, sem ég var á, u.þ.b. 2
sjómílur NA af Gerðhólma. Kom
kokkurinn til mín og spurði, hvort
hann mætti ekki skjóta fugl í soð-
ið, því að það væri krökkt af hon-
um allt í kringum okkur. Hann
fékk 12 fugla í tveimur skotum, og
sést á því, að þétt hefur verið af
honum. Við hentum út vatnsfötu
til að ná í sjósýni og fengum
15—20 þorskseiði í fötuna. Þegar
kokksi fór að handera fuglinn í
pottinn kom í ljós að milli 50—60
seiði voru í hverjum fugli.
Ég held að við verðum að grípa
þarna inn í lögmálið og fækka
svartfuglinum og eins og fram
hefur komið étur selurinn um 130
þúsund tonn af fiski á ári.
Alveg rak mann í rogastans,
þegar Jón Jónsson fiskifræðingur
vildi kenna hvarfi loðnunnar um
minnkandi vaxtarhraða þorsks.
Ég spyr: Hvers vegna fá ekki tog-
arar okkar ekki nema örfáa fiska í
holi, þegar þeir draga í gegnum
samfelldar loðnulóðningar tímum
saman? Og þegar trollið kemur
upp, þá er það loðið af loðnu.
Hvernig kemur þetta heim og
saman við það sem Jón segir?
Ingjaldur þakkar Elínu Pálma-
dóttur fyrir skrif hennar í Mbl. 19.
júní sl. Það sem ég finn að skrifum
þeirra beggja er að þau sjá hlutina
frá annarri hliðinni eingöngu. Það
er eins og íslenskir fiskimenn séu
einhverjir misindismenn sem
hugsi um það eitt að drepa og aft-
ur drepa.
Ég sting upp á því, að þetta
ágæta fólk, Ingjaldur og Elín, fari
í nokkrar veiðiferðir með loðnu-
veiðiskipi og kynnist af eigin raun,
hvað þar er að gerast um borð. Ég
er viss um, að enginn hefði neitt á
móti því. Það er óhrekjanleg stað-
reynd, að enginn þjóðfélagshópur
á Islandi hefur fengið stærri skell
en loðnusjómenn hafa orðið að
þola á síðustu tveimur árum.
Ég gæti frætt Ingjald á því, að
aldrei hefur verið farið norðar eft-
ir loðnu en til Jan Mayen síðan við
fórum að stunda loðnuveiðar á
sumrum norðan við land.
Að lokum leyfi ég mér að full-
yrða, að við skipstjórnarmenn á
loðnuveiðiflotanum höfum það góð
leitartæki að okkur væri vel
treystandi til að mæla stofnstærð
loðnunnar."