Morgunblaðið - 27.07.1983, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. JÚLÍ 1983
13
Tvö í
Nýlistasafninu
Myndlist
Valtýr Pétursson
Tvær sýningar eru nú í Nýlista-
safninu við Vatnsstíg. Þarna eru á
ferð karl og kona. Hann landi vor,
en hún frá hinu blauta Hollandi.
Hún í fremri sal, hann í hinum
stærri. Þarna eru mjög ólíkir
listamenn á ferð, og sýningar
þeirra eiga að mínum dómi afar
lítið sameiginlegt, enda eru þær
algerlega aðskildar og því sjálf-
stæðar einingar.
Hún heitir Marleen Buys og fer
þannig leiðir, að maður stendur
berskjaldaður fyrir framan þessi
verk. Þau eru í sambandi við um-
hverfi og munu eiga að skoðast
annaðhvort í samhengi hvert við
annað eða sem sjálfstæðar heildir.
Hvernig sem ég lít á þessi verk,
segja þau mér afar lítið og hvort
heldur þau hanga úr loftinu eða
eru gerð á veggi til að lyfta upp
húsnæðinu. Ég stend jafnt á gati.
Ég ætla að vona, að Hollendingar,
ættmenni gömlu meistaranna og
van Gogh, fái að njóta þessara
verka, því að við hér erum vafa-
samir meðtakendur á svoddan
hluti.
Magnús V. Guðlaugsson er af
allt öðru sauðahúsi, enda íslend-
ingur í húð og hár. Hann sýnir
þarna 9 stór málverk gerð með
þekjulitum á pappír. Hagkvæm
aðferð það, enekki veit ég hvert
endingargildi slíkra verka er.
Hvað um það, þá eru þessi mál-
verk Magnúsar af því tagi, að
maður staldrar við. Hann hefur
áður vakið athygli mína fyrir
meðferð lita, og nú bætir hann við
hróður sinn með því að sýna góða
teikningu í þessum verkum. Hann
nær dramatískum áhrifum í liti
sína, og hann stemmir þá við inni-
hald verka sinna á þann hátt, að
verkið í heild snertir mann og það
verður greinilegt, að hér eru góðir
hæfileikar á ferð. Það er að vísu
nokkur byrjendabragur á þessum
verkum Magnúsar, en þau lofa
sannarlega góðu, og þar sem hér
er um sjöundu einkasýningu
Magnúsar að ræða, verður að álíta
að honum sé alvara, og út frá því
verður að gera til hans þær kröfur
að framhalda því, sem auðsjáanl-
ega er þegar í mótun. Hitt er svo
annað mál, að nú á tímum er mik-
ið af ljónum í veginum í listinni,
en ef til vill vart meir en ætíð
hefur verið. Það er því hollt fyrir
alla þá, er við listir fást, að fara
sér bæði hratt og hægt. Athuga
vel sinn gang og vinna af sam-
viskusemi og þrótti að því, sem
þeir trúa á.
Ég hafði ánægju af því að ganga
í innri salinn í Nýlistasafninu, en
því miður var sá fremri mér um
megn að meðtaka. Þetta er ekki
það lakasta, sem sýnt hefur verið
við Vatnsstíginn.
Safnplata í
betri kantinum
Hljóm-
plotur
Siguröur Sverrisson.
Enn ein safnplatan hefur nú litiö
dagsins Ijós. Þetta fyrirbæri, sem
snemma árs í fyrra var nánast óþekkt
hér á landi, hefur farið eins og eldur í
sinu um hugi poppunnenda.
Þrátt fyrir dræma plötusölu al-
mennt séð hafa flestar safnplöt-
urnar selst mjög vel og kannski
ekki að undra, þar sem fólki er á
einni plötu boðið upp á „hit“-lögin
af 12 plötum. Sumar þeirra hafa
kannski ekki haft upp á neitt annað
að bjóða en eitt „hit“-lag. Ávinn-
ingurinn er því augljós.
Hitt er svo annaö mál að það er
strembið verk og vandasamt að
velja saman lög, sitt úr hverri átt-
inni, og smella niður á eina og
sömu plötuna svo vel fari. Oftast
heppnast þetta þokkalega — aldrei
þó eins vel og á plötunni I blíðu og
stríðu, sem að mati undirritaðs er
hin eina og sanna safnplata, sem
gefin hefur verið út hér á landi.
Niðurröðunin á Ertu með hefur
tekist prýðilega og platan er tví-
mælalaust í hópi þeirra betri af
þessum toga. Fyrri hliðin er undir-
lögð af þvt sem kalla má „hefð-
bundið“ rokk til þess að greina það
frá diskótónlistinni, sem er allsráð-
andi á síðari hliðinni.
Fyrir minn smekk er fyrri hliðin
miklum mun betri. Þar er enda að
finna góð lög með Men at Work
(Overkill), Nena (99 Luftballons) og
Joan Armatrading (Drop the Pil-
ot). Ég er ekki eins sáttur við hin
þrjú með Bonnie Tyler, Chris de
Burgh og Ellen Foley þótt öll séu þó
vel hin þokkalegustu.
Seinni hliðin er ekki eins áhuga-
vekjandi, en kjörin fyrir „dansfrík-
in“. Þar á meðal er að finna Rockall
Mezzoforte. Það, þótt ekki sé það
besta framlag Mezzo til þessa,
ásamt lögunum Das Blech með
Spliff, Wot með Captain Sensible
og Electric Avenue Eddy Grant eru
bestu lög þeirrar hliðar.
Þótt lögin hér að framan fari vel
saman hvert með öðru á sitt hvorri
hliðinni er ekki þar með sagt, að
heildarútkoma plötunnar sé neitt
afbragð. Fjögur góð, fjögur ágæt,
þrjú þokkaleg og tvö léleg lög er
mín niðurstaða. Slangur fyrir aur-
inn, en engin bylting.
Bandaríki
N ordur-Amer íku
Bókmenntír
Jenna Jensdóttir
Bandaríki Norður-Ameríku,
land og þjóð.
Höfundur: John Bear.
Þýðandi: Helga Guðmundsdóttir.
Bjallan hf. Reykjavík 1982.
Þetta er sjötta bókin í bóka-
flokknum Landabækur Bjöllunn-
ar. Ég býst við að þeir sem þekkja
til þessara bóka séu mér sammála
um ágæti þeirra.
Bókin Bandaríki Norður-
Ameríku er með sama sniði og
hinar fyrri. Hún skiptist að efni í
23 kafla auk nokkurra yfirlits-
greina. Aftast í bókinni eru
stjórn-, sýslu- og landslagskort af
Bandaríkjunum.
Eins og í hinum fyrri Landabók-
um byrjar að segja frá landnámi.
„Innfæddir Ameríkumenn eru að-
eins indíánar, eskimóar og Ha-
wai-menn.“ Flestir innflytjendur
komu frá Bretlandi, Þýskalandi,
Austurríki, og Rússlandi.
Hin 50 ríki Bandaríkjanna eru
öll mjög frábrugðin hvert öðru.
„Hvert ríki hefur sín lög, þótt
einnig séu nokkur alríkislög.
„Land öfganna." Sannarlega á það
við um náttúru og veðurfar.
„Sama daginn getur verið ofsalegt
þrumuveður í Norður-Dakota, 29
gráðu frost í Maine og sólbaðsveð-
ur á heitum ströndum Flórída."
„Bandarísk áhrif." Bandaríkin eru
auðugasta land heims. „Afrek
Bandaríkjamanna á sviði vísinda
og tækni hafa haft gífurleg áhrif á
framfarir í heiminum."
f kaflanum Heimilislíf er m.a.
frá því sagt að: „Umtalsverður
hluti af útgjöldum fjölskyldunnar
fer í heilbrigðisþjónustu því að
ríkið hefur hana ekki á sínum veg-
um nema fyrir þá sem orðnir eru
65 ára.“
Bandaríkjamenn eru miklir
íþróttaunnendur. „Hafa áhuga á
flestum greinum íþrótta nema
hinni vinsælustu í heimi, knatt-
spyrnu."
Öll börn í Bandaríkjunum eru
skólaskyld 6—16 ára. „Næstum
helmingur nemenda heldur enn
áfram í æðri menntaskóla (col-
lege).“ Mjög fáir einkaskólar eru í
Bandaríkjunum.
Leit að bandarískri list nefnist
einn kaflinn og þar er frá því sagt
að: „Bandarískir listamenn hafa
aldrei öðlast frægð á við banda-
ríska rithöfunda." Hér finnst mér
eitthvað hafa brugðist í frásögn —
eða teljast rithöfundar ekki einnig
til listamanna?
í kaflanum Bandaríkin breyt-
ingum undirorpin er þess getið að
„Bilið minnkar þó milli þeirra sem
búa við allsnægtir og allsleysi."
Árið 1970 voru fátæklingar 12
milljónum færri en 1959.
Hér læt ég staðar numið með
tilvitnanir í kafla bókarinnar —
þótt ég viti að af ótal mörgu
áhugaverðu er enn að taka.
Ég las þessa bók mér til ánægju
eins og aðrar Landabækur Bjöll-
unnar. Þær eru allar, að mínu
mati, í senn fróðlegar og skemmti-
legar og hinar fjölmörgu myndir
sem prýða Landabækurnar vekja
allar áhuga.
Ég held að ferðalangar sem
sækja heim þessi lönd hljóti að fá
fræðandi og gagnlegar upplýs-
ingar í Landabókum Bjöllunnar.
Og nemendur grunnskólans ættu
sannarlega að hafa þessar bækur
með höndum í landafræðinámi.
I sioo1 okV 3' 6777
AUGLÝSINGASTOFA MYNDAMÚTA HF
VHS
Sumir
versla dýrt-
aðrir versla hjá okkur
Grillborgarar 1 tZ Stórir og safaríkir _L meö nýbökuöu hamborgarabrauöi .00 pr. stk. 1
Grillkol: 3kg 14í 2.00
AÐEINS Xrrv J
Franskar Kartöflur 900] g 3^ j_.00
Ný Egg A < i.00
| AÐEINS T-( J pr. kg
Nýr Lax
1682L
Bláber
.50
bakkinn
0
AUSTURSTRÆTI 17
STARMÝRI 2