Morgunblaðið - 10.09.1983, Blaðsíða 1

44 SÍÐUR OG LESBÓK
206. tbl. 70. árg.
LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 1983
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Töldu
Einstein
vera
njósnara
Miami, 9. september. AP.
BANDARÍSKA alríkislögreglan,
FBI, taldi á árunum 1932 til 1955,
að vísindamaðurinn heimskunni,
Albert Einstein, væri njósnari
kommúnista og hefði m.a. verið
viðriðinn ránið á - einkabarni
flugkappans Paul Lindbergh, eftir
því sem Richard Allan Schwartz
ritar í bandaríska tímaritið The
Nation, nýlega. Hafði Schwartz
aðgang að skjölum FBI við ritun
greinar sinnar, en þau skjöl hafa
fvrir löngu verið dæmd ógild.
„Skjölin eru merkilegt sam-
ansafn af staðreyndum um
manninn og dæmalaust hug-
myndaflug og staðhæfingum út
í bláinn. Einstein virðist hafa
verið álitinn stórhættulegur
njósnari, forsprakki mikils
njósnahrings, og FBI safnaði
upplýsingum um hann í óða önn
til þess að geta handtekið
hann," sagði Schwartz. „Hann
virðist hafa vakið grunsemdir á
sér á þeim árum sem hann boð-
aði hvað mest frið í heiminum
og fullkomin borgaraleg rétt-
indi fyrir hörundsdökka," bætti
Schwartz við.
I grein Schwartz kemur fram
að FBI hafi talið Einstein búa
yfir ótrúlegum leyndardómum.
Var talið að hann hefði fundið
upp geisla sem grandað gat
hverju sem var, og því var einn-
ig trúað að hann hefði smíðað
vélmenni sem gat lesið hugsan-
ir fólks. Þannig væri Einstein
þeim mun hættulegri í gervi
njósnara en nokkur annar.
ci mm
i wcraori
Bstssnom'ri
M8cwrm l-MOWO
(túMidPt i«mnm»

Stjórnar-
kreppunni
var afstýrt
kaupmannahöfn, 9. september. Frá Ib Björn-
bak, fréttarilara Mbl.
STJÓRNARKREPPU var afstýrt í
Danmörku í gær, er kosið var um fjár-
veitingar til sveitarstjórna á danska
þinginu. Fjögurraflokkastjórn Paul
Schliiters, forsætisráðherra, hélt velli,
er stjórnarfrumvarpið var samþykkt
með 86 atkvæðum gegn 81.
Miklar vangaveltur voru uppi um
hvernig málinu myndi lykta og eink-
um beindust augu manna að þing-
mönnum Framfaraflokksins, en
nokkur upplausn hefur ríkt í þeim
flokki eftir að leiðtoginn var settur á
bak við lás og slá. Það fór hins vegar
svo, að Glistrup hringdi til þing-
manna sinna og tjáði þeim að flokk-
urinn skyldi taka afstöðu með
stjórninni og þar sem þingmenn hins
róttæka vinstri flokks greiddu tillög-
unum einnig atkvæði sín, voru hinir
vinstri flokkarnir einangraðir og i
minnihluta.
Nikolai Ogarkov aðstoðarvarnarmálaráðherra Sovétríkjanna lýsir aðdraganda þess að kóreanska farþegaþotan var
skotin niður í sovéskri lofthelgi á dögunum. Hvað eftir annað sýndi hann fréttamönnum með priki sínu flugleið
þotunnar og hvernig það „sannaði að um njósnavél á vegum Bandaríkjanna var að ræða“. símamynd ap.
Grönduðu þotunni með
tveimur flugskeytum
Moskvu, 9. september. AP.
Moskvu, 9. september. AP.
NIKOLAI Ogarkov, aðstoðarvarnar-
málaráöherra Sovétríkjanna, sagði á
fréttamannafundi í gær, að flugmenn
kóreönsku farþegaþotunnar, sem
skotin var niður í sovéskri lofthelgi á
dögunum, hefðu ekki sinnt 120 aðvör-
unarskotum, því hefði „njósnavélin"
verið skotin niður með tveimur eld-
flaugaskeytum. „Það komst enginn
lífs af,“ staðfesti Ogarkov og lagði
Símamynd AP.
Þrír létu lífið og fjórtán slösuðust, er tvær lestar rákust saman skammt
norður af Kaupmannahöfn í gær. Á meðfylgjandi mynd má sjá björgun-
armenn að störfum. Sjá nánar bls. 20—21.
jafnan feikna áherslu á fyrri málflutn-
ing Sovétmanna, að um njósnaþotu í
þjónustu Bandaríkjanna hafi verið að
ræða.
Ogarkov greindi frá því, að yfir-
maður sovésku herstöðvarinnar á
Sakhalin-eyju hafi gefið fyrirskip-
unina um að þotunni skyldi grand-
að, og yfirvöldum í Kreml hefði ekki
verið gert viðvart fyrr en allt var
um garð gengið. Hann sagðist sjálf-
ur ekkert hafa vitað um málið fyrr
en þotan hafði verið skotin niður, en
hann neitaði að svara spurningum
fréttamanna um hvenær Juri
Andropof hafi fyrst vitað um at-
burðinn.
Aðstoðarráðherran lagði ríka
áherslu á það í flutningi sínum að
Sovétmenn hefðu í tvær klukku-
stundir elt þotuna og fyrirskipað
flugmanninum að lenda henni á sov-
éskri grund, en því hefði ekki verið
sinnt. „Við vissum að vélin var
Lík og brak reka
á land í Japan
þarna í hernaðarlegum tilgangi, en
ekki að allt þetta fólk var um borð.
Svo tala Vesturlönd um mannskað-
ann þegar við gerðum ekki annað en
að reyna að bjarga mannslífunum,"
sagði Ogarkov. Hann sagði síðan að
„einhverjum öðrum ráðum hefði
verið beitt" ef vitað hefði verið
hversu margir óbreyttir borgarar
hefðu verið um borð. „En við vissum
ekkert um farþegana, við áttum í
höggi við njósnavél og svo var auk
þess útilokað í náttmyrkrinu og
slæmu skyggninu að greina hvort
þetta var Boeing 747, eða RC-135
njósnavél," bætti Ogarkov við.
Talsmenn Bandaríkjastjórnar
sögðu í gær, að fréttamannafundur-
inn hefði ekki varpað neinu nýju
ljósi á málið, Sovétmenn lemdu
höfðum sínum við sama steininn.
Þeir bentu hins vegar á, að skugginn
af Boeing 747 væri sérkennilegur og
ólikur skuggum allra annarra flug-
véla, auk þess sem það væru hrein
ósannindi að skyggni hefði verið
slæmt. „Það var björt nótt með
hálfu tungli," sögðu talsmennirnir.
Barnslík fannst rekið á japönsku
eyjunni Hokkaido í gær, en áætlað
hafði verið að straumar myndu
byrja að skola braki og fleiru úr þot-
unni þar á land um það bil viku eftir
atburðinn sem átti sér stað 1. sept-
ember. Þá rak hlut á land, sem tal-
inn er vera hluti af stéli Boeing-
þotunnar. Líkið var illa farið, á það
vantaði annan handlegginn, báða
fætur og efri hluta höfuðsins, en í
fljótu bragði virtist það vera af
6—11 ára gömlu barni. Mikið af
glerflísum var í líkinu, en það er nú
í krufningu.
Mitterrand ómyrkur
í máli við Gromyko
París, Madrid, Sameinuðu þjóóunum, 9. september.
FRANCOIS Mitterand Frakklandsfor-
seti og Andrei Gromyko utanríkisráð-
herra Sovétríkjanna ræddu saman (
rúmar tvær klukkustundir í París í
gær og var sá fyrrnefndi ómyrkur í
máli um afstöðu Frakka til þotumáls-
ins margumrædda. Fordæmdi hann
harðlega aðgerðir Sovétmanna, er þeir
skutu niður farþegaþotu frá Suður-
Kóreu með þeim afleiðingum að á
þriðja hundrað nanns fórust.
Að fundi loknum ræddi Sovétráð-
herrann við fréttamenn og var að
sjá afslappaður og brosmildur.
Sagði hann að þeir Mitterrand
hefðu rætt fram og aftur um ýmis
mál er vörðuðu heimsfriðinn og
hefði fundurinn verið gagnlegur.
AP.
Neitaði hann að ræða um kóreönsku
þotuna.
George P. Schultz utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna ávarpaði
Madridráðstefnuna í gær, en þar
eiga 35 ríki fulltrúa. Skóf ráðherr-
ann ekki utan af hlutunum, er hann
lýsti fólskuleik aðgerða Sovét-
manna. Sagði hann aðfarirnar
„hrollvekju fyrir mannlega sam-
visku“ og fleira í sama dúr. Ræðuna
hélt Schultz skömmu eftir að hafa
rætt við Andrei Gromyko og var
Schultz reiður mjög er hann lýsti
útskýringum Gromykos sem „fárán-
legum". Klikkti Schultz út með því
að þessu máli væri ekki lokið, langt
því frá, þetta væri svo viðbjóðslegt
mál í alla staði að það mætti alls
ekki gleymast.
Fulltrúar NATO-ríkjanna 16, sem
sitja Madrid-ráðstefnuna, sátu fund
í gær þar sem fjallað var um mögu-
leikana á því að bregðast við illvirki
Rússa sem ein heild. Þeir frestuðu
þó ákvarðanatökum þar um í
óákveðinn tíma.
Hjá Sameinuðu þjóðunum kynntu
Bandaríkin í fyrradag frumvarp
sem þeir hafa hugsað sér að leggja
fyrir öryggisráðið. í frumvarpinu er
fordæmt harðlega að kóreanska þot-
an skuli hafa verið skotin niður, en
Sovétríkin ekki vítt sérstaklega.
Sovésku fulltrúarnir létu í veðri
vaka að þeir myndu beita neitunar-
valdi er kosið yrði um frumvarpið.