Morgunblaðið - 10.09.1983, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 1983
r, A/lógur þinn. hefu’r koVnist <X
larvd d eybieyju."
... að dansa að-
eins hvort við
annað.
TM Req US Pat Off.—all nqhts reserved
©1983 Los Ar>gel©s Times Syndicate
l»ykir þér hann ekki vera full
áfjáður í að tekið verði eftir heið-
ursmerkjunum?
HÖGNI HREKKVÍSI
//£G HEUP V/£? HÖFU/W AlUR L/ERT NO«UP
NÝTT \ pA<S • • • "
70 ár frá því Slökkvilið
Keflavíkur var stofnað
Skúli Magnússon, Keflavík,
skrifar:
Velvakandi.
Er ég heyrði fyrir skömmu, að
slökkvilið ísafjarðar ætti 100 ára
afmæli á þessu ári og BÍ hefði af
því tilefni ákveðið að gefa Isfirð-
ingum 100.000 kr., rifjaðist upp
fyrir mér, að fleiri slökkvilið eiga
afmæli á þessu ári. Á þessu ári eru
liðin 70 ár frá upphafi skipulagðra
eldvarna í Keflavík. Þessa afmæl-
is hefur að vísu ekki verið minnst
á neinn hátt og því trúlegt, að það
sé á fárra vitorði.
Upphaf að sérstöku slökkviliði í
Keflavík má rekja til bréfs sem
Stjórnarráðið skrifaði hrepps-
nefnd Keflavíkurhrepps í okt.
1911. Þar var bent á, að sam-
kvæmt lögum væru kauptún með
300 íbúa eða fleiri skyldug að hafa
til taks slökkvilið ef til eldsvoða
kæmi. I bréfinu var ennfremur
listi yfir áhöld sem fylgja skyldu
slíku liði.
í apríl 1912 ákvað hreppsnefnd
kaup á dælu og ýmsum áhöldum,
og fé til kaupanna var útvegað.
Hins vegar mun eitthvað hafa
dregist að brunadælan kæmi til
landsins frá útlöndum, en ýmis
smærri áhöld voru keypt.
Hinn 13. mars 1913 undirritaði
Hannes Hafstein „Reglugerð fyrir
eldvarna- og slökkvilið í kauptún-
inu Keflavík". Öðlaðist reglugerð-
in gildi 15. apríl s.á. (Sbr. Stjórn-
artíðindi 1913, B-deild, bls.
26-30.)
Reglugerðin er í 14 greinum. í 1.
gr. segir að sérstök nefnd sjái um
brunavarnir í kauptúninu. I
nefndinni áttu sæti: Agúst Jóns-
son, hreppstjóri, form., Sigurður
Þorkell Jónsson, slökkviliðsstjóri,
og Arnbjörn ólafsson, kaupmað-
ur.
Slökkviliðið skiptist í 3 aðal-
flokka:
I. Slökkvilið:
a) Slökkvivélalið.
b. Vatnsburðarlið.
II. Húsrifs- og bjarglið.
III. Lögreglulið.
Engin sérstök lögregla var þá í
Keflavík og því nauðsynlegt að
hafa sérstakt lið til að halda uppi
reglu á brunastöðum.
Lengst af var notast við véldæl-
ur, en stríðið sem hófst 1939 hefti
öll áform um endurnýjun tækja-
búnaðar hjá slökkviliðinu. Liðið
var þó endurskipulagt á þessum
árum. En í raun og veru var það
mjög vanbúið við að takast á við
mikinn eldsvoða, og fylgdi engan
veginn þeirri þróun byggðar sem
var í Keflavík á þessum árum.
Um 1933 var keypt véldæla sem
notuð var þangað til slökkviliðs-
bíll kom 1948. Sú dæla var notuð
við brunann í samkomuhúsinu
Skildi 1935. En í stríðsbyrjun fór
hún að ganga úr sér og oft gekk
erfiðlega að setja hana í gang þeg-
ar á þurfti að halda.
Árið 1943 samdi þáverandi lög-
reglustjóri í Keflavík, Alfreð
Gíslason, við ameríska herinn, um
að slökkvilið hans veitti aðstoð ef
eldur kæmi upp í þorpinu. Þetta
var gert að áeggjan hreppsnefnd-
ar, þar sem tækjabúnaður var svo
lélegur. (Faxi, des. 1943.) Hefur
slökkviliðið á Keflavíkurflugvelli
jafnan veitt mikla aðstoð og mjög
oft forðað frá stórbrunum.
Strax eftir að stríðinu lauk 1945
var reynt að fá notaðan slökkvibíl
frá setuliðinu. En slökkvibíll kom
ekki fyrr en um sumarið 1948.
Þetta var nýlegur bill af Ford-
gerð. Sá bíll var lengi í notkun, en
hefur nú fengið hvíld frá störfum.
(Faxi, nóv. 1945.)
Kristinn Reyr skrifaði stundum
gamanpistla I Faxa. Hann minnist
komu fyrsta slökkviliðsbílsins til
Keflavíkur á þessa leið:
„Brunabíll vor hélt inntöku sína
í plássið á dögunum. Lét dæluna
ganga við íshústjörn, hver tæmd-
ist á svipstundu, en Seltjörn tók
að flæða yfir bakka sína, og ógna
Grindvíkingum. Þá þrýsti slökkvi-
liðsstjóri vor á frammíhnapp bíls-
ins og íshústjörnin fékk vatn sitt
aftur. Svo var mikill sogdælunnar
kraftur.
Mun nú í ráði að selja gömlu
aftaníkerrurnar þangað sem
aldrei kviknar í.“ (Faxi, júní 1948.)
Strax í júní 1913 fékk bruna-
málanefnd lóð við Hafnargötu þar
sem reist var hús yfir slökkvi-
áhöldin. Það hús var seinna hækk-
að og stækkað. Þar var lengi raf-
stöð Keflavíkur. Einnig voru þar
skrifstofur Keflavíkurbæjar og
seinast lögreglustöð. En eins og
margar góðar stofnanir lenti
slökkviliðið á hrakhóla með tól sín
þegar að kreppti við Hafnargöt-
una. Frá Hafnargötunni lá leið
liðsins inn í Olíusamlag við höfn-
ina, þá í Áhaldahús Keflavíkur-
bæjar, þá bifreiðaverkstæði sér-
leyfisbifreiðanna og seinast í
þvottahús sérleyfisbifreiðanna.
Sumarið 1967 flutti liðið loks inn í
eigið húsnæði, nýreista slökkvi-
stöð við Hringbraut.
Þessir hringdu . .
Rafhlöðurnar geta
verið banvænar
Þorvaldur Björnsson hringdi:
Mig langar til að koma áleiðis að-
vörun til þeirra sem eiga ung börn,
í sambandi við litlu rafhlöðurnar,
sem eru mikið notaðar á heimilun-
um. Þær eru stórhættulegar börn-
um, sem oftast hafa gaman af því
að handfjatla þessa litlu sívalninga
og jafnvel stinga þeim upp í sig.
Staðreyndin er nefnilega sú að ef
barn gleypir rafhlöðu getur það
verið banvænt vegna þess hve mikið
kvikasilfur er í þeim.
Erlendis hafa, í sumum löndum,
verið gerðar varúðarráðstafanir til
að koma í veg fyrir að böm geti náð
í rafhlöður af þeirri stærð sem auð-
velt er að gleypa. Til dæmis með því
að láta fólk skila rafhlöðunum aft-
ur til framleiðanda, eftir notkun.
Foreldrar ættu því aðgæta vand-
lega að því hvort nokkrar slíkar
rafhlöður eru á heimilunum, þar
sem litlar hendur geta náð til
þeirra.
Má nýta kartöflurnar
Húsmóðir í Breiðholti hringdi:
Mig langar til að varpa fram
einni spurningu. Er það rétt skilið
hjá mér að kartöflubændur á Suð-
urlandi ætli aðeins að taka upp
kartöflur til útsæðis, en skilja hitt
eftir í moldinni? Ef svo er, finnst
mér þarna illa farið með jarðar-
gróður og ég sting upp á að kart-
öflubændur leyfi kaupstaðarfólki
að koma og taka upp nýjar kartöfl-
ur í soðið, gegn vægu gjaldi.
Mér er kunnugt um að til dæmis i
Noregi tíðkast það að almenningi er
leyft að koma og tína jarðarber og
epli, gegn ákveðinni upphæð á hvert
kíló, þegar uppskeran er svo mikil
að eigendur ná ekki að nýta hana
sjálfir. Sama f'nrist m’’r ð gæti nú
átt við þessar smáu íslensku kart-
öflur, sem eru eins og allir vita
hreint sælgæti beint I pottinn.
Sjá á eftir sín-
um besta vin
Kinar l>ór Einarsson, Hellissandi,
hringdi:
Mikið hefur verið fjallað um
hunda upp á síðkastið og langar
mig til að koma með eina sögu sem
gerðist nýlega og er heldur dapur-
leg. Þannig er að ég átti hund
skosk-íslenskan, sem hefur alla tíð
reynst mér hinn besti félagi. Fyrir
nokkru var ég að baða hundinn og
láðist að setja á hann hálsólina aft-
ur. Hvutti fór á flakk og endaði á
ólafsvík. Þar gerðist síðan það að
lögregla staðarins tekur hann
næsta samstundis og aflífar og
hendir á haugana. Var gefin sú
ástæða að hundurinn hefði glefsað i
dreng, en hvorki hafði það atvik
verið kært né barnið hlotið meiðsl
eða borið kennsl á hundinn. Það er
heldur bagalegt að sjá á eftir sínum
besta vini í slíkar hendur, þar sem
hvorki er hirt um að kanna hver
eigi hundinn eða hvað hann hefur
gert af sér.