Morgunblaðið - 16.11.1983, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. NÓVEMBER 1983
19
Ameríkanar hafa áhuga
Ekki alls fyrir löngu ræddi ég
við umboðsmann okkar í Banda-
ríkjunum um íslenskar kvikmynd-
ir. Hann var mjög jákvæður og
virtist hafa mikinn áhuga og bað
um að sér yrðu sendar spólur, svo
hann gæti séð myndirnar. Von-
andi verður þeim vel tekið á hin-
um stóra markaði, sem Bandarík-
in vissulega eru. Við komum aðal-
lega til með að selja myndirnar til
sjónvarpsstöðva en ef einhverjir
möguleikar verða til að selja
kvikmyndahúsum þær, þá gerum
við það. Á þessu stigi málsins er
samt erfitt að segja nokkuð um
það, eða hvort myndirnar seljast
yfirleitt. Að sjálfsögðu munum við
gera allt sem í okkar valdi stendur
til að koma þessum myndum á al-
þjóðlegan markað. Þær eru svo
sannarlega þess virði,“ sagði
Reinhard Casper að lokum.
„Ákaflega
ánægður“
— segir Andrés Indriðason kvikmyndagerðarmaður
KVIKMYNDIRNAR sem hér um
ræðir eru níu talsins. Þær eru: Veiði-
ferðin, Húsið, Sesselja, Eldsmiður-
inn, Rokk í Reykjavík, Óðal feðr-
anna, Okkar á milli, A hjara verald-
ar og Líkamlegt samband í Norður-
bænum.
Blaðamaður Morgunblaðsins
ræddi við Andrés Indriðason, sem
ásamt Gísla Gestssyni gerði
myndina Veiðiferðina, og ræddi
við hann um áætlun Studio Ham-
burg. „Ég er fyrir mitt leyti ákaf-
lega ánægður með þetta framtak
fyrirtækisins," sagði Andrés. „Það
hefur verið miklum erfiðleikum
bundið að koma íslenskum mynd-
um á markað erlendis, það kostar
mikið fé og mikla fyrirhöfn og
menn þurfa að vera öllum hnútum
kunnugir á kaupstefnum erlendis
þar sem sala og dreifing kvik-
mynda fer fram.
Á Alþingi liggur nú fyrir frum-
varp um kvikmyndastofnun og er
gert ráð fyrir því m.a. að hún hlut-
ist til um að koma íslenskum
kvikmyndum á framfæri erlendis.
Á meðan þessi stofnun er ekki
fyrir hendi hafa íslenskir kvik-
myndagerðarmenn verið að vasast
í þessu, hver í sínu horni.
Jón Laxdal mun hafa átt veru-
legan þátt í því að hið þýska fyrir-
tæki ætlar að annast dreifingu á
íslensku myndunum og á hann
heiður skilið fyrir þetta framtak
sitt og þá ræktarsemi sem hann
hefur sýnt íslenskri menningu í
hinum þýskumælandi heimi.“
Frá blaðamannafundi framkvæmdanefndarinnar. Talið frá vinstri: Þóður Ingvi Guðmundsson, Sigurgeir Sigurðsson,
Magnús Pétursson, Björn Friðfinnsson og Geir Haarde. Ljósm. Mbi. Kristján Eínarsson
Hagsýni, betri þjón-
usta, lægri kostnaður
— yfirskrift hagræðingarátaks hins opinbera árið 1984
„HAGSÝNI í opinberum rekstri —
betri þjónusta — lægri kostnaður “
eru einkunnarorð hagræðingarátaks
sem opinberir aðilar, stjórnvöld og
Samband íslenskra sveitarfélaga
hafa ákveðið að gangast fyrir á árinu
1984. Með þessu er stefnt að aukinni
vitund stjórnenda og starfsmanna
hins opinbera um mikilvægi stjórnun-
ar og hagræðingar, auk nauðsynjar
þess að nýta fjármuni eins og best
verður við komið. Þá er og ætlunin að
ná sambandi við opinbera starfs-
menn og almenning um aukna hag-
kvæmni í rekstri og bætta þjónustu
hins opinbera.
Mál þetta hefur verið í undirbún-
ingi síðan á útmánuðum 1983, en í
september sl. hóf sérstök fram-
kvæmdanefnd störf til að skipu-
leggja hagræðingarátakið. Formað-
ur nefndarinnar er Magnús Péturs-
son hagsýslustjóri. Nefndin boðaði
til blaðamannafundar fyrir helgi,
þar sem hagræðingarátakið var
kynnt.
Sagði Magnús Pétursson m.a. á
fundinum, að tíl að vinna að þessu
takmarki hygðist framkvæmda-
nefndin leita eftir góðri samvinnu
við starfsmenn, stjórnendur, stétt-
arfélög og fjölmiðla. Hann tók fram
að tilgangurinn með þessu væri ekki
að fækka opinberum starfsmönnum
Dollarabinding lána hækkaði
skuldir okkar um 40 milljónir
— segir Kristján Ásgeirsson, útgerðarforstjóri Höfða á Húsavík
„SKULDIR okkar af togaranum Kolbeinsey væru í dag 40 milljónum króna
lægri ef lán vegna kaupanna á skipinu hefðu verið tekin í pundum en ekki
dollurum. Auk þess má benda á, að gengisbreytingar kostuðu okkur níu
milljónir króna meðan á smíði skipsins stóð,“ sagði Kristján Ásgeirsson,
útgerðarforstjóri Höfða á Húsavík, í samtali við blm. Morgunblaðsins á þingi
LIU á Akureyri í síðustu viku.
„Þetta dæmi sýnir vel aðalvand-
ann í sambandi við sfculdaskil
þeirra skipa, sem við þessi lána-
kjör búa. Kolbeinsey, sem smíðuð
var í Slippstöðinni á Akureyri,
kom til Húsavíkur 10. maí 1981 og
á þessum stutta tima hafa skuld-
irnar hrannast upp. Þegar ég tek
þetta dæmi miða ég við tímabilið
frá því skipið kom og til 1. júní á
þessu ári. Vanskil okkar af skip-
inu á þessum tíma nema nú 31
milljón króna og gætu orðið rúm-
lega 40 milljónir um áramótin.
Vanskilavextirnir leggjast því á
okkur af fullum þunga þrátt fyrir
að við greiðum Fiskveiðasjóði 20%
af skiptaverðmæti, það dugir
hvergi til.
í yfirgripsmikilli ræðu sjávar-
útvegsráðherra á fundi okkar út-
gerðarmanna í dag, komu fram
tiilögur til úrbóta, svo sem lenging
iána, vaxtalækkun, skuldbreyting
á vanskilum og fleira. Þetta er
reikningsdæmi og miðast fyrst og
fremst við þær forsendur, hve
mikið megi fiska. Dæmið lítur
ekki glæsilega út um það hvað má
og hægt verður að fiska eftir síð-
ustu upplýsingar fiskifræðinga.
Það er erfitt að vera spámaður.
Okkur var bent á að taka lán
vegna kaupanna á Kolbeinsey í
dollurum. Það var augljóslega
röng ábending yfirvalda. Allar til-
lögur sjávarútvegsráðherra eru
áfangi til lausnar þess að geta
gert eðlilegan og réttan skulda-
skilareikning. Menn segja að inn-
lend skipasmíði sé dýr en þetta
dæmi, sem ég hef tekið hér, sýnir
að það er ekki hennar sök. Stjórn-
völd hafa búið þannig að innlendri
skipasmíði hvað varðar lán vegna
nýsmíði fiskiskipa, að óviðunandi
er og á allt annan hátt en gengur
og gerist erlendis, þar sem okkur
standa til boða ódýr, niðurgreidd
skip. Ekki er hægt að fá betur
byggð skip en þau sem hér eru
smíðuð. Því verður að búa að þess-
um iðnaði þannig að öll nýsmíði,
sem endurnýjun flotans kallar á,
fari fram innanlands. Kolbeinsey
hefur í alla staði reynst skínandi
vel,“ sagði Kristján Ásgeirsson að
lokum.
Kolbeinsey ÞH10
eða stöðum þeirra og að samstarf
yrði haft við starfsmannafélög hins
opinbera. Hann kvað helstu ástæðu
þess að ákveðið hefði verið að efna
til þessa átaks þá að hert hefði að
hvað varðar efnahag þjóðarinnar og
fyllsta ástæða væri til að gæta ýtr-
ustu hagsýni. Hagsýni myndi í mót
verða til að bæta kjör opinberra
starfsmanna og halda útgjöldum
skattborgaranna í lágmarki. Þá
hyggst framkvæmdanefndin verð-
launa áhugaverðustu hagræðingar-
tillögurnar sem berast frá starfs-
mönnum og almenningi.
Til kynningar verða gefnir út
bæklingar og þegar er komið út
fræðslurit númer eitt, undir heitinu
„Hvers vegna hagræðingarátakið
1984?“ Fyrirhuguð er m.a. útgáfa
um „skipulagningu hagræðingar-
starfs hjá ríki og sveitarfélögum",
um „ný viðhorf í opinberri stjórn-
sýslu", og um „mat á framleiðni í
opinberri stjórnsýslu". Þá verða
haldin námskeið með stjórnendum
og starfsmönnum hins opinbera um
stjórnun og hagræðingu. Þá verða
myndaðir sérstakir verkefnahópar í
stofnunum og í einstökum mála-
flokkum, s.s. heilbrigðismálum,
skólamálum o.s. frv. Einnig verður
leitað eftir tillögum frá samtökum
neytenda og stéttarfélögum, auk
þess verður efnt til hugmyndasam-
keppni. Með aðstoð fjölmiðla er ætl-
unin að gefa starfsmönnum og al-
menningi kost á að fylgjast með
framgangi og árangri hagræðingar-
átaksins.
í framkvæmdanefndinni eiga
sæti, auk Magnúsar Péturssonar:
Geir Haarde aðstoðarmaður fjár-
málaráðherra, Björn Friðfinnsson
formaður Sambands íslenskra sveit-
arfélaga, Sigurgeir Sigurðsson bæj-
arstjóri Seltjarnarnesi, Steinar
Berg Björnssons forstjóri og Sigurð-
ur R. Helgason forstjóri. Tveir hinir
síðasttöldu eru tilnefndir af Stjórn-
unarfélagi íslands. Starfsmaður
nefndarinnar er Þórður Ingvi Guð-
mundsson deildarstjóri í fjárlaga-
og hagsýslustofnun.
Spegilsmálið í Sakadómi:
Refsingar krafist fyrir guð-
last, klám og brot á prentlögum
Pétur Guðgeirsson, fulltrúi rík-
issaksóknara, krafðist við munn-
legan málflutning í Sakadómi
Reykjavíkur í Spegilsmálinu svo-
kallaða, að Úlfar Þormóðsson,
ábyrgðarmaður Spegilsins verði
dæmdur fyrir guðlast, klám og
brot á prentlögunum vegna um-
mæla og mynda, sem birtust í
Speglinum í sumar. Þess er krafist,
að Úlfar greiði sakarkostnað í rfk-
issjóð og sæti upptöku á 4.445 ein-
tökum af 2. töluhlaði Spegilsins,
sem kom út síðastliðið sumar og
174 eintökum af Samvisku þjóðar-
innar. Þá er gerð krafa um að allar
offsetfilmur og prentmót verði lát-
in af hendi.
Úlfar er ákærður fyrir brot á
125. grein almennra hegningar-
laga, sem kveður á um guðlast og
hljóðar svo: „Hver sem opinber-
lega dregur dár eða smánar trú-
arkenningar eða guðsdýrkun
lcglegs trúarbragðafélags, sem
er hér á landi, skal sæta sektum
eða varðhaldi. Mál skal ekki
höfða nema að fyrirlagi sak-
sóknara."
í máli Sigurmars Albertsson-
ar, lögmanns ákærða, kom fram
að fjórum sinnum hefði það
gerst hér á landi, að menn hafi
verið dæmdir fyrir guðlast. Hinn
fyrsti var Hjalti Skeggjason á
söguöld, næstur var Sveinn son-
ur Axlar-Björns, þriðji Magnús
Guðfinnsson, sem dæmdur var
fyrir guðlast árið 1685 og
brenndur á báli, og loks var
Brvnjólfur Bjarnason dæmdur
fyrir guðlast vegna ummæla,
sem hann viðhafði í ritdómi um
„Bréf til Láru“ eftir Þórberg
Þórðarson. Hámarksrefsing er
sekt og fangelsi allt að 2 árum.
Úlfar er ákærður fyrir brot á
210. grein hegningarlaganna,
sem kveður á um klám. Há-
marksrefsing við broti á 210.
grein eru sektir, varðhald eða
fangelsi allt að 6 mánuðum. Þá
er ákært fyrir brot gegn 3. máls-
grein 3. greinar og 30. grein
prentlaganna. Fyrir prentlaga-
brotin eru sektir eða varðhald ef
sakir eru taldar miklar.
Krafist var hæfilegrar refs-
ingar að mati dómsins. Jón
Abraham Ólafsson, sakadómari,
dæmir í málinu. Með honum í
dóminum sitja séra Bjarna Sig-
urðsson og dr. Eysteinn Sigurðs-
son.