Morgunblaðið - 17.12.1983, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. DESEMBER 1983
Gísli J. Ástþórsson
Einsog mér sýnist
Eru stýnmenn
rakari
en hásetar?
„Allar reglur sem
mismuna þegnunum eru
slæmar reglur ... “
Nú erum við búin að
eignast bjórstofu í höfuö-
staönum þarsem breskur
vínandi á þykjast aö svífa
yfir vötnunum og viö eig-
um aö nafninu til aö geta
svolgraö áfengan bjór af
hjartans lyst, þóaö hann
sé þaö aö vísu bara líka i
þykjustunni einsog krakk-
arnir segja. Allir eiga aö
vera „jolly“ einsog það
heitir hjá Tjallanum og full-
ir af hnyttni og góölátleg-
um athugasemdum og
djúpri þjórstofuspeki.
„Fullir af“ er einmitt lyk-
iloröiö. Menn eiga meö
öörum oröum alls ekki aö
vera fullir heldur einungis
„fullir af“, sem er ekki ein-
asta allt annar handleggur
einsog allir vita heldur
gerir líka æöi oft gæfu-
muninn einsog dæmin
sanna, aö ég er hræddur
um. Okkur íslendingum
reynist nefnilega öllu auð-
veldara aö vera fullir en
„fullir af“. Menn svífa inní
samkvæmin meö bros á
vör og fágaöir framí fing-
urgóma og enda viö lítinn
orðstír á hvolfi inní klæöa-
skápnum.
Það er norræna blóöið
og svo írinn í okkur sem
veldur þessum ósköpum
aö sumir ætla, og eru
þarmeö aö reyna aö
hugga sig viö aö okkur sé
þetta áskapaö, en stund-
um er auk þess engu lík-
ara en aö hér sé einskonar
samsæri á feröinni.
Ég á viö leikreglurnar
sem rtkisvaldiö setur
okkur í þessum efnum.
Þannig á brjóstbirtan í
áfenga drykknum, sem er
kenndur viö bjór og sem
menn mega innbyröa á
fyrrnefndri krá, rætur sín-
ar aö rekja til ósvikins vín-
anda sem blandað er útí
hann. Þetta kann aö vera
Ijúfasti drykkur og aö
vínglöggir menn meö há-
þróaöa bragölauka fái
bókstaflega andarteppu af
hrifningu þegar þeir heyra
hann nefndan, en auk
þess sem mér var innrætt
í Pernsku aö einmitt svona
glundur væri einmitt þaö
glundur sem verst væri
hænuhausum, þá er sann-
leikurinn vitanlega sá aö
blanda af þessu tagi á
álíka mikið skylt viö Carls-
berg til dæmis og sjóvetti-
ingar viö úrvals svínsleö-
urhanska.
Þó segir löggjafinn
okkur aö veitingamaöur-
inn megi ekki rétta okkur
danskan bjór eöa „sterk-
an“ bjór af íslenskum upp-
runa aö viðlagðri refsingu;
en ef hann peörar fáeinum
dropum af Egilsöli útí glas
og dælir þaö síöan barma-
fullt af vodka eöa brenni-
víni, þá er veitingamannin-
um guövelkomiö aö kála
okkur meö því.
Annaö er eftir þessu.
Þaö fer eftir starfsheiti far-
mannsins sem skilar sér
heim frá útlöndum hvaö
hann má hafa margar
flöskur af erlendum miöi i
sjópokahorninu þegar
hann stikar í iand. Stýri-
maöurinn má koma meö
helmingi meira magn en
hásetinn. Sömuleiöis skilst
mér aö ekki einasta flug-
mennirnir á millilandavél-
unum okkar geti lögum
samkvæmt legiö í bjórn-
um áriö um kring ef þeir
eru þannig innréttaöir
heldur ennfremur og þar-
aöauki blessaöar flug-
freyjurnar líka ef þær eru
þannig innréttaöar.
Þaö er þessi skrípaleik-
ur sem ég á viö þegar ég
er aö fárast yfir leikreglun-
um sem svo eiga aö heita.
Maöur gerist „íhaldssam-
ari“ meö árunum og jafn-
vel „ábyrgari" að maöur
reynir aö minnstakosti aö
telja sjálfum sér trú um,
og þar kemur raunar lika
aö í sjálfu sér stendur
manni eiginlega réttsvona
á sama hvort heldur maö-
ur er aö geispa yfir
sönnum guöaveigum eöa
bara einhverri ólyfjan sem
húsbóndinn sullaöi saman
undir kjallarastiganum úr
spíra og kardimonimu-
dropum og er aö basla viö
aö telja manni trú um aö
sé fjögurra stjarna koníak.
Því er þaö aö maöur er
svosem ekkert að syrgja
þaö lengur þóaö maöur
geti ekki snaraö sér inná
öldurhús og beðiö snúö-
ugt um kollu af ósviknum
bjór án þess aö barþjónn-
inn foröi sér í ofboði inní
býtibúriö og kveöji til alla
geölækna bæjarins.
En allar reglur sem mis-
muna þegnunum eru
slæmar reglur, og þegar
þær eru fáránlegar aö
auki eru þær afar slæmar.
Lítiö á dæmiö af farmönn-
unum. Eru „úthlutunar-
reglur“ ríkisvaldsins
kannski í þessu tilviki eins-
konar bevís uppá þaö aö
stýrimenn séu helmíngi
drykkfelldari en hásetar?
Eins mætti spyrja hvers-
vegna járnsmiöurinn sem
er búinn aö skvera sig af
eftir erfiðan dag sé þess
síöur maklegur en sjó-
maöurinn aö fá sér bjór-
tár. Enn mætti spyrja
hversvegna lúin kona sem
vinnur í málningarverk-
smiöju njóti ekki sömu
fríðinda á þessu sviöi og
slæpt kona sem gengur
um beina í flugvél. Og loks
mætti spyrja hvaöa vit sé í
þannig vínfangareglum
sem segja okkur nánast
aö ef hinn almenni borgari
vilji af einhverjum annar-
legum ástæöum ólmur
koma sér upp bjórvömb,
þá veröi hann annaö
tveggja aö næla sér í
flugstjóraskírteini eöa
dengja sér útí pólitík meö
bjórfríöindi ráöherra-
stólsins aö leiöarljósi?
Um daginn byrjuöu
menn allt í einu aö skatt-
yröast j blööunum útaf
svokallaöri áfengismenn-
ingu, en samkvæmt mæl-
ingum ofanritaös koma
svona hlaup i mannfólkiö
á svosem tveggja ára
fresti rétt einsog í Skeiö-
ará. Menn veröa þá bæöi
argir og hneykslaöir og
allir vilja hafa síöasta orö-
iö, sem er samt alltaf bor-
in von, þvíað Halldór frá
Kirkjubóli hefur haft þaö í
Tímanum síðan 1940 eöa
þarumbil.
Mér finnst „áfengis-
menning" afleitt orö og til
dæmis „drykkjusiöir" ólíkt
betra, en þaö er kannski
of alþýölegt. Nú skal allt
vera uppá „menninguna"
og jafnvel þaö hvernig og
hvenær og af hvaöa tilefni
menn lyfta glasi. Ég er
hinsvegar hræddur um aö
menningararfur okkar ís-
lendinga á þessum vett-
vangi sé heldur óbeysinn
aö ekki sé meira sagt.
Annarhver klerkur viröist
öldum saman hafa stund-
aö þá iöju aö stingast á
höfuöiö oní pytt á leiðinni
til messugeröar, og Egill
okkar Skallagrímsson
ældi kófdrukkinn yfir hús-
ráðendur.
Þá er svo komiö núna,
þrátt fyrir öll boö og bönn,
aö samkvæmt opinberum
skýrslum fluttum viö inn
yfir 200 tonn af áfengum
bjór á siöasta drykkjuári,
sem er umtalsveröur sjór
þegar haft er í huga aö í
hann fellur aö auki Frí-
hafnarbjórinn og framlag
smyglaranna, sem og lög-
urinn sem menn eru aö
brugga í geymslum og
þvottahúsum úr efnum og
eftir uppskriftum sem ríkiö
hiröir sinn ágóöa af án
þess aö blikna eöa blána.
Hiö svokallaöa íslenska
bjórbann er semsagt aö-
eins „í þykjustunni", ein-
ungis til þess aö sýnast.
Nema hvaö sumir heita
séra Jón í íslensku áfeng-
islöggjöfinni og kneyfa
Carlsberg, en aörir heita
bara Jón og er vísaö á
glundriö.
Jólasöngvar
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Pólýfónkórinn og kórskóli
kórsins undir stjórn Ingólfs
Guðbrandssonar hélt áhuga-
sömum hljómleikagestum
jólasöngvahátíð í Kristskirkju
á Landakotshæð og komu þar
einnig fram einsöngvararnir
Kristinn Sigmundsson og Una
Elefsen. Þeir sem aðstoðuðu
við undirleik voru Þórhallur
Birgisson, Kathleen Bearden
Birgisson á fiðlur, Inga Rós
Ingólfsdóttir á selló og Hörður
Áskelsson á orgel og lék auk
þess nokkur kóralforspil. Á
milli tónlistaratriða las séra
Gunnar Björnsson úr Ritning-
unni. Um tuttugu verk voru
flutt á þessari Jólavöku,
margar perlur eins og t.d. Það
aldin út er sprungið, eftir
Praetoríus, Kom þú vor Imm-
anúel og Nú kemur heimsins
hjálparráð í raddskipan Rób-
erts A. Ottóssonar, Ó, Jesú-
barn blítt eftir Bach, Heims
um ból og tveir þættir úr
söngverkum eftir Schutz.
Nokkur laganna voru sungin
af öllum viðstöddum, tveimur
kórum og hljómleikagestum,
sem með einni undantekningu
tóku mjög vel undir. Það var í
ensku jólalagi, sennilega sung-
ið í fyrsta sinn í íslenskri
kirkju, við texta eftir Sigurjón
Guðjónsson, „í Guði fagnið
góðir menn“. Margir þekkja
lagið og hefðu líklega sungið
með en sakir nýtískulegrar
raddsetningar, bæði fyrir kór-
inn og orgelið, var söngurinn
mjög ósamtaka og að síðustu
hætti fólk að syngja með. Trú-
lega er þessi raddsetning vei
nothæf til flutnings á tónleik-
um en ónothæf fyrir almenn-
an kirkjusöng. Kirstinn Sig-
mundsson söng einsöng í Nótt-
in var sú ágæt ein, eftir þá
góðu menn Sigvalda Kalda-
lóns og Einar Sigurðsson og
hljómleikagestir sungu viðlag-
ið undir stjórn söngstjórans.
IIna Elefsen
Kristinn söng lagið mjög fal-
lega. Ung söngkona, er hefur
stundað söngnám á Ítalíu un-
anfarið en þó stöku sinnum
látið í sér heyra, söng Panis
Angelicus eftir Cesar Franck.
Það er engan veginn gott að
syngja svona eitt lag og mátti
kenna nokkurn óstyrk í rödd-
inni. Una Elefsen hefur mjög
fallega rödd og hefur þegar
náð töluverðu valdi á henni og
verður fróðlegt að heyra hana
takast á við verkefni, er hún
velur sér til flutnings á tón-
leikum. Ingólfur Guðbrands-
son hefur þegar komið upp
vísi að góðum kór með þeim
nemendum, sem frá því í ha-
ust hafa stundað nám við kór-
skóla Pólýfónkórsins.
Kórskólakórinn söng Heilagur
heilagur, eftir Schubert og var
þokki yfir söngnum.
Pólýfónkórinn hefur oft ver-
ið betur samstilltur, þó margt
hafi verið vel flutt, en þá ber
að hafa í huga, að margra
glæsilegra söngstunda er að
minnast hjá þessum útverði
íslenskrar sönglistar. Þá ber
og að hafa í huga, að eiginlegt
starf kórsins er vart hafið, en
samkvæmt efnisskránni tekur
Pólýfónkórinn formlega aftur
til starfa 11. janúar á næsta
ári og ætlar sér verk eftir
Rossini og Verdi til flutnings
með Sinfóníuhljómsveit Is-
lands. Hörður Áskelsson lék
nokkur kóralforspil og er rétt
að það komi fram, að leikur
hans var gæddur þeim þokka
og innileik sem snertir mann.
Það er eitthvað gott og fallegt
í leik þessa ágæta orgelleik-
ara.
Sjúkrastöð SÁÁ:
*
A áttunda
þúsund til-
lögur um
nafn
Á ÁTTUNDA þúsund tillögur um
nafn á sjúkrastöð SÁÁ, sem unnið
er að í Grafarvogi, bárust til dóm-
nefndar.
í fréttatilkynningu frá samtök-
unum segir m.a. að fimm manna
dómnefnd muni velja nafnið og
verði það tilkynnt um leið og
sjúkrastöðin verður vígð. Þar seg-
ir ennfremur að vonir standi til að
starfræksla þar geti hafist fyrir
áramót og stjórn samtakanna sé
afar þakklát fyrir þann mikilvæga
stuðning sem þúsundir lands-
manna hafi lagt af mörkum, eins
og komist er að orði í tilkynning-
unni.
Tilkynningunni lýkur svo: „Þýð-
ingarmikill stuðningur við bygg-
ingu sjúkrastöðvarinnar er gjafa-
bréf SÁÁ. Þann 19. desember nk.
verður dregið um 10 vinninga og
treystir stjórn SÁÁ á góð við-
brögð handhafa gjafabréfanna nú
sem fyrr.