Morgunblaðið - 04.03.1984, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. MARS 1984
27
Frá Dagsbrúnarfundinum 23. febrúar sl.
Guðmundur J. Guðmundsson, formaður, telur sig greinilega ekki þurfa á ráðum
Óskars Ólafssonar, stjórnarmanns, að halda. Þröstur Ólafsson, forstjóri
Dagsbrúnar, hlustar þungbúinn á samtal þeirra.
sá stjórnmálaflokkur sem gæti
fylgt eftir baráttu verkalýðshreyf-
ingarinnar.
Guðmundur Hallvarðsson sagði
í Morgunblaðsviðtali 28. febrúar
sl.: „Það er forustukreppa í ís-
lenskri verkalýðshreyfingu og bú-
in að vera lengi. Hún byggist á því
að ekki hefur verið hugsað nógu
mikið um að endurnýja forustulið
hreyfingarinnar." Og Pétur Tyrf-
ingsson réðst persónulega að
Ásmundi Stefánssyni í Morgun-
blaðsviðtali 26. febrúar 1984 og
sagði hann „of hátt launaðan
menntamann, sem ekki skynji og
skilji kjör verkamanna, og þannig
mönnum hafi verkalýðshreyfingin
lítið gagn af til baráttu."
Guðmundi J. Guðmundssyni
tókst að fella Ólaf R. Grímsson í
forvali Alþýðubandalagsins fyrir
þingkosningarnar vorið 1983. En
tekst honum að koma Þresti
ólafssyni í formannsstöðu í
Dagsbrún?
Það kom mjög á óvart síðasta
haust þegar það spurðist að ráða
ætti Þröst Ölafsson, sem verið
hafði aðstoðarmaður Ragnars
Arnalds í fjármálaráðuneytinu og
er hagfræðingur, sem fram-
kvæmdastjóra eða forstjóra
Dagsbrúnar. Stóð Guðmundur J.
þannig að ráðningu Þrastar að við
lá aj^ félagið splundraðist. Þótti
ráðmngin enn eitt dæmið um það
að verkalýðshreyfingin gæti ekki
endurnýjað sig innan frá undir
forsjá Alþýðubandalagsins.
Nú á eftir að sjá hvernig það
kemur heim og saman hja Fylk-
ingarfélögum að breyta Dagsbrún
í „byltingartæki verkalýðsins" og
starfa með Þresti ólafssyni. Hann
sagði í grein í Morgunblaðinu 10.
desember 1982: „Verkfallsréttur-
inn, sem upphaflega átti að vera
vopn þeirra smáu og fátæku, er nú
miskunnarlaust nýttur af hags-
munasamtökum með einokunar-
aðstöðu þeirra sterku. Þjóðfélags-
heildinni, sem er varnarlaus gagn-
vart þessu, er stillt upp við vegg
eins og í svæsnum bófamyndum,
þar sem krafan um peningana eða
lífið gildir ein. í stríðsdansi hags-
munasamtakanna er almanna-
valdið ákaflega veikburða." Ekki
einu sinni Morgunblaðið hefði
kveðið svo fast að orði í forystu-
grein!
Þröstur Ólafsson hefur átt erf-
itt uppdráttar innan Alþýðu-
bandalagsins og meðal annars
ekki náð kjöri í miðstjórn flokks-
ins. Hins vegar bar svo við eftir
aðalfund verkalýðsmálaráðs Al-
þýðubandalagsins sem haldinn
var 4. febrúar 1984 að Þröstur
Ólafsson var kjörinn formaður
framkvæmdanefndar þess. Var á
það bent í forystugrein Morgun-
blaðsins, eftir að Dagsbrúnar-
menn höfðu fellt kjarasaminginn
sem Ásmundur Stefánsson gerði,
að líklega yrði Þröstur næsta for-
setaefni Alþýðubandalagsins á
þingi Alþýðusambandsins.
Ætlar Þröstur Ólafsson að nota
stöðuna sem skapast hefur núna
til að sanna í framkvæmd, að orð
Guðmundar Sæmundssonar um að
verkalýðsforystan hafi fælt fólk
frá verkfallsaðgerðum eigi ekki
við um nýráðinn forstjóra Dags-
brúnar?
Óljóst um úrslit
Á þessu stigi er ógjörningur að
segja fyrir um það til hvers átökin
um nýgerða kjarasamninga innan
verkalýðshreyfingarinnar og Al-
þýðubandalagsins muni leiða.
Augljóst er að flokksbroddarnir í
Alþýðubandalaginu hafa tekið af-
stöði%. með meirihlutanum á
Dagsbrúnarfundinum, þótt þeir
væru á báðum áttum fyrir fund-
inn. Þeir hafa reynt að beita áhrif-
um sínum í öllum verkalýðsfélög-
um í því skyni að fá samningana
fellda. Jón Kjartansson, formaður
verkalýðsfélagsins í Vestmanna-
eyjum, er tryggur alþýðubanda-
lagsmaður og eltir hina pólitísku
forystu gagnrýnislaust. Þegar
hann var spurður um samningana
daginn sem þeir voru gerðir sagð-
ist hann ekki geta annað en stutt
þá, því að „áróðurslega" væri stað-
an þannig að þeir sem væru á móti
samningunum yrðu taldir á móti
því að bæta kjör láglaunafólks —
en aldrei á stjórnartíma Alþýðu-
bandalagsins var gert svipað átak
til þess. í Morgunblaðinu 28.
febrúar er sagt frá því að samn-
ingarnir hafi verið felldir í félagi
Jóns Kjartanssonar og eftir hon-
um er haft: „Staðreyndin er sú, að
þetta eru einhverjir aumingja-
legustu samningar sem gerðir
hafa verið ...“
Vinstri öfgamenn eru að ná
betri stöðu innan Alþýðubanda-
lagsins en þeir hafa haft um lang-
an tíma. Nú beina þeir spjótum
sínum að Ásmundi Stefánssyni.
Það fer eftir því hvernig þeim
tekst glíman við hann hvenær þeir
snúast gegn Svavari Gestssyni
sem að þeirra mati hefur ekki síð-
ur svikið málstað verkalýðsins
fyrir valdastóla. Verður Þröstur
ólafsson forystumaður þessa nýja
valdahóps í Alþýðubandalaginu?
Sá sem reynir nú að nýta sér stöð-
una til hins ýtrasta er ólafur R.
Grímsson. Þjóðviljinn þar sem
andi Ólafs svífur nú yfir vötnum
snerist alfarið gegn Ásmundi
Stefánssyni um leið og vinsældir
Fylkingarinnar birtust í atkvæða-
tölum frá Dagsbrúnarfundinum.
Staða Guðmundar J. Guð-
mundssonar, formanns Dagsbrún-
ar, forseta Verkamannasam-
bandsins og þingmanns Alþýðu-
bandalagsins, er veik. Vinsældir
hans meðal almennings minnka í
réttu hlutfalli við það hve oft
hann kemur fram í sjónvarpi.
Guðmundur J. og Albert Guð-
mundsson, fjármálaráðherra,
gerðu samning milli ríkisins og
Dagsbrúnar: „Ef einhver spyr
hvort þetta sé vegna vinskapar
okkar Alberts þá erum við búnir
að vera nánir vinir í yfir 20 ár. Ég
held samt sem áður, að hvorugur
geti breytt hinum eitt eða neitt,"
sagði formaður Dagsbrúnar í
Morgunblaðsviðtali 29. febrúar.
Guðmundur J. var í minnihluta
innan stjórnar Verkamannasam-
bands íslands, þegar hann ákvað
að snúast gegn kjarasamningun-
um. Karl Steinar Guðnason, vara-
forseti sambandsins og þingmaður
Alþýðuflokksins, mælti eindregið
með gerð og samþykkt kjarasamn-
ingsins, þar með rofnaði banda-
lagið sem var forsendan fyrir
samstarfi A-flokkanna í kosning-
unum.1978 og breytt var í kjara-
baráttu og leiddi til stjórnar-
myndunar 1978 og tæplega fimm
ára setu kommúnista í ríkisstjórn.
Þótt úrslitin séu óljós á þessari
stundu er það víst að baráttu-
krafturinn innan Alþýðubanda-
lagsins kemur frá vinstri, frá bylt-
ingarmönnum í nafni heims-
kommúnismans sem ætla að fylla
tómarúmið í kringum Svavar
Gestsson á sama hátt og þeir
fylltu það með eftirminnilegum
hætti í kringum Guðmund J. Guð-
mundsson.
Úttekt á starf-
semi UNESCO
l'arís, 1. mars. AP.
Menningar-, vísinda- og mennta-
stofnun Sameinuðu þjóðanna,
UNESCO, sem á yfir höfði sér að
Bandaríkin dragi aðild sína að stofn-
uninni til baka, hefur fallist á að
úttekt verði gerð á starfsemi stofn-
unarinnar af hálfu bandarískrar
þingnefndar.
Stofnunin féllst á þessa úttekt í
kjölfar viðræðna Amadou Mahtar
M. Bow, framkvæmdastjóra henn-
ar, og James Scheuer, fulltrúa-
deildarþingmanns, sem er formað-
ur vísinda- og tækninefndar full-
trúadeildar Bandaríkjaþings.
Nefndin mun á næstunni fjalla
um þá ákvörðun Bandarík’-
manna að draga sig út úr stofnun-
inni.
Búist er við að Scheuer kynni á
blaðamannafundi á föstudag með
hvaða hætti úttektinni verði hátt-
að. Ekki fylgir fréttum hvort út-
tekt fari fram á fjármálum stofn-
unarinnar, en því er haldið fram
að óreiða sé á þeim. Ef í ljós kæmi
að óreiða og spilling viðgengist
gæti M. Bow neyðst til að segja af
sér, en ef í ljós kæmi að ekkert
væri athugavert við fjármálin
yrðu Bandaríkjamenn að endur-
skoða hótun sina um að draga sig
út úr UNESCO um næstkomandi
áramót.
Útgöngubann
sett á síkha
Delhí, 1. mars. AP.
Útgöngubann hefur verið fyrir-
skipað í næsta nágrenni helgistaðar
síka í Amritsar, hinni helgu borg
síka 400 km norðvestur af Delhí.
Bannið nsr til svo til allra hverfa
borgarinnar og næsta nágrennis.
Bannið var sett á í kjölfar láts
fjögurra manna í árás hryðju-
verkamanna á hindúa í Punjab.
Að minnsta kosti 42 manns voru
fluttir í sjúkrahús í Amritsar í
kjölfar þess að öfgafullir síkar
vörpuðu öflugri sprengju inn í hóp
hindúa, sem sátu að fagnaði í
minningu guðsins Shiva, guðs
eyðileggingarinnar.
Jafnframt tóku fleiri hermenn
sér stöðu í nágrenni helgistaðar-
ins, Gullna hofsins, sem síkar nota
sem vopnageymslu og afdrep fyrir
flóttamenn.
Stuttfréttir ...
Öeirðir í Nígeríu
Lagos, Nfgeríu, 1. mars. AP.
LÓGREGLA og meðlimir sértrú-
arsafnaðar frá múhameðstrúar-
mönnum börðust á ný í bænum
Vola í Gongola-fylki í dag. Þar
hófust átökin mjög skyndilega á
mánudaginn síðastliðinn og hafa
blossað upp daglega síðan.
Síðan á mánudag hafa alls
137 manns látið lífið í Gongola,
en heldur hefur dregið úr átök-
unum eftir j)ví sem liðið hefur
á vikuna. Á áttunda hundrað
manns hafa verið handteknir.
Sértrúarsöfnuður þessi er
kenndur við stofnandann og
leiðtogann sem heitir Maitats-
ine.
Spá Mondale sigri
New York, 1. mars. AP.
STUÐNINGSMENN Walters
Mondale létu i dag í Ijósi bjart-
sýni á að þeirra maður myndi
vinna forkosningu Demókrata-
flokksins í Maine um helgina.
Stuðningsmenn Gary Hart tóku
undir það og sögðu ekkert benda
til þess að þeirra maður myndi
þar koma jafn mikið á óvart og
raun varð á í New Hampshire.
Einn helsti stuðningsmaður
Hart, aðstoðarríkisstjórinn
James Henderson, var þó á
öðru máli, hann sagði að
Mondale ætti marga stuðn-
ingsmenn í Maine sem væru
ekki tryggir og líklegir til að
fylkja sér heldur um Hart þeg-
ar á hólminn væri komið.
O’Neil hættir
Boston, 1. mars. AP.
THOMAS O’Neil, forseti full-
trúadeildar bandaríska þingsins,
tilkynnti í dag að hann myndi
setjast í helgan stein að einu
kjörtímabili til viðbótar loknu.
Thomas, einn áhrifamesti stjórn-
málamaður Bandaríkjanna, á sér
þó einn draum og hann er að
Ijúka ferlinum sem sendiherra
Bandaríkjanna á írlandi. Fái
hann þá stöðu mun hann fresta
áformum sínum.
Svíar sprengja
Stokkbólmi, 1. mars. Frá Olle
Kkström frétUr. Mbl.
SÆNSKI sjóherinn varpaði einni
djúpsrengju og einni hand-
sprengju í sjóinn nærri herstöð í
skerjagarðinum skammt frá
Karlskrona, er leit að óþekktum
kafbáti hélt áfram í dag og þriðja
leitarvikan hófst. Tvær þyrlur
sveimuðu yfir staðnum í hálftíma
áður en gripið var til aðgerðanna.
„Sprengjurnar voru kafbátn-
um til varnaðar," sagði tals-
maður sjóhersins. Hann stað-
festi og að einn til þrír smá-
kafbátar væru trúlega lokaðir
inni, en móðurkafbátur biði
þeirra sennilega á opnara haf-
svæði.
Khmerar í sókn
Bangltok, Thailandi, I. mars. AP.
TALSMENN Kauðu khmeranna
í Kambódíu sögðu í dag, að sveit-
ir þeirra hefðu ráðist á varðstöð
víetnamska hersins við hafnar-
borgina Kompong Som í Kamb-
ódíu, stökkt varnarliðinu á fiótta
og haldið stöðinni í einn sólar-
hring uns þeir urðu frá að hverfa
á ný vegna gagnsóknar Víet-
nama.
Khmerarnir sögðust hafa
drepið 10 víetnamska hermenn
og sært aðra 7, en minntust
ekkert á eigið mannfall. Til-
kynning khmeranna er ein af
mörgum að undanförnu sem
segir frá velgengni þeirra.
Vestrænar leyniþjónustur telja
ástæðu til að taka tilkynning-
um khmeranna með varúð.
Þeir votta þó, að þeir hafi sótt
í sig veðrið siðustu mánuðina.