Morgunblaðið - 14.03.1984, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. MARZ 1984
79
Jón Þ. Arnason:
— Lífríki og lífshættir XCVII.
Spurningin er: Hverjum hentar betur en
atvinnulýðrœðismönnum, að tölvur
fóðri almenning á tálvonum?
Síðan skömmu eftir að síðari
heimsstyrjöld lauk, og þangað til
fyrir nálægt 10 árum, var aðal-
atvinna flestra hagspekinga að
framleiða færibandaskýrslur um
óþrjótandi auðæfi og búa til áætl-
anir um, hvernig útbýta skyldi
ofsagróða. Síðastliðinn áratug,
eða eftir að ljóst varð, að nátt-
úruríkið bregst kuldalega við
fjólubláum draumum, hefir
hlutskipti þeirra orðið að bók-
færa bágindi.
Svipaða sögu er að segja af öðr-
um sóknarkempum í baráttunni
fyrir sælu og syndleysi. Fyrir
ekki ýkjalöngu tóku félagssál-
fræðingar út sárustu heilakveisur
sínar fyrir áhyggjur af, hvernig
fjöldinn fengi bezt unað sér í
iðjuleysi við allsnægtir, og notið
meðfæddra snilligáfna sinna og
sköpunargleði við annað en
vinnu, sem ætlað var að brátt
yrði úr sögunni. Lengi vel var tal-
ið, að listir og vísindi væru helzt
við hæfi, en við nánari ihugun
þótti þó sýnt, að alþýðu væri
eitthvað allt annað skapi nær.
200 ára kláðafár
burður um hamfarir óheftrar
peningahyggju gegn lífríki
manna og málleysingja. Sú síðari
er þörf áminning og gagnleg lexia
fyrir þann aragrúa fólks, sem
tekið hefir þá trú, að tækni- og
peningakraftur einn sér fái stað-
izt náttúruöflunum meira en
hálfsnúning.
1. Hingað til hefir verið álitið,
að hinar gríðarmiklu skóglendur
Kanada væru óforgengilegar.
Nytjaskógarnir einir þekja
2.000.000 km' landssvæðis. Ný-
lega hafa yfirvöld komizt að grun
um, að einnig þeir kynnu að geta
eyðzt, og að þegar hafi verið
gengið háskalega nærri þeim.
Ástæðuna telja þau helzt vera
skeytingarleysi af hraðgróða-
hvötum, og vekja því til árétt-
ingar athygli á, að af þeim
200.000 ha skóglendis, sem árlega
er rutt, sé aðeins um 'A búinn
undir endurræktun. Skógfræð-
ingar búast við, að í British Col-
umbia-fylki, en þaðan kemur V4
þess mjúkviðar, sem seldur er á
heimsmarkaðinum, gæti skóg-
arhögg lagzt af innan 25 ára sök-
um jarðvegseyðingar. „Jarðvegs-
Réttir menn á réttum stað
Arne Treholt sýnir handbendi sínu, hafréttarráðherranum, dýrð
kommúnismans.
tilgang og markmið, sem alltaf
hefir verið hið sama: Sósíalismi.
Leiðir hafa þó oftar en ekki legið
saman, og gefur fjöldamörg dæmi
þess, að ekki hefir mátt á milli
sjá, hvorir hafa gengið lengra i
ósvinnunni. T.d. má minna á upp-
reisninga í Austurríki 12.—15.
febrúar 1934, blóðsúthellingarnar
á Spáni 1936—1939, fjöldamorðin
í öllum helztu Evrópulöndum í
lok síðari heimsstyrjaldar og
næstu ár þar á eftir o.s.frv.
Hinn 20. janúar sl. var einn
helzti baráttumaður norskra lýð-
ræðisjöfnunarmanna og jafn-
framt einn af æðstu og áhrifa-
mestu embættismönnum norsku
ríkisstjórnarinnar handtekinn
fyrir njósnir í þágu Sovétríkj-
anna — óslitið síðan árið 1973 eða
í fullan áratug. Ósennilegt er tal-
ið að nokkur norskur einstakling-
ur hafi þekkt norsk ríkis- og
NATO-leyndarmál betur en þessi
sósíaldemókrati.
Þegar fréttist um handtökuna
og tilefni hennar fór mikil hissa
um margan sofandi sakleysingj-
ann. Enginn virtist þekkja, vilja
muna eða rifja neitt upp úr ára-
tuga, linnulausri baráttusögu
norska Verkamannaflokksins
gegn landvörnum Noregs, þjónk-
un við Sovétríkin, sem nú myndi
teljast landráð víðast hvar, og
skjallegar sannanir liggja fyrir
um í tugatali.
Hinn 23. júní 1932 lagði rann-
sóknarnefnd, sem Stórþingið
hafði kosið il að sannreyna ákær-
ur landvarnaráðherrans um laun-
Eins og ástand og horfur benda
nú eindregið til, er sá tími að
baki, þegar ástæða þótti til að
kvíða verkefnaskorti í stórfylkj-
um samfélagsfræðinga af þeim
sökum að þeim hefði lánazt að
kála öllum vandræðum með vís-
inda- og tæknigöldrum. Nú bíður
þeirra að leysa viðfangsefnið,
hvernig múgurinn eiri iðjuleysi
við örbirgð, með eða án með-
fæddra snilligáfna og sköpun-
argleði, ekki sízt af völdum af-
vegaleiddrar tækni.
Framtíðin mun því auðga
okkur um mikla skýrslufjöld og
framhaldsbálka yfir árangurinn
af götustrákapólitík véltrúaðrar
peningaaldar. Vonandi verða
framhaldsþættirnir sem flestir,
því að meðan unnt reynist að
knýja tölvur og skýrsluvélar til
framhaldsvinnu, þá er þó ekki
öllu lokið, og máski gefst því tími
til að reyna að skilja og túlka tíð-
arandann — og manneskjuna
eins og hún hefir hagað lífshátt-
um sínum í langri fortíð og við-
brögð hennar í stuttri nútíð.
Enda þótt bókstaflega oft á dag
fáist órækar sannanir fyrir tóm-
læti manneskjunnar um varð-
veizlu náttúruríkisins og endur-
reisn heilbrigðra lífshátta, sýnist
fátt benda til að nútíðin vilji eða
geti lært af fortíðinni. Fánýti
þeirra lífsviðhorfa, sem hafa ráð-
ið stefnunni um 200 ára skeið nær
einvörðungu liggur í augum uppi,
og þau feikn skaðaverka, er af
þeim hafa hlotizt, hrópa til him-
ins. Samt sem áður má ekki nefna
viðnám, því síður gagnbreyt-
ingar. Áfram halda sósialistar og
liberalistar, ávallt við fögnuð og
hvatningar fjöldans, undir kjör-
orðunum: Dýpra, dýpra niður til
vinstri!
Þá fyrst, þegar öll viðreisnar-
von er úti, og ekki andartaki fyrr,
virðist blessuð skepnan rumska.
Og þá rignir skýrslum og striml-
um — sem út af fyrir sig ættu
ekki að skaða til muna.
Tækni og tré
Að þessu sinni læt ég tveggja
getið. Frá efni þeirra er greint I
smáfréttadálkum sama dagblaðs-
ins, sama daginn („Frankfurter
Allgemeine Zeitung", nr. 39/15.
f.m.). Sú fyrri er glitrandi vitnis-
Draumar og dagsljós
Fjölbreytt Skógar Kanada, 5.800 krónur
framleiösla sandar Sylt handa Grepp
eyðingin verður stöðugt örari
vegna hinna mikilvirku véla, sem
nú á dögum er beitt til að fella
trén.“
Ennfremur segir, að þar sem
vanrækt hafi verið að rækta upp
á ný í nágrenni borga eftir að
skógar hafi verið felldir þar, hafi
skógarhöggsmenn sífellt sótt á
fjarlægari og afskekktari svæði,
en þar, að mestu á ófrjósömu
landi, sé skógrækt enn ábata-
minni. í Ontario-fylki er m.a.s.
svo komið, að 32% hins rudda
skóglendis er talið óhæft til ný-
ræktunar. Fyrir 10 árum höfðu
það aðeins verið 6%.
2. Norðursjávareyjan Sylt
minnkar viðstöðulaust. Gúnther
Flessner, landbúnaðarráðherra
Schlezwig-Holstein, staðhæfir, að
til lengdar verði ógernir.gur að
hindra eyðingu að fullu, þrátt
fyrir fullkomnasta tæknibúnað.
Einkum eru það vetrarstormarn-
ir, sem leika eyna grátt. Síðan ár-
ið 1972 hefir hafið sótt 180 m inn
á landið að sunnan og ríflega 70
m að norðan.
Til þess að vega upp á móti
þessari landrýrnun hefir þurft að
dæla allt að 2.000.000 m3 árlega
af sandi á land fyrir DM
20.000.000 árlega. Með sama
áframhaldi mun kostnaðurinn
því nema DM 1.000.000.000 næstu
50 árin. Að áliti ráðherrans er
ekki annarra kosta völ. Hann hef-
ir lagt til, að eyjarskeggjar verði
látnir greiða 10% kostnaðarins
eins og landbúnaðarráðherra rík-
isstjórnarinnar hefir þegar kraf-
izt. Samkvæmt útreikningum yf-
irvalda á eynni, myndi þessi 10%
hlutdeild i viðnámskostnaðinum
þýða Dm 0,50 hækkun á nætur-
gistingu sérhvers dvalargests, en
Sylt er ákaflega fjölsóttur og
vinsæll orlofsstaður.
Lýðræðið leyfir ekki
Víst eru bæði þessi dæmi
naumast annað en smáræði í
samanburði við það, sem gerzt
hefir og gerist óaflátanlega um
allan heim án þess að fyrirhyggja
og hófsemd teljist koma málum
við. Þannig hafa vinnubrögðin
ætíð verið og eru, þegar marxismi
og liberalismi beita sér fyrir að
skapa mannkyninu Paradís á
jörðu. Fleipur vél- og hagvaxt-
artrúaðra um, að „með sam-
ræmdum aðgerðum á breiðum
grundvelli" muni tæknin bæta
allt bðl, „ef vilji er fyrir hendi og
allir leggjast á eitt“, hefir hingað
til ekki reynzt annað en — já,
fleipur: Stjórnskipan Vestur-
landa er reist á því grundvall-
arsjónarmiði, að allir leggist í
flokka, og verður því vandséð,
hvernig lýðræðið gæti leyft, að
allir legðust á eitt.
Banvænt skeytingarleysi
mannkynsins í allri umgengni og
samskiptum við náttúrurikið,
sjálfan tilverugrundvöll sinn, er í
rauninni rökrétt afleiðing af
þeim hugsunarhætti og þeirri
lífssýn, sem það hefir gert að
óhagganlegum hátternisboðorð-
um í öllum samskiptum og allri
sambúð innbyrðis. I því efni gild-
ir einu, hvort heldur litið er á
smærri eða stærri hópa eða
heildir; einstaklinga, fjölskyldur,
þjóðir, kynþætti, ríki eða ríkja-
samtök. Nær alls staðar ræður
blanda úr ofsatrú marxismans á
lausnarmátt auðsins og hinu sér-
stæða siðgæðismati „the dirty
new liberals", sem kinnroðalaust
heimta, að prang markaðstorgs-
ins skeri úr um gildi eða gildis-
leysi mannlegra eiginleika.
Allt skal falt til leigu eða sölu
án tillits til afleiðinga, bara ef
nógu margir peningar eru í boði.
30 silfurpeningar þykja því oft
notaleg borgun.
Um það geta engar deilur risið,
að þjóðfélag, sem líður þegnum
sínum að gera þrengstu sérhags-
muni að megininntaki og höfuð-
markmiði lífs síns, og umber þar
að auki seljanlega lesti og óhæfu,
hljóti að vera ákaflega veikt fyrir
ágengni fjandsamlegra afla, er-
lendra ekki síður en innlendra.
Þegar síðan við bætast „hug-
sjónatengsl" verður allt opið í
báða enda og allar varnir því kák
eitt.
Til þjónustu
reiðubúnir
öll sovétvinátta á rætur að
rekja til einhvers konar „hug-
sjónatengsla" og getur ekki, eðli
málsins samkvæmt, átt sér aðrar
rætur. Einnig eðli málsins sam-
kvæmt hljóta allir sannir lýðræð-
isjöfnunarmenn eða sósíaldemó-
kratar að vera varasamir tals-
menn Vesturlanda í samskiptum
við Sovétríkin. Augljósasta
ástæða þess er sú, að áratuga
bræðrarígur þeirra og kommún-
ista hefir að beggja játningum
nær eingöngu sprottið af ágrein-
ingi um leiðir og aðferðir en ekki
aða landráðastarfsemi í Noregi,
niðurstöður sínar fram, alls 190
sönnunargögn. í nefndinni höfðu
8 menn úr öllum þingflokkum átt
sæti.
Skjöl 17, 61 og önnur sönnuðu
að Sverre Sostad, síðar forseti
Stórþingsins, hafði fengið nkr.
8.000 á ári frá Komintern fyrir
setu í stjórn Sambands norrænna
kommúnista.
Skjal 77 var bréf frá yfirmanni
Vardohus-virkjanna nyrst í Nor-
egi, dagsett 20. júní 1921, ásamt
dulmálslykli sósíalista; neðan-
máls á plagginu stóð: „Mótttekn-
ar handa Grepp 5.800 krónur,
Trygve Lie.“
Skjal 149 sýndi að Oscar Torp,
síðar birgðamálaráðherra, hafði
forystu fyrir 5.000 manna borg-
arastyrjaldarliði í Osló og 3.000
manna liðsauka annars staðar í
landinu.
Skjal 121 fletti ofan af sam-
bandi Verkamannafiokksins og
Komintern: „Flokknum ber að
hlýða fyrirmælum frá Moskvu
varðandi norsk innan- og utan-
ríkismál... Ef bylting verður
gerð skal stofna Sovét-lýðveldi í
Norður-Noregi, óháð Norska rík-
inu ... Sovétríkin skuldbinda sig
til að styðja Norsku byltinguna
efnahagslega, stjórnmálalega og
hernaðarlega."
Aðeins 2 af 8 nefndarmönnum
féllust ekki á niðurstöðurnar. I
Stórþingingu voru þær staðfestar
með 108:42 atkvæðum.
Og að lokum úrvalsbrandari:
Hinn 4 f.m. spyr „Alþýðublaðið“ i
flennifyrirsögn forystugreinar:
„Eru jafnaðarmenn hlaupatíkur
Kremlverja?"