Morgunblaðið - 12.05.1984, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. MAÍ 1984
25
s Sólheima í Grímsnesi:
im þroskahefta,
' þroskaheftum
um að þreifa okkur áfram með leik-
inn, ræddum við mikið saman um öll
atriðin sem drepið er á og þau skilja
um hvað er verið að fjalla og leggja
sig því mjög fram við að gera það sem
best.“
„Þarna verður líka að koma fram
að þessi sýning er ekki fyrir þroska-
hefta sem slfk og einungis þroska-
heftir sem ekki eru mjög illa á vegi
staddir skilja það sem verið er að
fara,“ bætti Halldór Kr. Júlíusson
við. „Hún er þannig frekar hugsuð
fyrir foreldra, vini og aðstandendur
og kannski ekki síst fyrir þá sem eng-
in kynni hafa af heimi þroskaheftra.
Þeir einstaklingar sem leika í sýning-
unni eru, ef orða má það svo, okkar
sterkasta fólk, enda töluvert álag
fyrir þau að leika, svo ég tali nú ekki
um þegar við förum af stað í ferðina.
Leiklistina notum við hér í Sól-
heimum á vissan hátt sem þroska-
tæki og útbúum aðrar sýningar, eins
og til dæmis jólasýninguna þannig að
allir ráði við að leika i henni. Sá mun-
ur er einnig á þessari sýningu og öðr-
um sem við höfum verið með, að þau
eru ein á sviðinu, í stað þess að hafa
starfsmenn og vistmenn þar saman.
Það er á sinn hátt töluverð ábyrgð
fyrir þau, sem þau standa fyllilega
undir og sýndu á sýningunni á Isa-
firði.
Þessi sýning er á vissan hátt fram-
hald af leiklistarhefð sem við byrjuð-
um með á síðasta ári með sýningu
sem hét „Hópurinn". Þar var ákveð-
inn söguþráður sem leikararnir
fylgdu, en máttu nota eigin orð til að
koma honum á framfæri í stað fyrir-
fram ákveðins texta. Það tókst mjög
vel og því reyndum við núna að æfa
upp látbragðssýningu, sem ég held að
standi fyllilega fyrir sínu.“
Leikarar í sýningunni eru 13 í 40
hlutverkum, þau Arni Alexanders-
son, Helga Alfreðsdóttir, Reynir
Ingvarsson, Kristjana Larsen, Rúnar
Magnússon, Kristján Már Ólafsson,
Gísli Halldórsson, Svandís Sigurð-
ardóttir, Hreiðar Gunnarsson, Aðal-
Æfingin undirbúin.
Ljósm. Mbl./ KÖE.
heiður Indriðadóttir, Sigurður Gísla-
son, Ólavía Hafliðadóttir og Jón
Líndal. Aðstoðarfólk við sýninguna
eru þau Hjördís Bergsdóttir, Ólína
Guðmundsdóttir, Ólafur Mogensen,
Ólavía Vilhjálmsdóttir, Anna Fríða
Bjarnadóttir, Gunnhildur Sigur-
jónsdóttir, Emil Þór Sigurlaugsson
og Halla Vilhjálmsdóttir.
Áður en hópurinn heldur upp í ferð
sína til Norðurlanda sýna þau leikrit-
ið á Akureyri, mánudaginn 28. maí og
síðar á Egilsstöðum.
- VE
Leíkfélag Sólheima í Grímsnesi, leikarar, höfundar og aðstoðarfólk. Höfundarnir sitja sitt hvoru megin við „lækninn", t.v.
Magnús J. Magnússon og t.h. Halldór Kr. Júlíusson.
Logi Guðbrandsson, framkvæmdastjóri Landakotsspftala, hakkar Unni Sch.
Thorsteinsson, formanni Kvennadeildarinnar, fyrir gjöfina. orP”>Wa9i4/KöE.
Hluti húsgagnanna, sem gefin voru spítalanum. MorgunblaSið/KÖE.
Kvennadeild Reykjavíkurdeildar
Rauða kross íslands:
Gefur Landakotsspítala
húsgögn fyrir 700.000 kr.
ÞANN 11. maí afiienti Kvennadeild
Reykjavikurdeildar Rauða kross ís-
lands Landakotsspítala að gjöf sjón-
varp, húsgögn og gluggatjöld í ganga
og setustofur á fimm hæðir sjúkra-
hússins.
Verðmæti þessarar gjafar er 703
þús. kr. og er þetta ein sú stærsta
gjöf sem Kvennadeildin hefur gefið
til þessa. Húsgögnin eru flest öll
íslensk framleiðsla og sömuleiðis
áklæði og gluggatjöld.
Kvennadeildin var stofnuð 12.
des. 1966, og hefur á undanförnum
árum gefið stórgjafir til lækninga
og vísindarannsókna og lækninga-
tæki á öll sjúkrahús Reykjavíkur-
borgar. Ennfremur hefur deildin
styrkt Krabbameinsfélag íslands,
Gigtarfélag íslands, Þjémustu-
miðstöð aldraðra og öryrkja í Ár-
múla 34, Hjálpartækjabankann
ásamt fjölda annarra félaga og
stofnana.
Einnig hefur Kvennadeildin lagt
fram sinn skerf til hjálpar í nátt-
úruhamförum, bæði á veraldlegum
og félagslegum grundvelli.
Kvennadeildin hefur með hönd-
um rekstur sjúkrabókasafna á öll-
um sjúkrahúsum borgarinnar og
rekur þau á eigin kostnað.
Deildin rekur 4 sölubúðir í
sjúkrahúsum borgarinnar.
Heimsóknarþjónusta til aldraðra
og einmana fólks er einnig á vegum
deildarinnar, ásamt útkeyrslu á
mat til aldraðra.
Föndurstarf er einnig mikið inn-
an deildarinnar og er föndur og
kökubasar ásamt jólakortasölu ár-
legur viðburður.
Um 350 konur vinna sjálfboða-
störf fyrir deildina.
Stjórn Kvennadeildarinnar
skipa: Formaður Unnur Sch.
Thorsteinsson, varaform. Karitas
Bjargmundsdóttir, ritari Þórunn
Guðnadóttir, gjaldkeri Erla Sch.
Thorsteinsson, meðstj. Guðrún
Tómasdóttir, Anna Lúðvíksdóttir
og Ingunn Egilsdóttir.
Varastjórn skipa: Helga Einars-
dóttir, Jóna Hansen og Þóra Gisla-
dóttir.
(KrétUtilkynning.)
i eins
ii
tveimur árum seinna. Mér finnst nú,
að hún sé betur unnin og ég hafi þá
verið búinn að ná fastari tökum á
þessu formi sem ég hafði valið mér og
því efni, sem á hugann leitaði.
— Síðan kemur engin bók í sextán
ár. Hvers vegna svona langt hlé?
— Ja, stríðið hefur án efa átt sinn
þátt í því. Ég fékkst þá nokkuð við
blaðamennsku, skrifaði smágreinar
um allt milli himins og jarðar í ýms
landsbyggðablöð. Að stríðinu loknu,
komu öll frelsishetjuskáldin, allt
snerist upp og niður og ég fann mig
ekki knúinn til að skrifa í þessum tón.
Ég beið átekta unz ég fann að ég var
tilbúinn og allt var orðið sæmilega
eðlilegt aftur. Ég er að ýmsu leyti
ánægður með þessa þriðju bók,
„Fjerntog". Þar voru nokkur rímuð
ljóð. En ég veik ekki langt frá því sem
hefur alla tíð staðið huga mínum
næst — vélvæðingin versus hið mann-
eskjulega. Ég endurtek, að ég hef
aldrei látizt hafa neinar lausnir á
takteinum — enda eru nógu margir
um það. En ég hef haldið áfram að
spyrja. Kannski hef ég stundum spurt
óþægilegra spurninga. En það er svo
ótal margt sem okkur sést yfir í erli
og hraða nútímans og er ekki vanþörf
á að vekja athygli á. Ég hef litið á það
sem mitt hlutverk og er ánægður með
það. Ég heid, að ég hafi kannski í
ýmsu haft áhrif á yngri skáld. Komið
þeim til að hugsa um þessa litlu at-
burði og þessa litlu hluti. Stundum
finnst mér ég þekkja myndirnar min-
ar í ljóðum þeirra. Ég hyggg, að í
öllum bókum mínum hafi ég lagt upp
frá sama púnkti — vélin og náttúran.
Það sem mér finnst ógna er hinn
tæknilegi virkileiki. Vélin er að taka
völdin. Við verðum að reyna að halda
í það, sem er manneskjulegt og mann-
legt og hlú að því. I sæluvímu okkar
yfir öllum tækniframförunum megum
við ekki gleyma, að án hins mannlega
þáttar er. lífið lítils virði. Meðan
hungur og náttúrueyðing vofir yfir
heimsbyggðinni er verið að þrátta og
þrasa. Mér þykir það sorglegt. En ég
er ekki svartsýnismaður. Eg er að
vaxa úr grasi í fyrri heimsstyrjöld-
inni og lifi síðan aðra heimsstyrjöld.
Ég er af þeirri kynslóð sem hefur lifað
mestar breytingar frá upphafi vega.
En ég trúi ekki að það verði gereyð-
ingarstríð milli austurs og vesturs.
Mér finnst önnur ógnun langtum
raunverulegri. Þar á ég við suður-
norður löndin. Hungrið sverfur að og
bilið breikkar milli rfkra og fátækra.
Þetta finnst mér voðalegasta ógnun
sem vofir yfir okkur. Og náttúrueyð-
ingin, þetta virðingarleysi sem hefur
það í för með sér að við erum að eyði-
leggja umhverfi okkar, gera jörðina
óbyggilega. Þessi ógnn er mér meira
áhyggjuefni en atómsprengjan ...
— I Noregi eru ljóðskáld að ganga í
gegnum umbreyringarskeið. Á sjö-
unda áratugnum — í kjölfar stúd-
entauppreisna á Vesturlöndum, ruddu
pólitisk ljóð sér mjög rúms í Noregi
eins og víðar ... allir voru annað-
hvort rauðir eða bláir. En margir
misstu fótanna í þeirri hugmynda-
fræði og mörg þau skáld sem voru j
mjög háð sinum pólitísku flokkum,
hafa losað um þau tengsl. Svo að það
eru miklar hræringar í norskri ljóða-
gerð nú um stundir. Ég vildi óska að
ég fái að lifa það að sjá, hvað kemur
út úr þessum umbrotum. En aukin
heldur erum við eins og flest önnur
svokölluð velferðarríki í kreppu ...
við höfum myndað með okkur þörf
fyrir að láta mata okkur á myndum,
sjónvarpsefni, það er freistandi að
kasta sér niður í stól þegar við kom-
um þreytt heim, og horfa á eitthvað
efni í sjónvarpinu eða á vídeóinu,
frekar en grípa bók i hönd. Þá þyrft-
um við að einbeita okkur — nota
hugsunina. Og það virðist vefjast
fyrir mörgum. Þess vegna er ég
áhyggjufullur út af framtíð orðsins.
Þessi myndheimur er freistandi í
stressuðu nútímaþjóðfélagi. Þar af
leiðir að imyndunaraflið fær ekki
nóga næringu, þroskast ekki á eðli-
legan hátt.
— Jú, jú, ég þekki nokkuð til ís-
lenzkra nútímabókmennta. ívar
Orgland og Knut Ödegaard og fleiri
hafa þýtt býsna mikið yfir á norsku.
Ég tel mig skynja ákveðinn samhljóm
milli norskrar og islenzkrar ljóða-
gerðar. Árum saman hef ég haft
áhuga á að koma hingað. Þótt ég hafi
víða ferðast hefur það ekki orðið fyrr,
en er mér mikil gleði.
— I öllum meginatriðum er ég
ánægður með ævistarf mitt, segir
hann aðspurður. — Ég vinn að nýrri
bók. Og mig langar til að yrkja ævi-
sögu mína. En ég vinn hægar núorðið
og ég veit heldur ekki hversu langur
tími mér er ætlaður. — Og hvaða aug-
um ég lít framtíðina. Eins og ég sagði,
hef ég verið svo lánsamur að fá að
vera uppi á dramatískasta skeiði i
sögu mannkyns. Tarjei Vesaas sagði
einhvers staðar að kötturinn væri tal-
inn hafa níu líf. En hann hygði, að
maðurinn hefði átján. Ég tek undir
það. Ég trúi ekki að við förumst vegna
kjarnorkusprengingar. En við verðum
að huga að bólstað okkar jörðinni. Við
verðum að rækta hana, ræktað okkur
og allt sem manneskjulegt er. Not-
færa okkur tæknina en láta hana ekki
taka af okkur ráðin. Ég veit að það
gerast hræðilegir atburðir allt í kring
um okkur. Og stundum er gott að
hugga sig við þau gömlu sannindi, að
það fer sjaldan svo að allt verði eins
gott og við viljum og vonum, en það
verður aldrei jafn slæmt og erfitt og
við kvíðum.
Texti: Jóhanna Kristjónsdóttir