Morgunblaðið - 23.06.1984, Side 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. JÚNÍ 1984
Hversvegna foröast
prestar að tala um líf-
ið eftir þetta iarðlíf?
— eftir Dagrúnu
Kristjánsdóttur
Flestir prestar forðast það eins
og heitan eldinn að minnast á
framhald lífsins, eftir að þessari
jarðvist er lokið. Hver er orsökin?
Trúa þeir ekki á neitt líf eftir
dauðann eða er það yfirleitt trú
prestanna að þeir sem deyja — og
það eitt er víst að við gerum öll
einhverntíma — hafi ekkert með
það gera að vita hvað tekur við —
hvað um þá verður? En er það
ekki einmitt þetta sem flestir
hugsa mest um, þó að færra sé um
það talað? Eða getur nokkrum
verið sama um það hvað við tekur
eða hvað um hann verður þegar
þar að kemur. Mér þykir það ólík-
legt ef marka má mannlegt líf hér
á jörðu, þá virðist engum vera
sama hvernig honum farnast og
allir reyna að koma ár sinni sem
bezt fyrir borð. Skýtur þá ekki
skökku við ef kæruleysið er svo
mikið um framhald lífsins að eng-
inn vilji neitt um það hugsa eða
vita? Væri það ekki ólíkt nota-
legra að vita hvað við tekur og um
leið fá að vita hvernig haga beri
lífi sínu svo að áframhaldandi líf
verði sem notalegast og „þægi-
legast". Eða er það ekki það sem
allir óska eftir að líf þeirra sé sem
notalegast og bezt? Skiptir það
nokkru máli hvort heldur er hér á
jörðinni eða annars staðar, óskum
við ekki öll eftir góðu og ánægju-
legu lífi alltaf?
Hver er svo hugaður að hann
leggi upp í ferðalag sem hann veit
ekki hvar endar? Hvert ferðinni er
heitið, hvernig aðbúnaður er,
hvort hann lendir í ómældum erf-
iðleikum og lífsháska o.s.frv.? En
þetta er einmitt það sem flestir
gera og eru dauðhræddir við það
sem kallað er „dauði“, vegna þess
að þeir vita ekki neitt eða gera sér
enga grein fyrir því hvað þessi
umskipti þýða. Stafar það að
miklu leyti af því að flestir forðast
það að tala um dauðann og það
sem við tekur, má rekja það að
mestu leyti til þess að prestar
þessa lands predika annaðhvort
eilífan svefn, eða eilífa kvöl ann-
arsvegar, og eilífa sælu í faðmi
Guðs, hinsvegar. Varla trúir nokk-
ur maður því, að nokkur sé svo
alvondur að hann verðskuldi vít-
iskvalir til eilífðar, eða er það góð-
ur vitnisburður um algóðan og
kærleiksríkan Guð, að hann sé svo
grimmlyndur? Eða trúir einhver
því í alvöru að nokkur maður sé
svo góður og fullkominn að hann
svífi á englavængjum beint i faðm
Guðs, héðan af jörðunni, þegar
dauðann ber að? Þó ótrúlegt sé þá
munu það vera nokkrir prestar
sem trúa þessu í bláustu alvöru.
Ég las fyrir svo sem tveim, þrem
árum langa grein eftir þjónandi
prest við veglegustu kirkju lands-
ins, sem mun verða, fullbyggð. Það
var merkilegur lestur. Ég hef oft
spurt sjálfa mig að því, hvers-
vegna prestar biðja yfirleitt ekki
fyrir framliðnum. Ég tel að þess
sé ekki minni þörf en að biðja
fyrir lifandi fólki, en ég fékk svar
við þessu í þessari frægu grein.
Presturinn sagði að það væri
„þarflaust að biðja fyrir þeim sem
látnir eru vegna þess, að annað-
hvort væru þeir farnir beint í faðm
Guðs, og þá væri engin þörf á
fyrirbænum, þvíað þeim væri þar
vel borgið, (ekki efa ég það) —
EÐA að þeir væru komnir til Vítis
og þaðan væri ekki hægt að kalla
þá með bænum, þar yrðu þeir að
eilífu." Þokkaleg trú þetta og afar
kærleiksrík! Engin furða þó að
fólk skelfist dauðann, ef að það
trúir þessu með prestinum. Hve
margir eru svo sjálfumglaðir og
ánægðir með sig að þeir trúi því að
Guð taki þá umsvifalaust í faðm-
inn og láti þá njóta eilífrar sælu
uppfrá því, það þarf varla að saka
þá hina sömu um vanmáttar-
kennd. Og hvað um alla hina?
Samkvæmt þessu ætti meiri hlut-
inn, eða hartnær allt mannkyn að
lenda í verri staðnum, og mikil
þröng þar á þingi á móti því að
himnaríki hlýtur að vera hálf-
tómt, og er það illa farið með svo
gott húsnæði.
Nei, vitiborið fólk getur ekki
trúað þvílíku óréttlæti af hendi
Skaparans, hann hlýtur að gefa
öllum tækifæri til betrunar, jafnt
í næsta lífi og í þessu jarðlífi. Það
er aldrei of seint að iðrast, þeir
sem fara héðan fullir af hatri, öf-
und og ágirnd, þeir fá tækifæri til
að iðrast og bæta sig, á því er eng-
inn vafi.
Hitt er aftur annað mál að
betra er að vera laus við sem
flesta iesti áður en dauðann ber
að, þá verður áframhaldið léttara
og ánægjulegra, þessvegna er það
nauðsyn að prestar og annað
hugsandi fólk geri sér grein fyrir
því að það sem við tekur er aðeins
áframhald af jarðlífinu, en ekki
eitthvað gjörsamlega nýtt og ólíkt,
svo sem, eilífur svefn, eða til
DÓMSDAGS, eins og sumir boða
með tilheyrandi upprisu rotnaðra
líkama, sem löngu hafa breyzt í
önnur frumefni og samlagast jörð-
inni.
Getur verið að sumum finnist
það fýsileg framtíðarsýn að sofa í
gröf sinni um nokkrar milljónir
ára og vera svo vakinn upp með
brauki og bramli seint og síðar
meir. Ég gæti trúað að sumir yrðu
lengi að núa stírurnar úr augun-
um eftir þvílíkan svefn og að þeim
fyndist þeim lítill greiði gerður
með því að vekja þá af svo værum
svefni og verða og enn á ný að
reyna að rétta úr bognu baki með
tilheyrandi gigtarverkjum, því
varla hefur milljóna ára hvíld
liðkað liðamótin!
En holdið virðist hafa sterk ítök
í sálum prestanna og ekkert annað
komst að en kjöt og bein. Ég hef
alltaf haldið að prédikanir prest-
anna væru ætlaðar til að auðga
andann. Hvort heldur hann býr í
jarðneskum líkama eða ekki, en
væru ekki eingöngu miðaðar við
holdið, hér og í næsta lífi. Mér
finnst ekki mikið til koma með
hugmyndaflugið á þessari tækni-
öld, þar sem ósýnileg orka er not-
uð til ljóss og hitunar, þar sem
hægt er að stýra geimferðum með
ósýnilegum bylgjum eða geislum,
og hægt er að eyða öllu lífi með
ósýnilegum geislum — ef prestun-
um getur ekki hugkvæmst að sálir
mannanna geti lifað áfram án
sýnilegs líkama, fyrir okkur jarð-
neska menn, sem reyndar er ekki
rétt, því að milljónir manna eru
sjáandi á það sem annars er ósýni-
legt venjulegu fólki. En blessaðir
prestarnir berja bara höfðinu við
steininn og boða áfram eilífan
svefn og upprisu holdsins, eða ei-
lífa kvöl fyrir suma og eilífa sælu
fyrir aðra. Og þetta heitir, að boða
Guðs orð hreint og ómengað. Hvílík
öfugmæli.
Aldrei hef ég skilið klausu sem
prestar nota gjarnan og er eitt-
hvað á þessa leið: ... Þeir hvíli í
friði sem sofnaðir eru og Drottinn
láti sitt eilífa ljós lýsa þeim ...
Ég átta mig ekki á því að þeir sem
sofa til eilífðar, hafi not af ljósi,
eða getur einhvern útskýrt þetta?
Mér virðist þetta vera mótsögn,
eins og svo margar aðrar í prédik-
unum margra presta. Ég vil þó
taka fram að nokkrir prestar eru
Of góð
Hljóm-
plotur
Finnbogi Marinósson
Cyndi Lauper
She’s so llnusual
Eitt af nýju nöfnunum í tón-
listarheiminum sem er orðið vel
þekkt er nafn söngkonunnar
Cyndi Lauper Stúlkan er amer-
ísk og sló í gegn i Bretlandi fyrir
nokkru með laginu „Girls Just
Dagrún Kristjánsdóttir
„Ég er viss um að Biblí-
an er ekki „hreint og
ómengað Guðs orð“
þegar fjöldi manns er
búinn að þýða hana upp
úr öðrum þýðingum,
enda gengi það krafta-
verki næst ef svo væri.“
undanþegnir þessari gagnrýni og
hafa óhræddir boðað framhald lif-
andi lífs, í stað þeirrar hrollvekju
sem áður er lýst og er óhætt að
segja að ekki eru kirkjur ver sótt-
ar hjá þeim en hinum. Og hver
veit ekki, sem vill vita að aldrei á
íslandi hefur verið jafnmikil
kirkjusókn og á árum sr. Haraldar
Níelssonar prófessors og þá fyrst
og fremst hjá honum sjálfum, þar
sem kirkjan rúmaði ekki einu
sinni alla þá er heyra vildu hinar
afburða ræður hans, sem voru um
líf og áframhaldandi líf, eftir jarð-
lífið, en ekki eins og nú er, ef á
annað borð er minnst á framhald-
ið eftir dauðann — þá sé aðeins
talað um svefn, eða eilífa fordæm-
ingu, nema fyrir dýrlinga, sem fá-
ir munu slíta skónum á jörðinni
um þessar mundir.
En eru orð Bibiíunnar „hrein og
ómenguð" eftir að hafa farið í
gegnum hendur svo margra þýð-
enda, sem efalaust hafa „lagfært"
hana eftir sínum skoðunum? Eða
getur það ekki skeð að þeir sem
aðhyllast eilífa útskúfun fyrir all-
flesta eða „svefninn langa" að þeir
hafi í ógáti sleppt úr þýðingum
sínum megninu af sönnunum fyrir
áframhaldandi lífi, eðlilegu og
sjálfsögðu. Getur ekki líka skeð að
þeir hafi hnikað til orðum svo að
meiningin félli að þeirra skoðun-
um? Ég er viss um að Biblían er
ekki „hreint og ómengað guðs orð“
þegar fjöldi manns er búinn að
þýða hana upp úr öðrum þýðing-
um, enda gengi það kraftaverki
næst ef svo væri. Ég hygg að inni-
hald hennar yrði stórum skiljan-
legra og skýrara hvað varðar
framhald lífs eftir dauðann, ef að
Drottinn hefði sjálfur skrifað
hana og hún látin óbreytt. Drott-
inn er miskunnsamari og kær-
leiksríkari en svo að hann sé að
hræða líftóruna úr fólki með hót-
unum um eilífa útskúfun, hvað lít-
ið sem út af ber, eins og margur
presturinn gerir með því að
prédika jafnvel það að ósklrð börn
hljóti ekki himnavist, og ég tala
nú ekki um þá sem eitthvað brjóta
af sér.
Það er kvartað um litla kirkju-
sókn, er það furða þegar sumir
prestar bjóða kirkjugestum upp á
steina í staðinn fyrir brauð.
Kirkjusókn vex ekki með breyttu
messuformi og allskonar hjákát-
leika, heldur með breyttum og
betri ræðum, þær eiga að víkka
sjóndeildarhringinn, en ekki
þrengja, þær eiga að gefa mönn-
unum von og vissu, en ekki vax-
andi ótta við dauðann, þær eiga að
boða að líf í kærleika, boðar betra
líf að þessu loknu. Það er lítil
huggun fyrir þá sem syrgja, ef
boðaður er svefn til dómsdags og
enn minni huggun er það, ef vafi
getur leikið á um fullkomleik þess
sem farinn er og þar með getur
vaknað hræðsla um afdrif hans, ef
trúað er á annaðhvort alsælu eða
Vítiskvalir. Aftur á móti er það
flestum mikil huggun og oft næg
huggun, að vita að dauðinn hefur
aðeins stundar aðskilnað í för með
sér og að vissa sé fyrir um endur-
fundi innan skamms. Ékki neita
ég því að fróðlegt væri að vera
viðstaddur þegar þessir virðulegu
prestar flytja búferlum yfir á ann-
að tilverusvið og sjá upplit þeirra
og líklega vonbrigði þegar þeir sjá
að þeir hvorki sofa eða hafa lent í
örmum Guðs, og ekki einu sinni
hafnað á verri staðnum heldur.
Það hljóta að verða meiri von-
brigðin að verða að viðurkenna að
þeir hafi boðað villutrú allt sitt líf
og innrætt fólki ástæðulausan
ótta við dauð-
ann. Já, það er hræðileg uppgötv-
un, því að hvað er verra en það að
hafa skelft sóknarbörn sín, í stað
þess að gefa þeim trú, vissu og
frið. En: Eins og þér sáið, svo
munuð þér og uppskera.
til að gleymast
Want to Have Fun“.
Stóra platan sem fylgdi í kjöl-
farið heitir „She’s so Unusual"
og á henni eru tíu lög. Fyrir
mína parta gerði ég ráð fyrir að
Cyndi Lauper væri ein af þessum
bólum sem rjúka upp vinsælda-
listann, stoppa þar mislengi,
fara hratt niður og gleymast. En
eftir að hafa hlustað á breiðskífu
stúlkunnar er ég viss um að
Cyndi fer ekki þann veg. Tónlist-
in er kraftmikil og Cyndi þræl-
góð söngkona. Ekki spillir fyrir
að útsetningarnar eru góðar og
hugmyndaríkar. „Girls Just
Want to Have Fun" er gott lag
en „Money Changes Everyth-
ing“. „Time After Time“. „She
Bob“ og fleiri lög gefa því ekkert
eftir. Annars minnir Cyndi
Lauper mig nokkuð á Pat Benat-
ar. Fyrsta plata Benatar og þessi
eiga margt sameiginlegt en við
skulum vona að ekki fari eins
fyrir Cyndi og Pat. Til þess er
Cyndi of góð og skemmtileg
söngkona.
Y firlýsing
frá Þorgeiri Þorgeirssyni
MÉK BERAST nú til eyrna þrálátar
og rangar sögusagnir um afskipti
Kannsóknarlögreglu ríkisins af
starfí mínu. Fullyrt er í þessum sög-
um að ég muni hafa sætt harðræði
við yfirheyrslur hjá RLR og krafist
sé margra ára fangelsisdóma yfir
mér vegna ritstarfa minna. Sumir
virðast jafnvel halda að ég sitji þeg-
ar bakvið lás og slá.
Leitt er að vita til þessara misvís-
andi frásagna.
Mér bæði ljúft og skylt að votta
það hérmeð að strákarnir í Kópa-
voginum (RLR) sem yfirheyrðu
mig þann 18. júní frá klukkan
13.30 til 15.30 vegna ritstarfa
minna komu í alla staði fram sem
hinir mestu heiðursmenn og
sýndu í hvívetna tillitssemi við
mig. Satt er það að vísu að ég var
þarna kvaddur sem sakborningur
að kröfu frú Thorlasíus sem virð-
ist hafa beðið um það að mér yrði
lúskrað í samræmi við 108. grein
hegningarlaga sem vissulega leyf-
ir refsingu uppá 3ja ára fangavist.
Frú Thorlasíus mun vera forn í
lund þó hún sé borin og barnfædd
á vorum dögum og skildist mér á
strákunum að þessi krafa mundi
jafnvel þykja öfgasinnuð. Enda
hefur RLR haldið þessu leyndu
þegar hringt er í blöðin til að veita
upplýsingar um fund okkar þarna
í Kópavoginum.
Ég vil ítreka það að strákarnir
komu í alla staði mjög vel fram,
lásu fyrir mig alveg hreint bráð-
skondin skrif frú Thorlasíusar til
Þórðar frænda míns Björnssonar
(við erum báðir komnir útaf Jóni
biskupi Arasyni sem varð á sínum
tíma höfðinu styttri uppi Skál-
holti fyrir að rífa kjaft við kóngs-
ins menn) sem nú er saksóknari
ríkisins eins og kunngt er. Þetta
var hin besta skemmtun og léttur
andi sveif yfir vötnunum. Síðan
spurðu strákarnir mig hvort
Mogginn segði ekki rétt frá þegar
nafnið mitt stæði undir greinum í
því blaði og kvað ég það beinlínis
óyggjandi. Þá spurðu þeir um
heilsufar mitt og spítalavist á
undanförnum árum. Því svaraði
ég skriflega daginn eftir, uppúr
dagbókum minum, því ég vildi
ekki skemma þessa góðu stemmn-
ingu með veikindatali.
Það kom líka skýrt fram að
Þórður frændi hefur enn ekki gert
neinar dómskröfur vegna starfa
minna.
Með þessum orðum vil ég fast-
lega mótmæla öllum sögusögnum
um það að ég hafi sætt hinu
minnsta harðræði af hendi RLR
né fangelsisvist enn sem komið er.
Hinu er ekki að leyna að fram
komu á þessum fundi eindregin
mótmæli mín við því að viðfangs-
efni höfundar (í þessu tilviki lög-
reglulið Reykjavíkur, Þórður
frændi og RLR) hefðu nokkurn
rétt til að setjast í dómarasætið
andspænis höfundi sínum. Það
væri beinlínis drottinssvik og brot
á mörg þúsund ára gamalli hefð
um undirgefni viðfangsefnisins
við höfund sinn.
Þessu tóku strákarnir af sömu
kurteisinni og öllu hinu.
Þá bar lögmaður minn einnig
fram athugasemdir við framgang
málsins allan. Þær athugasemdir
skildi ég minna, enda langt síðan
ég hætti allri leikhúsgagnrýni.
Svo Ijóst sem það má vera af
þessum línum að bæði RLR og
Þórður eru saklaus af nokkrum
ruddaskap við mig líkamlega séð
þá er hinu ekki að leyna að ég ber
nokkrar áhyggjur af þessu lög-
lausa frumhlaupi þeirra, ef þetta
yrði nú fordæmi gagnvart öðrum
höfundum sem tækju uppá því að
segja meiningu sína opinberlega.
Hitt verð ég líka að segja hér í
lokin að söguburður af því tagi
sem hér er nú verið að kveða niður
á sér nokkra afsökun í allri þeirri
leynd sem hvílir yfir svona bak-
tjaldaföndri með réttvísina. Það
er t.d. sannfæring mín að þessar
sögur hefðu aldrei hleypt heim-
draganum ef Þórir Oddsson hefði
sagt rétt frá öllu því sem fram fór
okkar á milli og ekkert dregið
undan þegar hann símaði í DV til
að greina frá tíðindum.
Þetta mættu strákarnir athuga
betur.
Þorgeir Þorgeirsson er rithöfundur.