Morgunblaðið - 12.08.1984, Side 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. ÁGÚST 1984
Sjötugur:
Gísli Halldórsson
heiðursforseti ÍSÍ
Það er sérstök ánægja að rita
þessa kveðju til Gísla Halldórs-
sonar, arkitekts, í Morgunblaðið á
sjötugsafmæli hans.
Gísli Halldórsson var kjörinn
forseti borgarstjórnar Reykjavík-
ur 1970. Áður hafði hann gegnt
ýmsum forystustörfum fyrir hönd
sjálfstæðismanna í borgarstjórn,
þannig að augljóst var hve mikil-
vægan skerf hann lagði af mörk-
um við stefnumótun og fram-
kvæmd hinna margvíslegu fram-
faramála Reykvíkinga. Hann var
kjörinn varaborgarfulltrúi 1954 og
borgarfulltrúi 1958. Hann átti
sæti í borgarráði og skipulags-
nefnd og var formaður íþróttaráðs
um árabil. Forseti borgarstjórnar
var hann 1970—’74, er hann lét af
störfum í borgarstjórn.
Á borgarstjórnarárum sinum
vann Gísli Halldórsson að ýmsum
stórframkvæmdum, sem eru tákn-
rænar fyrir framsýni hans og at-
orku. íþróttasvæðið í Laugardal,
mannvirkjagerð þar og i skíða-
löndum borgarbúa er glæsilegur
vitnisburður um heilladrjúgt starf
Gísla. Undirbúningur og fram-
kvæmd aðalskipulags Reykjavikur
1962—1983, þegar m.a. voru lögð
drög að Breiðholtsbyggð, var með-
al ábyrgðarstarfa sem honum
voru falin. Gerð tillagna að
stefnumótum borgarstjórnar i
húsnæðismálum, þar á meðal
bygging verkamannabústaða,
hvildi að miklu leyti á herðum
hans. Ekkert fer á milli mála um
það óskoraða traust sem Gísli hef-
ur jafnan notið meðal samstarfs-
manna til þessara verka sem ann-
arra.
Það var áhugavert að fylgjast
með Gísla Halldórssyni í hinu
virðulega embætti forseta borgar-
stjórnar Reykjavikur. Öll fram-
koma hans einkenndist af rögg-
semi, virðuleik og sérstakri snyrti-
mennsku, sem alls staðar skín af
verkum hans. Dreg ég ekki i efa að
aðrir, sem síðar áttu eftir að
stjórna fundum borgarstjórnar,
hafi eitthvað lært af því að fylgj-
ast með forsetastörfum hans,
jafnt á borgarstjórnarfundum
sem utan þeirra. Meðal sam-
starfsmanna og gesta borgarinn-
ar, innlendra og erlendra, voru
Gísli og frú Margrét hinir sönnu
gestgjafar, kát, skemmtileg og
einstaklega rausnarleg.
Samstarf okkar Gísla Halldórs-
sonar varð nánast í þjóðhá-
tíðarnefnd, sem undirbjó hátíða-
höld i höfuðborginni á 1100 ára
afmæli Islandsbyggðar árið 1974.
Það var i senn skemmtilegt og
lærdómsrikt að sjá hverjum tök-
um Gísli tók formannsstarfið í
nefndinni. Fjöldi hugmynda,
skipulagsgáfur og góð verkstjórn
af hálfu Gísla áttu drýgstan þátt i
að gera hátíðina hina glæsi-
legustu. Okkur, sem að þessum
málum unnum, líður aldrei úr
minni morgunstund í blíðviðri
austur á Ingólfshöfða, þegar þjóð-
hátíðareldur var tendraður og
íþróttafólk úr héruðum Suður-
lands hóf boðhlaup með logandi
kyndilinn til Reykjavíkur. For-
maðurinn vildi að aðdragandi
þjóðhátiðar Reykvíkinga yrði
tignarlegur.
Með réttu má segja að hann hafi
verið i sönnum Ólympíuanda, og
ekki að undra þegar höfð eru í
huga fjölmörg trúnaðarstörf og
virk þátttaka Gisla í íþróttahreyf-
ingunni frá unglingsárum og fram
á þennan dag, þegar hann er fyrir-
liði Islendinga á ólympíuleikum í
Los Angeles og formaður
Ólympíunefndar íslands.
Borgarstjórn Reykjavíkur met-
ur mikils störf Gisla Halldórsson-
ar i þágu Reykvíkinga fyrr og síð-
ar um leið og honum og frú Mar-
gréti eru fluttar innilegar afmæl-
iskveðjur og óskir um blessunar-
ríka framtíð.
Markús Örn Antonsson
forseti borgarstjórnar
Farsæll leiðtogi, Gísli Hall-
dórsson, heiðursforseti Iþrótta-
sambands íslands og formaður
Ólympíunefndar Islands, er 70 ára
í dag.
Það er af mörgu að taka, þegar
flytja skal mikilhæfum forustu-
manni afmæliskveðjur og þakkir
fyrir ómetanleg störf í þágu rík-
ara mannlifs á Islandi. Hæfileikar
Gísla og mannkostir njóta sin vel í
stefnumótandi og hvetjandi störf-
um hans í þágu íþróttahreyfingar-
innar i landinu.
Allt fram á þennan dag hefur
Gísli lagt stund á íþróttir. Tíu ára
gamall hóf hann að iðka knatt-
spyrnu, og lék með öllum flokkum
Knattspyrnufélags Reykjavikur.
Nítján ára að aldri lék hann með
meistaraflokki, var oft valinn i úr-
valslið Reykjavíkur og fór með því
til Þýskaíands árið 1935. Þegar
knattspyrnuferli hans lauk, stund-
aði hann sund, hestamennsku og
nú hin síðari ár golf. Hefur hann
verið keppnismaður meðal hinna
eldri og getið sér góðan orðstír.
Gísli Halldórsson hefur ávallt
haldið tryggð við sitt gamla góða
félag, verið einn mesti máttar-
stólpi Knattspyrnufélags Reykja-
víkur og setið um áraraðir í stjórn
félagsins. Enda hefur árangurinn
ekki látið standa á sér. Stórt
framfaraspor var stigið er KR
eignaðist „Báruna" við Vonar-
stræti, íþróttahús í hjarta bæjar-
ins, og var það sá besti grundvöll-
ur sem hægt var að byggja fram-
tiðarstarf félagsins á og bezta
tryggingin fyrir tilveru þess.
Eftir að KR-húsið við Tjörnina
var selt 1945, féll það í hlut Gísla
Halldórssonar að halda starfinu
áfram og hefja byggingu nýs húss.
Er hann lagði fram teikningar að
fyrsta áfanga byggingarsögu KR í
Kaplaskjóli, var blað brotið í sögu
íslenzkrar íþróttahreyfingar.
Það var á árunum 1947—1949 að
unnið var að byggingu íþróttavall-
ar og 15. apríl 1950 var skóflu-
stunga tekin að fyrsta áfanga
byggingar félagsins í Kaplaskjóli.
Ári síðar, eða 2. júní 1951, fór
fram vígsluhátíð.
Fyrsti grasvöllur félagsins var
tekinn í notkun 18. júní 1951, en
hann var jafnframt fyrsti gras-
völlur til opinberra kappleikja hér
á landi. Sama ár var einnig hafist
handa um uppbyggingu íþrótta-
húss í Kaplaskjóli, sem þá yrði
stærsta íþróttahús hér á landi
16x32 m, og 7. febrúar 1953 var
íþróttaskálinn tekinn í notkun.
Á íþróttasiðu Morgunblaðsins
21. febrúar 1953 ritaði Atli Stein-
arsson eftirfarandi:
„Einum merkasta áfanga i
íþróttamálum þjóðarinnar hefur
nú verið náð, með opnun hins nýja
og veglega æfingaskála á íþrótta-
svæði KR við Kaplaskjólsveg.
Þessi nýi og velbúni iþróttaskáli
gerir íþróttamönnum okkar kleift
að æfa íþrótt sína jafnt að vetri
sem sumri en fáir hafa gjört sér
fyllilega grein fyrir því hvað stirð
veðrátta hér á landi hefur komið í
veg fyrir afrek á íþróttasviðinu."
Á svipaðan hátt rituðu aðrir
blaðamenn og voru sammála um,
að með byggingu skálans hefði
verið stigið heillaríkt spor í þágu
íslenzkrar íþróttahreyfingar.
Frá árinu 1952, og á árunum þar
á eftir, var byggður malarvöllur,
annar grasvöllur, byggð voru við-
bótar búningsherbergi, geymslur
og böð og að þessum byggingum
var unnið látlaust þar til í ágúst
1967 að byrjað var á byggingu nýs
íþróttahúss, íþróttasalar sem er
22x44 metrar, ásamt 250 fm bygg-
ingu. Nýja íþróttahúsið, ásamt
búningsherbergjum og böðum, var
mjög ódýrt og var það ekki síst að
þakka hagræðingar og útsjónar-
semi Gísla Halldórssonar.
Áfram vann svo Gísli að
íþróttalegri uppbyggingu félags-
ins í Kaplaskjóli. Árið 1966 veitti
borgarráð KR verulega stækkun á
landi félagsins. Var því nauðsyn-
legt að hefjast handa um fram-
kvæmdir á því svæði, en það var
ætlað fyrir æfingavelli knatt-
spyrnumanna. Á næstu árum þar
á eftir var unnið að því að fylla
upp og hækka þetta land, svo það
yrði nothæft fyrir slíka starfsemi,
en uppgröftur vegna nýja íþrótta-
hússins var m.a. notaður í þessum
tilgangi. Ekki þótti þetta viðbót-
arsvæði nægilega stórt fyrir lög-
legan knattspyrnuvöll, svo enn var
þess farið á leit við borgarráð að
fá viðbótarsvæði. Þetta erindi fé-
lagsins tók langan tíma að af-
greiða og var það fyrst og fremst
vegna skipulags Eiðisgrandasvæð-
isins.
Að lokum afgreiddi borgarráð
erindi félagsins og á íþróttadegi
KR, 17. september 1974, voru lagð-
ar fram og sýndar teikningar af
íþróttasvæði KR, að viðbættu hinu
nýfengna viðbótarlandi.
Gísli Halldórsson hefur hannað
fullkomið félagsheimili, sem nú
eru hafnar framkvæmdir á, fé-
lagsheimili sem er upp á tvær
hæðir, þar sem deildir félagsins,
hússtjórn og aðalstjórn munu fá
bætta aðstöðu fyrir starfsemi
sína. Þetta er myndarleg bygging,
sem mun gefa félaginu aukið
svigrúm í félagsstarfinu.
Það var heillaspor, þegar sam-
þykkt var í borgarstjórn, að til-
lögu Gísla Halldórssonar, að auð-
velda íþróttafélögunum fram-
kvæmdir við vallargerð með því að
borgarsjóður greiddi sem svarar
þátttöku íþróttasjóðs ríkisins í
byggingarkostnaði, en fengi síðan
lánið endurgreitt, er framlög
kæmu frá ríkinu.
Þáttur Gísla Halldórssonar í
byggingasögu KR hefur verið
stórkostlegur. Það hefur enginn
einn maður lagt á sig eins mikið
starf í byggingamálum félagsins,
hvorki fyrr né síðar. Hann hefur
ekki einungis gefið allar teikn-
ingar að íþróttamannvirkjum fé-
lagsins og allt það starf sem þeim
fylgir, heldur hefur hann unnið
þrekvirki með því að gera þær að
veruleika.
Ekki hafa skíðamenn farið
varhluta af dugnaði Gísla. Hann
hannaði, og stjórnaði fram-
kvæmdum við skíðaskála KR, auk
þess sem hann hefur hannað
marga skála annarra skíðafélaga,
svo nokkuð sé nefnt.
En það voru fleiri en Knatt-
spyrnufélag Reykjavíkur, sem
fengu að njóta hæfileika Gísla
Halldórssonar. Ungur valdist
hann til forystu í heildarsamtök-
um iþróttamanna. Var hann kos-
inn í stjórn íþróttabandalags
Reykjavíkur við stofnun þess 1944
og varð síðan formaður 1949.
Gegndi hann því starfi til ársins
1962, en þá var hann kosinn for-
seti Iþróttasambands Islands.
Starfsemi Iþróttasambands Is-
lands jókst og dafnaði í forsetatíð
Gísla. I þau 18 ár sem hann gegndi
forsetastörfum voru þáttaskil í
íþróttum. Tekin var upp barátta
fyrir auknu íþróttastarfi meðal al-
mennings, hrundið var af stað
„íþróttum fyrir alla“, hinni svo-
kölluðu Trimm-herferð, þar sem
þúsundir manna tóku þátt í íþrótt-
um, bæði sem félagsbundnir innan
íþróttahreyfingarinnar og sem
einstaklingar. Þátttaka í íþróttum
jókst um tugir þúsunda, nýjar
íþróttagreinar voru iðkaðar og ný
héraðssambönd voru stofnuð.
Efnt var til tveggja íþróttahá-
tíða 1970 og 1980, þar sem tugþús-
undir manna tóku virkan þátt í
íþróttastarfinu.
Eitt fyrsta verkefni Gísla, sem
forseti ÍSÍ, var að vinna að upp-
byggingu og tryggja framtíðar-
húsnæði fyrir starfsemi íþrótta-
hreyfingarinnar með byggingu
skrifstofuhúsnæðis í Laugardal,
sem nú hefur orðið að veruleika.
I tilefni 50 ára afmælis Iþrótta-
sambands Islands árið 1962 var
kosin afmælisnefnd, sem Gísli
Halldórsson var formaður fyrir.
Þessi nefnd réðst í að afla fjár til
að unnt yrði að ráðast í fram-
kvæmdir við skrifstofuhúsnæði í
Laugardal í samvinnu við BR, en
Iþróttasambandinu var skorinn
þröngur stakkur hvað húsnæði
varðaði fyrir jafn stóra og þýð-
ingarmikla starfsemi sem íþrótta-
hreyfingin er. Hafði það aðeins
lítið húsnæði að Grundarstíg 2A.
Þegar lokið var fyrsta áfanga
skrifstofuhúsnæðis í Laugardal
árið 1964, var hafist handa við
áfanga að öðru húsnæði við hlið
þess fyrsta, og var það tekið í
notkun 10 árum síðar.
Enn jókst starfsemi íþrótta-
hreyfingarinnar og var þess því
farið á leit við Gísla Halldórsson,
að hann tæki að sér formennsku í
byggingarnefnd, sem hrinda
skyldi í framkvæmd III. áfanga að
íþróttamiðstöð ÍSÍ, sem yrði tvö-
falt stærri en þær byggingar, sem
þegar höfðu risið í Laugardal und-
ir starfsemi íþróttahreyfingarinn-
ar.
Þegar Gísli Halldórsson tekur
að sér að framkvæma verkefni, þá
er það framkvæmt, og svo var
einnig í þetta sinn. Fyrir tveim
árum var hafist handa við fram-
kvæmdir íþróttamiðstöðvar ÍSÍ í
Laugardal.
I hinu nýja húsnæði mun verða
gistiaðstaða fyrir iþróttaflokka,
sem lengra þurfa að sækja,
fræðslustarfsemi íþróttahreyf-
ingarinnar, og aukið og betur
skipulagt húsnæði, sem mun auð-
velda dugmiklum áhugamönnum
störfin. Þessa íþróttamiðstöð ISÍ
er áætlað að taka i notkun í lok
næsta árs.
Það var stórt áhugamál Gísla,
að íþróttahreyfingin byggði
íþróttamiðstöðvar út um landið,
og árið 1966 var hafinn undirbún-
ingur að byggingu fþróttamið-
stöðvarinnar að Laugarvatni í
samvinnu við Iþróttakennaraskóla
íslands. Þarna njóta nú hundruð
æskumenni á öllum aldri aðstöðu f
góðu yfirlæti við íþróttastörf og
útilíf.
Gísli beitti sér fyrir stofnun
framkvæmda- og lánasjóðs fSl,
sem er undirstaða tilveru íþrótta-
miðstöðvanna, bæði hér í Reykja-
vík og á Laugarvatni, og sem einn-
ig hefur veitt aðstoð við byggingu
margra íþróttamannvirkja um
landsbyggðina.
Þau eru ófá íþróttamannvirkin,
sem Gísli hefur hannað og eru
íþróttamannvirkin í Laugardal
talandi tákn um glæsibrag og
hæfileika hans. I samvinnu við
Skarphéðinn Jóhannsson hannaði
hann Laugardalshöllina, sem í dag
er eitt stærsta mannvirki lands-
ins, og notuð jafnt til íþrótta, sýn-
inga og lista.
Með framlagi sfnu hefur Gísli
mótað þá stefnu, sem höfð hefur
verið að leiðarljósi við uppbygg-
ingu iþróttamannvirkja landsins
síðustu áratugi. Hann var formað-
ur stjórnar íþróttavallanna í
Reykjavík árið 1958 og með stofn-
un fþróttaráðs Reykjavíkur 1962
tók hann við formennsku þar og
gegndi henni f tólf ár. Fáir menn
hafa því lagt meira af mörkum við
skipulag íþróttamála í höfuðborg
landsins en Gísli Halldórsson.
En störf hans innan íþrótta-
hreyfingarinnar leiddu til víðtæk-
ari starfa. Hann var kjörinn vara-
borgarfulltrúi árið 1954, og fjórum
árum siðar var hann kjörinn f
borgarstjórn. Árið 1962 var Gísli
kosinn í borgarráð, sat í áraraðir í
skipulags- og byggingarnefnd og
1970 til 1974 gegndi hann forseta-
störfum Borgarstjórnar Reykja-
vfkur.
Þegar Islendingar héldu upp á
1100 ára afmæli fslandsbyggðar,
var Gisli kosinn formaður Þjóð-
hátiðarnefndar Reykjavfkur.
Á fjórða áratug hefur Gísli setið
i Ólympíunefnd Islands og hefur
síðustu 12 árin gegnt formennsku
hennar. Þar eins og annars staðar
hefur hann unnið ómetanleg störf
og hefur verið sæmdur einu æðsta
heiðursmerki Alþjóða Ólympfu-
nefndarinnar fyrir störf sfn í þágu
ólympíuhugsjónarinnar.
Gfsli Halldórsson lét af störfum
sem forseti ISl 1980, eftir 18 ára
farsælt starf og þá einróma kjör-
inn heiðursforseti ÍSÍ.
Árið 1938 kvæntist Gísli í
Danmörku hinni ágætustu konu,
Margréti Halldórsson, sem staðið
hefur við hlið manns síns og búið
honum hið glæsilegasta heimili,
þar sem margir vinir og samherj-
ar hafa þáð veitingar og vinarhug
hennar á öllum tímum. Þar er að
finna hina glæsilegustu konu og
skilningsrika á hin erilsömu störf
manns hennar.
Störf Gísla hafa vakið verð-
skuldaða athygli enda með ólík-
indum, hversu atorkusamur mað-
urinn er. Hann hefur verið farsæll
í starfi, er gæddur sanngirni, sam-
viskusemi og atorku til forustu,
enda nýtur hann almennra vin-
sælda, bæði innanlands sem utan.
Fyrir störf sín að íþróttamálum
hefur hann verið sæmdur riddara-
krossi Hinnar íslenzku fálkaorðu,
heiðursmerkjum íþróttahreyfing-
arinnar og heiðursmerkjum er-
lendra íþróttasamtaka.
Iþróttahreyfingin þakkar Gfsla
áhugastörfin, sem hann hefur
unnið að af atorku og drengskap,
manni sem staðið hefur í fylk-
ingarbrjósti þeirra manna, er hafa
aukið hróður íþróttahreyfingar-
innar, manni sem hefur verið
óþreytandi í að skapa viðunandi
aðstæður til handa æskufólki
þessa lands, manni sem hefur
fengið að sjá marga drauma sina
rætast til uppbyggingar íþrótta-
legri aðstöðu landsmanna.
I dag dvelur Gfsli Halldórsson á
ólympfuleikunum i Los Angeles
og er það ágætur samnefnari fyrir
líf hans, að þar er hann í farar-
broddi vaskra íþróttamanna, sem
eru glæsilegir fulltrúar Islands á
stærstu æskulýðshátfð heims.
Ég vil þakka þér Gísli fyrir ára-
tuga langa vináttu og trygga sam-
vinnu, sem aldrei hefur skugga á
lagt, og við sem dveljum með þér
hér í Los Angeles á ólympíuleik-
unum færum þér og fjölskyldu
þinni alúðar hamingjuóskir, þakk-
ir og hlýhug fyrir mikið og óeig-
ingjarnt starf.
Iþróttahreyfingin hyllir í dag
stórbrotinn athafnamann og
væntir þess að eiga lengi eftir að
njóta starfskrafta hans.
Sveinn Björnsson,
forseti ÍSÍ.
I dag fyllir Gísli Halldórsson
hér í Reykjavík sjöunda tuginn, og
vil ég þá nota tækifærið til þess að
senda þessum trygga og trausta
vini mfnum alúðarkveðjur og
þakkir fyrir áratuga vináttu, sem
aldrei hefur borið skugga á.
Þótt Gísli hafi ekki fæðst í Vest-
urbænum — jafnvel ekki í Reykja-
vík, því að hann leit fyrst ljós
þessa heims á Jörfa á Kjalarnesi,
mun hann af flestum ef ekki öll-
um, sem til hans þekkja, vera tal-