Morgunblaðið - 12.08.1984, Síða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. ÁGÚST 1984
31
inn Vesturbæingur í húð og hár,
enda var æskuheimili hans þar og
fyrsta aðild að íþróttalífinu í þeim
hluta bæjarins, svo að það var
eðlilegt, að honum hlotnaðist
snemma þetta sæmdarheiti í huga
Reykvíkinga og annarra.
Foreldrar Gísla voru þau hjónin
Halldór Halldórsson, bóndi á
Jörfa, og Guðlaug Jónsdóttir kona
hans. Þau fluttust nokkru eftir
fæðingu Gísla til Reykjavíkur og
settust að í Vesturbænum, þar
sem Gísli ólst upp ásamt systkin-
um sínum. Flestir, sem þekkja
eitthvað til knattspyrnusögu
Reykjavíkur, vita að Knattspyrnu-
félag Reykjavíkur „átti“ Vestur-
bæinn eða æskufólk þess bæjar-
hluta á þeim tíma. Þangað sótti
KR mestan styrk sinn í upphafi,
þótt liðsmenn félagsins séu nú
dreifðari en þá.
En því nefni ég þetta atriði, að
innan vébanda KR kynntist Gísli
fyrst gildi íþrótta og æskulýðs-
starfs. Hann gekk í KR 1926, hóf
strax virka þátttöku í knattspyrnu
og varð innan tíðar einn vaskasti
maður, sem KR tefldi fram á
knattspyrnuvelli. En þótt Gfsli
væri fylginn sér og léti hvergi hlut
sinn, lék hann ætíð af drengskap,
enda er hann ríkur þáttur í eðli
hans.
Ég ætla mér ekki að rekja til
hlítar, hversu mikið Gísli hefur
lagt af mörkum til eflingar
íþróttalífs Reykvíkinga og þjóðar-
innar yfirleitt. Hann var ekki að-
eins einn fremsti knattspyrnu-
maður landsins um árabil, eins og
þegar er sagt, heldur varð
starfssvið hans á vettvangi íþrótt-
anna æ víðtækara eftir því sem
árin liðu. Þannig var hann kosinn
í stjórn íþróttabandalags Reykja-
víkur aðeins þrítugur, varð síðar
formaður þess um langt árabil,
svo og formaður íþróttaráðs
Reykjavíkur og loks forseti ÍSÍ ár-
ið 1962. Þvi virðingarstarfi gegndi
hann i hartnær tvo áratugi, uns
hann gaf ekki kost á sér lengur,
vildi vikja fyrir yngra manni. Þá
var hann og formaður ólympí-
unefndar íslands um langt árabil
og er enn, og þannig mætti lengi
telja störf hans i þágu íþrótta, i
þágu aukinnar hreysti og heil-
brigði þjóðarinnar.
Þegar Gísli hafði lokið barna-
skólanámi í erfiðu árferði, fóru í
hönd enn erfiðari tímar en verið
höfðu lengi. Það var ekki á allra
færi að leggja i nám, þótt ekki
teldist það langskólanám, og á
heimilum þar sem börnin voru
mörg, eins og titt var i þá daga,
urðu unglingar strax að taka til
hendinni og hjálpa við að sjá
heimilinum farborða, þegar þeir
stóðu út úr hnefa, ef svo má segja.
Gisli hóf þess vegna iðnaðarnám,
lauk Iðnskólanum árið 1933, að-
eins 19 ára, og tveim árum siðar
stóð hann með sveinsbréfið i
höndunum.
Hann lét þó ekki staðar numið
þótt svo væri komið, því að hann
ákvað að leita til Kaupmanna-
hafnar eftir meiri menntun. Þar
innritaðist hann í Det Tekniske
Selskabs Skole og lauk prófi i
byggingardeild hans árið 1938.
Þetta var mikill áfangi, en Gísli
hafði sett markið hærra, því að
sama ár fékk hann inngöngu i
arkitektadeild Det kongelige Aka-
demi for de skönne Kunster. Þar
lauk hann námi á tilskildum tima,
en er því marki var náð, var mikil
breyting á orðin i Danmörku.
Þjóðverjar höfðu hernumið landið
á einni nóttu vorið 1940, og öll
tengsl voru meðal annars rofin við
ísland.
En þótt leiðin yfir Atlantsála
hlyti að verða vandrötuð, hugðu
margir á að komast heim með ein-
hverju móti. Hundruð Islendinga
hugsuðu eins og Snorri forðum,
þegar hann sagði: „Út vil ek.“ Gisli
var i þeim hópi, og þegar Esja kom
til Reykjavikur í október 1940 með
nær 260 manns innanborðs, var
hann þar á meðal ásamt Margréti
konu sinni og einkasyninum Leifi
tveggja ára. Þau Margrét og Gísli
höfðu gift sig í Kaupmannahöfn
tveim árum áður.
Vegna styrjaldarinnar tók Gisli
ekki endanlegt próf frá Akademí-
unni fyrr en 1947, en um leið og
hann var kominn heim 1940,
opnaði hann arkitektastofu i
Reykjavik i félagi við Sigvalda
Thordarson. Það var ekki eftir
neinu að bíða með að hefja störfin
á þeim vettvangi, sem hann hafði
haslað sér með svo ærinni fyrir-
höfn og baráttu.
Hann starfaði siðan næstu átta
ár i félagi við Sigvalda, var þá
einn um niu ára skeið, en nú um
meira en aldarfjórðung hefur
hann aftur starfað i félagi við
aðra.
Hér verður engin tilraun gerð
til þess að rifja upp, þótt ekki væri
nema brot af öllum þeim bygging-
um og mannvirkjum, sem Gisli
hefur teiknað og hannað, en það
hefur verið honum sérstakt
áhugamál og ánægjuefni, að
íþróttamannvirki frá hans hendi
er að finna í öllum landshlutum.
Hann hefur því bæði i fagi sínu og
sem áhugamaður stuðlað að við-
gangi íþróttanna — þessum
heilsugjafa þúsundanna.
Kynni tókust fyrst með okkur
Gísla fyrir rúmum 40 árum. Þá
réð tilviljun þvi, að við bjuggum
báðir í nýju einbýlishúsahverfi,
sem var að risa norðan og austan
við Langholtsveg. Áttum við þá
báðir heima um tíma við Efsta-
sund.
Á þeim tíma þóttust menn ekki
síður hólpnir en nú, ef þeim hafði
tekist að koma þokkalegu þaki yfir
höfuðið á sér og sínum, og á þvi
stigi þjóðlífsins, í lok heimsstyrj-
aldarinnar, var það aðeins fjar-
lægur draumur ungra manna, að
þeir gætu einhvern tíma komist i
þær álnir, að þeim yrði kleift að
eignast einkabíl til viðbótar húsi,
sem gekk jafnan fyrir öllu. Og
meðan slikt var aðeins draumur,
notuðu menn „þarfasta þjóninn",
strætisvagnana, sem gengu þá
þegar víða um bæinn og stóðu vist
undir sér í þá daga.
Það var einmitt í þeim strætis-
vögnum, sem gengu inn á Lang-
holtið, sem kynni urðu fyrst með
okkur Gisla. Við urðum brátt
málkunnugir, þegar ekið var úr
vinnu eða í, enda á svipuðum aldri
og með áhugamál og lífsviðhorf,
sem voru á margan hátt svipuð.
Þessi kunningsskapur okkar efld-
ist smátt og smátt, er á leið, svo að
úr varð einlæg vinátta, sem ég get
aldrei þakkað sem vert væri, enda
hefur þar aldrei borið skugga á.
Síðan hafa ferðalög okkar sam-
an — innan lands sem utan — orð-
ið fleiri en ég fæ tölu á komið i
fljótu bragði, og öll hafa þau orðið
mér og minum til óblandinnar
ánægju og uppörvunar.
I öllum kynnum okkar hefur
Gisli verið sami drengurinn og ég
kynntist forðum daga, heilbrigður
í hugsun, góðviljaður samferðar-
fólkinu og áhugasamur um allt,
sem til heilla horfir á vettvangi
daglegs lífs. Það hefur einnig átt
mestan þátt í því, að hann hefur
víða valist til forustu i þeim sam-
tökum, sem hann hefur kjörið að
starfa í.
Þá var hann borgarfulltrúi i
nær tvo áratugi og átti meðal ann-
ars sæti í borgarráði. Fjögur síð-
ustu árin, sem hann var í borgar-
stjórn, var hann forseti borgar-
stjórnar, auk þess sem hann átti
sæti í fjölda nefnda á vegum borg-
arinnar. Um tíma var hann einnig
formaður Arkitektafélagsins.
Fleira mætti nefna, en hér verður
látið staðar numið, enda þykist ég
vita, að aðrir munu færari þar um
að fjalla en ég.
En svo verður ekki minnst á
Gísla og vináttu hans, að ekki
verði getið þáttar konu hans,
Margrétar, sem hann gekk að eiga
I borginni við Sundið árið 1938,
eins og ég nefndi hér að framan.
Hún hefur búið honum forkunnar
fagurt og hlýlegt heimili, þar sem
vinum er jafnan tekið af inniléik,
enda hjartalag þeirra beggja slíkt,
að fáir eru betri heim að sækja.
Við hjónin teljum það mikið lán,
að við fengum að kynnast þeim
fyrir rúmum fjórum áratugum, og
við þökkum þeim tryggð og alúð f
okkar garð í gegnum árin. Mar-
grét og Gísli eiga það sameiginlegt
— auk margs annars — að þau eru
sannir vínir vina sinna, og því
sendum við þeim hugheilar árnað-
aróskir á þessum tímamótum og
vonumst til að mega njóta sam-
vista við þau og vináttu þeirra
sem allra lengst.
llnnur og Gunnar Friðriksson.
Gísli Halldórsson, heiðursfor-
seti ÍSÍ og formaður Ólympíu-
nefndar íslands, er sjötugur f dag.
Afmælisbarnið er nú statt vestur í
Los Angeles f embættiserindum á r
vegum ólympíunefndar Islands,
þar sem nú er að ljúka 23.
Ólympíuleikum vorra tíma.
Kynni mín af Gfsla hafa ein-
göngu tengst samvinnu og sam-
starfi í félagsmálastarfi fþrótta-
hreyfingarinnar. Þessi samskipti
eru nú orðin býsna löng, en
ánægjulegt er að geta sagt það á
þessum merku tímamótum að öll
hafa þau einkennst af ljúf-
mennsku og jákvæðu hugarfari af-
mælisbarnsins. Gfsli er þannig
gerður að sé gengið á hans fund
með vandamál og áhyggjur þá
virðist það allt auðleyst og einfalt
að fundi loknum. Þannig er þessi
sjötugi unglingur, ljúfur og já-__
kvæður og reynir ávallt að finna
þá lausn, sem allir geta sætt sig
við.
Störf Gísla Halldórssonar fyrir
fslenska íþróttahreyfingu eru
stórkostleg og trúlega eru allir
sammála um það, að enginn núlif-
andi Islendingur á þar stærri hlut.
Þau verða ekki rakin hér, enda
flestum kunn. Auk þeirra miklu
sjálfboðastarfa hefur Gfsli rekið
stórt fyrirtæki með glæsibrag og
er raunar furðulegt hve miklu.
hann hefur afkastað á lífsleiðinni.
Bestu hamingjuóskir í tilefni
dagsins Gísli, og lifðu heill!
Öm Eiðsson
r~-------------------->
90-70%
aMáttw