Morgunblaðið - 07.12.1984, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLADIÐ, FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER 1984
Kaupmannahöfn:
14 íslensk málverk á
uppboði í næstu viku
Innanlandsflug Flugleiða:
Nýtt afsláttartilboð
er í undirbúningi
Farþegar aldrei verið fleiri í nóvember
FARUEGAK Flugleióa innanlands í
nóvembermánuði sl. voru 15.835 og
hafa aldrei verið jafnmargir í þeim
mánuði. I>eir hafa aðeins tvívegis
náð tölunni 15 þús. áður, þ.e. árin
1977 og 1978. Forráðamenn Flug-
leiða eru með í vinnslu tillögur um
Menntamála-
ráðherrar
Norðurlanda
ræða mál-
efni UNESCO
að veita 40% afslátt þeim farþegum
á innanlandsleiðum, sem kaupa far-
miða með sjö daga fyrirvara og yrði
þá ákveðinn sætafjölda tiltekna
vikudaga tekinn frá til þessa.
Að sögn Einars Helgasonar for-
stöðumanns flutningadeildar
Flugleiða hefur tillaga þessi ekki
hlotið afgreiðslu, en ef hún kemst
til framkvæmda, verða tekin frá
viss sæti ákveðna daga og á til-
greindum leiðum. Hann sagði að
þetta kæmi þá til með að gilda á
öllum leiðum, nema til Akureyrar,
en þar gilda nú þegar svokölluð
„hoppfargjöld" svipuð eðlis.
Dagana 11. til 14. desember verður
haldið málverkauppboð hjá Arne
Bruun Rasmussen í Kaupmannahöfn.
Á uppboðinu verður fjöldi mynda eftir
þekkta málara þessarar aldar eins og
Asgeir Jorn, Edvard Munch og grafík-
myndir eftir Pablo Picasso og Henri
Matisse. þá verða boðnar upp 14
myndir eftir eftir 6 íslenska myndlist-
armenn; Jóhannes Kjarval, Jón Stef-
ánsson, Ásgrím Jónsson, Júlíönu
Sveinsdóttur, Gunnlaug Blöndal og
Erró.
Eftir Jóhannes Kjarval verða
boðnar upp fimm myndir og þar af
eru þrjú olíumálverk af íslensku
landsiagi. Ein er dæmigerð fyrir
hraunmyndir hans, máluð í Svína-
hrauni og er af stærðinni 114x140 .
Önnur mynd er af islensku fjalla-
landslagi og var hún gefin Sveini
Björnssyni, forseta, á sextugsaf-
mæli hans árið 1941 og mun hún
hafa verið á Bessastöðum um skeið,
þriðja myndin er einnig af íslensku
fjallalandslagi, 106x170 að stærð,
hún er máluð 1946. Áætlað verð á
þessum myndum er frá 60—100
þúsundum danskra króna sem er
um 216—360 þúsund íslenskar
Málvöndunarnefnd menntamálaráðherra:
Mynd eftir Erró frá árinu 1978, stærð 90x100.
Nefndarmenn á móti sam-
ræmdum ríkisíramburði
MÁLVÖNDUNARNEFND menntamálaráðherra hefur skilað tillögum sínum
um málvöndun og kennslu í framburði íslenskrar tungu í ríkisfjölmiðlum.
Nefndarmenn leggjast m.a. gegn því að stefnt verði að einhvers konar
samræmdum ríkisframburði, en telja að stuðla beri að varðveislu ýmissa
sérkenna málsins og hlynna að fjölbreytni þess eftir landshlutum.
„AÐALÁHERSLA íslenskra stjórn-
valda í málum UNESCO hefur verið
að fækka verkefnum stofnunarinnar
og draga úr kostnaði í yfirbygging-
unni. Islendingar hafa haft samflot
með öðnim Norðurlandaþjóðum í
því efni og áhersla okkar er því ekki
á að Bandaríkin fresti úrsögn sinni,“
sagði Ragnhildur Helgadó'tir,
menntamálaráðherra. þegar hún var
innt eftir því hvort lsland væri eitt
þeirra 10 Vestur-Evrópuríkja, sem
hafa farið þess á leit við Bandaríkin,
að þau fresti úrsögn sinni úr
UNESCO
Ragnhildur sagði, að á fundi
menntamálaráðherra Norðurland-
anna, sem hefst á mánudag, verði
tekin afstaða til mála UNESCO.
„Eftir þann fund hef ég e.t.v. nán-
ari fréttir, en sem stendur hef ég
ekki nánari vitneskju um þessa
beiðni Vestur-Evrópulanda en
það, sem stendur í þessari frétt
Norðurlanda. Hvað varðar afstöðu
íslendinga til þessarar beiðni ríkj-
anna hef ég ekkert að segja í bili,“
sagði Ragnhildur Helgadóttir að
lokum.
Hér fer á eftir fréttatilkynning
menntamálaráðuneytisins;
„Síðastliðið sumar skipaði
menntamálaráðherra nefnd til að
gera tillögur um málvöndun og
kennslu í framburði íslenskrar
tungu í ríkisfjölmiðlum í samræmi
við ályktun Alþingis 22. maí sl. I
nefndinni sátu Arni Böðvarsson
málfarsráðunautur Ríkisútvarpsins,
Guðmundur Ingi Kristjánsson
dagskrárfulltrúi og Guðmundur B.
Kristmundsson námstjóri í ís-
lensku.
Nefndin hefur nú skilað tillögum
til ráðuneytisins og stefna þær að
því;
1. að efla þau viðhorf almennings að
telja vandað íslenskt mál óhjá-
kvæmilegan þátt í kurteislegri
umgengni og sjálfsagðan hluta
umhverfisins,
2. að beita í ríkisfjölmiðlum aukinni
og markvissri fræðslu til mál-
ræktar,
3. að allt sem frá ríkisfjölmiðlum
kemur skuli vera til fyrirmyndar
um viðeigandi málfar.
Nefndin telur að þetta verði enn
brýnna eftir að upp rísa útvarps-
stöðvar á vegum fleiri aðila en
Ríkisútvarpsins. Með þetta í huga
leggur hún meðal annars til að tekin
verði upp skipulag málfarsfræðsla
fyrir starfsmenn, tvö námskeið ár-
lega auk einstaklingsfræðslu, þar
sem fjallað sé um framburð, orða-
far, orðskipan og annað sem að
gagni geti komið. Einnig leggur
nefndin til að sérfróður maður um
málfar sé fréttamönnum til halds og
trausts á fréttastofum Ríkisút-
varpsins að minnsta kosti klukku-
stund fyrir útsendingu aðalfrétta.
Þá eru tillögur um margvíslegt
efni til fræðslu um íslenskt mál í
hljóðvarpi og sjónvarpi. Má þar
meðal annars nefna þætti um hljóð-
mótun, framburð samfellds máls,
framsögn, orðaval, máltöku og mál-
uppeldi, sögu íslenskrar tungu og
fleira.
Það er álit nefndarinnar að af
sjálfu leiði að mjög mikil samræm-
ing málfars hljóti að koma i kjölfar
svo öflugra fjölmiðla sem útvarps og
sjónvarps. Nefndin telur að það
skipti verulegu máli hvernig sú
samræming verði og að unnt sé að
hafa nokkra stjórn á henni með því
að beita þessum fjölmiðlum í því
skyni,
Nefndarmenn leggjast gegn því að
stefnt verði að einhvers konar sam-
ræmdum ríkisframburði en telja að
stuðla beri að varðveislu ýmissa
sérkenna málsins og hlynna að fjöl-
breytni þess eftir landshlutum.
Fjölbreytni vandaðs máls eigi að fá
að njóta sín.
í ályktun Alþingis 22. maí sl. var
ennfremur gert ráð fyrir að ríkis-
stjórnin hlutaðist til um að f
grunnskólanámi yrði aukin rækt
lögð við málvöndun og kennslu í
framburði íslenskrar tungu. í
menntamálaráðuneytinu er nú unn-
ið að undirbúningi þessa máls.“
Ekki tímabært
að tjá sig um
afkomu BÚR
„ÞAÐ er ekki tímabært ad tjá sig um
afkomu BÚR. Það verður fyrst hægt
að loknu uppgjöri þessa árs. Þegar það
liggur fyrir, en ekki fyrr, er ég tilbúinn
til að tjá mig um þetta mál,“ sagði
Brynjólfur Bjarnason, framkvæmda-
stjóri BÚR, í samtali við Morgunblað-
ið.
Brynjólfur sagði ennfremur, að þó
nú lægju fyrir afkomutölur fyrir
fyrstu fjóra og átta mánuði ársins,
væri samanburður óraunhæfur því
sambærilegar tölur síðasta árs
lægju ekki fyrir. Hins vegar gæti
hann staðfest það, að afkomutölur
þær, sem Morgunblaðið hefði birt á
fimmtudag, væru réttar, þó þær
væru ekki frá BÚR komnar. Þess
bæri þó að geta, að þær tækju að-
eins yfir fyrstu átta mánuði ársins,
en þeir fjórir síðustu væru jafnan
erfiðastir í rekstri.
Verulegt misræmi kjara verð-
tryggðra og óverðtryggðra lána
Vextir af almennum sparisjóðsbókum orðnir verulega neikvæðir
Jóhannes Nordal seðlabankastjón:
„ÁSTÆÐAN fyrir þessu er fyrst og fremst sú, að almenna spariféð hefur
þegar dregist aftur úr í ávöxtun miðað við annað sparifé, sem bankarnir
hafa verulega hækkað vexti á að undanfdrnu. í öðru lagi hefur vaxandi
verðbólga síðasta mánuðinn gert það að verkum, að vextir af almennum
sparisjóðsbókum eru orðnir verulega neikvsðir, en verðbólgan er áreið-
anlega komin vel yfir 30%,“ sagði Jóhannes Nordal, seðlabankastjóri, er
hann var spurður um helstu röksemdir Seðlabankans fyrir því að hækka
vexti.
Jóhannes sagði ennfremur:
„Afurðalánavextir voru ekki
hækkaðir í ágústmánuði síðast-
liðnum og hafa þar af leiöandi
dregist mjög aftur úr og eru núna
með allt öðrum vaxtakjörum en
önnur útlán. Það hefur lengi ver-
ið markmið bæði okkar og stjórn-
valda að koma í veg fyrir óeðli-
legan vaxtamismun, sem skapar
mismunun milli atvinnuvega. Við
lögðum því til að þessir vextir
yrðu hækkaðir um 7%.“
Þá sagði Seðlabankastjóri, að
auk þess að gera tillögur um
vaxtahækkanir gerði Seðlabank-
inn tillögur um lækkanir vaxta,
þ.e. vaxta á verðtryggðum lánum,
og næmi lækkunin allt frá 2% í
4% eftir lengd lánstíma. Hann
sagði síðan: „Þannig að þarna er
ekki eingöngu um að ræða hækk-
anir heldur líka lækkanir vaxta
til samræmingar á lánakjörum.
en mikið misræmi skapast milli
kjara á verðtryggðum og óverð-
tryggðum lánum, þegar verðbólg-
an vex eins mikið og nú er raunin
á.“
Seðlbankastjóri sagði ennfrem-
ur að Seðlabankinn teldi eðlilegt
að bíða með frekari ákvarðanir
þar til málin hefðu verið rædd á
ný við ríkisstjórnina, sem yrði
væntanlega eftir um vikutíma.
Hann tiltók, að vaxtabreytingar
væru venjulega miðaðar við
ákveðna daga af tæknilegum
ástæðum, þ.e. 1., 11. eða 21. dag
viðkomandi mánaðar.
Jóhannes var að lokum spurð-
ur, hvaða áhrif hann teldi vaxta-
breytingarnar geta haft á efna-
hagslífið. Hann svaraði: „Ég tel
mjög mikilvægt, að menn átti sig
á því að raunvextir fara nú mjög
lækkandi og jafnvel þessar leið-
réttingar sem við leggjum til,
nægja á engan hátt til að jafna
það á næstu þremur mánuðum."
Hann var þá spurður, hvort
vaxtahækkanirnar kæmu sér
ekki illa fyrir ungt fólk og hús-
byggjendur. Hann svaraði:
„Varðandi unga fólkið og hús-
byggjendur þá skiptir það ekki
minnstu máli, að mikill hluti af
lánum til húsbygginga er verð-
tryggður og við höfum lagt til
lækkun á vöxtum verðtryggðra
lána. Ég efa því að húsbyggjend-
ur ,verði fyrir skakkaföllum af
þessu.“