Morgunblaðið - 07.12.1984, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER 1984
m
á/mmiáYy
Stflhrein form
í þýsku gæðastáli
P.s. Veröiö á þessari vönduöu bók
er glæsilega lágt. Líttu inn
í næstu bókabúö og skelltu uppúr.
Af himnum ofan er safn
smásagna, ævintýri þar sem
hiö ómögulega getur gerst
— og gerist. Geimvera
nauölendir á gluggasyllu
ungrar konu í Breiöholtinu.
Upprennandi stjórnmála-
maöur leggur til atlögu viö
tvíhöföa, eldspúandi dreka.
Árrísull skokkari hleypur
fram á hafmey viö Ægissíö-
una. Laglaus maöur finnur
hinn eina sanna tón og legg-
ur heiminn aö fótum sér.
Verkamaöur í álveri upp-
götvar aö himinninn er blár.
Jaröbundinn efasemdamaö-
ur veröur ástfanginn af
huldukonu. Og fl. og fl.
Af himnum ofan er önnur
bók Guöbergs Aöalsteins-
sonar. Hann hefur áöur gefiö
út skáldsöguna Björt mey og
hrein sem út kom áriö 1981.
JUWEL 6000 Spegilslípaö meö silfurhúö eöa 23 karata gyllingu.
30 stk. í gjafakassa kr. 6.120.-
GLORIA 70
Spegilslípaö gæðastál.
30 stk. í gjafakassa
kr. 2.780,-
30 stvkki í
glæsilegum
gjafakassa
RAHMAGERÐIN
HAFNARSTRÆT119 símar 179104 12001
Sendum
í póstkröfu.
Minning:
Eggert B. Lárusson
skipasmíðameistari
Eggert B. Lárusson, skipa-
smíðameistari á ísafirði, andaðist
1. desember 1984.
Eggert var fæddur á Tindum í
Geiradal 16. ágúst 1902. Foreldrar
hans voru þau Lárus Jakobsson,
járnsmiður, og kona hans Anna
Bjarnadóttir. Veturinn 1911—1912
fluttu þau hjónin til Isafjarðar
ásamt tveimur sonum sínum, en
auk Eggerts áttu þau hjónin Gúst-
af Lárusson, sem var kennari og
skólastjóri Gagnfræðaskólans á
ísafirði, þar til hann lét af störf-
um vegna aldurs.
Þann 29. janúar 1917, þegar
Eggert var 15 ára gamall, hóf
hann iðnnám í skipasmíði hjá
Bárði G. Tómassyni, skipaverk-
fræðingi, sem þá var nýkominn til
ísafjarðar að loknu skipaverk-
fræðinámi í Bretlandi. Eggert var
fyrsti nemandi Bárðar í skipa-
smíðinni og fyrsta verkefnið sem
hann vann að var við endursmíði á
ms. Skírni, sem þá var rétt að
ljúka. Bárður hafði annars tekið
að sér að reisa skipabraut og
skipasmíðastöð fyrir Isafjarðar-
kaupstað og útgerðarmenn þar.
Stofnað hafði verið hlutafélag,
Skipabraut Isafjarðar, árið 1916.
Þegar þessir aðilar hættu við aðild
áður en brautinni var lokið, ýfir-
tók Bárður sjálfur skipabrautina
til að ljúka henni, sem svo varð til
þess að hann settist að á ísafirði
og rak þar skipasmíðastöð sína
meðan hann starfaði þar, allt til
ársins 1944. Þá seldi Bárður
skipasmíðastöðina Marselíusi
Bernharðssyni og flutti til Reykja-
víkur.
Öll þessi ár vann Eggert B. Lár-
usson við skipasmíðar hjá Bárði,
hin síðari ár var hann þar verk-
stjóri. Hann hélt starfi sínu áfram
eftir að Marselíus Bernharðsson
keypti stöðina á Torfnesinu, þar
til hún var lögð niður á þeim stað
1978, þegar Menntaskólinn á ísa-
firði fékk allt athafnasvæðið til
afnota. En slippvagninn gamli var
tekinn niður og fluttur yfir í Suð-
urtangann árið 1975, þar sem nú
er athafnasvæði Skipasmíðastöðv-
ar Marselíusar Bernharðssonar
hf. Þar starfaði Eggert allt til árs-
ins 1980, þá orðinn 78 ára gamall.
Eggert hefur þannig í 63 ár
samfleytt starfað við skipasmíðar
og skipaviðgerðir á ísafirði og
lengst af hjá sama yfirmanni.
Þetta var orðin löng starfsævi og
Eggert var hafsjór af fróðleik um
þróun skipasmíða á Isafirði og
nágrenni, frá því fyrstu planka-
byggðu skipin voru byggð þar.
Það var því ávallt ánægjulegt að
koma og ræða við Eggert um
þróun þessa iðnaðar á ísafirði,
þegar tækifæri gafst til að heim-
sækja hann. Ekki eru tök á að tí-
unda margt af því hér, en þó verð-
ur getið nokkurra atriða, til að
bregða upp smámynd af þessum
langa starfsferli Eggerts.
Fyrsta nýsmíðin, sem Eggert
vann við, var fyrsta skipið, sem
Bárður G. Tómasson smíðaði á
Isafirði. Það var 16 brl. bátur, ms.
Emma, sem lokið var við smíði á
árið 1919. Emma fór til Vest-
mannaeyja, var þar skráð VE-219.
og sagt mikið happaskip. I
byggðasafninu í Vestmannaeyjum
er líkan af Emmu. Bolur þessa
skips var brenndur í áramóta-
brennu fyrir fáum árum.
Að loknu sveinsprófi vann Egg-
ert áfram að tréskipasmíðinni, en
fékkst líka við ýmsa stálsmíði.
Faðir Eggerts, Lárus Jakobsson,
starfaði annars sem járnsmiður í
skipasmíðastöð Bárðar. Stærsta
stálskipaviðgerð, sem Eggert vann
við á Isafirði, var þegar línuveið-
arinn Elín var endursmíðuð.
Skipabrautin sjálf var líka mik-
ið handverk. Langtré og þvertré
voru handsöguð til og efnið var úr
masturtrjám úr gömlum seglskút-
um. Undir teinana þurfti að jafna
réttan halla og steypa undir þá,
líka út í sjó. Við þá var kafað og
hafði Bárður keypt köfunarbúning
og loftdælur til þess. Bárður kaf-
aði oftast sjálfur, en síðar stund-
aði Eggert líka köfun. Oft þurfti
að kafa við skip, sem ekki var
hægt að taka í slipp, m.a. breska
togara, sem oft komu til ísafjarð-
ar til viðgerða.
Fjöldamörg tréskip voru smíðuð
í skipasmíðastöð Bárðar á Isafirði
og þessi iðnaður varð grundvöllur
þeirra íslensku reglna um smíði
tréskipa sem Bárður samdi og enn
eru í gildi. Eggert teiknaði einnig
mörg skip á sínum starfsferli. Má
þar sérstaklega nefna ms. Rík-
harð, og Hugana, en þessi skip
voru smíðuð erlendis. Þá var Egg-
ert einnig á síðari árum skipa-
skoðunarmaður á vegum Siglinga-
málastofnunar ríkisins.
Það væri freistandi að skýra
nánar frá ýmsu því, sem Eggert
hefur frætt mig um, en sá fróð-
leikur verður að bíða betri tíma.
En persónuleg kynni mín af
þessum trausta og trygga sam-
starfsmanni föður míns hófust
strax í bernsku og hafa haldist æ
síðan. Sömu tryggð hefur Eggert
líka ávallt sýnt uppeldissystur
minni, Kristínu Bárðardóttur, og
hún eins og ég hefur haft ánægju
af að heimsækja Eggert og ræða
við hann um liðin ár.
Eggert var mikill hagleiksmað-
ur og sérlega útsjónarsamur í efn-
isvali og verkstjórn. Hann var
hæglátur í fasi og framkomu, al-
úðlegur í viðmóti og vildi öllum
gott gera. Samviskusemi hans var
orðlög. Það sem honum var falið,
sá hann um að framkvæma eins og
best varð á kosið. Hann var öll þau
ár, sem hann bar ábyrgð á verk-
stjórn, ófáanlegur til að taka sér
nokkurt frí frá störfum. Fyrirtæk-
ið og verkefnin áttu hug hans all-
an. Ogft hafði borist í tal, að Egg-
ert myndi geta haft áhuga á að
bregða sér til útlanda, til að skoða
skipasmíðastóðvar, en aldrei mun
hann hafa talið sér fært að hverfa
frá störfum sínum, ekki einu sinni
skamma stund.
Einhleypur hefur Eggert verið
alla ævi. Hann bjó hjá foreldrum
sínum að Sundstræti 25, meðan
þeirra naut við, en síðan bjó hann
þar einn. Gústaf Lárusson, bróðir
hans og Gústafs, kona hans
Kristjana Samúelsdóttir og börn
þeirra hafa alla tíð átt alúð hans
alla og hjá þeim hefur hann á und-
anförnum lasleikaárum átt sitt at-
hvarf, þar sem hann naut umönn-
unar og hjartahlýju i ellinni.
Að lokum vil ég þakka Eggert
alla þá tryggð sem faðir minn og
ég eftir hans daga höfum orðið að-
njótandi og fjölskyldu Eggerts vil
ég votta innilega samúð mína.
Hjálmar R. Bárðarson