Morgunblaðið - 07.12.1984, Blaðsíða 58

58
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER 1984
Ást er...
... að gefa og friggja.
TM R«g. U.S. Pat. Oft.—All rlghts raaarvad
© 1977 Loa Angalea Tlmaa //
Og hvenær helduröu að fætur
hans verði nógu stórir og
hann geti staðið á eigin fót-
um?
Með
morgunkaffinu
Blessuð, elskan! Skeði nokk-
uð meðan ég var í burtu?
HÖGNI HREKKVÍSI
ÓNDlbjN) MíNNI."
Messur og messuform
Steindór Guðmundsson skrifar:
íslendingar hafa löngum talið
sig fremur trúaða þjóð, og það
hefir verið staðfest í nýlegri skoð-
anakönnun. Þar kemur hinsvegar
fram eins og flestir vissu að fáir
sækja kirkju nú til dags.
Hér áður fyrr var kirkjurækni
íslendinga meiri, og velflestir sem
að heiman gátu farið á messudög-
um sóttu kirkju. Og þannig mun
það hafa verið fram á þessa öld.
Sú kirkjusókn hefir þó ekki ætíð
stafað af trúarlegri þörf heldur
eins af hinu að messurnar voru
nær einu samkomurnar sem þá
tíðkuðust meðal almennings,
a.m.k. í sveitum landsins. Fólk fór
þá kannske alveg eins til að sýna
sig og sjá aðra, þó trúrækni væri
líka fyrir hendi hjá mörgum.
Síðar þegar hin félagslega vakn-
ing verður sterkari meðal þjóðar-
Karl Bjarnason yrkir:
Þú Staðarsveit ert stórbrotin,
sterkum viðjum bundin.
Þeim, sem féllu í faðminn þinn,
fæstum gleymist æskustundin.
Sá þig í fögrum fölva haustsins skrúða,
fögur þú varst í náttúrunnar hjúp.
Sumarsins eftir sól og daggarúða,
syngur þér óma hafsins aldan djúp.
Augum líta upp til þín,
ítar jafnt sem fljóðin.
Fögur er þín fjallasýn,
fyrrum æskusveitin mín.
Sáu menn þáttinn um perluna
Reykjavík á laugardagskvöldið
var?
Þjóð sem á slíkan hóp af ungu,
glöðu og vel gefnu fólki, sem þátt-
inn fluttu, er auðug. Og það úir og
grúir af svona fólki allt umhverfis
okkur.
Hópurinn lék ekki. Hann var
hann sjálfur. Stundin skapaði
vellíðan og bjartsýni. Það er ekki
undarlegt þótt þjóð, sem á slíka
innar og fundahöld verða almenn-
ari og skemmtisamkomur einnig
og menn verða uppteknari af fé-
lagsmálastörfum dregur það úr
kirkjusókn. Bílaöld og vélvæðing
eiga líka nokkurn þátt þarna.
Þarna tala ég nokkuð af reynslu
sem fyrrverandi landsbyggðar-
maður.
Tilkoma fjölmiðla hefir einnig
átt þátt í því að kirkjusókn hefir
minnkað. Með tilkomu útvarpsins
fóru margir að hlusta á messur
heima hjá sér, þeir sem ekki áttu
heimangengt, og þeir sem erfitt
áttu með að ferðast af einhverjum
ástæðum.
Prestar og leikmenn ýmsir hafa
haft áhyggjur af hálftómum kirkj-
um á messudögum, og hafa haft
orð á því á seinni árum að gera
þyrfti átak í því að efla kirkju-
sókn. Sitthvað hefir verið reynt en
Vötnin tær og tindafjöll,
tign með fegurð skarta.
Gula strönd við gróinn völl,
gyllir sólin bjarta.
í september ég síðast sá,
sveitabýli og ræktun þá.
Sem að bóndans byggist á,
bættur hagur manndómsþrá.
Rann í æðum bændablóð,
brautin lá þó annað.
Ungur tróð svo aðra slóð,
ýmsar leiðir kannað.
æsku, telji sig hamingjusama.
Við sem eldri erum, stöndum
okkur nú. Búum unga fólkinu svo
bjarta framtíð, sem við megum.
Blessað veri það.
Sjónvarp! Meira af slíku!
Ritað samstundis.
I.E.
P.S. Og svo kom blessaður Ustinov
með sjálfri Maggie Smith á eftir.
Þetta var gott sjónvarpskvöld.
með misjöfnum árangri að séð
verður. Og hafi hin nýja helgisiða-
bók átt að vera spor í þá átt að
örva kirkjusókn er hún mistök.
Það má vera að hún eigi að gera
messugjörðina trúarlega sterkari,
en hún höfðar ekki til þess fólks
sem helst sækir kirkjur og hefir
gert það lengst af. Fólki finnst
eins og það sé komin einhver mið-
aldastíll á athöfnina og hefir haft
orð á því að messan sé orðin páp-
ísk þ.e.a.s. í anda kaþólskunnar.
Það er ekki vinsælt meðal söng-
elskra íslendinga að innleiða ein-
raddaðan söng, sem þegar er við-
hafður í mörgum kirkjum og á að
verða ráðandi í framtíðinni í
kirkjum landsins.
Fjórraddaði söngurinn er miklu
áheyrilegri og tilkomumeiri en sá
einraddaði, og kirkjugestir geta
alveg eins tekið undir fjórraddað-
an söng eins og einraddaðan ef
það hefir löngun til, en það hafa
stundum verið rök presta fyrir
þessari breytingu að fólk taki illa
undir við messur. Mörgum finnst
það móðgun við tónelska íslend-
inga að fara að innleiða einradd-
aðan söng í kirkjum, því það er
ekki síst söngurinn sem fólk hefir
ánægju af og innlifun fyrir, og þá
á þann hátt sem hann hefir hljóm-
að í kirkjum landsins á undan-
förnum áratugum (sem réttilega
hefir verið bent á í grein Þorsteins
Gunnarssonar í Velvakanda ný-
lega). Mér er þetta nokkuð kunn-
ugt eftir að hafa starfað í kirkju-
kór um alllangt skeið. Mér er líka
kunnugt að margir organistar eru
lítt hrifnir af þessari nýju stefnu í
söngmálum kirkjunnar.
Það hafa margir glöggir menn
bent á að á þessum tímum frjáls-
ræðis og þekkingar manna á mál-
efnum nútímans sé þessi stefna
kirkjunnar spor aftur á bak, og
með þessum hætti verði ekki náð
til unga fólksins sem þó væri ekki
vanþörf á.
Og nú er svo komið að fólk hefir
á orði að hætta að sækja messur
þjóðkirkjunnar (sem það hefir
gert af og til) en fara þess í stað að
taka þátt í messum sértrúarsafn-
aða svo sem Hvítasunnumanna og
þar er það söngurinn sem höfðar
til fólksins, þó það kannske sé ekki
sammála ýmsum trúarathöfnum
sem þar eru framkvæmdar, en það
er miklu léttara yfir samkomunni.
Er það ekki öfugþróun ef reynd-
in verður sú að fleiri og fleiri
hætta að sækja messur hjá þjóð-
kirkjunni vegna þessarar nýju
stefnu í messuformi en snúa sér að
sértrúarsöf nuðum ?
„Þú Staðarsveit
ert stórbrotin"
Hverju kvíðir þjóðin?
J