Morgunblaðið - 09.01.1985, Síða 33
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. JANÚAR 1985
33
„Er það svo farstæðukennd hugmynd, ef stofnuð vsru samtök á breiðum
grunni, að leyfa þeim að nota dreifikerfi sjcnvarpsins á fimmtudagskvöldum
... ? “
ingar og hvenær dagsskrárefni.
Að blanda þessu tvennu saman er
hið versta mál.
Mín skoðun er að leyfa beri
auglýsingar eftir vissum reglum í
slíkum stöðvum. Það er heldur
varla stætt á því að leyfa Ríkis-
útvarpinu hér á landi einu að
flytja auglýsingar á öldum ljós-
vakans. Hjá Ríkisútvarpinu okkar
á rás tvö hefur þess gætt í ríkum
mæli að undaförnu, að starfsmenn
gera ekki glögg skil milli ýmiskon-
ar óbeina auglýsinga og dagskrár-
efnis. Hlustendur eiga kröfu og
rétt á því að þarna sé greinilega
skilið á milli. Það hefur ekki verið
gert að undanförnu.
Norðmenn hafa lagt mikla
vinnu í að meta árangurinn af
þessari tilraunastarfsemi á sviði
útvarps og sjónvarps. Um það
hafa verið skrifaðar ýmsar skýrsl-
ur, sem við ættum sannarlega að
taka til gaumgæfilegrar athugun-
ar. Það er aldrei óskynsamlegt að
reyna að læra af mistökum ann-
arra, enda þótt játa verði að þar
hefur nú mannskepnan sjaldnast
haft árangur sem erfiði.
Hvað nú?
Þess var getið hér að ofan, að
frá Alþýðuflokknum hefðu komið
ítarlegar breytingartillögur við
fyrirliggjandi frumvarp til út-
varpslaga. Þær eru mismikilvæg-
ar og auðvitað til umræðu. Það
væru óskynsamlegir afarkostir að
segja sem svo: Þetta viljum við og
annað ekki. Ég játa það hispurs-
laust, að ég hefi ekki endanlega
gert upp hug minn um öll áhorfs-
atriði þessara mála, þau eru nefni-
lega æði mörg. Hinsvegar neita ég
því ekki, að oftlega hefur það að
mér hvarflað hvort ekki ætti að
fara hér leiðir, sem ekki hafa verið
mikið til umræðu fram til þessa,
og kannski ekki með öllu ólíkar
þeim leiðum, sem Norðmenn hafa
farið. Skal ég nú gera þessu
nokkru nánari skil, en hér er eng-
an veginn um fastmótaðar hug-
myndir að ræða heldur aðeins ver-
ið að færa umræðuna út á svolítið
víðari völl og um leið hagnýta sér
reynslu annarra.
Aðrir kostir
Mér finnst umræðan hér hafa
einkennst um of af því, að hér
hugsa menn sem svo: Fimm aðilar
fá leyfi til að reka útvarpsstöðvar
á höfuðborgarsvæðinu. Hver um
sig starfrækir eigin sendistöð og
sér um allt það efni, sem þar er á
boðstólum. Þetta hefur eiginlega
verið sú mynd, sem við hefur blas-
að í umræðunni. Þetta finnst mér
ekki um allt góður valkostur.
Okkar tillögur miða að því að
slíkar sendistöðvar séu öllum
opnar, sem uppfylla sett skilyrði,
sem síðar yrðu nánar ákveðin.
Þannig mætti hugsa sér fimm eða
fleiri stöðvar, en síðan væru
kannski fimmtíu aðilar, eða ennþá
fleiri, sem hefðu að þeim aðgang
og sendu þar út fastar dagskrár
eða þætti. Þetta gætu rétt eins og
í Noregi verið allskonar samtök,
trúfélög, átthagafélög, íþróttafé-
lög, einstaklingar og svo framveg-
is. Sama mundi gilda um kapal-
kerfi, eða boðveitur. Þær yrðu í
eigu opinberra eða hálf opinberra
aðila, eða almenningshlutfélaga,
með tryggri lýðræðisstjórn. Þar
ættu samtök og einstaklingar síð-
an aðgang með hugðarefni sín
(enska hugtakið common carrier).
Þetta ætti að tryggja fjölbreytni,
ekki bara fjölda, sem getur ekki
verið markmiðið.
Auðvitað eru til enn aðrar leiðir
og kannski öllu byltingarkenndari,
sem ekkert hafa verið ræddar svo
mér sé kunnugt, enda þótt fleiri
hafi auðvitað velt þeim fyrir sér.
Ríkisútvarpið hefur lagt mikið
fjármagn í dreifikerfi sitt. Þetta
dreifikerfi er langt frá því að vera
fullnýtt. Tökum sjónvarpið.
Dreifikerfið er ekki notað nema á
kvöldin og ekkert á fimmtudögum.
(Tillögur mínar bæði á Alþingi og
í útvarpsráði um fimmtudags-
sjónvarp, hafa enn ekki fengið
hljómgrunn.) Er það svo fjar-
stæðukennd hugmynd, ef stofnuð
væru samtök á breiðum grunni, að
veita þeim leyfi til að nota dreifi-
kerfi sjónvarpsins á fimmtudags-
kvöldum, að sjálfsögðu gegn
greiðslu eðlilegs kostnaðar? Kæmi
ekki einnig til greina ef einhverjir
vildu stofna hér til morgunsjón-
varps, svo sem frá klukkan átta til
ellefu á morgnana, að leyfa slíkt?
Eða miðdegissjónvarp? Er þetta
ekki að minnsta kosti umhugsun-
arefni? Mætti ekki hugsa sér að
feta sig áfram eftir þessum leið-
um. Sama gildir um rás tvö. Hún
nýtir ekki dreifikerfi sitt nema
hluta dags. Örugglega eru ein-
hverjir, sem vildu leigja dreifi-
kerfi rásar tvö til að útvarpa þar
allar nætur. Mætti ekki leyfa
áhugafólki að spreyta sig stað-
bundið, eða á landsvísu, og nota til
þess það dreifikerfi, sem til er, og
spara þá þjóðinni nýja fjárfest-
ingu?
Norskt sjón-
varp hingað?
Það er nú til umræðu milli
menntamálaráðherra íslands og
Noregs, að íslendingar eigi þess
kost að geta séð að minnsta kosti
einhvern hiuta af dagskrá norska
sjónvarpsins, þar sem henni er
beint um gervihnött til Svalbarða
og Jan Mayen. Hefur mennta-
málaráðherra okkar sagt, að
Ríkisútvarpinu verði innan
skamms falið að hefja könnunar-
viðræður um þetta við norsk yfir-
völd.
Ekki telur sá er þetta ritar sig
vera minni áhugamann um nor-
ræna samvinnu en gengur og ger-
ist. En þetta er nú ekki sú tegund
norrænnar sjónvarpssamvinnu,
sem ég hefi séð fyrir mér í umræð-
um um þau mál. Því meira sem ég
hugsa um þetta, því meira renna á
mig tvær grímur um ágæti þess að
fá norskt sjónvarpsefni holt og
bolt af ýmsu tagi væntanlega,
óþýtt og ótextað. En í þessu máli
hefur fátt verið rætt fyrir opnum
tjöldum enn sem komið er. Sem
þingmaður og þátttakandi í norr-
ænu menningarmálasamstarfi af
hálfu Alþingis uni ég því illa, að
tveir ráðherrar, þótt góðir séu,
geri út um þetta mál í einkavið-
ræðum. Þetta er mál, sem þingið
og þjóðin verða að ræða. Ég er
sannfærður um að þetta verður
dýr kostur, enda þótt flest ef ekki
allt sé enn óljóst í þeim efnum.
Auðvitað kemur að því að sjó-
nvarpsefni frá ýmsum löndum,
sem öllum er ætlað, verður okkur
tiltækt hér frá gervihnöttum. Allt
gott um það. En ekki heldur hér
eigum við að rasa um ráð fram.
Takmarkað framboð sjónvarps-
efnis frá einu landi er allt annað
en að geta valið úr öllum dagskr-
ám hinna Norðurlandanna, eða
séð dagskrár með völdu efni frá
þeim öllum og fleiri löndum síðar
meir, enda þótt þess verði ef til'
vill lengra að bíða en hinir bjarts-
ýnustu hyggja nú.
Annars virðast mér öll hin nor-
rænu sjónvarpssamvinnumál að
vera að komast í hálfgerða sjálf-
heldu. Menn hafa nefnilega lagt
meiri áherslu á að ná samkomu-
lagi um umbúðirnar (tæknina) en
innihaldið, sem öllu skiptir þó,
sjálfa dagskrána.
Ég held að þau atriði, sem ég
hefi sett fram hér að ofan, séu
verð- nokkurrar umræður og um- <-
hugsunar, og í þeim tilgangi voru
þessir þankar á blað settir.
Eiður Guðnason er þingmaður Al-
þýðuflokksins fýrir Vesturlands-
kjördæmi og formaður þingfhkks.
launaflokki frá ágúst til desember
1984 og meira en 30% hjá ýmsum
þeirra, sem laun hafa fengið sam-
kvæmt ákvörðun kjaradóms. Við
ákvörðun kjaradóms er meðal
annars höfð hliðsjón af þeim at-
riðum, sem hér hafa verið rakin.
Ennfremur vill kjaradómur
leggja áherslu á, að í 1. gr. laga nr.
88/1971 um 40 stunda vinnuviku
er tekið fram, að lögin taki ekki til
forstöðumanna og sérstakra full-
trúa í störfum, sem eru þess eðlis,
að erfirliti með vinnutíma verði
ekki við komið. Áfram er heimilt
að semja um vinnutíma þeirra,
sem hér um ræðir, og hefur til
dæmis verið gert I aðalkjarasamn-
ingum ríkisins við starfsmenn
sína. Með hliðsjón af þessu og eðli
þeirra starfa, sem hér um ræðir,
tekur kjaradómur fram, að laun
fyrir þessi störf eru nú ákveðin
þannig, að um frekari greiðslur
fyrir þau verði ekki að ræða, nema
við sérstakar, óvenjulegar aðstæð-
ur. Laununum er með öðrum orð-
um ætlað að ná til allrar venju-
bundinnar vinnu f hverju starfi og
það einnig þó að vinnutfmi sé að
jafnaði lengri en 40 stundir á viku.
Samkvæmt þessu ákveður
kjaradómur eftirfarandi:
I.
í nóvember 1984 skulu laun for-
seta íslands vera 104.336 krónur.
II
I nóvember 1984 skulu laun for-
seta Hæstaréttar vera 87.848
krónur en laun annarra hæsta-
réttardómara 82.007 krónur.
III
í nóvember 1984 skulu laun for-
sætisráðherra vera 100.080 krónur
en laun annarra ráðherra 94.105
krónur, hvort tveggja að meðtöldu
þingfararkaupi.
IV
I nóvember 1984 skulu laun rík-
issaksóknara vera 82,007 krónur.
V
í nóvember 1984 skulu laun rík-
issáttasemjara vera 82.007 krónur.
VI
í nóvember 1984 skulu laun
biskups íslands vera 71.465 krón-
ur.
VII
t nóvember 1984 skulu laun
ráðuneytisstjóra vera 69.048 krón-
ur.
VIII
Mánaðarlaun skv. I-VII skulu
hækka um 800 krónur frá 1. des-
ember 1984.
IX
1. í nóvember 1984 skal þingfar-
arkaup vera 56.170 krónur og
hækka um 800 krónur 1. des-
ember 1984.
2. Húsnæðiskostnaður verði 8.300
krónur á mánuði frá 1. október
1984.
3. Dvalarkostnaður um þingtím-
ann verði 315 krónur á dag frá
1. október 1984.
4. Dvalarkostnaður í kjördæmi
verði 53.300 krónur frá 1. októ-
ber 1984 miðað við ársgreiðslu.
5. Kostnaður við ferðalög í kjör-
dæmi verði frá 1. október 1984:
f Reykjavíkurkjördæmi 3.450
kr. á mán.
í Reykjaneskjördæmi 6.350 kr.
á mán.
f öðrum kjördæmum 10.700 kr.
á mán.
X
Launakjör rektors Háskóla fs-
lands, lögreglustjórans í Reykja-
vík, ríkisskattstjóra, póst- og
símamálastjóra, yfirsakadómar-
ans í Reykjavík, yfirborgardómar-
ans í Reykjavík, yfirborgarfóget-
ans í Reykjavík, tollstjórans í
Reykjavík, tollgæslustjóra, borg-
ardómara, borgarfógeta, saka-
dómara, sýslumanna, bæjarfóg-
eta, héraðsdómara, rannsóknar-
lögreglustjóra ríkisins, lögreglu-
stjórans á Keflavíkurflugvelli,
flugmálastjóra, forstjóra ríkis-
spítalanna, orkumálastjóra, raf-
magnsveitustjóra ríkisins, vega-
málastjóra, sendiherra, skatt-
rannsóknastjóra, verðlagsstjóra
og þeirra ríkisskattanefndar-
manna, sem hafa nefndarstörfin
að aðalstarfi, skulu haldast
óbreytt árið 1984 frá því sem var
fyrir gildistöku laga nr. 41/1984
að öðru leyti en því, að röðun allra
þessara starfsmanna skal hækka
um þrjá launaflokka frá 1. nó-
vember 1984 að frádreginni þeirri
tilfærslu milli launaflokka, sem
þeim kann áður að hafa verið
ákveðin árið 1984. Laun þeirra
skulu ennfremur hækka um 800
krónur 1. desember 1984.
Jafnframt skulu greiðlur til
þeirra fyrir ómælda eða fasta yf-
irvinnu, svo og greiðslur fyrir inn-
heimtu ríkissjóðstekna og upp-
boðslaun, standa óbreyttar til
ársloka 1984. Frá 1. janúar 1985
skulu greiðslur þessar falla niður.
Ríkisskattanefndarmaður, sem
hefur nefndarstörfin að aðalstarfi,
skal frá 1. janúar 1985 taka laun
samkvæmt launaflokki 122 f aðal-
kjarasamningi Bandalags há-
skólamanna og rfkisins.
Frá 1. janúar 1985 skulu þessum
ríkisstarfsmönnum greidd mánað-
arlaun sem hér segir:
51.463 krónur Borgardómara,
borgarfógetar, héraðsdómarar
og sakadómarar með allt að 9
ára starfsaldur.
53.236 krónur: Borgardómarar,
borgarfógetar, héraðsdómarar
og sakadómarar með meira en
9 og allt að 13 ára starfsaldur.
55.070 krónur: Borgardómarar,
borgarfógetar, héraðsdómarar
og sakadómarar með meira en
13 ára starfsaldur.
56.970 krónur: Sýslumaðurinn í
Dalasýslu, sýslumaðurinn í
Barðastrandarsýslu, bæjarfóg-
etinn í Bolungarvfk, sýslumað-
urinn í Strandasýslu, bæjar-
fógetinn á Siglufirði, bæjarfóg-
etinn f Ólafssfirði, bæjarfóget-
inn í Neskaupstað, sýslumað-
urinn í Austur-Skaftafells-
sýslu, sýslumaðurinn í Vest-
ur-Skaftafellssýslu, Tollgæslu-
stjóri og verðlagsstjóri.
67.970 krónur: Bæjarfógetinn á
Akranesi, sýslumaðurinn í
Mýra- og Borgarfjarðarsýslu,
sýslumaðurinn í Snæfellsness-
og Hnappadalssýslu og bæjar-
fógetinn í ólafsvík, sýslumað-
urinn í tsafjarðarsýslu og bæj-
arfógetinn á ísafirði, sýslu-
maðurinn í Húnavatnssýslu,
sýslumaðurinn i Skagafjarð-
arsýslu og bæjarfógetinn á
Sauðárkróki, sýslumaðurinn i
Þingeyjarsýslu og bæjarfóget-
inn á Húsavík, sýslumaðurinn i
Norður-Múlasýslu og bæjar-
fógetinn á Seyðisfirði, sýslu-
maðurinn í Suður-Múlasýslu
og bæjarfógetinn á Eskifirði,
sýslumaðurinn í Rangárvalla-
sýslu, bæjarfógetinn í Vest-
mannaeyjum, sýslumaðurinn í
Árnessýslu og bæjarfógetinn á
Selfossi, lögreglustjórinn á
Keflavikurflugvelli.
63.077 krónur: Formaður rfkis-
skattanefndar.
65.257 krónur: Sýslumaðurinn í
Kjósarsýslu og bæjarfógetinn í
Hafnarfirði, Garðabæ og á
Seltjamarnesi, sýslumaðurinn
í Eyjafjarðarsýslu og bæjar-
fógetinn á Akureyri og Dalvfk,
sýslumaðurinn f Gullbringu-
sýslu og bæjarfógetinn í Kefla-
vík, Grindavík og Njarðvfk,
bæjarfógetinn í Kópavogi,
flugmálastjóri, orkumálastjóri,
rafmagnsveitustjóri ríkisins,
rannsóknarlögreglustjóri
ríkisins, skattrannsóknar-
stjóri, tollstjórinn í Reykjavík,
yfirborgarfógetinn í Reykja-
vík, yfirborgardómarinn í
Reykjavík, yfirsakadómarinn í
Reykjavík.
67.513 krónur: Lögreglustjórinn f
Reykjavík, rektor Háskóla Is-
lands, sendiherrar.
69.848 krónur: Forstjóri ríkisspít-
alanna, póst- og símamála-
stjóri, ríkisskattstjóri, vega-
málastjóri.
Ákvörðun þessa kafla tekur ekki
til þeirra, sem nota heimild í
bráðabirgðaákvæði I í lögum nr.
41/1984.
XII
Um launakjör þeirra starfs-
manna ríkisins, sem kjaradómur
ákveður laun skv. 3. mgr. 4. gr.
laga nr. 46/1973, eins og henni
hefur verið breytt, skulu gilda eft-
irfarandi almenn ákvæði:
1. Mánaðarlaun eru þannig ákveð-
in, að ekki skal vera um frekari
greiðslur fyrir venjubundin
störf að ræða, þó að vinnutími
sé að jafnaði lengri en 40 stund-
ir á viku. Innheimtu- og upp-
boðslaun falla niður, þar sem
um þau hefur verið að ræða.
2. Starfsaldur borgardómara,
borgarfógeta, héraðsdómara og
sakadómara ákveðst eftir sömu
reglum og gilda um þá starfs-
menn ríkisins, sem taka laun
samkvæmt samningum þess og
Bandalags háskólamanna. Um
aðrar starfsaldurshækkanir er
ekki að ræða.
3. Um orlof skulu eftir því sem við
á, gilda þær reglur, er greinir f
4. kafla aðalkjarasamnings
Bandalags háskólamanna og
ríkisins. Um orlofssjóð skulu
áfram gilda þær sérstöku regl-
ur sem mótaðar hafa verið í því
efni.
4. Um önnur launakjör skal farið
eftir hliðstæðum reglum og al-
mennt gilda um ríkisstarfs-
menn, eftir því sem við á, þar á
meðal um persónuuppbót,
ferðakostnað og slysatrygg-
ingar.
5. Ríkisskattanefndarmaður, sem
hefur nefndarstörfin að aðal-
starfi, skal hækka um einn
launaflokk eftir 3 ár í því starfi.
Um aðrar starfsaldurshækkan-
ir hans, greiðslur fyrir yfir-
vinnu og önnur launakjör fer
samkvæmt ákvæðum aðal-
kjarasamnings Bandalags há-
skólamanna og rfkisins.