Morgunblaðið - 16.02.1985, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. FEBRÚAR 1985
9
Bestu þakkir vil ég hér meÖ fœra börnum
mínum og tengdabörnum fyrir að efna til
fagnaðar á áttræðisafmœli mínu 3. febrúar sl.
Þá þakka ég einnig vinum, nær ogfjær, góðar
gjafir og kveðjur, sem áttu sinn þátt í því að
gera mér daginn ógleymanlegan.
Lifið heil!
Þorkell Björnsson
fri Hnefílsdal.
Kaffihlaðborð
veröur haldið i félagsheimili Fáks viö Bústaöaveg
sunnudaginn 17. febrúar. Húsiö opnað kl. 14.30.
Allir velkomnir.
Fákskonur.
Konur — konur
Kvennadeild Fáks heldur skemmtikvöld á Hótel Esju,
föstudaginn 22. febr. kl. 8. Matur, skemmtidagskrá og
happdrætti.
Þátttaka tilkynnist fyrir þriðjudaginn 19. febrúar í síma
72834 Ragnhildur, 73845 Auöur, 686223 Ragna.
Viltu bjóða gestum þínum
gott brauð?
Snittur — brauðsneiðar
af öllum stærðum og geröum.
Okkar brauö eru ööruvísi.
Seljum út — sendum heim.
Hringdu í sima 11440.
Hótel Borg________________
SAMBYGGÐAR GAS- OG RAFMAGNSELDAVÉLAR
FYRIRLIGGJANDI.
ENNFREMUR GASELDAVÉLAR OG
GASOFNAR.
Skeljungsbúðin
H2SH5-ENO
Síðumúla 33
simar 81722 og 38125
LITGREINING MEÐ
CROSFIELD
540
LASER
LYKILLINN AO VANDAORI LITPRENTUN
MYNDAMÓTHF
DJÖÐVIUINN
ÞJÓÐMÁL
HEIMUMNN
New York Times
Vamarsattmálinn brotinn
New York Times siadfestir ígcer ad „varnarsáttmáli" Islands og Bandaríkjanna haft verid brotinn árum
saman. Forsetinn hafi i 10árgefid varnarmálaráduneytinu heimild tilað flytja kjarnorkuvopn
til íslands án vitundar islenskra stjórnvalda. „Eg trúiþví ekki" sagdi Geir í desember
Enn um Þjóöviljann og Arkin
í Staksteinum í dag er enn einu sinni ástæöa til aö fjalla um
samstarf Þjóðviljans og Williams Arkin í öryggis- og kjarn-
orkumálum. Þaö er furöuleg tilviljun aö þaö skuli alltaf gerast
hiö sama, þegar þessir félagar taka höndum saman, aö þeim
mun meira sem menn rýna í málflutning þeirra, því augljós-
ara veröur hve rökin eru rýr og haldlaus. Lesendum Stak-
steina er einnig gefinn kostur á því aö spreyta sig á þýðing-
um úr ensku og kynnast hvernig laga má texta eins og leir til
að fá út úr honum þá merkingu sem menn vilja. En slíkt er
hvorki heiðarlegt viö höfund hins þýdda efnis né grandalaus-
an lesanda.
Þjóðviljinn og
varnarsamn-
ingurinn
Frásagnirnar af William
Arkin, skjalinu sem hann
komst yfir og túlkunum á
því setja enn svip á I>jó6-
viljann, þótt nú sé komið í
Ijós hið sama og 1980, að
hæpið er að treysta Arkin
og túlkunum hans á þeim
plöggum, sem hann segist
hafa undir höndum. A
fimmtudaginn fann l>jóð-
viljinn það út, að grein f
New York Times um Ark-
in-skjalið sýni, að Banda-
ríkjamenn hafi brotið varn-
arsamninginn við fslend-
inga og út af þessari upp-
Hnningu leggur Þjóðviljinn
í forystugrein í gær.
f forystugreininni er
brotið á varnarsamningn-
um rökstutt með því að
vitna í þessi orð Geirs
Ifallgn'mssonar „Ég vil
ítreka það, að ef út úr
þcssu skjali má lesa að
Bandarfkjastjórn eða for-
seti Bandarfkjanna hafi
veitt hcimild til flutnings á
kjarnorkuvopnum til fs-
lands án heimildar ís-
lenskra yfirvalda, þá er hér
um að ræða brot á varnar-
samningnum...“
Á meðan umræðurnar
um skjala-slitrurnar sem
Arkin afhenti voru bundn-
ar við ísland var það strax
upplýst, að Bandaríkja-
stjórn myndi ekki flytja
hingað kjarnorkuvopn,
hvorki á friðar- né striðs-
tímum, nema með heimild
íslenskra stjórnvalda. Auð-
vitað lét Þjóðviljinn sig
slíkar upplýsingar engu
skípta. f janúar kom þetta
mál til umræðu í Kanada.
Þar var upplýst, að í Ark-
in-skjalinu væri að finna
fyrirmæli um að leita skuli
samþykkis viðkomandi rík-
isstjórna áður en til þess
kæmi að nýta heimildir í
skjalinu. Nú er það upplýst,
eftir að Leslie Gelb hefur
ritað um málið í The New
York Times, að ekki þarf
aðeins að leita heimildar
hjá viðkomandi ríkisstjórn
heldur einnig að leita eftir
samþykki forseta Banda-
ríkjanna, áður en slíkrar
heimildar er leitað. Þar
mcð stendur í raun ekkert
eftir af því sem William
Arkin og talsmenn hans
fullyrtu hér á landi í byrjun
desember.
Með þetta allt í huga er
það furðuleg bíræfni svo
ekki sé fastar að orði kveð-
ið hjá Þjóðviljanum að
túlka ummæli Geirs Hall-
grímssonar með þeim hætti
sem blaðið hefur gerL Séu
orð utanrikisráðherra lesin
og skýrð í samhengi við
staðreyndir kemur allt
annað í Ijós en það sem
Þjóðviljinn segir Banda-
ríkjamenn ætla sér að
standa við ákvæði varnar-
samningsins.
Örþrifaráð
Þjóðviljans
l>essi augljósi útúrsnún-
ingur á orðum Geirs Hall-
grímssonar er ekki eina ör-
þrifaráðið sem Þjóðviljinn
hefiir gripið til f Arkin-
skjalamálinu. Blaðið hefur
jafnvel gengið svo langt að
þýða greinina eftir Leslie
Gelb í The New York Tim-
es með þeim hætti, að hún
kemst ekki réttilega til
skila.
I.ykilatriðið í grein
Gelbs er að skýra frá þeim
skilyrðum sem Bandaríkja-
stjórn hefur sett vegna
flutnings á kjarnorkuvopn-
um til annarra landa á
ófriðartímum. f Þjóðviljan-
um er þessi kafli greinar-
innar þýddur með þessum
hætti: „Aðspurðir sögðu
embættismennirnir (í
Washington, innsk. Stak-
steina) að hér væri um skil-
orðsbundnar áætlanir að
ræða, og að forsetinn hefði
ekki veitt Pentagon (varn-
armálaráðuneytinu, innsk.
Staksteina) heimild fyrir-
fram um uppsetningu
vopnanna, og að slík upp-
setning yrði ekki fram-
kvæmd án heimildar við-
komandi stjórnvalda."
Eins og lesendur sjá er
óljóst hvaða „viðkomandi
stjórnvöld" þetta eru sem
nefnd eru í lok málsgroin
arinnar — er það heimild
bandarískra stjórnvakfa
sem er nauðsynleg eða
annarra?
f grein Gelbs er þessi
málsgrein þannig: „ Admin-
istration officials stressed
in response to inquiries
that these were contingen-
cy plans, that the President
had not delegated author-
ity in advance to the Pent-
agon to deploy the weap-
ons and that, in any event,
deployment would require
approval by the other gov-
ernments.“
í venjulegri þýðingu gæti
málsgreinin orðið svona á
íslensku: „Kmbættismenn
lögðu aðspurðir á það
áherslu, að hér væri um að
ræða áætlanir sem kynni
að verða gripið til ef ófyr-
irséð atvik geröust, að for-
setinn hefði ekki framselt
neitt vald fyrir fram til
Pentagon varðandi beit-
ingu vopnanna, og hvað
sem öðru liði, yrðu vopnin
ekki send til annarra landa
ncma með samþykki ríkis-
stjórna þeirra."
Á öðrum stað í þýðingu
Þjóðviljans er orðið „gov-
ernment" þýtt með orðinu
„yfirvald". I>að er ekki
góður málstaður sem þarf
á slíkum vinnubrögöum í
blaöamennsku að halda.
Stærðfræðibókasafn við
Háskóla íslands eflt
í TILEFNI af nítjánda norræna
stærðfræðingaþinginu, sem íslenska
stærðfræðafélagið hélt í Háskóla fs-
lands í ágúst í sumar, ákváðu tíu
fyrirtæki, þar af sjö tryggingafélög,
að veita félaginu styrki að fjárhæð
alls 170.000 kr. til að efla fræðigrein-
ina með átaki í bóka- og tímaritaöfl-
un.
Fyrirtækin eru Almennar
tryggingar, Brunabótafélag ís-
lands, Eimskipafélag íslands,
Hagtrygging, IBM á íslandi, fs-
lenzk endurtrygging, íslenzka ál-
félagið, Samvinnutryggingar, Sjó-
vátryggingafélag Islands og
Tryggingamiðstöðin.
Hluta styrksins hefur nú þegar
verið varið í samvinnu við Há-
skólabókasafn til að tryggja því
þann mikla bókakost, sem fjögur
erlend útgáfufyrirtæki sendu
hingað til lands til sýningar með-
an á stærðfræðingaþinginu stóð.
í frétt frá íslenska stærðfræða-
félaginu segir að á aðalfundi fé-
lagsins sem haldinn var í ársbyrj-
un, hafi verið gefin skýrsla um
nítjánda norræna stærðfræðinga-
þingið. Þátttakendur voru 129 og
þar af héldu 85 fyrirlestra eða
lögðu fram efnisúrdrætti.
í samvinnu við Norræna húsið
bauð félagið Svend Bundgaard,
prófessor í Árósum, hingað til
lands til að flytja opnunarfyrir-
lestur þingsins. Var það gert í við-
KAUPMÁTTUR kauptaxta miðað
við vísitölu framfærslukostnaðar
verzlunar- og skrifstofufólks hefur
rýrnað mest frá því 1980, sam-
kvæmt fréttabréfi Kjararannsókn-
arncfndar, en þar segir að kaup-
máttur kauptaxta verzlunar- og
skrifstofufólks 1984 hafi verið
69,12, miðað við vísitöluna 100 árið
1980.
Meðaltal kaupmáttar launþega
telst vera 73,36 stig árið 1984, og
þegar litið er á mismunandi
starfshópa var kaupmáttur
urkenningarskyni fyrir fjölþætt
og einstaklega árangursríkt for-
ustustarf við að efla stærðfræði-
menntun og rannsóknir. Svend
Bundgaard lést í desembermánuði
síðastliðnum, liðlega sjötugur að
aldri.
verkamanna 1984 74,42 stig,
verkakvenna 74,20 stig, iðnað-
armanna 74,26 stig, verzlunar- og
skrifstofufólks 69,12 stig, land-
verkafólks ASÍ 72,81 stig og
opinberra starfsmanna 74,32
stig.
Kaupmáttur launþega árið
1981 telst samkvæmt þessari
könnun vera 98,37 stig, fyrir árið
1982 98,12 stig, og árið 1983 fellur
hann niður í 79,83 stig og á síð-
astliðnu ári telst hann svo vera
73,36 stig, eins og áður segir.
Kaupmáttur rýrnað um
tæp 27 % frá því 1980