Morgunblaðið - 30.04.1985, Qupperneq 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, ÞKIDJUDAGUR 80. APRlL 1985
Þróunarfélagið:
Lögheimili
FIMM þingmenn Alþýðubanda-
lags, Steingrímur J. Sigfússon,
Geir Gunnarsson, Hjörleifur
Guttormsson, Guðrún Helga-
dóttir og Svavar Gestsson, hafa
lagt fram breytingartillögu við
frumvarp ríkisstjórnarinnar um
þátttöku ríkisins í hlutafélagi
á Akureyri
(þróunarfélagi) til að örva ný-
sköpun í atvinnulífinu.
Tillagan er stutt og svohljóð-
andi:
„Á eftir 1. grein komi ný grein
er verði önnur grein og orðist
svo: Heimili og varnarþing
hlutafélagsins er Akureyri."
Björns Jónssonar
minnzt á Alþingi
Þorvaldur Garðar Kristjánsson,
forseti Sameinaðs þings, flutti eftir-
farandi minningarorð um Björn
Jónsson, fyrrv. alþingismann og
fyrrv. forseta ASf á Alþingi í gær:
„Björn Jónsson fyrrverandi al-
þingismaður og ráðherra andaðist í
Landakotsspítala að morgni föstu-
dags 26. aprfl, 68 ára að aldri. Hans
verður hér minnst.
Björn Jónsson fæddist 3. sept-
ember 1916 á Úlfsstöðum í
Blönduhlíð í Skagafjarðarsýslu.
Foreldrar hans voru Jón Krist-
jánsson, þá kennari í Akrahreppi,
síðar kennari í Eyjafirði og bóndi
f Holti og síðar Espigrund i
Hrafnagilshreppi, og kona hans,
Rannveig Sveinsdóttir bónda í
Varmavatnshólum f Öxnadal
Þorsteinssonar. Hann ólst upp í
stórum systkinahópi og missti
Björn Jónsson
móður sína innan fermingarald-
urs. Hann stundaði nám í Mennta-
skólanum á Akureyri og lauk þar
stúdentsprófi vorið 1936. Næstu
árin var hann verkamaður á Ak-
ureyri. Starfsmaður verkalýðsfé-
laganna þar var hann 1946—1949
og 1952—1955 og ritstjóri viku-
blaðsins Verkamannsins
1952—1956. Hann var bæjarfull-
trúi á Akureyri 1954—1962. Á ár-
inu 1956 var hann kjörinn á Al-
þingi, var landskjörinn þingmaður
til 1959 og þingmaður Norður-
landskjördæmis eystra
1959—1974. Hann var kjörinn
varaþingmaður í Reykjavík 1974
og tók sæti á þingi 1975 og 1977, og
loks varð hann landskjörinn þing-
maður 1978, en átti mjög skamma
setu á tveimur þingum þess kjör-
tímabils sökum heilsubrests. Alls
átti hann sæti á 23 þingum. For-
seti efri deildar Alþingis var hann
1971—1973. Félagsmála- og sam-
gönguráðherra var hann tæpt ár,
frá því í júlí 1973 fram í maí 1974.
Hann var í stjórn fiskimálasjóðs
1957-1965 og 1969-1971, í vinnu-
tímanefnd 1961, í stjórn atvinnu-
jöfnunarsjóðs 1966—1970, f stjórn
atvinnuleysistryggingasjóðs
1968—1979, í stjórn Fram-
kvæmdastofnunar ríkisins
1972—1974 og fulltrúi í Norður-
landaráði 1972—1973.
Eftir er að rekja þann þátt í
ævistarfi Björns Jónssonar, sem
hófst á ungum aldri og entist hon-
um jafn lengi og starfskraftar
hans. Fjögur sumur á námsárun-
um og næstu ár vann hann verka-
mannastörf. Lét hann þá þegar
kveða að sér í félagslífi og stétta-
baráttu verkalýðsins. Fljótt kom
til þess, að hann var kjörinn til
trúnaðarstarfa á þeim vettvangi.
Árið 1944 var hann kjörinn í
stjórn Verkamannafélags Akur-
eyrar og var formaður þess frá
1947—1963, en á því ári var
starfssvið þess fært út og stofnað
Verkalýðsfélagið Eining. Var
hann formaður þess 1963—1973.
Hann var í stjórn Verkamanna-
sambands Norðurlands frá stofn-
un þess 1947 til 1973 og forseti
nokkur síðustu árin. Varaformað-
ur Verkamannasambands Islands
var hann frá stofnun þess 1964 til
1973. Hann var í miðstjórn Al-
þýðusambands íslands frá 1952,
kjörinn varaforseti þess 1968 og
tók við forsetastörfum þess 1971.
'Hann var kosinn forseti Alþýðu-
sambandsins 1972 og var kjörinn
forseti þess til ársins 1980, en
varaforseti sinnti þeim störfum
meðan Björn Jónsson var ráð-
herra og síðar í veikindaforföllum
hans.
I huga Björns Jónssonar tengd-
ust verkalýðsbarátta og stjórn-
málabarátta óaðskiljanlega. Þó að
hann starfaði ekki alla tfð innan
sama stjórnmálaflokks var stefna
hans í verkalýðsmálum ætíð söm.
Hann var vel verki farinn, mikill
afkastamaður, ritfær og átti létt
með að túlka skoðanir sínar í
mæltu máli. Hann var einbeittur
og stjórnsamur, heilsteyptur f
baráttu fyrir hönd verkalýðsstétt-
anna í landinu og ávann sér mikið
traust innan samtaka þeirra, svo
sem starfsferill hans ber ljós
merki. í æðsta trúnaðarstarfi
verkalýðshreyfingarinnar, vanda-
sömu starfi forseta Alþýðusam-
bands íslands, nutu sín vel for-
ustuhæfileikar hans, studdir af
áratugalangri reynslu af störfum
að félagsmálum verkalýðssamtak-
anna. En um aldur fram hlaut
hann að draga sig í hlé og búa við
skerta heilsu sfðustu æviárin.
Ég vil biðja háttvirta alþing-
ismenn að minnast Björns Jóns-
sonar með því að rfsa úr sætum."
Áheyrendur á þingpöllum.
Forsætisráðherra mælir fyrir stjómarfnimyörpum:
Eflum framleiðni
- aukum hagvöxt
Þróunarfélag til stuðnings nýsköpun í atvinnulífi
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra mælti í gær í neðri
deild Alþingis fyrir þremur
stjórnarfrumvörpum: 1) um þátt-
töku ríkisins i hlutafélagi til að
örva nýsköpun í atvinnulífi, 2) um
Byggðastofnun og 3) um Fram-
kvæmdasjóð tslands. Forsætis-
ráðherra sagði frumvörp þessi
þjóna þríþættum tilgangi: 1) að
örva alhliða uppbyggingu atvinnu-
lífs f landinu og auka framleiðni
og hagvöxt, 2) að stuðla að þjóðfé-
lagslegra hagkvæmri þróun
byggðar í landinu með því m.a. að
koma í veg fyrir óæskilega
byggðaröskun og 3) að draga úr
ríkisafskiptum.
Aukin framleiðni,
efldur hagvöxtur
STEINGRÍMUR HER-
MANNSSON, forsætisráðherra,
sagði m.a. efnislega:
• að fiskimið okkar væru fullnýtt
• að ekki væri hægt að auka bú-
vöruframleiðslu til útflutnings
• að ytri aðstæður og viðskipta-
kjör hefðu þrengt að okkur, bæði
margföldun olíuverðs og harðn-
andi samkeppni fiskveiðiþjóða á
mörkuðum okkar
• að við hefðum ekkr haldið í við
aðrar þjóðir að því er varðar
aukna framleiðni og hagvöxt, sem
þær hefðu einkum sótt í ýmiss
konar framleiðniaukandi hátækni
og nýtízku hugbúnað.
Nauðsynlegt væri að endur-
skoða þá atvinnumálastefnu, sem
við hefðum fylgt til þessa, og huga
að nýsköpun íslenzks atvinnulífs,
bæði í hefðbundnum atvinnu-
greinum og nýjum. Þannig væri
tæknivæðing fiskvinnslunnar eitt
brýnasta verkefnið framundan,
m.a. til að gera þessari undir-
stöðugrein mögulegt að rísa undir
hærra kaupgjaldi. Einnig væri
nauðsynlegt að gera stórátak í
markaðsmálum og nú væri unnið
að frumvarpi til laga um útflutn-
ingssjóð, sem lagt yrði fyrir Al-
þingi á komandi hausti.
Stjórnarfrumvörpin þrjú
Forsætisráðherra sagði frum-
varp um þátttöku ríkisins í hluta-
félagi til að örva nýsköpun i at-
vinnulífinu gera ráð fyrir
600—700 m.kr. fjárútvegun. I
fyrsta lagi mundi ríkið leggja
fram 100 m.kr. í reiðufé sem
hlutafé í þessu þróunarfélagi. I
annan stað myndi einstaklingum
og félögum í atvinnurekstri útveg-
að fjármagn, gegn eðlilegri trygg-
ingu, til kaupa á hlutabréfum i fé-
laginu. I þriðja lagi væri heimilt
að taka 200 m.kr. að láni og endur-
lána því án sérstakra trygginga til
5—7 ára. I fjórða lagi að veita því
ríkisábyrgð fyrir fjárhæð, samtals
300 m.kr. Og í fimmta lagi væri
heimild til að tvöfalda 100 m.kr.
framlag í reiðufé, ef þörf krefði.
Byggðastofnun verður arftaki
byggðasjóðs, sagði forsætisráð-
herra, en hinsvegar sjálfstæð
stofnun. Hún á að vinna markvisst
að einstökum byggðavandamálum.
Framkvæmdasjóður hefur ann-
ast lántökur fyrir einstaka fjár-
festingarsjóði í landinu. Hann
hefur getið sér gott orð erlendis,
sagði ráðherra, og axlar ýmis kon-
ar erlendar skuldbindingar. Ekki
þótti því eðlilegt að fella niður
lagaákvæði um sjóðinn, enda gat
það vakið óróa hjá lánveitendum
og hugsanlega valdið þvi að sumir
þeirra teldu sér heimilt að gjald-
fella lán nú þegar.
Fjögur höfuð báknsins
í stað eins
SVAVAR GESTSSON (Abl.)
sagði stjórnarliðum hafa tekizt að
kljúfa Framkvæmdastofnun upp í
fjögur bákn: þjóðhagsstofnun,
byggðastofnun, framkvæmdasjóð
og þróunarfélag, sem öll væru sett
undir forsætisráðuneytið. Fjögur
höfuð bákns í stað eins væri allur
árangur frjálshyggjudeildar
Sjálfstæðisflokksins. Þessi frum-
vörp styrktu stöðu framkvæmda-
og embættismannavaldsins en
rýrðu áhrif Alþingis. Hinsvegar
kæmust nú fleiri á forstjóragarð-
inn og í forréttindahópinn hjá
hinu opinbera.
Með þessum frumvörpum hefði
Framsóknarflokkurinn hinsvegar
sagt skilið við byggðastefnuna í
raun, enda væri allt sem henni
viðvéki mun laushnýttara eftir en
áður.
Þetta eru frumvörp um póli-
tíska einokun helmingaskipta-
flokkanna, sagði Svavar. En með
þeim viðurkenna báðir stjórnar-
flokkarnir, sem að þeim standa, að
rfkið verði að hafa vissa forystu
um uppbyggingu og nýsköpun ís-
lenzks atvinnulifs. íslenzku pils-
faldakapitalistarnir eru of aumir,
sagði hann, þegar á reynir.
Flugbjörgunarsveitinni í
Reykjavík gefið lórantæki
Flugbjörgunarsveitinni í Reykjavík
var nýlega afhent að gjöf nýtt lóran-c
staðsetningartæki af gerðinni Koden.
Gefandinn var umboðsaðili Koden á
fslandi, Radíómiðun hf.
Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík
var fyrst björgunarsveita til að
kaupa og reyna koden lóran-c stað-
setningartæki á árinu 1983 og var
tækinu komið fyrir á einum af vél-
sleðum sveitarinnar. Kom í Ijós að
þar hentaði tækið mjög vel bæði
vegna þess hve lítið pláss það þurfti
og hve litlu rafmagni það eyddi.
Það hefur líka komið á daginn að
þessi lórantæki eru ómissandi þegar
um er að ræða björgunaraðgerðir á
borð við þær sem áttu sér stað á
Vatnajökli á dögunum.
Þar hamlaði slæmt veður, bylur og
myrkur mjög leit en þar sem vitað
var um staðarákvörðun þeirra sem
leitað var að, þurfti ekki annað en að
skrá hana inn á tækið og þá gaf það
upp beina stefnu á slysstað.
Það er þvi ljóst að lórantæki geta
skipt sköpum varðandi björgun
mannslífa og eiga þau eflaust eftir
að ryðja sér mjög til rúms hjá björg-
unarsveitum á næstu árum.
Kristján Gíslason, framkvæmdastjóri Radíómiöunar hf., afhendir hér Ingvari Valdemarssyni, formanni Flugbjörgunarsveit-
arinnar í Reykjavík, nýtt lóran-c staðsetningartæki að gjöf. Á minni myndinni sést hvernig tækinu er komið fyrir á vélsleða.
Þróunin í gerð þessara tækja er afhenti Flugbjörgunarsveitinni á um minna rafmagn en það tæki sem
líka mjög ör og má geta þess að dögunum er fjórum sinnum fyrir- Flugbjörgunarsveitin keypti fyrst.
þetta nýja tæki sem Radíómiðun hf. ferðarminna og notar fjórum sinn- (Fréttatiikynning)