Morgunblaðið - 30.04.1985, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. APRtL 1985
Sturlungar
w
Asunnudagskvöldið birtist alls
óvænt á skjánum hinn nýi
útvarpsstjóri Markús örn Ant-
onsson og gerði stuttlega grein
fyrir hinu viðamikla þjónustu-
hlutverki ríkisfjölmiðlanna. Benti
Markús örn réttilega á hve ódýr
sú þjónusta er í raun og veru, en
við borgum ekki nema 15—20
krónur á dag fyrir allt heila gall-
eríið.
Hvað sem því líður þá finnst
mér ágæt nýbreytni að leiða fram
útvarpsstjórann sjálfan þegar lít-
ið liggur við, en ekki bara á gaml-
árskveld. Annars minntist nú
Markús örn til allrar hamingju
ekki bara á peninga í þessu spjalli
sínu, heldur gaf hann glögga
mynd af því menningarstarfi, er
ríkisfjölmiðlunum er rétt og skylt
að inna af hendi. Benti hann rétti-
lega á að ríkisfjölmiðlunum er
ætlað að stuðla að varðveislu
menningararfleifðar vorrar og þjóð-
tungu. Get ég verið útvarpsstjóra
sammála um að þar hefir Ríkis-
útvarp/sjónvarp ræktað garðinn
af alúð. Vil ég nefna eitt dæmi úr
gildum sjóði þessu til sönnunar.
Á söguslóð
Á sunnudagsmorgnum klukkan
10.25 hefir undanfarið verið á
dagskrá Ríkisútvarpsins þáttur-
inn Stefnumót við Sturlunga í um-
sjón Einars Karls Haraldssonar.
Þáttur þessi fjallar eins og nafnið
gefur til kynna um fornbókmennt-
ir vorar og leggur þar með rækt
við þann andlega sjóð er hóf þjóð-
ina um aldir yfir ok fátæktar og
erlendra yfirráða.
Sunnudaginn var var þátturinn
með dálítið óvenjulegu sniði því þá
skrapp þáttarstjórinn vestur i
Dali þar sem Dalamenn sýndu á
Snorrahátíð, kunnáttu sína f
Sturlungu.
Einar Karl stýrði sjálfur spurn-
ingakeppninni og er ekki að orð-
lengja, að sjaldan hafði hann að
fullu lokið við spurninguna, er
bjallan glumdi og Dalamenn komu
með svarið, slík er kunnátta
þeirra í Sturlungu. Og segi menn
svo að bókmenntaarfurinn sé að
falla í gleymsku, ekki meðan slíkir
menn ríða um söguslóðir.
Hin þjóðin
Já, svo sannarlega yljaði
frammistaða þeirra Dalamanna
fjölmiðlarýninum um hjartarætur
og líka sú staðreynd að Ríkisút-
varpið sá ástæðu til að varpa svör-
um þeirra til alþjóðar. Svo lengi
sem áhrifamestu fjölmiðlarnir
leggja þannig rækt við menning-
ararfleifðina vofir vart sú hætta
yfir að vér gerumst húskarlar á
erlendu menningarhöfuðbóli. En
það er ekki sama Jón og séra Jón I
landi voru. Á sama tíma og hinn
nýbakaði útvarpsstjóri áréttar á
skjánum að ríkisfjölmiðlunum
beri að standa vörð um menningu
vora og þjóðtungu, koma fram á
sjónarsviðið einstaklingar er
hyggjast reisa hér sjónvarpsstöð
er alfarið byggir dagskrá sína á
„ ... erlendum þáttum og kvik-
myndum". Er nema von að talað
sé um að tvær þjóðir byggi land
vort, annarri er ætlað að bera hit-
ann og þungann af varðveislu
menningar vorrar og jafnframt að
bjarga þjóðarbúinu undan hol-
skeflum en hin virðist ætla sér i
krafti kenningarþrugls hálfbrjál-
aðra gyðinga að sigla hér lygnan
sjó hins alþjóðlega vitundariðnað-
ar, rétt eins og íslensk tunga og
menning sé boði sem sveigja ber
framhjá. Það skyldi þó aldrei vera
að langskip vort eigi eftir að
steyta á skeri þessara manna
verði kúrsinn ekki tekinn á vor
eigin mið, í fleiri en einum skiln-
ingi.
ólafur M.
Jóhannesson
ÚTVARP / S JÓNVARP
„Verðir
laganna“
- krókódflaveiðar
■I „Verðir lag-
25 anna“ hefja
— göngu sína á ný
í sjónvarpinu og hefst
fyrsti þátturinn klukkan
21.25 i kvöld og nefnist
hann „Krókódílaveiðar".
Alls verða átta þættir
sýndir að sinni og verða
þeir á dagskrá á þriðju-
dagskvöldum. Nokkrir
þættir voru sýndir í fyrra-
sumar.
Þættirnir eru banda-
rískir og i aðalhlutverkum
eru: Daniel J. Travanti,
Veronica Hamel og
Michael Conrad. Þýðandi
er Bogi Arnar Finnboga-
son.
Fylgst er með starfi á
lögreglustöð í skugga-
hverfi bandarískrar
stórborgar.
„Langferð
Jónatans“
- ný útvarpssaga
M Lestur nýrrar
35 útvarpssögu
hefst í kvöld
klukkan 21.35. Sagan heit-
ir „Langferð Jónatans“
eftir Martin A. Hansen.
Birgir Sigurðsson rithöf-
undur les þýðingu sína.
Martin A. Hansen, sem
er danskur rithöfundur,
er einn af öndvegishöf-
undum Norðurlanda.
Hann féll frá á besta
skeiði. Skáldsaga hans
„Langferð Jónatans“ kom
fyrst út árið 1941 þegar
myrkur og ofboð heims-
styrjaldarinnar síðari
grúfði yfir Evrópu. Það
myrkur náði þó ekki inn á
síður þessarar bókar því
þar situr kímnin og
fyndnin í fyrirrúmi ásamt
ofurlitilli iblöndun af góð-
látlegu háði. Timinn,
þjóðfélagið og mannlífið
speglast í alþýðlegum
spéspegli og velvilji höf-
undar gagnvart mann-
skepnunni og safarík
lífssýn hans yljar frá-
sögnina af ferðum járn-
smiðsins Jónatans.
Söguhetjan er járn-
smiðurinn sterki, Jónat-
an, sem var manna fær-
astur við að herða og
sjóða járn og sótti kirkju
sina jafn dyggilega og
krána. Dag nokkurn ræð-
ur sig til hans vinnupilt-
ur, sem er dverghagur en
kokkálar meistara sinn,
og framferði hans er i
stuttu máli þannig að
Jónatan skilur aö þar fer
Kölski sjálfur. Smiðurinn
sterki mölvar kirkju-
klukkuna, steypir úr
henni flösku og ginnir
þann gamla ofan í hana. 1
hvert sinn sem hann slær
í flöskuna, þar sem Kölski
er innilokaður, uppfyllast
óskir hans svo sem var um
Aladdin forðum. Síðan
heldur smiðurinn að
heiman til þess að koma
flöskunni í réttar hendur.
Það verður löng ferð stór-
kostlegra ævintýra sem
upplýsa margt um lifið og
mennina.
Ætlun höfundar er að
skemmta lesandanum, en
vekja hann um leið til vit-
undar um heilbrigðari,
einfaldari og gleðiríkari
veruleika en þann sem um
sinn hefur mestu ráðið á
plánetu okkar.
„Langferð Jónatans“
hlaut mikla hylli danskra
lesenda og hefur komið út
í mörgum útgáfum.
„Vinna og verðmæti“
- hagfræði
fyrir
byrjendur
B Nýr þáttur
25 hefst í sjón-
— varpinu klukk-
an 19.25 í kvöld og nefnist
hann „Vinna og verðmæti
— hagfræði fyrir byrjend-
ur“, en þættirnir eru gerð-
ir til að veita börnum um
10 til 14 ára undirstöðu-
skilning á hagfræði.
Þættirnir eru breskir og
eru fimm talsins og munu
verða á þriðjudögum á
sama tíma. Notaðar eru
teiknimyndir til að gera
dæmin auðskilin og eru
dæmi úr daglega lífinu
tekin fyrir. Við fylgjumst
með fjölskyldu einni sem
býr í litlu einangruðu
fjallaþorpi. 1 fyrsta þætti
reynir fjölskyldan að
fleyta sér áfram á því sem
landið gefur, en þegar
lengra dregur koma upp
alls konar hugmyndir og
uppgötvanir sem gera líf-
ið mun auðveldara fyrir
fólkið.
ÚTVARP
ÞRIÐJUDAGUR
30. apríl.
7.00 Veöurfregnir. Fréttir.
Bæn.
A virkum degi. 7.20 Leikfimi.
Tilkynningar.
7.55 Daglegt mál. Endurt.
þáttur Valdimars Gunnars-
sonar frá kvöldinu áöur.
8.00 Fréttir. 8.15 Veðurfregn-
ir.
Morgunorö: — Ingimar Ey-
dal talar.
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna:
„Hollenski Jónas" ettir
Gabriel Scott. Gyða Ragn-
arsdóttir endar lestur þýö-
ingar Sigrúnar Guðjónsdótt-
ur (12).
9.20 Leikfimi. 9.30 Tilkynn-
ingar. Tónleikar. 9.45 Þing-
fréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veöur-
fregnir. Forustugr. dagbl.
(útdr.).
10A5 „Man ég þaö sem löngu
leið". Ragnheiður Viggós-
dóttir sér um þáttinn.
11.15 Viö Pollinn. Umsjón: Ingi-
mar Eydal (RÚVAK).
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Til-
kynningar.
1220 Fréttir. 12.45 Veður-
fregnir. Tilkynningar. Tón-
leikar
1320 Barnagaman. Umsjón:
Heiödls Noröfjörö. (RÚVAK.)
1320Sheila Chandra. Sade
Adu og Kate Bush syngja.
14.00 „Eldraunin" eftir Jón
Björnsson. Helgi Þorláksson
les (26).
1420 Miödegistónleikar. Ball-
ettsvlta nr. 2 eftir Manuel de
Falla. Flladelfluhljómsveitin
leikur; Riccardo Muti stjórn-
ar.
1425 Uþptaktur. — Guö-
mundur Benediktsson.
1520 Tilkynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15
Veöurfregnir.
1620 Slðdegistónleikar.
a. „Washington’s birthday"
eftir Charles Ives. Félagar I
Sinfónluhljómsveit Osló-
borgar leika; William Strick-
land stjórnar.
b. Sinfónla nr. 3 I c-moll op.
78 eftir Camille Saint-Saéns.
Fllharmonlusveit Berllnar-
borgar leikur; Herbert von
Karajan stjórnar.
17.10 Siödegisútvarp
18.00 Fréttir á ensku.
Tilkynningar
1925 Vinna og verðmæti —
hagfræöi fyrir byrjendur.
Fyrsti þáttur.
Breskur fræöslumyndaflokk-
ur I fimm þáttum sem kynnir
ýmis undirstððuatriði hag-
fræöi á auöskilinn og lifandi
hátt, meðal annars með
teiknimyndum og dæmum úr
daglegu llfi. Þýðandi Guöni
Kolbeinsson.
1920 Fréttaágrip á táknmáli
20.00 Fréttir og veður
2020 Auglýsingar og dagskrá
2040 Heilsaö upp á fólk
13. Kristmundur Bjarnason.
18.45 Veöurtregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Kvöldfréttir. Tilkynningar.
1920 Daglegt mál. Siguröur G.
Tómasson flytur þáttinn.
20.00 A framandi slóðum.
Oddný Thorsteinsson segir
frá Japan og leikur þarlenda
tónlist. Fyrri hluti: (Aður út-
varpaö 1981).
2020 Mörk láðs og lagar —
Þáttur um náttúruvernd. Dr.
Glsli Már Glslason talar um
mengun I Islenskum ám og
vötnum.
2020 Reguiem á Munkaþverá.
Steingrlmur Sigurðsson flyt-
ur.
21.05 islensk tónlist
a. Blásarakvintett eftír Jón
Asgeirsson. Blásarakvintett
Reykjavikur leikur.
ÞRIÐJUDAGUR
30. april
Kristmundur Bjarnason á
Sjávarborg, skjalavöröur viö
Héraösskjalasafn Skagfirö-
inga á Sauöárkróki, er lands-
kunnur fyrir fræðimennsku
og ritstörf, einkum á sviði
byggöasögu á Noröurlandi. f
þættinum ræðir Ingvi Hrafn
Jónsson við Kristmund um
hugöarefni hans.
2125 Veröir laganna
(Hill Street Blues)
1. Krókódllaveiöar.
Fyrsti þáttur af átta I nýrrí
syrpu þessa bandarlska
b. „A krossgötum” svlta eftir
Karl O. Runólfsson. Sinfónlu-
hljomsveit islancjs leikur;
Karsten Andersen stjórnar.
2125 Útvarpssagan: „Lang-
ferö Jónatans" eftir Martin
A. Hansen. Birgir Sigurösson
rithöfundur byrjar lestur þýö-
ingar sinnar.
22.15 Veðurfregnir. Fréttir.
Dagskrá morgundagsíns.
Orð kvöldsins.
2225 Frá kammertónleikum
Sinfónfuhljómsveitar islands I
Gamla blói 5. aprfl I fyrra.
Stjórnandi: Jean-Pierre
Jacquillat. Einleikari: Joseph
Ognibene.
a. „Les Indes galantes",
ballettsvlta nr. 2 eftir Jean-
philipe Rameau.
b. Hornkonsert nr. 2 I Es-dúr
myndaflokks sem sjónvarpiö
sýndi slðast fyrir tæpu ári. i
þáttunum er fylgst með
starfinu á lögreglustöö I
skuggahverfi bandarlskrar
stórborgar.
Aðalhlutverk: Daniel J. Tra-
vanti, Veronica Hamel og
Michael Conrad. Þýöandi
Bogi árnar Finnbogason.
22.15 Kastljós
Þáttur um erlend málefnl.
Umsjónarmaöur Ögmundur
Jónasson.
2220 Fréttir I dagskrárlok.
K. 417 eftir Wolfgang Ama-
deus Mozart.
c. „Pelléas et Mélisande",
svlta op. 80 eftir Gabriel
Fauré.
d. Sinfónla nr. 1 I D-dúr
(klassíska' sinfónlan) eftir
Sergej Prokofjeff. Kynnir:
Jón Múli Arnason.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
ÞRIÐJUDAGUR
30. aprll
10.00—12.00 Morgunþáttur
Stjórnandi: Páll Þorsteins-
son.
14.00—15.00 Vaggogvelta
Stjórnandi: Glsli Sveinn
Loftsson.
15.00—16.00 Meö slnu lagi
Lög leikin af islenskum
hljómplötum.
Stjórnandi: Svavar Gests.
16.00—17.00 Þjóölagaþáttur
Stjórnandi: Kristján Sigur-
jónsson.
17.00—18.00 Frfstund
Unglingaþáttur.
Stjórnandi: Eövarö Ingólts-
son.
Þriggja mlnútna fréttir klukk-
an: 11:00, 15:00, 16:00 og
17:00.
SJÓNVARP