Morgunblaðið - 27.07.1985, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 1985
Minning:
Sigríður Guðjóns-
dóttir frá Bœ
Fædd 19. aprfl 1903
Dáin 18. júlí 1985
^immtudaginn 18. júlí sl. lést á
Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund, Sigríður Guðjónsdóttir,
fyrrum ljósmóðir og bústýra á Bæ
i Reykhólasveit.
Með Sigríði er fallin í valinn
kona, sem á fáa sína líka. Hún var
ljósmóðir í Reykhólasveit í yfir 20
ár og gegndi einnig ljósmóður-
störfum fyrir Gufudals- og Geira-
dalshrepp um árabil. Á þessu sviði
vann hún mörg kærleiksverk.
ósjaldan þurfti hún að bíða hjá
sængurkonum fyrir fæðingar. Var
þá ekki setið auðum höndum,
heldur sest við saumavélina og
saumuð hver flíkin af annarri, því
Sigríður lærði ung karlmanna-
fatasaum, en ég veit, að í fæstum
tilvikum þáði hún önnur laun fyrir
þá vinnu en þakklæti og vináttu
fólksins, sem henni var mikils
virði. Var raunar sama að hvaða
verki hún gekk, allt lék í höndum
hennar, enda ættingjar hennar
margir mikið hagleiksfólk.
Sigga, eins og flestir kunnugir
kölluðu hana, var bústýra hjá föð-
ur mínum, Magnúsi Ingimundar-
syni í Bæ, í um 20 ár. Hún og
móðir mín, Jóhanna Hákonardótt-
ir, voru miklar vinkonur, og dvaldi
Sigga á heimili foreldra minna, er
móðir mín lá banaleguna, og
hjúkraði hún henni af sinni með-
fæddu hlýju og nærgætni. Það
mun hafa verið síðasta bón móður
minnar til sinnar góðu vinkonu, að
hún færi ekki frá börnunum, ef
henni sjálfri auðnaðist ekki líf til
að annast þau. Vorum við systkin-
in þá sex innan fermingaraldurs,
en fóstursystir okkar, sem er elst,
var á fimmtánda ári. Bónin var
því sannarlega stór, en Sigga mín,
fóstra, brást í engu, og vil ég
segja, að af öllum hennar mörgu
kærieiksverkum hafi þetta verið
það stærsta, að eyða bestu árum
ævinnar í að annast sjö móðurlaus
börn.
Sigga og pabbi eignuðust saman
tvo syni, Olaf Jón, f. 20. mars 1940
og Gunnlaug, f. 15. apríl 1945.
Gunnlaugur er kvæntur Guðríði
Gígja og eiga þau tvo syni, Magn-
ús Geir og Daníel Eyþór, sem báð-
ir voru miklir sólargeislar í lífi
ömmu sinnar. Systkinin, sem hún
fóstra annaðist, voru því orðin níu
talsins, en auk þess hafði hún um-
sjón með fjölda barna, sem dvöldu
um lengri eða skemmri tíma á
heimilinu á vetrum á meðan
barnakennsla fór öll fram á sveit-
abæjunum. Þá er ótalinn sá hópur
barna, sem voru til sumardvalar í
Bæ, mörg þeirra sumar eftir
sumar. Þegar árin liðu urðu börn
okkar systkinanna síðan fastir
sumargestir heima hjá fóstru
okkar og pabba. Af þessu má ráða,
að heimilið var stórt í sniðum, en
auk barnanna var að sjálfsögðu
alltaf eitthvað af vinnufólki, sem
þurfti á umönnun húsfreyjunnar
að halda, að ekki sé minnst á alla
þá gestakomu, sem fylgdi þessu
stóra heimili. Ekki vil ég gleyma
hlut föður míns í að ala upp öll
börnin sín og kosta þau til náms,
og yfirleitt að standa straum af
þessu stóra heimili með jafn mikl-
um sóma og gert var, en þess má
geta, að ekki var óalgengt, að við
matarborðið í Bæ væru 20—30
manns á sumrin og stundum fleiri
um helgar. Segir sig sjálft, að það
þarf dugnað og hagsýni beggja
húsbænda til að framfleyta svona
heimili.
Árið 1959 hætti faðir minn
búskap í Bæ og seldi jörðina í
hendur bræðra minna. Þá slitu
þau samvistir faðir minn og
fóstra. Hann fluttist til Reykja-
víkur og kvæntist síðar Borghildi
Magnúsdóttur, og bjuggu þau
saman, bæði á Kletti í Geiradal og
í Reykjavík, þar sem hann lést 13.
ágúst 1982. Fóstra mín varð um
kyrrt í Bæ hjá bræðrum mínum og
hlúði að öllu sem fyrr, því aldrei
var hún óvinnandi. Árið 1963
keypti Ólafur sonur hennar part
af jörðinni Bæ og fór þá Sigga al-
farin til hans. Bjuggu þau fyrst í
Bæ og síðan í Reykjavík, á meðan
heilsa hennar og kraftar entust.
Síðustu árin hefur hún átt við
mikla vanheilsu að stríða. Fyrir
u.þ.b. fimm og hálfu ári fór veru-
lega að halla undan fæti hjá
fóstru minni. Þurfti hún upp frá
því oft að fara í sjúkrahús, og svo
fór að lokum, fyrir rúmlega tveim
árum, að hún fór á Elli- og hjúkr-
unarheimilið Grund. Það var sárt
að þurfa að vista hana á stofnun,
en hún var alltaf svo ákveðin í að
vera ekki öðrum til byrði, að hún
vildi þetta sjálf, fyrst hún ekki gat
haldið eigið heimiii. Vil ég nota
tækifærið til að færa bestu þakkir
læknum og öðru starfsfólki á
Grund, sem hlúðu að henni í veik-
indum hennar. öllum öðrum, sem
sýndu henni vináttu og tryggð,
þökkum við systkinin af heilum
hug og biðjum Guð að launa ykk-
ur.
Að skilnaði er okkur þakklæti
efst í huga. Hún verður lögð til
hinstu hvílu í Reykhólakirkju-
garði við hliðina á ungum syni
eins af fóstursonunum, en þessum
litla dreng unni Sigga mjög og bað
um að fá að hvíla hjá honum.
Minningin um elskulega móður
og fóstru lifir I hjörtum okkar
barnanna hennar. Guð blessi
hana.
Dísa
Kveöja frá barnabörnum
í dag verður til moldar borin
Sigríður Guðjónsdóttir frá Bæ í
Króksfirði. Verður hún jarðsett á
heimaslóðum sínum, á Reykhólum
í Barðastrandarsýslu.
Mig langar til að skrifa fáein
kveðjuorð og leyfi mér að gera það
í nafni barna fósturbarna hennar,
sem mér telst til að séu hvorki
fleiri né færri en þrjátíu og þrjú
og „eiginlegra" sonarsona hennar,
sem eru tveir. Er ég þess fullviss,
að öll vildu þau tjá þakklæti sitt
fyrir þá ástúð og einstöku fórnar-
lund, sem hún sýndi þeim alla tíð.
óttast ég þó helst, að mörgum
frændsystkinum mínum muni
þykja, að hér þyrfti ótalmörgu við
að bæta.
Minningin um Siggu Guðjóns,
en svo var hún jafnan nefnd af
okkur og mörgum öðrum vinum
hennar, er eðlilega mjög sam-
tvinnuð hugrenningum um lífið
„heima í Bæ“, eins og við segjum
jafnan, þ.e. um dvöl okkar á sumr-
in og raunar oft, á Bæ í Reyk-
hólasveit, þar sem afi okkar,
Magnús Ingimundarson, og síðar
móðurbræður mlnir ráku stÓFbú
og flest barnabarnanna slitu
barnsskónum að meira eða minna
leyti. Þar var alltaf margt um
manninn og börnin, sem þar voru
til sumardvalar, voru iðulega hátt
á annan tug, auk barna móður-
bræðra minna, sem þar bjuggu ár-
ið um kring. Þar var því sannar-
lega mikið líf í tuskunum, og
margar góðar minningar eigum
við þaðan.
Sigríður Guðjónsdóttir var hús-
freyjan á þessu stóra heimili og
þar var ótalmörg verk að vinna,
auk þess sem það var síður en svo
fyrirhafnarlítið að hafa stjórn á
Minning:
Fæddur 29. september 1906
Dáinn 21. júlí 1985
í gær var til moldar borinn frá
Akraneskirkju, Hervar Þórðarson,
Suðurgötu 122 á Akranesi.
Hervar var Vestfirðingur. Upp-
alinn á Hlíð í Álftafirði og í Álfta-
firði dvaldist hann sín uppvaxtar-
og manndómsár.
Hervar var sonur hjónanna
Þórðar Sveinbjörnssonar og Sól-
veigar Einarsdóttur og yngstur í
stórum systkinahópi þeirra hjóna.
Hann vandist snemma allri al-
gengri vinnu, eins og títt var þar
vestra og ungur fór hann að róa á
bátum frá Súðavík. Síðar var hann
vélstjóri á bátum þar og fórst sá
starfi vel úr hendi eins og annað
sem hann tók sér fyrir hendur á
lífsleiðinni.
Þegar ég kynntist Hervari, var
hann hættur að vera á sjó, hafði
verið magaveikur, en sú veiki
hrjáði marga, sem urðu að búa við
kassafæði, sem tíökaðist í þá daga,
þar vestra, meðal sjómanna. Hann
var þá oftast í landi við bátana í
Súðavík og eftirsóttur landfor-
maður sökum sinnar sérstöku út-
sjónar- og reglusemi sem ein-
kenndu hann alla tíð. Við Hervar
vorum tvær vertíðar saman á bát
frá Súðavík og minnist ég þess
sérstaklega hve gott var að vinna
með honum. Vinnan var oft erfið
og vinnudagurinn langur, en allir
hjálpuðust að við verkið og þá var
ekki sama hvernig vinnufélagarn-
ir voru og frá þessum tíma minn-
ist ég Hervars með virðingu og
þakklæti.
Eftirlifandi eiginkona Hervars
er Guðmunda Eiríksdóttir. Guð-
munda er uppalin á Ströndum, en
flutti ung með foreldrum sínum til
Súðavíkur og þar lágu leiðir þeirra
Hervars saman. Þau hófu búskap í
Súðavík á millistríðsárunum við
erfiðar aðstæður og eignuðust átta
börn. Geta má nærri, hvort það
hefur verið auðvelt að koma upp
svo stórum barnahópi á þeim erf-
iðu tímum. Þá þekktust ekki
tryggingabætur og ekki atvinnu-
leysisbætur. Ekki einu sinni kaup-
trygging á bátunum. En með guðs
hjálp, dugnaði og samheldni tókst
þeim að koma börnum sínum til
þess þroska, að allt er þetta hið
mesta dugnaðar fólk, eins og þau
eiga kyn til.
Börn þeirra Hervars Þórðarson-
ar og Guðmundu Eiríksdóttur eru:
óskar, verkstjóri á Akranesi, eig-
öllum þeim stóra hópi barna og
unglinga, sem á heimilinu voru, en
það féll mjög í hennar hlut. Raun-
ar verð ég að segja, að ég man vart
eftir Siggu frá þessum tíma öðru-
vísi en sívinnandi, og þó þykist ég
vita, að líf hennar á þessum tíma
hafi nánast verið barnaleikur hjá
því, sem oft var á yngri árum
hennar, er hún stjórnaði þessu
stóra heimili við erfiðari aðstæður
en síðar urðu og gegndi auk þess
starfi ljósmóður í sveitinni ásamt
ýmsum öðrum skyldum. Aldrei
man ég þó eftir því að hún Sigga
hafi kvartað undan þreytu.
Sambandi okkar barnanna við
Siggu væri ekki rétt lýst með því
að gefa í skyn, að það hafi einvörð-
ungu verið sem „angurvært
ömmuhjal“. í þessum stóra hópi
barna og unglinga var eins og gef-
ur að skilja hreint ekki svo lítið
um ærsl og sprell, og því varð hún
oft að sýna nokkra festu við hús-
stjórn, þótt ekki tækist henni allt-
af að leyna því, að oft hafði hún
lúmskt gaman af tiltækjum barn-
anna. Hvað sem því líður var það
þó ávallt svo, að ef eitthvað bját-
aði á hjá einhverju barnanna, þá
var Sigga boðin og búin til hjálpar
og huggunar.
Mér þykir afstaða Siggu til
vinnu lýsa vel manngerð hennar.
Leti var sá löstur í mannlegu fari,
inkona Sigríður Fjóla Ásgríms-
dóttir, þau eiga 4 börn. Fanney,
sjúkraliði á Akranesi, eiginmaður
Gunnar Gestsson, þau eiga 3 syni.
Sólveig, hjúkrunarfræðingur í
Reykjavík, eiginmaður Leifur Ás-
grímsson, smiður. Þau eiga 3 börn.
Birna, búsett í Kópavogi. Eigin-
maður Jakob Jónatansson. Þau
eiga 5 börn. Svanhildur, búsett í
Reykjavík. Eiginmaður Auðunn
Snæbjörnsson. Þau eiga 4 börn.
Eiríkur, vélstjóri á Akranesi. Eig-
inkona Sylvía Georgsdóttir. Þau
eiga 4 börn. Dóra, búsett á Hellis-
sandi. Eiginmaður Helgi Leifsson.
Þau eiga 4 syni. Jón Trausti, smið-
ur á Akranesi. Eiginkona Júlíana
Bjarnadóttir. Þau eiga 3 börn.
f kringum 1950 var mikil deyfð í
atvinnulífi í Súðavík og fluttu þá
margir þaðan. Þau Hervar og
Guðmunda fluttu þá hingað til
Akraness og hafa búið hér síðan.
Lengst á Suðurgötu 122. Hervar
vann fyrst hjá Haraldi Böðvars-
syni & Co. hf. En síðustu árin
vann hann hjá Haferni hf., en syn-
ir hans, Óskar og Eiríkur, eru eig-
endur þess fyrirtækis ásamt þrem
öðrum.
Hjá Haferni hf. lágu leiðir
okkar Hervars aftur saman, en
þar vorum við báðir starfsmenn
um árabil. Alltaf var ánægjulegt
að staldra við hjá Hervari og
spjalla við hann um landsins gagn
og nauðsynjar. Hann var greindur
vel og kunni á mörgu skil, hvað
jafnt okkar barnanna sem fullorð-
inna, sem hún átti hvað erfiðast
með að umbera, en samt er mér
það alveg sérlega minnisstætt, að
hún, sem ekki kunni sér hóf við
vinnu, lagði sig fram um að gæta
þess, að þeim börnum og ungling-
um, sem hún hafði umsjón með,
væri ekki ofgert í því kappi sem
oft fylgir sumarstörfum til sveita.
Ekki ber að skilja orð mín hér
að framan svo, að Sigga hafi ekki
iðulega verið hin blíða og ástríka
amma þegar það átti við. Sérstak-
lega er þess að minnast, að mörg
barna fósturbarna hennar, ekki
síst þau yngri, hændust að henni
og vildu helst hvergi annars stað-
ar vera en hjá Siggu. Sérstaklega
átti þetta við um þau börn, sem
voru viðkvæm í lund eða ekki mik-
il fyrir sér.
Eftir að Sigga fluttist til
Reykjavíkur hátt á sjötugsaldri
kom hlýhugur hennar til okkar
oftsinnis fram með margvislegu
móti. Þannig gaf hún sig mikið að
börnum okkar, þ.e. barnabarna-
börnum sínum, og sem fyrr dróg-
ust börnin að henni.
Við þökkum Siggu af alhug alla
þá umhyggju og ástúð sem hún
sýndi okkur í verki meir en orð fá
lýst og biðjum Guð að biessa
minningu þessarar góðu konu.
Gulli
sem umræðan snerist um. En það
var sama hvort Hervar Þórðarson
beitti línu í Súðavík eða hlóð upp
skreið hjá Haferninum. öll hans
athöfn bar vott um alúðina við
starfið og snyrtimennskan var svo
einstök að eftir var tekið.
Fyrr á þessu sumri heimsóttum
við burtfluttir Álftfirðingar æsku-
stöðvarnar. Þar voru þau Hervar
og Guðmunda, ásamt fleirum úr
fjölskyldunni, í för. Engum datt
þá í hug að svo stutt væri til ævi-
loka þessa ágæta Álftfirðings. En
stundin var komin aðfaranótt
sunnudagsins 21. þ.m. og þá stoðar
ekki að biðjast vægðar, þó að
fyrirvarinn sé stuttur.
Ég kveð frænda minn, Hervar
Þórðarson, með söknuði. Mér
finnst stórt skarð í vinahópinn.
Ég flyt Guðmundu og öllum
hans ættmennum mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Bent Jónsson
Legsteinar
granít — marmari
uvtúi jy.
OpMattadaga,
-1--i— ■-MU
•fnnig rtokj
og hatgar..
Unnarforaut 19, Saltiarnarnesi,
símar 620609 og 72818.
Birting afmœlis- og
minningargreina
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn-
ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. í minn-
ingargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess
skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort
ljóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíð-
um Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð
og með góðu línubili.
Hervar Þórðar-
son Akranesi