Morgunblaðið - 31.08.1985, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. ÁGÚST 1985
Þriggja ára hjartaþegi
Hin þriggja íra gamla Jamie Gavin er yngsti hjartaþegi í heimi. Hér má sjá hana aö leik ásamt foreldrum
sínum, Tom og Marion, fyrir utan Hariefield-sjúkrahúsið í London á fimmtudag. Jamie var skorin upp á
sjúkrahúsinu 13. ágúst.
Fimm ár frá stofnun óháðra verkalýðsfélaga í Póllandi:
Walesa vill pólitískar og
efnahagslegar umbætur
fíHanak. .1(1 íoi'kiI AP *■—^ ^^
Gdansk, 30. igúst AP.
LECH WALESA, leiðtogi Samstöðu,
óháðu verkalýösfélaganna í Póllandi,
sem bönnuð voru með herlögum,
hvatti í dag til meiriháttar pólitískra
og efnahagslegra umbóta í landinu.
Á morgun, laugardag, eru fimm ár
liðin frá fæðingu Samstöðu.
“Ég hef þetta að segja stjórn-
völdum: Sleppið pólitískum föng-
um, látið af kúgun ykkar og of-
sóknum og snúið aftur á sáttaveg-
inn,“ sagði Walesa á fundi með
blaðamönnum fyrir utan Lenín—
skipasmíðastöðina í Gdansk í dag.
Hundruð stuðningsmanna Walesa
fögnuðu honum er hann kom út
um hlið skipasmíðastöðvarinnar
að loknum starfsdegi og hrópuðu
í kór nafn Samstöðu.
Á morgun, laugardag, eru fimm
ár liðin frá því Walesa undirritaði
sögulegt samkomulag við pólsku
stjórnina. Þá fengu verkamenn
rétt til að stofna óháð verkalýðs-
félag, Samstöðu.
Walesa lagði blómsveig að
minnisvarða um verkamenn sem
Flugbannið í Bretlandi:
Concorde notuð
í innanlandsflug
London, 30. ágúsL AP.
BREZKA flugfélagið British Airways
notaði Concorde-þotur, sem flogið
geta á rúmlega tvöföldum hljóð-
hraða, á innanlandsleiðum í dag
vegna banns við flugi brezkra flug-
véla, sem búnar eru JT8D-þotu-
hreyflinum frá Pratt og Whitney, þar
til lokið er ítarlegri skoðun á hreyfl-
unum. British Airways lagði
fjórum Boeing-737-þotum á mið-
vikudag er sprungur fundust í
brunaholi hreyfla þeirra. Talið er
að flugslysið í Manchester fyrir
viku, þegar Boeing-737-þota fórst
í flugtaki, hafi stafað af sprungum
í hreyfli þotunnar, sem sprakk, en
hann var af gerðinni JT8D-15.
Concorde var í dag notuð til
flugs milli London og Newcastle
en flogið var undir hljóðhraða.
Búist var við að skoðun yrði lokið
á hluta Boeing-þotanna í dag og
skoðun 40 til viðbótar lyki í næstu
viku. Brezka flugmálastjórnin
*
Irakar sprengja
á Kharg-eyju
NicoHÍa, Kýpur, 30. áflML AP.
ÍRAKAR sögðu í dag að þeir hefðu
gert þotuárás á skemmu sem geymir
olíu til útflutnings á Kharg-eyju.
Var árásin gerð til að koma í
veg fyrir að íranir næðu að gera
við skemmdir eftir að sprengjum
var varpað á eyjuna fyrr í þessum
mánuði.
Ekki hefur fengist staðfest frá
óháðum aðila að árásin hafi átt
sér stað.
bannaði flug flugvéla, sem búnar
eru samskonar hreyflum og þotan
sem fórst í Manchester, þar til
skoðun hefði farið fram. Banda-
ríska flugmálastjórnin hefur fyrir-
skipað samskonar skoðun i Banda-
ríkjunum.
Afganistan:
Risaveldin fallast
á atriði í tillögu SÞ
rionf 1A á/n'.oi A P
Genf, 30. ágúsL AP.
Bandaríkjamenn og Sovétmenn
hafa geflð sterklega í skyn að þeir
fallist á lykilatriði í tillögum á veg-
um Sameinuðu þjóðanna um hvernig
koma eigi á friði í Afganistan.
Sáttasemjari Sameinuðu þjóð-
anna í deilunni um Afganistan,
Diego Cordovez, viðhafði þessi
ummæli á fréttamannafundi, sem
hann hélt eftir fjögurra daga
óformlegar viðræður milli Afgana
og Pakistana. Þessar viðræður eru
liður í sáttaumleitunum Samein-
uðu þjóðanna í málefnum Afgan-
istans, en næsti fundur verður
haldinn 16—20 desember nk. í
Genf.
Stjórnvöld í Afganistan og Pak-
istan komust að samkomulagi um
þetta lykilatriði, sem fjallar um
hvernig stjórnarfyrirkomulagi
landsins skuli háttað í framtíð-
inni.
Stjórnir risaveldanna gáfu síð-
an í skyn að þau féllust á sam-
komulagið um þetta tiltekna
atriði. Cordovez vildi þó ekki
skýra nánar frá málavöxtum.
Hin þrjú atriðin, sem viðræð-
urnar snúast um, eru: í fyrsta lagi
að tryggja að Pakistanar hafi ekki
afskipti af innanríkismálum Afg-
ana; í öðru lagi að um fimm millj-
ónum afganskra flóttamanna, sem
nú eru í Pakistan, verði gert kleift
að snúa aftur heim; og í þriðja lagi
að 115 þúsund manna herlið Sov-
étmanna, sem nú er í Afganistan,
hverfi á brott.
Eastern sektað vegna
kókaínfunds í þotum
IVfíami ÍM ícnicd AP ^
féllu í óeirðum, er brutust út 1970
vegna verðhækkana á matvælum.
Samstaða lét reisa minnisvarðann
við Lenín-skipasmíðastöðina fyrir
fimm árum. Mikið fjölmenni var
samankomið við minnisvarðan,
eða fleiri en nokkru sinni frá því
gripið var til herlaga í desember
1981, en þá voru óháðu verkalýðs-
félögin bönnuð. Stjórnaði Walesa
fjöldasöng við minnisvarðann og
myndaði sigurmerki er þjóðsöngur
Póllands var sunginn.
Walesa birti opinberlega 16
síðna skjal þar sem krafizt er
afnáms kúgunar, efnahagslegra
umbóta og réttinda til að stofna
óháð verkalýðsfélög. í því eru, það
sem Walesa kallaði ábyrgar tillög-
ur um leiðir til að leiða Pólland út
úr kreppu. Hvatti hann til við-
ræðna og sáttfýsi, en stjórnvöld
hafa ítrekað hafnað óskum hans
um viðræður. Hið opinbera mál-
gagn ungliðadeildar pólska komm-
únistaflokksins, Sztandar
Mlodych, sagði f dag að Samstaða
stundaði lýðskrum, væri í and-
stöðu við kommúnismann og
stundaði mjög óábyrga pólitík, auk
þess sem samtökin hefðu aldrei
reynst hafa raunhæfar tillögur
fram að færa.
Miami, 30. ágúst AP.
BANDARÍSKA flugfélagið Eastern
Airlines var í dag sektað um 1,4
milljónir dollara, eða jafnvirði um
60 milljóna króna, vegna 770 kflóa
af kókaíni, sem fundust falin í tveim-
ur þotum félagsins, sem notaðar eru
til vöruflugs milli Miami og Kólomb-
íu.
Kókaínið fannst falið í loftræsti-
kerfi flugvélanna, sem eru af gerð-
inni Boeing 727, í fyrra mánuði.
Var Eastern sektað um 50 dollara
fyrir hverja únsu kókaíns, eða um
1.377.600 dollara. Hefur flugfélag-
ið tvo mánuði til að áfrýja úrskurð-
inum. Markaðsverð kókaínsins,
sem fannst við leit í þotunum, mun
vera nálægt 430 milljónum dollara.
í apríl í fyrra fundust 1,3 kíló
af kókaíni falin í Lockheed Trist-
ar-þotu Eastern. Lagði bandaríska
tollgæzlan hald á þotuna og lét
hana ekki af hendi fyrr en flug-
félagið hafði fallizt á ýmsar ráð-
stafanir til að hindra kókaínsmygl.
í febrúar lagði tollgæzlan hald
á Boeing 747-þotu kólombíska
flugfélagsins Avianca er rúmlega
1.100 kíló af kókaíni fundust um
borð. Var kókaínið falið inn á milli
afskorinna blóma, sem flugvélin
flutti frá Bogota.
Slæmt mataræði
veldur heilsuleysi
Osló, 30. ágúsL Frá frétUritara Morgunblaðsiii8,JanErikLaure.
- ÞAÐ ER ekki ný speki að sjó-
mannalíf sé óheilbrigt. Það eru
ekki bara matvenjur þeirra og
vinnuaðstaða, sem valda því að
hjartveiki og magasjúkdómar eru
jafn tfðir hjá sjómönnum og raun
ber vitni. Þrældómsvinna og
streita, ásamt litlum tækifærum til
að trimraa, skýrir einnig slæmt
heilsufar sjómanna.“ Þannig
kemst Halvdan Eilertsen, fram-
kvæmdastjóri sjómannasamtak-
anna í Troms, að orði er hann var
inntur álits á niðurstöðum athugun-
ar á heilsufari og matarvenjum sjó-
manna.
í niðurstöðunum segir, að mál-
tíðir séu óreglulegar um borð í
fiskiskipum, og geti liðið allt að
20 stundir milli máltíða. Einnig
að hver sjómaður drekki að
meðaltali 1,3 lítra af kaffi á dag
og að 70% sjómanna reyki að
staðaldri. Jafnframt að 33% sjó-
manna séu of feitir og ein skýr-
ingin á því að árleg fituneyzla
þeirra sé 8-10 kílóum umfram
það sem næringarnefnd ríkisins
telur hæfilegt.
í könnuninni komu togarasjó-
menn verst út, og segir Eilertsen
það í sjálfu sér ekki koma á óvart.
Segir hann það koma sér á óvart
hversu lítinn fisk sjómenn snæði,
en ein niðurstaða könnunarinnar
er á þá lund að sjómenn neyti
afar sjaldan fisks.
Hagvöxturinn 0,4 % í
júlí í Bandaríkjunum
Minni viðskiptahalli en í júní
HAGVÖXTUR
í Bandaríkjunum
nam 0,4% í júlí og hallinn á utanrík-
isvióskiptum var minni í þeim mán-
uði en nokkrum öðrum síðan í janú-
ar sl. Viðskiptajöfnuður Bandaríkj-
anna við útlönd er samt óhagstæður
um 81.2 milljarða dollara það sem af
er þessu ári og er það 10% meira en
fyrstu 7 mánuði siðasta árs. Talið er
að viðskiptahallinn kunni að verða
allt að 150 milljarðar dolfara á þessu
ári, en í fyrra var hann 123,3 millj-
arðar dollara.
Viðskiptahallinn í júli nam 10,5
milljörðum dollara og var því 22%
minni en í júní. Samdráttur í oliu-
innflutningi um 19,3% og um
20,3% á bifreiðainnflutningi frá
Japan er talinn eiga mestan þátt i
þessari þróun.
Endaþótt dollarinn hafi lækkað
frá því í febrúar sl., er hann stóð
hæst, þá hefur sú lækkun hvorki
orðið það mikil né það varanleg
enn, að hún hafi haft nein teljandi
áhrif á viðskiptahalla Bandaríkj-
anna. Flestir efnahagssérfræð-
ingar eru þeirrar skoðunar að það
verði ekki fyrr en einhvern tímann
á næsta ári, sem jákvæð áhrif af
lækkun dollarans fari að koma
fram í bandarísku efnahagslífi.
I dag var haft eftir Michael Ev-
ans, kunnum efnahagsérfræðingi,
að viðskiptahalli Bandaríkjanna
yrði 145 milljarðar dollara á
næsta ári eða aðeins 5 milljörðum
dollurum minni en spáð er á þessu
ári.
Eins og áður varð hallinn í júli
mestur á viðskiptunum við Japan
eða 4 milljarðar dollara og því að-
eins minni en í júní. Þá nam hann
4,57 milljörðum dollurum og því
meir en nokkru sinni áður í einum
mánuði.
Viðskiptahallinn í júlí verður
sízt til þess að draga úr kröfum
þeirra, sem farið hafa fram á vax-
andi verndarstefnu í verzlunar-
viðskiptum á Bandaríkjaþingi.
Þegar það kemur saman eftir
sumarleyfi liggja þar fyrir um 300
frumvörp um aðgerðir til þess að
draga úr innflutningi — allt frá
bílum til vatnsrúma.
Á miðvikudag vísaði stjórn
Reagans samt á bug kröfum um að
gripið yrði til verndaraðgerða í
þágu innlendrar skóframleiðslu,
en hét þó einörðum aðgerðum með
haustinu í þá átt að fá helztu
viðskiptaríki Bandaríkjanna til
þess að draga úr viðskiptahömlum
hjá sér. Þær raddir eru þó hávær-
ar sem halda því fram, að þessar
aðgerðir verði þó til lítils og þeim
sé fyrst og fremst ætlað að tefja
fyrir framgöngu frumvarpa á
þingi, sem miða að verndarstefnu í
utanríkisviðskiptum.