Morgunblaðið - 31.10.1985, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. OKTÓBER1985
Vöruloftið
Sigtúni 3
er fullt af nýjum
og góðum vörum á
stórlækkuðu verði
Buxur í kven-, unglinga- og herrastæröum, úlpur, mittisjakkar,
peysur, skór, ullarsokkar, vettlingar, treflar, húfur, dragtir, ullar-
garn, þykkar sokkabuxur, nylonsokkabuxur, jogginggallar, barna-
sokkar, dömu-, herra- og barnaskyrtur, dömublússur, dömupils
stígvél, joggingpeysur, sængurverasett, teygjulök, handklæöi, '
þvottapokar, kvenleöurstígvél. Og margt fleira.
Vöruloftið hf. Sigtuni 3
Don Cano Hilda hf.
María Björns-
dóttir — Minning
Faedd 3. maí 1900
Dáin 18. október 1985
Lifið var hart á Íslandi um sið-
ustu aldamót, ekki síst í austfirsk-
um fjalladölum. Þar var búið og
barist á sama hátt og gert hafði
verið um aldir; menn höfðu flúið
til fjarlægra stranda en aðrir
þraukað áfram.
3. maí, aldamótaárið 1900, fædd-
ist lítil stúlka á Grímsstöðum á
Fjöllum. Foreldrarnir voru Guðný
Þorsteinsdóttir og maður hennar,
(Gunnlaugur Árni) Björn Sigfús-
son. Guðný fæddist í Hestgerði í
Suðursveit, dóttir Þorsteins Gísla-
sonar á Reynivöllum og Þórunnar
Þorsteinsdóttur frá Steig. Björn
var sonur Sigfúsar Péturssonar
frá Hákonarstöðum á Jökuldal,
Péturssonar frá Skjöldólfsstöðum.
Móðir Sigfúsar var Hallfríður,
dóttir Galdra-Eggerts, Einarsson-
ar prests á Svalbarði, en móðir
Björns var Ragnhildur Sigmunds-
dóttir frá Flögu í Skriðdal.
Það varð hlutskipti Guðnýjar og
Björns að vera ætíð annarra hjú.
Þau eignuðust þó 10 börn. Þessa
litlu stúlku, sem fyrr var nefnd,
hlutu þau að láta frá sér barnunga.
Hún var svo heppin að lenda hjá
sæmdarhjónum í Jökuldalnum,
Guðmundi Snorrasyni og Álfheiði
Þorsteinsdóttur í Fossgerði (sem
síðar var nefnt Stuðlafoss) og alast
upp hjá þeim við góð kjör og
ástríki. Þessi hjón kallaði hún
alltaf pabba og mömmu og þau
áttu hennar hlýjasta streng.
Ung að árum hélt María suður
á land. Kaupakona i Kjósinni
kynntist hún Guðlaugi Jónssyni,
bóndasyni í Laxárnesi. Þau gengu
í hjónaband árið 1920. Guðlaugur
lagði gjörva hönd á margt, en var
lengst af vélamaður á sjó, auk
þess sem þau bjuggu nokkur ár í
Hjarðarnesi á Kjalarnesi. Hann
er fallinn frá fyrir 21 ári og hvílir
í Saurbæjarkirkjugarði á Kjalar-
nesi, þar sem María verður Iögð
til hinstu hvílu í dag.
Auk þess að sinna um heimilið
vann María iðulega utan þess; við
fiskvinnu framan af, en mörg síð-
ustu árin, meðan starfsgetan ent-
ist, við saumaskap í Belgjagerðinni
og ekki alltaf við léttust verkin —
hún var jafnan sett til að sauma
tjöld þegar það var á döfinni, en
það er slitvinna eins og þeir vita
sem til þekkja. En samviskusemi
hennar og dugnaður áttu sér engin
takmörk — hún var sístarfandi.
Frlstundirnar voru alla jafna
ekki margar, allra síst um miðja
ævina. En þær stundir sem gáfust
voru notaðar til að grípa í góða
bók, ekki sist um þjóðlegan fróð-
leik eða vangaveltur um hvað við
tekur að lokinni þessari jarðvist.
Nýja testamentið hennar og þá
ekki síður Passlusálmarnir bera
þess merki að hafa verið meira en
skyldugar bækur uppi í skáp. Eftir
að sjóninni fór að hraka, sem var
hennar fyrsta raunverulega elli-
merki, eignaðist hún nýja passíu-
sálmabók með stærra og skýrara
letri. Þessi bók hefur líka verið
lesin, og fylgir eiganda sínum í
jörðina í dag.
Tónlist var henni ekki síður
hugleikin. Ung eignaðist hún fiðlu
og fékk einhvers konar tilsögn í
að handleika hana. Ekki flíkaði
hún þessu hugðarefni sínu. Þegar
hún var komin yfir sjötugt og sest
1 helgan stein keypti hún stofu-
harmoníum, lærði nóturnar ög
létti sér gjarnan lund við að töfra
fram lög og stef úr hijóðfærinu.
Og oft raulaði hún við vinnu sína
ogfyrirbörnin.
Hún hafði líka yndi af gróðri og
útiveru. í mörg ár átti hún sumar-
bústað í Lækjarbotnum, þar sem
hún dvaldi allar lausar stundir
þegar tíðarfar leyfði, og blóm vildi
hún sífellt hafa í kringum sig. Þá
voru ferðalög henni mikið ánægju-
efni, þó ekki væri nema lítilfjörleg-
ur bíltúr um næsta nágrenni, og
heimsókn sem hún gerði dóttur
sinni til Bandaríkjanna fyrir þrjá-
tíu árum varð henni minningalind
eftir það. En hún hafði líka næman
skilning á því hvenær blámóða
minninganna er betri en hrörnun
raunveruleikans. Einu sinni þegar
ég vildi drífa hana á bernskuslóð-
irnar heima í Fossgerði, sem þá
hafði verið í eyði í nokkur ár og
gömlu húsin fallin, afþakkaði hún
það hlýlega, en með festu. Svoleiðis
ferðalög er best að fara ekki fyrr
en eftir vistaskiptin, sagði hún,
fullviss þess sem fyrri daginn að
laus úr viðjum líkamans færi
andinn þær ferðir sem hann lysti
og með bestu hugsanlegri leiðsögn.
María lét aldrei mikið fyrir sér
fara og sinnti lítið samkomum og
mannamótum. Hennar nánustu
voru það samkvæmi sem hún
kærði sig um, og ekki sist að geta
hlúð að þeim og orðið að liði. Mest
þótti henni gaman að fá eitthvað
af fólkinu sínu í heimsókn og gat
þá aldrei nógsamlega fyrir það
gert, ánægjulegast af öllu þó ef
það kom til gistingar. Það var hluti
af hennar lifsnautn að gefa, og það
þótti henni margfaldlega sælla en
aðþiggja.
Sjálf mátti hún ekki til þess
hugsa að þurfa að vera upp á aðra
komin, og kveið þvi sárast ef hún
gæti ekki lengur búið að sinu.
Enda gerði hún það meðan hún
hafði nokkra vitund til. Síðustu
mánuðina dvaldi hún í líkamanum
að Hrafnistu, en hugurinn hafði
þá fengið þá vængi sem engir
veggir eða húnalausar hurðir fá
heft — þá var hún i vinnunni, að
sinna sinum búskap eða hlynna
að gestum sínum.
Dætur eignuðust þau Guðlaugur
fjórar: Guðrúnu, sem býr í Reykja-
vík, Hildi sem flest sin fullorðinsár
bjó í Bandarikjunum þar til hún
lést fyrir rúmu ári, Lilju, sem býr
í Kelduhverfi og Álfheiði, búsetta
í Mosfellssveit. Afkomendur
þeirra hjóna, nú í fjórða lið frá
þeim, teljast i tugum, búsettir í
tveimur heimsálfum. Meðan Maria
var og hét vissi hún skil á þeim
öllum og naut þeirra allra á sinn
hátt.
Nú er aldarfjórðungur síðan ég
kynntist Maríu og varð einn af
fólkinu hennar. Allan þennan tíma
reyndist hún mér og mínum eins
og best verður á kosið. Og nú þegar
hún er horfin þangað sem hún vissi
sig eiga vísan samastað og öruggt
athvarf fylgir henni hugheil þökk
fyrir samfylgdina.
Sigurður Hreiðar
Grein þessi itti að birtast hér í blað-
inu á laugardaginn, er útfor Maríu
fór fram, en vegna mistaka hjá blað-
inu fórst það fyrir. Eru hlutaðeigandi
beðnir afsökunar.