Morgunblaðið - 14.11.1985, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR14. NÓVEMBER1985
>
%
Minning:
Ólöf Friðfinns-
dóttir, Berjanesi
Fædd 11. desember 1901
Dáin 5. nóvember 1985
Þegar ég var unglingur, fannst
mér dauðinn svo óra fjarri og að
allir sem mér þykir vænt um yrðu
hjá mér að eilífu. Svo eltist ég og
þroskaðist og jú, ég vissi að það
hlaut að koma að því einhvern
tímann að ég missti þá sem eru
mér kærir. En mér fannst s»mt
að amma og afi hlytu að verða
hjá mér að eilifu því þau höfðu
alltaf verið hjá mér. Þau tóku við
mér nýfæddri og ólu mig upp.
Núna er ég miðaldra, og verð loks
að trúa því að enginn er eilífur,
því hún amma mín er dáin. Að
vísu vorum við búin að biða eftir
því síðan í ágúst, en það var samt
svo sárt þegar fréttin kom.
„Það er svo margt að minnast á
Frá morgni æskuljósum”.
Og ég veit ekki hvar ég á að
byrja og hvað ég á að segja, því
af svo ótal mörgu er að taka. En
ég man ekki eftir henni ömmu
minni öðruvísi en í góðu skapi, og
hún söng mikið og hún söng vel.
Hún kunni ógrynni af lögum og
ljóðum, og flest af því sem ég kann,
get ég þakkað henni. Það var alltaf
gestkvæmt heima i Berjanesi. Frá
því ég man eftir mér, var oftast
einhver sem skotist hafði inn í
kaffisopa, og allir voru jafn hjart-
anlega velkomnir. Og oft var
þröngt á þingi þegar börnin og
barnabörnin komu heim til Eyja í
heimsókn. Stundum á stórafmæl-
um eða kannski á þjóðhátíð var
varla hægt að þverfóta fyrir bðrn-
um, fólki, ferðatöskum og flat-
sængum, og það varð að skipta
mannskapnum i hópa til að borða.
En aldrei heyrðist æðruorð frá
ömmu, og aldrei var djúpt á bros-
inu í öllum látunum. Hún var líka
einstaklega þolinmóð við okkur
stelpurnar þegar við vorum að
máta fötin hennar, og skóna, enda
vorum við ekki gamlar þegar við
pössuðum i hvort tveggja, því hún
var lítil og fótnett. Og þótt húsið
væri ekki stórt, var hjartarýmið
og þolinmæðin því stærra. Við
börnin fengum að leika okkur
óáreytt, hvort sem var í dúkkulísu-
eða bílaleik, eða þá hávaðasömum
eltingaleik. Og svo voru líka marg-
ir góðir felustaðir i fjörugum felu-
leik. Hún skammaði okkur mjög
sjaidan þótt oft gengi mikið á.
Ég hef oft hugsað að það hljóti
að hafa verið átak fyrir fólk sem
búið var að koma fjórum börnum
til manns, að byrja svo allt upp á
nýtt með því að taka að sér nýfætt
barn, en þau gerðu það. Og þau
lásu fyrir mig, sögðu mér sögur,
kysstu á sárin þegar ég meiddi
mig, voru þolinmóð í gegnum erf-
iða tíma. En umfram allt elskuðu
þau mig og það mun endast mér
alla mína lífstíð.
Þetta mikla jafnaðargeð fylgdi
henni ömmu minni í gegnum henn-
ar löngu veikindi. Alltaf var hún
í góðu skapi, og við hlógum oft dátt
saman hún og ég. Sjaldan heyrðist
hún kvarta þótt oft væri ærin
ástæða til þess. En nú er hún
farin, og ég veit að henni líður
vel. Timinn læknar öll sár og sökn-
uð, en eftir mun ég alltaf eiga góð-
ar og dýrmætar minningar um
hana ömmu mína og þær mun ég
geyma i hjarta mínu alla tíð.
Elsku ömmu minni flyt ég hjart-
ans þakkir fyrir allt og allt, alltaf.
ÓlaJóna
Ólöf föðursystir mín er látin.
Með henni er slitinn sterkur
strengur úr stórum systkinahópi
sem fæddist og ólst upp í Haga
og á Borgum í Vopnafirði á tíma-
bilinu frá 1890 til 1919, en þessi
systkini fæddust á tímabilinu 1890
til 1911. Raunar voru þau 13 sem
fæddust en níu komust til fullorð-
insára.
Þetta voru böm hjónanna Guð-
rúnar ólínu Sveinbjörnsdóttur og
Friðfinns Kristjánssonar, sem
bjuggu í Haga og á Borgum. Guð-
rún Olína var fædd að Miðfjarðar-
nesi á Langanesströnd. Móðir
hennar var Kristín Jónasdóttir,
systir Jakobs bónda á Gunnars-
stöðum en kona Jakobs var Þórdis
dóttir Guðrúnar Pétursdóttur,
Stefánssonar í Miðfirði.
Faðir Guðrúnar Ólínu var Svein-
björn bóndi, Miðfjarðarnesi á
Strönd, þar sem Kristín fór frá
honum með öðrum karlmanni til
Ameríku og tók með sér soninn
Jakob bróður Guðrúnar ólinu.
Eftir þetta fór Sveinbjörn í Vopna-
fjörð, kvæntist aftur Hallbjörgu
Jónsdóttur frá Sauðhaga. Þau
bjuggu lengi farsælu búi á Refstað.
Faðir Sveinbjarnar var Gunnar
Stefánsson frá Miðfirði. Gunnar
bjó í Saurbæ. Kona hans var ólöf
Guðlaugsdóttir frá Ferjubakka í
öxarfirði.
Friðfinnur var fæddur að Borg-
um 7. febrúar 1864. Foreldrar hans
voru Kristín Kristjánsdóttir og
Kristján Friðfinnsson. Móðir
Kristínar var Kristrún Eymunds-
dóttir frá Teigi. Faðir Kristínar
var Kristján bóndi á Síríksstöðum
Guðmundsson. Móðir Kristjáns
var Júdit Sigurðardóttir frá Ljósa-
vatni. Maður Júdítar var Guð-
mundur silfursmiður í Gröf í Eyja-
firði, stjúpsonur Rutar frá Ljósa-
vatni. Móðir Júditar var María
Sörensdóttir. Hennar maður var
Sigurður Oddsson silfursmiður á
Ljósavatni. Móðir Maríu var Guð-
rún Þorvaldsdóttir prests á Hofi í
Vopnafirði. Kona Þorvaldar og
móðir Guðrúnar var Kristín
Björnsdóttir sýslumanns á Munka-
þverá. Guðrún mun hafa verið
fædd árið 1701. Þorvaldur faðir
Guðrúnar var sonur Stefáns skálds
og prests í Vallanesi ólafssonar,
skólameistara í Skálholti og prests
að Kirkjubæ í Tungu, Einarssonar
prests og skálds Heydölum.
Maður Guðrúnar Þorvaldsdótt-
ur var Sören Kristjánsson Jensen,
danskur verslunarmaður á Vopna-
firði. Skrifaði sig Jensson þegar
hann gerðist íslenskur bóndi. Þau
bjuggu fyrst í Syðrivík, síðar á
Ljósavatni, sem síra Þorvaldur
átti.
Faðir Friðfinns var sem áður
segir Kristján bóndi á Borgum.
Faðir hans var Friðfinnur Árna-
son bóndi í Haga. Kona hans var
Björg Gísladóttir frá Svínabökk-
um. Faðir Friðfinns var Árni bóndi
Þverá í Dalsmynni Sigurðarson
frá Draflastöðum. Aðrir synir
Árna voru m.a. Olgeir bóndi í
Garði og Sigmundur á Felli í
Vopnafirði.
I uppvexti ólafar voru húsa-
kynni ekki mikil á Borgum. Bað-
stofa 3 stafgólf með fjós undir
palli. í baðstofuna var komin lítil
eldavél þegar faðir minn mundi
fyrst eftir. Stundum mun hafa
verið þröngt í búi en börnin oftast
fengið eitthvað í sig. Svokallaður
útmánaðasultur hékk þá eins og
vofa yfir miklum hluta heimila á
íslandi. Síðasti stóri fjárfellir
vegna fóðurskorts var vorið 1914.
Börn þeirra Borga-hjóna sem til
fullorðinsára komust, voru: Jón
bóndi í Gunnólf8vík, kona Krist-
björg Guðmunda Guðjónsdóttir;
Sveinbjörn iðnrekandi í Reykjavík,
Guðrún Guðmundsdóttir frá
Hellnatúni, þekkt sem Guðrún frá
Berjanesi, seinni kona Sveinbjarn-
ar Guðrún Guðmundsdóttir úr
önundarfirði; Kristján bóndi á
Gunnarsstöðum, kona Jakobína
Gunnlaugsdóttir Jakobssonar frá
Gunnarsstöðum. Kristján missti
fót, stundaði upp úr því fatasaum
og skógerð á Vopnafirði og í
Reykjavík; Olgeir verkamaður í
Borgarnesi, sambýliskona Helga
Finnsdóttir; ólöf húsfreyja í Vest-
mannaeyjum, maður hennar Jón
Einarsson frá Berjanesi; Júdit
húsfreyja á Langanesströnd og
Bakkafirði; Kristrún iðnaðarkona
og húsmóðir í Reykjavík og Kefla-
vík, maður Sigurbjörn Stefánsson
Eyfirðingur; Rut húsmóðir í
Reykjavík, maður Ragnar Krist-
insson; Þórhallur klæðskeri i
Reykjavík, kona Guðrún Guð-
laugsdóttir frá Fellskoti í Bisk-
upstungum.
Af þessum systkinum eru nú 3
bræður á lífi. Sveinbjörn i Reykja-
vik 95 ára gamall, Olgeir í Borgar-
nesi 85 ára og Þórhallur í Reykja-
vík74áragamall.
Þrátt fyrir það að þessi systkini
færu sitt í hverja áttina var alla
tíð og er mjög gott samband og
frændsemi með þeim. Ég sem
þessar línur rita þakka þeim hve
elskuleg þau og þeirra fólk hefur
verið mér og minum á liðnum
árum.
ólöf var fædd 11. desember 1901,
fimmta í röðinni af níu systkinum
sem komust til fullorðinsára. Árið
1919 flytur fjölskyldan frá Borgum
norður á Langanesströnd þar sem
foreldrarnir setjast að, fyrst á
Gunnarsstöðum, síðan í Gunnólfs-
vík. Á þessu tímabili var Ólöf í
vinnumennsku og vistum hér og
þar um Langanesströnd og Vopna-
fjörð en veturinn 1922 til 1923
stundar hún nám við Alþýðuskól-
ann á Hvítárbakka. Sumarið þar
á eftir í kaupavinnu í Borgarfirði
og haustið og fram að áramótum
í Reykjavík.
Sveinbjörn bróðir hennar hafði
flutt með fjölskyldu til Vest-
mannaeyja og fengið leigt í ný-
byggðu húsi sem þá stóð uppi i
heiði og hét Berjanes. Þetta hús
höfðu byggt hjónin Þuríður Elías-
dóttir og Einar Einarsson ásamt
syni sinum, Jóni Einarssyni. Á
vegum bróður sins fer unga stúlk-
an ólöf til Vestmannaeyja og þá
eru það góðu forlögin sem ráða þvi
að hún kynnist sinum indæla
hagleiks manni, Jóni Einarssyni.
Þau giftu sig í maí 1925 og voru
því búin að vera í hjónabandi í 60
ár í maí sl. Sambúð þeirra var
farsæl.
Þau eignuðust 5 börn; Elísa
Guðlaug gift Jóni Hannessyni frá
Brekkukoti í Reykholtsdal; Guð-
rún ólína, dó á fyrsta ári; Ragn-
heiður gift Ernst Bachmann
Reykjavík; Gunnar Sveinbjörn
kvæntur Guðrúnu Bergsdóttur frá
Fædd 5. ágúst 1982
Dáin 29. október 1985
í september 1984 byrjaði íris
litla hér í leikskólanum og kom
fljótt í ljós hversu mikill gleðigjafi
hún var.
Þrátt fyrir að hún ætti við þann
vanda að stríða að hafa mjög
skerta sjón, var hún ailtaf glöð og
kát, hún var mjög söngelsk og
blíðlynd og geislaði af henni lífs-
gleðin.
Nú í haust veiktist hún mikið
en við vonuðum að hún kæmist
aftur á fætur og til okkar í leik-
skólann sinn en svo varð ekki.
Snemma morguns 29. október
barst okkur fregn um lát hennar.
Við hér í Fururkoti geymum með
okkur minningar um litla, glaða
stúlku, sem söng hvenær sem
tækifæri gafst.
Við biðjum góðan Guð að hugga
foreldra hennar og systur í þeirra
miklu sorg.
Akranesi; Einar Þór kvæntur Erlu
Blöndal frá Seyðisfirði. Barnabörn
ólafar og Jóns eru 13 og barna-
barnabörnin 17.
Þó Berjanes væri mikið stærra
hús en baðstofan á Borgum forð-
um, var það ekki stórt á þann hátt
sem nú er talað um. Á tímabili
voru þrjár fjölskyldur búandi í því.
Eftir að Olöf og Jón voru orðin
ein ( húsinu með börnum sínum
steðjaði þangað straumur ættfólks
og venslamanna sem kom á vertið
og í vinnu til Eyja. öllum var tekið
með sömu ljúfmennsku og þar
sannaðist hið fornkveðna þar sem
hjartarúm er, þar er nóg pláss.
Samúð þeirra var öll með þeim sem
minna máttu sin. Þeim var einlæg
sú hlýja og réttlætiskennd sem
kemur frá hjartanum og óskar
ekki endurgjalds nema í sjálfu sér.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að kynnast þessu góða heimili
þegar ég, 17 ára unglingur, fór á
vertíð til Vestmannaeyja og var
tekinn þar sem sonur og bróðir. Ég
á ljúfar minningar frá þeim tíma.
ólöf frænka min var söngvin i
besta lagi og við tókum stundum-
lagið i eldhúsinu i Berjanesi.
„Bjartar vonir vakna", „Við brim-
sorfna kletta", „í fyrsta sinn ég
sá þig“ o.fl. Þær stundir lifa mér
í minni og koma stundum upp á
yfirborðið og þá með þakklæti i
huga fyrir að hafa átt svo elsku-
lega föðursystur.
Þau stækkuðu hús sitt i Eyjum
og bjuggu i því þar til gosið kom
upp 1973. Gosnóttina fóru þau i
land ásamt öðrum Eyjabúum og
hafa lengst af siðan haft íbúð hjá
Elísu dóttur sinni og hennar
manni.
ólöf var sjúklingur síðustu ár
og undir það síðasta farin að
heilsu. Hún andaðist á sjúkrahús-
inu á Seyðisfirði 5. nóvember sl.
Fjölskylda mín og faðir þökkum
ólöfu allt á liðinni samleið. Við
sendum Jóni Einarssyni, börnum,
tengdabörnum og barnabörnum
okkar bestu samúðarkveðjur.
Ragnar Olgeirsson
Aðalheiður /. Jóns-
dóttir — Kveðjuorð
Þorskalýsi eða ufsalysi fra Lysi hf.
...heilsurmar vegna
ARGUS<€>
Lýsi hf. Grandavegi 42, Reykjavík.
„Þú, Guð míns lífs, ég loka augum
mínum
í líknarmildum föðurörmum þínum
og hvíli sætt, þótt hverfi sólin bjarta,
ég halla mér að þinu föðurhjarta.
Æ, tak nú, Drottinn, föður og móður
mína
í mildiríka náðarverndan þína
og ættlið mitt og ættjörð virstu geyma
og engu þínu minnsta barni gleyma.
ó, sólarfaðir, signdu nú hvert auga,
en sér í lagi þau, sem tárin lauga,
og sýndu miskunn öllu því, sem andar,
en einkum því, sem böl og voði grandar.
Þín líknarásján lýsi dimmum heimi,
þitt ljósið blessað gef í nótt mig dreymi.
1 Jesú nafni vil ég væran sofa
og vakna snemma þína dýrð að lofa.“
(M.J.)
Starfsfólk leikskólans
Furukoti.