Morgunblaðið - 07.12.1985, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. DESEMBER1985
15
Verkföll og
þriðji heimurinn
Stríðslok
enn á
sviðinu
Bókmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Robert Ludlum:
Scarlattiarfurinn.
Gissur Ó. Erlingsson þýddi.
Setberg 1985.
Þriðja ríkið er að hruni komið.
Allir vita hvernig stríðið muni
enda — það er bara spurning
hversu fljótt muni takast að ljúka
því. Þá setur einn æðsti maður
nasista, Heinrich Kröger, sig í
samband við leyniþjónustu Banda-
ríkjanna og kveðst vilja gefast
upp, gegn ákveðnum skilmálum.
Kröger þessi hefur verið einn nán-
asti samstarfsmaður Hitlers allar
götur síðan hann var aumingi í
Munchen og því er hann vitaskuld
mikill fengur fyrir Kana. En það
er hængur á — getur verið að
Kröger sé í raun og veru banda-
ríski auðkýfingurinn Ulster Scar-
lett sem hvarf tuttugu árum fyrr
og hafði með sér gífurleg auðæfi?
Robert Ludlum er einhver allra
vinsælasti reyfarahöfundur nú-
timans og þetta mun vera önnur
bók hans sem birtist á íslensku. Ég
hef lesið nokkrar bóka hans á
frummálinu — þó ekki Scarletti-
arfinn — og þær bækur eru flestar
sama marki brenndar. Framan af
eru þær hörkuspennandi eins og
reyfarar eiga að vera, söguþráður-
inn flókinn og erfiður, persónurnar
sjaldan allar þar sem þær eru séð-
Ný saga eftir
Margit Ravn
„SYSTURNAR í Litluvík" nefnist
bók eftir Margit Ravn, sem Bókaút-
gáfan Hildur hefur gefið út í þýð-
ingu Helgs Valtýssonar.
Sa" .ii fjallar um heimasæturnar
Bivnildi og Mettu, sem lftið hafa farið
út fyrir heimabæ sinn, þegar sagan
hefst. En þar kemur, að þeim opnast
nýr heimur og eins og segir m.a. á kápu-
sfðu bókarinnar: „Þegar Dfana frænka
kveður upp úr með það, að hún ætli að
rffa þær upp frá Litluvik og taka þær
með sér til Danmerkur, verður gjör-
bylting f ævi þeirra... sérstaklega þð
Dfnu og Mettu — því vfða er Amor á
ferli...
Bóthildur snýr heim til Litluvfkur en
Dfna og Metta fara til Hollands á vit
ævintýranna."
Fróóleikur og
skemmtun
fyrirháa semlága!
ar. Það er svo galli á bókum Ludl-
ums að honum gengur verr að
leysa úr flækju sinni, lausnir hans
vilja verða full klisjukenndar og
samsæringskenningarnar — sem
flestar bækurnar eru uppfullar af
— býsna yfirþyrmandi. Scarlatti-
arfurinn er engin undantekning
en hún er prýðilega læsileg og
spennandi lengst af, þó lesandi
viti að vísu frá byrjun um hvað
málið snýst.
Þýðing Gissurar ó. Erlingssonar
er stytt og stundum tekur maður
eftir því. Hún er að öðru leyti ágæt.
Bókmenntir
Guömundur H. Frímannsson
Frelsið, 1. hefti 1985
Félag frjálshyggjumanna
Það eru mörg timarit gefin út á
tslandi og sum þeirra hljóta að
vera aufúsugestir á heimili hvers
hugsandi manns. Frelsið hefur
verið umdeilt tímarit frá upphafi
og ekki skirrzt við að skýra skoðan-
ir, sem vart geta talizt vinsælar
hjá vel flestum í þessu landi. En
það getur enginn neitað því, að það
hefur verið eftir því tekið, það
hefur hreyft við lesendum sínum.
f þeim áhugamannahópi, sem velt-
ir fyrir sér þeim viðfangsefnum,
sem Frelsið hefur fengizt við, hefur
ritið verið mjög umtalað.
Fyrir nokkru kom út fyrsta hefti
þessa árs og von er á því næsta,
áður en mjög langt um líður. Eins
og við er að búast, er að finna í
ritinu margt hnýsilegt og umdeil-
anlegt. Þrjár greinar bera uppi
þetta hefti. Sú fyrsta er fyrirlestur
eftir Bauer lávarð, „Hvers vegna
kemur þróunarhjálp að sök?“
Önnur er grein Ellerts B. Schram,
ritstjóra, um hið mikla verk Páls
Líndal um Ingólf á Hellu og stjórn-
málaferil hans. Sú þriðja er grein
ritstjóra Frelsisins, Hannesar
Hólmsteins Gissurarsonar, sem
fjallar öðrum þræði um bók Jóns
Guðna Kristjánssonar og Baldurs
Kristjánssonar Verkfallsátök og
fjölmiðlafár en í henni gerir hann
einnig grein fyrir eigin viðhorfum
til þess verkfalls og alls þess, sem
í kringum það var.
Ég hygg, að mestum tíðindum
sæti í þessu hefti fyrirlestur Bauer
lávarðar. í honum andmælir hann
þeirri stefnu, sem Vesturlönd hafa
fylgt í þróunarhjálp, sem hefur
aðallega beinzt að því að veita fé
til ríkisstjórna í þriðja heiminum
án tillits til stefnu stjórnanna. Á
einum stað segir hann: „Hinar
ömurlegu aðstæður, sem við höfum
orðið vitni að í Eþíópíu, hungurs-
neyðin þar og þeir miklu erfið-
leikar, sem eru á að lina þjáningar
fólks, sýna vel, hvaða órökréttu
afleiðingar það hefur að færa
gagnrýnis- og umhugsunarlaust fé
á milli landa. Þar er óskaplegur
skortur á matvælum, neysluvörum
og einföldustu varahlutum. Fáir
sem engir vegir liggja um landið
og eru allir illfærir. Ríkisstjórnin,
sem skipuð er marxsinnum, hefur
í mörg ár notið geipilegrar þróun-
arhjálpar frá Vesturlöndum. Frá
1978 til 1982 hefur þróunarhjálp
frá vestrænum ríkjum, einkum
frá alþjóðlegum samtökum á
þeirra vegum, numið rúmlega ein-
um milljarði bandaríkjadala. Hvað
hefur orðið um allt þetta fé? Þurfti
að nota eitthvað af því til þess að
tryggja hernaðarlegan og fjár-
hagslegan stuðning við ríkis-
stjórnina, umfram allt til þess að
kosta þá baráttu, sem hún á í við
þegna sína á tveimur stöðum á
landinu." Það verður vart annað
sagt en Bauer lávarður sé óhrædd-
ur við að halda fram óvenjulegum
skoðunum. Séra Bernharður Guð-
mundsson, fréttafulltrúi þjóð-
kirkjunnar, skrifar stutta grein
um sjónarmið lávarðarins.

Pað kemur sér vel að eiga bílskúr eða
rúmgóða geymslu.
En blasi við þéryfirþyrmandi hrúga, og
vonlausterað finna nokkurn skapaðan
hlut, skaltu íhuga hvort STEM-hillur
leysi ekki vanda þinn.
Röð og regla.
HEILDARVCRÐ: kr. 6.550.-
Greiðslukort.
SBI®
Húsi verslunarinnar, Rringlunni 7, 108 RvíK, s. 686650