Morgunblaðið - 21.01.1986, Qupperneq 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR1986
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR 1986
29

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jó'nsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 40 kr. eintakiö.
Er Keflavík ekki
hluti af íslandi?
Hinn 25. júlí stofnaði Albert
Guðmundsson, þáverandi
fjármálaráðherra, til deilu innan
ríkisstjómarinnar, þegar hann
vefengdi lögmæti þess, að vamar-'
liðið flytti hrátt kjötmeti til lands-
ins. Hann dró einnig í efa, að
utanríkisráðuneytið hefði forræði
á málefnum, er snerta fram-
kvæmd vamarsamningsins. Fjár-
málaráðherra snerist þama gegn
skipan mála, sem hafði gilt allt
frá því vamarliðið kom 1951.
Innan ríkisstjómarinnar var
ákveðið að fá úr því skorið, hvaða
réttarreglur giltu um þetta efni.
Var valinn sá kostur að hvetja
Stéttarsamband bænda til að
höfða mál á hendur ríkisstjóminni.
Við nánari athugun lögfræðinga
kom í ljós, að slík málshöfðun
væri ekki vænlegur kostur. Um
mánaðamótin október-nóvember
ákvað Steingrímur Hermannsson,
forsætisráðherra, að fá úr þessum
ágreiningi skorið með því að leita
álits þriggja lögfræðinga.
í ræðu á Alþingi hinn 5. nóv-
ember síðastliðinn sagði forsætis-
ráðherra þegar hann skýrði frá
ákvörðun sinni um þetta efni:
„Það skal tekið fram að fullkomið
samkomulag er um það í ríkis-
stjóminni, að eftir úrskurði þess-
ara þriggja manna verði farið. Það
hafa utanríkisráðherra og núver-
andi fjármálaráðherra staðfest að
eftir þeim úrskurði verði farið í
sambandi við innflutning á kjöti
til vamarliðsins." Albert Guð-
mundsson, sem var orðinn iðnað-
arráðherra, þegar forsætisráð-
herra lýsti þessu yfír á Alþingi,
tók til máls eftir það. Albert mót-
mælti því ekki, sem forsætisráð-
herra sagði um hið „fullkomna
samkomulag" í ríkisstjóminni.
Hins vegar hélt hann fast við eigin
túlkun á íslenskum lögum, að
innflutningur vamarliðsins á kjöti
væri ólögmætur og bætti við
„. . . þá vildi ég bara segja að
þetta er skömm fyrir íslenska þjóð
og blettur að íslensk lög skuli
ekki gilda hér á landi fyrir landið
allt heldur skuli Keflavíkurbúar
vera undanþegnir."
Hinn 15. janúar skiluðu lög-
fræðingamir þrír áliti sínu, en
þeir em allir virtir lögfræðingar,
og tveir þeirra í hópi virtustu pró-
fessora Háskóla Islands. Niður-
staða þeirra er í stuttu máli sú,
að framkvæmd utanríkisráðu-
neytisins frá 1951 sé ekki brot á
íslenskum lögum, enda hefur
vamarsamningurinn lagagildi hér
á landi. Nú hefði mátt ætla, að
ráðherrar í ríkisstjóminni stæðu
við hið „fullkomna samkomulag",
sem forsætisráðherra lýsti. Svo
er þó ekki. Albert Guðmundsson
sagði í Morgunblaðsviðtali á laug-
ardaginn, að hann liti svo á, að
Keflavíkurflugvöllur væri „orðinn
fylki í Bandaríkjunum og tilheyrir
ekki íslandi lengur". Sagðist Al-
bert ætla að láta Alþingi „skera
úr um hvort það hefur afsalað
Keflavíkurflugvelli til Bandaríkj-
anna“.
Þetta eru óvenjuleg stóryrði
meira að segja á mælikvarða
Alberts Guðmundssonar. Hann
hefur orðið að lúta úrskurði lélegri
dómara á ferli sínum. Geir Hall-
grímsson, utanríkisráðherra, hef-
ur lýst orðum Alberts sem grófri
móðgun og landráðabrigslum í
garð þeirra ráðherra, sem farið
hafa með stjóm utanríkismála síð-
an 1951.
Albert Guðmundsson hefur
gerst offari í málflutningi sínum
vegna hráa lgötsins. í þingræðu
lýsir hann því yfír, að „Keflavíkur-
búar“ séu undanþegnir landslög-
um. í Morgunblaðsviðtali segir
hann, að „Keflavíkurflugvöllur"
sé fylki í Bandaríkjunum. Þetta
er kannski ekki meiri ónákvæmni
en við er að búast, þegar yfirlýs-
ingaglaðir stjómmálamenn eru
komnir í þær stellingar, sem
Albert hefur valið sér í þessu
máli. Hitt er alvarlegra, að iðnað-
arráðherra skuli ekki hafa vilja
til að viðurkenna lagagildi vamar-
samningsins og taka mið af þeirri
staðreynd. Telji hann þá stjóm-
málamenn og embættismenn, sem
hafa starfað samkvæmt vamar-
samningnum, vera lögbijóta, þrátt
fyrir þær upplýsingar, sem fyrir
hann hafa verið lagðar, vakir eitt-
hvað annað fyrir honum en það,
sem sannara reynist í þessu máli.
Það er fáheyrt, að íslenskur
stjómmálamaður skuli lýsa því
yfír, að Alþingi þurfí að skera úr
ágreiningi um það, hvort Keflavík-
urflugvöllur sé íslenskt land eða
ekki. Jafnvel á þeim tíma, þegar
kommúnistar voru hatrammastir
í andstöðu sinni við vera vamar-
liðsins, drógu þeir ekki í efa, að
íslensk stjómvöld hefðu lögsögu á
vamarsvæðunum svonefndu eins
og annars staðar í landinu. Raun-
ar er tekið af skarið um það í
vamarsamningnum sjálfum. Úr-
slitavaldið um allt er varðar fram-
kvæmd hans er í höndum ís-
lenskra stjómvalda.
Svo virðist sem Albert Guð-
mundsson hafí sjálfur áttað sig á
eigin ógöngum yfír helgina. Á
forsíðu Dagblaðsins-Vísis í gær
segir hann, að hann hafí ekki tekið
ákvörðun um, hvort hann leggi
málið fyrir Alþingi og hann bætir
við: „Reyndar heyrir þessi mála-
flokkur ekki lengur undir mig.“
Við þau orð má bæta, að mála-
flokkurinn hefur aldrei gert það,
þar sem framkvæmd vamarsamn-
ingsins heyrir undir utanríkis-
ráðuneytið.
IR0M
HÆGT
að ekki verði gengið að öllu leyti
Rannsóknarleyfi afturkallað:
Sovétmenn vildu rann-
saka nálægft Reykja-
nesi og Stokksnesi
UTANRÍKISRÁÐUNEYTIÐ hefur synjað sovéskri rannsóknastofnun
um leyfi til jarðskorpurannsókna við suðurströnd landsins sem hún
ætlaði að gera í samvinnu við Orkustofnun. Hjálmar W. Hannesson
sendifulltrúi í utanríkisráðuneytinu sagði að umsóknin sýndi áhuga
Sovétmanna á viðkvæmum svæðum fyrir suðurströndinni, meðal
annars suður af Reykjanesi og nálægt Stokksnesgrunni.
— eftir Torfa Ólafsson
Rómversk-kaþólska kirkjan hef-
ur öðru hveiju í sögu sinni efnt til
kirkjuþinga; páfar hafa kvatt sam-
an biskupa og forystulið rómverskr-
ar kristni til þess að ráðgast um
stefnumál og afstöðu kirkjunnar til
samtíðarinnar og þó ekki síður til
framtíðarinnar. Þar má segja að
áttavitinn sé stilltur á skipi Péturs
postula, gert við rá og reiða og
fleyið búið undir næsta áfanga leið-
arinnar. Það gleymist oft hjá þeim,
sem mest gagnrýna forystu páfa í
kirkjunni, að þótt hann sé valdamik-
ill, tekur hann yfírleitt ekki afdrifa-
ríkar ákvarðanir nema í samráði
við æðstu stjóm kirkjunnar, kúr-
íuna (kardínálaráðið) og þegar mest
liggur við ber hann saman ráð sín
við biskupa heimsins, eftirmenn
postulanna. í kirkjunni er hann
fremstur meðal jafningja, eins og
Pétur var meðal postulanna.
Kirkjan er klettur
Píus XII (1939-1958) hafði
Iöngu fyrir andlát sitt gert sér ljóst
að kominn væri tími til að kalla
saman kirkjuþing. Þegar alda siða-
skiptanna dundi yfír Norður-
Evrópu, töldu kirkjunnar menn ráð-
legast að binda stögin föst og slaka
hvergi á í stefnu eða háttum, til
þess að sem minnst hætta væri á
að menn létu berast af réttri leið
með hinum nýju straumum. Kirkjan
átti að vera sá klettur sem aldrei
molnaði úr í ölduróti tímanna og
víst var þægilegt að geta stuðst við
hina sterku hönd og geta reitt sig
á að hún leiddi menn ávallt í rétta
átt.
En elfur tímans rennur sína leið.
Viðhorf manna breytast, menn taka
að skilja skoðanir og stefnur á nýjan
hátt, vísindin fræða okkur um ýmis-
legt sem við skildum áður með ófull-
komnum hætti og jafnvel tæknin
hefur mótandi áhrif á líf okkar,
hvort sem okkur líkar betur eða
verr. Til alls þessa verður jafnvel
kirkjan að taka tillit, annars er
hætta á því að hún geti orðið safn-
gripur í augum ýmissa, hún sem
var stofnuð til þes að leiða mennina
í allan sannleika og til heilagsleik-
ans. Ef hún á að vera hlutverki sínu
trú, verður hún að meta aðstæður
hveiju sinni og taka tillit til þeirra,
vera í heiminum en ekki af honum,
standa vörð um óbreytanlegan
sannleika en sýna mönnum fram á
hann með þeim hætti að þeir skilji.
Allt þetta var Píusi XII páfa ljóst.
En hann var maður aðgætinn og
vandvirkur og flýtti sér hægt. Því
entist honum ekki aldur til að
kveðja saman kirkjuþing, heldur
varð það hlutverk Jóhannesar
XXIII, þess manns sem eftir kjör
sitt var kallaður „millibilspáfí" en
náði slíkum vinsældum að með fá-
dæmum hlýtur að teljast um kirkju-
höfðingja. En Jóhannes var ekki
maður hinnar rólegu íhygli og gætni
eins og forveri hans, heldur „kar-
ismatiskur" maður; hann greip oft
í góðleika sínum á lofti þann inn-
blástur sem Andinn sendi honum
og tók jafnharðan til framkvæmda
samkvæmt honum. Þannig hikaði
hann ekki hið minnsta þegar And-
inn bauð honum að efna til kirkju-
þings heldur lýsti því yfír að nú
skyldi sest á rökstóla, allir gluggar
skyldu opnaðir og nýju lofti hleypt
inn. Kirkjan skyldi færð í takt við
nútímann.
Það lá við að hinir gætnari menn
kirkjunnar yrðu að steinstöplum
þegar þeir heyrðu þennan boðskap.
Þeim var fyllilega ljóst hvað mundi
ske þegar farið væri að hreyfa
steina í veggnum góða sem menn
höfðu stuðst við óhræddir í rúmar
fjórar aldir. Þá mundi losna um
aðra steina og gott ef veggurinn
hryndi ekki til granna. Þó minntust
menn þess fyrirheits Jesú að „hlið
heljar" mundu ekki sigrast á kirkj-
unni.
Höfuðmarkmið kirkjuþingsins
áttu að vera að auka hlutdeild
biskupanna í stjóm kirkjunnar að
færa kirkjuna nær nútímanum og
vinna að einingu kristinna manna
um heim allan.
Kirkjuþingið
1962-1965
Kirkjuþingið, II Vatíkanþingið,
hófst 11. október 1962. Það sátu
2.500 „þingfeður", eins og þeir
nefndust, sem komu frá svo til öll-
um heimshlutum. Áheymarfulltrú-
ar voru frá öðrum kirkjudeildum.
Þingsetur vora fjórar, að hausti
hvers árs 1962—1965.
Hinir íhaldssamari fulltrúar, með
kúríuna í broddi fylkingar, reyndu
að hamla gegn róttækum breyting-
um innan kirkjunnar en ftjálslynd-
ari öflin vora yfírleitt í meirihluta.
Jóhannes páfí dó miðsumars
1963, áður en kirkjuþingið, sem
hann hafði kvatt saman, gat lokið
störfum. Hann hafði sýnt djúpa
samúð sína með þeim sem minna
máttu sín og svo einlægan friðar-
vilja að jafnvel Sovétmenn tor-
tryggðu hann ekki. Og hann hafði
hrandið af stað slíkum umsvifum
innan kirkjunnar að hún tók alger-
um stakkaskiptum, og það þótt
menn hefðu í upphafi kallað hann
millibilspáfa og gert ráð fyrir að
hann yrði afskiptalítið góðmenni
sem brúaði bilið þangað til að nýr
persónuleiki tæki við.
Of langt mál yrði að rekja hér
niðurstöður þingsins en samþykktir
voru gerðar í hveijum málaflokki
og gefnar út sem sérstök skjöl.
Þeim var síðar safnað saman og
gefín út í bók.
Biskupar funda
Kirkjuþinginu lauk í árslok 1965.
Biskupar kirkjunnar koma síðan
saman til þings (synodu) á þriggja
ára fresti en í janúar sl. ákvað Jó-
hannes Páll II páfi að kalla saman
aukaþing til þess að líta yfír og
meta þær breytingar sem orðið
hafa á lífí og háttum kirkjunnr árin
20 sem liðin eru frá lokum II Vatík-
anþingsins, hvort þar hafí stefnt í
átt til upplausnar eins og hinir
íhaldssamari kirkjuhöfðingjar ótt-
uðust í upphafí kirlguþingsins, t.d.
Ottaviani kardínáli sem á að hafa
sagt að hann vonaði að hann fengi
að deyja í kirkju sem ennþá væri
kaþólsk, eða hvort þessar hræringar
„Páfinn blandaði sér
ekki i umræðurnar en
hlýddi á þær með at-
hygli. Honum er mikill
vandi á höndum að
stjórna heimskirkjunni,
825 milljónum manna
sem láta ekki sérlega
vel að stjórn, margir
hverjir, og að koma í
veg fyrir klofning inn-
an hennar. Hinir frjáls-
lyndu höfðu óttast og
hinir íhaldssömu ef til
vill vonað að hann
mundi beita valdi
sínu...“
séu aðeins vottur um eðlilegt líf og
þróun hinnar lifandi kirkju.
Veraldarhyggjan hefíir haft sín
áhrif á kirkjuna á þessu tímabili
og styrkur hennar, miðað við fjölg-
un, virðist vera á hraðri leið frá
Evrópu til þriðja heimsins, róm-
önsku Ameríku, Afríku og Asíu.
Um það bil helmingur rómversk-
kaþólskra manna býr nú í þróunar-
löndunum og gefur auga leið að það
fólk telur sig í síminnkandi mæli
þurfa að leita til Evrópu um fyrir-
myndir að kirkjulegu lífí.
Eftir Vatíkanþingið voru stofnuð
biskuparáð einstakra landa eða
landsvæða og þeim falið að koma
saman til funda tvisvar á ári, til
þess að ræða sérmál landsvæðanna
og móta viðhorf sín og stefnu. Slíkt
biskuparáð mynda t.d. biskupar
Norðurlanda. Var í fyrstu litið á
þetta sem skref í áttina til valddreif-
ingar en sú hefur naumast orðið
raunin á. Ratzinger kardínáli, yfír-
maður stjómardeildar trúarkenn-
inga, hefur t.d. lýst sig andvígan
því að biskuparáðin fái völd til að
setja reglur og kveða upp úrskurði,
þau geti ekki verið til annars en
að ræða sérmál landsvæða sinna
og gera tillögur sem síðan verði
lagðar fyrir æðstu stjóm kirkjunn-
ar.
Aukaþing biskupanna var sett í
Róm 24. nóvember sl. og því lauk
8. desember. Áformað hafði verið
að halda þing um hlutverk leik-
manna í kirkjunni á þessu hausti,
en því var frestað til næsta hausts
vegna aukaþingsins. Þótti biskup-
unum boðað til þessa þings með
nokkuð stuttum fyrirvara og töldu
margir að æskilegra hefði verið að
fá nokkur ár til undirbúningsins
heldur en nokkra mánuði.
Aukaþinginu var ekki ætlað
annað en ræða og meta þróunina
innan kirlqunnar sl. 20 ár en það
hafði engin völd til að ákveða neitt.
Þessi þróun hefur greinst í tvær
höfuðáttin Annarsvegar til aukins
ftjálslyndis en hinsvegar til fast-
heldni við kirkjulegar hefðir. Vatík-
anið hefur að sjálfsögðu fært við
fætur þegar því hefur fundist of
ógætilega farið, enda óttast margir
til góðs ef hinum fijálslyndan öflum
verði gefínn of laus taumurinn.
Starfsreglur
Karmelsystra
Til dæmis um þessi mismunandi
viðhorf má taka þá tilraun sem
gerð var með starfsreglur Karmel-
systra. Þær höfðu farið eftir reglum
sem Teresa frá Avila hafði samið
og Vatíkanið samþykkti með nokkr-
um breytingum 1581. Á síðari áram
höfðu komið fram þær skoðanir í
reglunni að ef til vill væri kominn
tími til að slaka eitthvað á þessum
reglum. 1977 lagði yfírmaður regl-
unnar til að gerð yrði 5 ára tilraun
með aukið frelsi í klaustrunum og
féllst Vatíkanið á það, án þess að
samþykkja neinar sérstakar breyt-
ingar. Við munum eftir sumum
þessara breytinga úr Karmel-
klaustrinu í Hafnarfírði í tíð hol-
lensku systranna. Þær þurftu nú
ekki lengur að tala við gesti sína
gegnum jámgrindur heldur gátu
boðið þeim til viðtals í dagstofu
sinni, þær höfðu fijálsari hendur til
að fara út úr klaustrinu en áður
var o.s.frv. Þessi tilraun var svo
framlengd um tvö ár 1982 og að
henni lokinni voru greidd atkvæði
um hina nýju tilhögun meðal systr-
anna um heim allan. Mikill meiri-
hluti systranna greiddi atkvæði með
hinu nýja fyrirkomulagi en þá
skarst Róm í leikinn og tilkynnti
reglunni að Vatíkanið mundi láta
semja systrunum nýjar starfsregl-
ur, byggðar á reglunum frá 1581
og tilrauninni væri þar með lokið,
enda sjáum við að pólsku systumar
í Karmelklaustrinum fara nú í einu
og öllu eftir gömlu reglunum. Það
er nýtt við þessa ákvörðun Vatík-
ansins að hingað til hafa klaustur-
reglur að jafnaði samið sínar eigin
starfsreglur og lagt þær síðan fyrir
Vatíkanið til samþykktar áður en
þær eru teknar til framkvæmda.
Óttinn við frjálsræði
íhaldssami armurinn í kirkjunni
getur bent á ýmislegt sem styður
hans sjónarmið. Prestum og systr-
um hefur fækkað síðan fyrir kirkju-
þing, dregið hefur úr kirkjusókn og
ýmsar skyldur hafa verið vanræktar
frekar en áður var. Pjöldi fólks
lætur sér í léttu rúmi liggja bann
kirkjunnar við notkun getnaðar-
vama og endurgiftingu fráskilinna.
Hinsvegar hafa altarisgöngur fólks
aukist, meiri athygli hefur beinst
að Biblíunni en áður og baráttu
fyrir mannréttindum, friði og frelsi
hefur færst í aukana. Konur sælga
nú fast á jafnrétti og heimta jafnvel
að þær verði gjaldgengar til prest-
vígslu, en því hafnar Vatíkanið með
öllu. Hvað prestvígslu kvenna snert-
ir, á Vatíkanið skelegga samheija
innan margra kirkjudeilda utan
rómverskrar kristni. Þá hafa skarp-
ar andstæður myndast eftir því
hvort menn aðhyllast svonefnda
frelsunarguðfræði eða era henni
andstæðir.
Hinir íhaldssömu innan kirkjunn-
ar telja þessa ósamstæðu þróun
kirlgunni og einingu hennar hættu-
Torfi Ólafsson
lega en hinir ftjálslyndu líta á hana
sem óhjákvæmilega og telja að
þegar til lengdar láti verði hún
kirkjunni til góðs — hismið muni
smám saman skiljast frá hveitinu.
Meðal kosta þessarar þróunar telja
þeir aukna hlutdeild leikmanna í
starfi og stjóm kirkjunnar og þar
með ábyrgð þeirra á henni, svo og
aukna samúð með fátækum og
kúguðum og þar af leiðandi vilja
til að beijast fyrir bættum kjöram
þeirra.
Páfinn hlustaði
Ula gekk að komast yfir það sem
ræða þurfti á þessum tveim vikum.
Ræðutími þingfulltrúanna var tak-
markaður við 8 mínútur svo að um
eiginlegar viðræður var ekki að
ræða. Skoðanir fulltrúanna komu
aðeins fram í hinum stuttu ræðum
sem yfírleitt vora ekki í beinum
tengslum við það sem áður hafði
verið sagt.
Yfir 600 fréttamenn vora við-
staddir þingið en mörgum þeirra
háði það að þeir höfðu sama sem
enga þekkingu á málum þeim sem
rædd vora eða vissu neitt um kirkj-
una annað en það sem hver meðal-
greindur maður utan hennar hefur
orðið áskynja á lífsleiðinni.
Páfínn blandaði sér ekki í um-
ræðumar en hlýddi á þær með
athygli. Honum er mikill vandi á
höndum að stjóma heimskirkjunni,
825 milljónum manna sem láta ekki
sérlega vel að stjóm, margir hveijir,
og koma í veg fyrir klofning innan
hennar. Hinir fijálslyndu höfðu ótt-
ast og hinir íhaldssömu ef til vill
vonað að hann mundi beita valdi
sínu til að hindra frekari breytingar
í kirkjunni og að hann mundi ef til
vill reyna að færa klukkuna aftur-
ábak. En það gerði hann ekki.
Ratzinger kardínáli kunnur fyrir
afdráttarlausar skoðanir sínar og
íhaldssemi, lítur svo á að andlegu
lífí hafi hnignað innan kirkjunnar
á sl. 20 árum, en þingfulltrúar voru
ekki almennt á sama máli um það.
Hinsvegar féllust flestir á það við-
horf hans að mörgum kaþólskum
hætti nú við að líta á kirlguna sem
fyrst og fremst mannlega stofnun
og lögðu á það áherslu að hún
væri andlegt samfélag sem náð
Guðs hefði komið til leiðar.
Rætt var um frelsunarguðfræð-
ina og voru flestir á því máli að
hún væri einkum vandamál þeirra
sem byggja rómönsku Ameríku.
Hinir íhaldssamari sjá framar öðru
í henni hina „rauðu hættu" og vilja
helst hafíia henni með öllu en aðrir
telja hættulaust þótt marxiskar
aðferðir séu notaðar til þjóðfélags-
greiningar, meðan ekki sé hvatt til
stéttahaturs og byltingar. Þá óttast
sumir að svonefndir „grasrótar-
hópar" geti þróast upp í að verða
„kirkja í kirkjunni", sem ekki láti
vel að stjóm kirkjulegra yfírvalda.
Lítið var minnst á kröfur kvenna
um jafnrétti í kirkjunni og rétt til
Jóhannes Páll páfi II
prestvígslu, en þær kröfur hafa
einkum verið háværar í Bandarikj-
unum.
Biskupamir voru sammála um
að kirkjunni bæri að gefa út nýja
trúfræðslubók (kver, fræði) en kom
laklega saman um hvaða grunntónn
ætti að vera ráðandi í þeirri bók.
Líklegt er að stjómardeild trúar-
kenninga verði falið að sjá um út-
gáfu hennar og fari svo er auðséð
að þau viðhorf munu ráða mestu
um hana sem vilja vera trú hinum
fomu erfðum kirkjunnar.
Samkirkjustef nan
Þingfulltrúum var fullljóst að
kirkjan er ekki öll á eina lund hvar
sem er í heiminum. Fulltrúum þeirra
landa, þar sem kirkjan er sterkust,
sýndist ráðlegast að biskuparáðin
fengju sem mestan umráðarétt í
sínar hendur á viðkomandi land-
'svæðum, en fulltrúar þeirra landa,
þar sem kirkjan er í minnihluta,
lögðu meiri áherslu á tengslin við
Róm, en óskuðu þó aukins frelsis
til að fella siði og háttu kirkjunnar
að sínum eigin þjóðháttum. Er það
þó enginn leikur í löndum eins og
Afríku þar sem fjölkvæni er al-
mennt, réttindi konunnar nauðalítil
og einlífi presta þykir undarlegt.
Á þinginu ríkti eindreginn stuðn-
ingur við samkirkjustefnuna, þ.e.
að stefna bæri að sameiningu allra
kristinna manna í eina kirkju, svo
og heildarstefnu II Vatíkanþings-
ins, þótt ekki hefði tekist til fulls
að framkvæma það sem þar var
ákveðið. John May erkibiskup frá
St. Louis sagði að kirkjan væri tví-
mælalaust á réttri braut „þótt við
getum gert betur“.
Ýmsir létu í ljós þá skoðun að
bygging og gerð kirkjunnar væri
miðuð við aðrar þjóðfélagsaðstæður
en nú væru fyrir hendi og því gengi
henni illa að fást við vandamál
nútímamanna.
Að öllu þessu athuguðu er ekki
að vænta neinna tfðinda sem heitið
geti vegna þessa þinghalds, enda
var því ekki ætlað að taka neinar
ákvarðanir. En hjólin í Róm snúast
hægt og menn verða þess oft ekki
varir að þau séu yfírleitt á hreyf-
ingu. Það er stundum ekki fyrr en
frá líður sem menn taka eftir þvf
að breyting hefur orðið eða er að
gerast, enda er hin hæga þróun
jafnan æskilegri en kollsteypan. En
á því leikur enginn efí að þetta
aukaþing biskupanna í Róm hefur
verið mjög gagnlegt. Þegar hinum
margvíslegu viðhorfum, sem fram
komu í ræðunum, hefur verið raðað
saman í eina heildarmynd, blasir
við spegilmynd krikjunnar eins og
mósaíkverk, kirkjan eins og hún er
á okkar dögum: ein og heil í öllum
sínum margbreytileika.
Höfundur er formaður Félaga
kaþólskra leikmanna.
Sovétmennimir sneru sér beint
til Orkustofnunar en ekki til réttra
yfirvalda hér á landi og sagði
Hjálmar að málið hefði því borið
að með óvenjulegum hætti. Sagði
hann að starfsmenn utanríkisráðu-
neytisins hefðu siðan frétt um fyrir-
hugaðar rannsóknir fyrir tilviljun í
desemberlok og fengið gögn um þau
frá Rannsóknaráði ríkisins eftir
áramótin, meðal annars beiðni
Orkustofnunar um rannsóknaleyfí,
kort og annað sem farið hafði á
milli stofnunarinnar og Sovét-
mannanna. Samkvæmt upplýsing-
um ráðuneytisins væri rannsókna-
HELGI Pétursson, ritstjóri Tím-
ans, hefur látið af daglegri rit-
stjórn blaðsins og er nú í þriggja
mánaða Ieyfi. Óvíst er hvort hann
tekur aftur við ritstjórn blaðsins
að þeim tfma liðnum, að þvi er
hann sagði í samtali við Morgun-
blaðið. I fjarveru Helga ritstýrir
blaðinu Níels Arni Lund, rit-
stjórnarfulltrúi.
nÉg mun á næstunni einbeita
mér að þátttöku í þeirri umræðu
um fjölmiðlaþróun og samvinnu
fjölmiðla, sem verið hefur í gangi
undanfamar vikur,“ sagði Helgi
Pétursson. „Það er orðið samkomu-
lag um stóraukna samvinnu í Blaða-
prenti og það mál er nú komið á
koppinn, ef ég má taka svo til orða,
með því að ákveðið er að sameina
afgreiðslur blaðanna þriggja, Tím-
ans, Alþýðublaðsins og Þjóðviljans.
Fleiri hugmyndir era í gangi og að
þeim verður að vinna mjög ötullega.
Það þarf að verða ljóst áður en allt
of langur tími líður hvaða hugur
fylgir máli á vinstri kantinum um
frekari samvinnu Blaðaprentsblað-
anna og um stofnun alhliða fjöl-
miðlafyrirtækis."
Enn hefur ekki verið gengið frá
endurráðningum á Tímanum en
eins og fram hefur komið var öllum
starfsmönnum blaðsins sagt upp
störfum þegar nýtt útgáfufélag tók
við rekstri þess. Nokkrir starfs-
Akureyri, 18. jauúar.
VERIÐ er að ganga frá útboðs-
gögnum í raðsmiðaskipin fjögur
sem í smíðum eru í Slippstöðinni
hf. á Akureyri, Þorgeir og Ellert
á Akranesi og Stálvík í Garðabæ.
Allar líkur eru á að skipin verði
boðin út einhvem næstu daga.
SennUega verður gefinn þriggja
vikna skilafrestur og hæstbjóð-
endum síðan seld skipin — og þau
afhent á 3. og 4. ársfjórðungi
þessaárs.
Tvö raðsmíðaskip era í smíðum
skipið lítið en búið mjög fullkomn-
um tækjum. Hann sagði að rann-
sóknimar hefðu átt að hefjast 20.
janúar og því ekki gefíst mikill tími
til að skoða málið. Síðastliðinn
mánudag hefði síðan verið ákveðið
að synja um leyfí til rannsóknanna.
með vísan til ákvæðis laganna um
landhelgi, efnahagslögsögu og
landgrunn frá 1979 þar sem segir
að sækja skuli um rannsóknalejrfí
með 6 mánaða fyrirvara. í fram-
haldi af því afturkallaði Rannsókna-
ráð ríkisins rannsóknaleyfí sem ráð-
ið gaf út fyrir misskilning síðastlið-
inn föstudag, að sögn Hjálmars.
manna hafa þegar látið af störfum,
auk Helga Péturssonar, þeirra á
meðal Sverrir Albertsson frétta-
stjóri, sem tekið hefur við ritstjóm
Vinnunnar, tímarits Alþýðusam-
bands íslands.
Formaður stjómar hins nýja út-
gáfufélags Tímans er Kristinn Finn-
bogason, sem fyrir nokkram áram
var framkvæmdastjóri Tímans.
Blaðið er nú gefíð út af Framsókn-
arflokknum og Framsóknarfélög-
unum í Reykjavík.
Stjórnarkjör í VR:
Listi stjórnar
sjalfkjormn
FRESTUR til að skila framboðum
til stjómarkjörs í Verslunarmanna-
félagi Reykjavíkur rann út á hádegi
síðastliðinn þriðjudag.
Aðeins einn listi barst, listi
stjómar, sem er því sjálfkjörin til
næstu tveggja ára. Formaður verð-
ur sem fyrr Magnús L. Sveinsson.
Aðalfundur Verslunarmannafélags
Reykjavíkur verður haldinn í byijun
mars næstkomandi.
hjá Slippstöðinni og eitt hjá hvorri
hinna stöðvanna, Stálvík og Þorgeir
ogEllert.
Hingað til hefur verið rætt um
að skipin fengju að stærstum hluta
kvóta vannýttra fískistofna svo sem
rækju — en aðeins um 200 tonn
af botnfiski sem að margra mati
svarar aðeins til þess magns sem
óhjákvæmilega kemur í veiðarfæri
skipanna. Ekki þykir þó loku fyrir
það skotið að aukið verði við þann
kvóta.
Helgi hættur rit-
stjórn á Tímanum
Raðsmíðaskipin fjögnr:
Boðin út á
næstu dögum

^ -_<k,ZJ&J.

c-, WtlrXf- •:-•