Morgunblaðið - 01.02.1986, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR1. FEBRÚAR1986
„Hefurðu \&sb &i tth\scx£> ? "
le'1~
... að sýna þolinmæði
þegar þú ert að kenna
henni að nota veiði-
stöngina.
TM Rsg. U.S. Pat. OH.—aíl rlghts roserved
« 1976 Los Angeies Tlmm Syndlcate
Okkar er getið í hjúskaparslita-
dálkinum í dag!
Nokkurn tollvarning?
HÖGNI HREKKVtSI
„ AFSAKAÐU '..GETURPU SAGT/MÉI? HVAÞ
KL.UKKAN ER?*
Bergþórugata 20 tengist
upphafi verkalýðsbaráttu
Heiðraði Velvakandi.
í tilefni af bréfi Erlu Kristjáns-
dóttur í Mbl. hinn 29. janúar sl.
langar mig að koma eftirfarandi á
framfæri.
1. Húsið að Bergþórugötu 20 er
sögulega séð stórkostlega merkilegt
hús. Húsið er fyrsta átak verkalýðs-
hreyfingarinnar á íslandi í hús-
næðismálum, þannig að fráleitt
væri að rífa verkamannabústaðina
við Hringbrautina. Sá sem manna
mest beitti sér fyrir byggingu
samvinnufélagshúsanna við Berg-
þórugötu var Pétur G. Guðmunds-
son, sem þá var formaður verka-
mannafélagsins Dagsbrúnar, sem
einmitt þessa dagana heldur upp á
80 ára afmæli sitt. Formaður Bygg-
ingarfélags Reykjavíkur, sem
byggði húsið, var Jón Baldvinsson
sem þá var formaður ASÍ. Eins og
Dagsbrún þá á Alþýðusamband ís-
lands merkisafmæli á þessu ári, það
var stofnað árið 1916 og verður
því 70 ára á þessu ári.
2. Samvinnuhúsin við Bergþóru-
götuna (aðeins nr. 20 stendur enn)
tengjast upphafi verkalýðsbaráttu
á ísiandi böndum sem ekki má
ijúfa. Þar bjuggu t.d. um árabil
ýmsir af virtustu frumkvöðlum ís-
lenskrar verkalýðshreyfingar. Þar
nægir að nefna Pétur G. Guð-
mundsson, sem áður er nefndur,
einn helsta forystumanninn fyrstu
tvo tugi aldarinnar og einn aðal-
stofnanda Dagsbrúnar, Jóhönnu
Egilsdóttur, sem hafði forystu um
fyrsta kvennaverkfall á Islandi og
Guðgeir Jónsson, fyrrum forseta
ASÍ og líklega eina núlifandi stofn-
félaga Byggingarfélags Reylqavík-
ur.
3. Það er samdóma álit bygg-
ingafróðra manna sem húsið hafa
skoðað, að það sé í mjög góð ástandi
hið innra. Allar innréttingar eru
óbreyttar frá 1920, og gefa því
skýra hugmynd um húsakynni
reykvískrar alþýðu á fyrsta áratug-
um aldarinnar. Húsið er nærri Iðn-
skólanum, og því hefur komið fram
sú hugmynd að nemendur Iðnskól-
ans gætu tekið að sér að sjá um
endumýjun þess.
Að endingu vil ég upplýsa, að
ástæða þess að Búseti í Reykjavík
hefur öðrum fremur beitt sér í þessu
máli, er einfaldlega sú, að félag það
sem byggði „bárujámshúsin við
Bergþórugötu", Byggingarfélag
Reykjavíkur, var stofnað á grunni
nákvæmlega sömu hugmynda og
Búseti 65 ámm seinna. Félagið er
samvinnufélag um byggingu leigu-
íbúða, sem má hinum Norðurlönd-
unum hefur reynst farsælasti kost-
urinn við félagslegar íbúðabygging-
ar.
Með vinsemd og virðingu.
Jón Rúnar Sveinsson, félags-
fræðingur, formaður Búseta
— Reykjavík.
wm
VELVAKANDI
8VARAR i SÍMA
10100 KL. 14—15
frAhánudeoi
I' .1 '
Hlálegt að varðveita
húsið við Bergþórugötuns
Nú erv uppi raddir um að varð-
veita beri gamalt hús við Berg-
^ þórugötu. Borgaryfirvöld vilja það
burt og það skil ég vel.
Ef einhvetjir halda að saga þesaa
, húss sé eitthvað fyrir borgina okkar
til að státa sig af A 200 ára af-
mælinu, er það mesti misakilningur.
íbúar húsanna no. 18 og 20 við
Bergþórugötu voru efnalltiö fólk,
oftast ekkjur, böm og gamalmenni.
Húsin voru köld og yiðhald þeirra
lélegt. Brunavamir engar. Gengið
var framþjá þessum húsum þegar
aveita var á sinum tíma lögð inn
f önnur hús við Bergþórugötuna.
tbúamir sendu þá bacnaskjal til
borgaryfrrvalda en fengu neitun,
þvi húsin Atti að rifa við fJrrsU
tækifæri. Þessi framkoma borgar-
yfirvalda við íbúa húsanna var til
lftils sóma. Með þetta I huga finnst
mér hlálegt að fara nú að sóa QAr-
magni borgarinnar í það að gera
upp þetU gamla húa. Nær hefði
verið að haida húsinu við A slnum
tíma og fyrir fólkið sem I þvi þjó.
Annað sýnist vera sýndarmennska
og hégómaskapur. Nei, rifum húsið,
þvi fyrr því betra. Sóum ekki f
munum okkar, notum þá hddu!
þess að byggja mannsæmandi n
næði fyrir alla.
Reisum ekki minnisvarða c
til hAðungar þvi húsið er ófs
að liU og þar að auki ilia at
þar sem það myndar blint 1
gagnvart umfcrð fri Iönskólam
Við sem vi|jum koma í veg ij
alys, ryðjum alysagiklrunni b
leyfum svo hverjum sem ’
kaJla það söguiegt §1
ErtaK
Lyftuverðir sinna skyldu sinni
Bláfjallagestur skrifar:
Mig langar að svara grein sem
birtist í Velvakanda þann 28. janúar
varðandi geðvonsku lyftuvarða í
Bláflöllum.
Kæra Margrét og Kristín. Hvem-
ig haldið þið að röðin yrði ef lyftu-
verðir þar reyndu ekki að hafa hemil
á henni eftir bestu getu? Hafið þið
verið í röðinni þegar hún haggast
ekki vegna þess að heilu hópamir
troðast fyrir framan ykkur og lyftu-
verðir eru að sinna skyldu sinni og
reyna að koma í veg fyrir að fólk
svindli sér í röðina. Sá sem fer úr
röðinni til að kaupa miða eða annað,
fer aftast. Annað er ekki nema
sanngjamt fyrir þá sem hafa vit á
því að fylgjast með því hvort þeir
eigi miða eða ekki. Þetta eiga sumir
erfitt með að skilja. Ég á mjög bágt
með að trúa að lyftuvörður hafí
bannað stelpunni fyrir framan
ykkur að fara úr röðinni. Að lokum
vil ég þakka starfsmönnum Blá-
fjalla fyrir vel unnin störf og Iyftu-
verðir: Haldið áfram að koma í veg
fyrir að fólk svindli sér í röðina,
ekki veitir af.
Víkverji skrifar
Skoðanakannanir em nú orðnar
fastur þáttur í stjómmálalífi
hér á landi. Þær eru hættar að
valda sama uppnámi og þær gerðu
í fyrstu, eins og við var að búast.
Stjómmálamennimir hafa lært að
lifa með þeim og almenningur er
farinn að átta sig á því, að ekki á
að trúa þeim of bókstaflega. Engu
að síður hafa þær sín áhrif bæði á
stjómmálamennina og umbjóðend-
ur þeirra. Flokkar eru misjafnlega
uppnæmir fyrir því, sem kannanim-
ar gefa vísbendingar um. Þær hafa
líklega mest áhrif innan þeirra
flokka, þar sem nýlega hafa orðið
umskipti, eða flokka, sem em að
bijóta sér leið fram á völlinn, ef
þannig má orða það.
Sé þessi skoðun rétt er líklegt,
að þær tölur úr könnun DV, sem
nú eru að birtast, hafí mest áhrif
innan Alþýðuflokksins og Banda-
lags jafnaðarmanna. Flokkamir
hafa ekki iengur sama byr og áður.
Það hailar undan fæti og við þær
aðstæður reynir meira á forystu-
mennina, en þegar ailt leikur í lyndi
og fylgið vex jafnt og þétt.
Hitt getur ekki síður verið
áhyggjuefni að hljóta of mikinn
meðbyr í skoðanakönnunum. Það
kann að leiða til sjálfumgleði og
andvaraleysis. Hættulegri andstæð-
inga glíma stjómmáiamenn tæp-
lega við en áhugaleysi kjósenda eða
almenningsálit, sem er þess eðlis
að óþarft sé að leggja eitthvað af
mörkum fyrir málstað, sem menn
fylgja og vilja að hafi sigur. Sjálf-
stæðisflokkurinn er kannski í þeirri
aðstöðu nú, til dæmis hér í Reykja-
vík, að mönnum fínnist í lagi að
styðja hann ekki, af því að hann
muni engu að síður bera sigur úr
býtum í borgarstjómarkosningum.
XXX
Hvort sem menn hafa trú á
niðurstöðum skoðanakannana
eða ekki, geta þeir nokkuð metið
það eftir opinbemm umræðum og
þeirri spennu, sem í þeim er, hvem-
ig stjómmálaástandið er. Sé dæmi
tekið af Reykjavík, blasir við, að
andstæðingar sjálfstæðismanna eru
næsta máttlitlir í málflutningi sín-
um, svo aó ekki sé minnst á þann
vanda, sem þeir glíma við í ákvörð-
unum um framboðslista vegna
borgarstjómarkosninganna.
Því fer fjarri að kosningabarátt-
an sjálf sé hafin. Þingmenn eru
ekki búnir að ákveða það enn,
hvenær á að kjósa til sveitarstjóma.
Sumir þeirra vilja seinka kjördegi,
breyta þeirri reglu, að hann sé síð-
asta sunnudag í maí, sem í ár er
31. maí. Hefur verið um það rætt
að hafa kosningar 14. júní. Rökin
fyrir því eru gamalkunn í íslenskum
stjómmálum, að sauðburði ljúki
ekki fyrr en eftir maílok og þess
vegna geti mannskepnan ekki
gengið til kosninga fyrr en þá.
Æskilegt væri í máli sem þessu
að kanna hug kjósenda sjálfra,
hvort þeir setji sauðkindina fyrir
sig eða vilji ljúka því af að velja
sér forystumenn fyrir almenn sum-
arleyfí. Víkveiji er ekki í vafa um
niðurstöðuna. En þegar litið er til
hins háa Alþingis þá eru valdahlut-
föll þannig, ef ekki er farið eftir
flokkslínum, að sauðkindin má sín
býsna mikils, svo að þess er alveg
eins að vænta, að blessuð lömbin
verði ofan á í þessu máli eins og
svo mörgum öðrum.
XXX
Annars erum við kannski öll í
sporum bóndans, sem stóð á
tröppum félagsheimilisins, á meðan
kosningafundur fór fram innan
dyra. Okunnur maður kemur til
hans og spyr.
„Veistu hver er að tala þama
inni núna eða ertu kannski á leið
inn?“
„Nei,“ svarar bóndinn, „ég var
að koma út rétt í þessu, það er
þingmaður Framsóknarflokksins,
sem er að tala.“
„Um hvað er hann að tala?“ spyr
ókunni maðurinn.
„Ég veit það ekki. Hann sagði
ekki frá því.“