Morgunblaðið - 10.07.1986, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. JÚLÍ 1986
Kaflar úr dómi
Kjaradóms
ana, sem þeim voru tengdar.
Verulegar launahækkanir til ein-
stakra hópa umfram það, sem hefur
orðið hjá launþegum almennt getur
leitt til nýrra Igaraátaka, misvægis
í efnahagsmálum og aukinnar verð-
bólgu. Við þessar aðstæður er
þjóðamauðsyn, að þannig sé staðið
að lg'araákvörðunum jafnt haákóla-
menntaðra manna sem annarra, að
þær spilli ekki þeim árangri, sem
■» loks hefur náðst í baráttunni við
verðbólguna. Að öðrum kosti munu
þær ekki leiða til raunhæfra kjara-
bóta eða bættra lífskjara, þegar til
lengri tíma er litið.
Með því að Kjaradómur hefur
ákveðið launahækkanir til aðildar-
félaga BHMR umfram þær forsend-
ur, sem ég tel að leggja hefði átt
til grundvallar samkvæmt framan-
rituðu, þykir ekki hafa þýðingu að
skila sératkvæði með dómsorði í
hveiju máli.
Sératkvæði Stefáns
Stefán Ólafsson skilaði einnig
sératkvæði. í hans greinargerð með
" sératkvæði hans segir m.a.: „Ég er
sammála þeirri niðurstöðu meiri-
hluta Karadóms að efnislegar
forsendur séu fyrir leiðréttingu dag-
vinnulauna BHMR-félaga og að
hafna beri röksemdum fulltrúa §ár-
málaráðherra um að ekki sé
marktækur munur á kjörum há-
skólamanna hjá ríkinu og almenn-
um markaði.
Ég tel að hækka þurfi dagvinnu-
laun háskólamanna í BHMR um
nærri 60% að jafnaði til þess að
~ fullnægt sé ákvæði 21. greinar laga
nr. 62/1985 um að ríkisstarfsmenn
njóti sambærilegra lgara og þeir
menn með svipaða menntun, sér-
hæfni og ábyrgð, sem vinna hlið-
stæð störf hjá öðrum en ríkinu.
Ekki hefur verið sýnt fram á að
ríkisstarfsmenn í BHMR njóti
hlunninda sem í heild eru umfram
það sem háskólamenn á almennum
markaði njóta, utan lífeyrisréttinda
ríkisstarfsmanna sem metin hafa
verið til 9% í launum. Ég tek tillit
til þess í ofangreindu mati mínu á
leiðréttingartilefni, auk launabreyt-
inga á almennum markaði frá maí
1984. Meirihlutinn hafnar því að
þetta leiðréttingartilefni sé sannað
en úrskurðar ekki um það hve mik-
inn mun þurfí að leiðrétta svo
ákvæði 21. greinar sé fullnægt.
Ég geri því ágreining við meiri-
hlutann um þá niðurstöðu að dæma
aðeins litla hækkun á samningstím-
anum upp í þá leiðréttingu sem
gera þarf, og liggja til þess eftir-
taldar ástæður:
1. Á dómnum hvílir sú lagalega
skylda að dæma háskólamönn-
um hjá ríkinu sambærileg kjör
og tíðkast á almennum mark-
aði, samkvæmt ofangreindri 21.
grein. Meirihlutinn segir að í
þessari grein felist einungis „al-
menn leiðbeiningarregla". Þessu
er ég ósammála og tel greinina
fela í sér skýr lagaleg fyrir-
mæli. í heild hljóðar 21. grein
þannig:
„Kjaradómur skal gæta þess við
úrlausnir sínar, að ríkisstarfs-
menn njóti sambærilegra kjara
og þeir menn með svipaða
menntun, sérhæfni og ábyrgð,
sem vinna hliðstæð störf hjá
öðrum en ríkinu. Þá skal hafa
hliðsjón af almennum afkomu-
horfum þjóðarbúsins."
Efnahagslegar afkomuhorfur
þjóðarbúsins eru nú betri en verið
hefur um langt árabil. Þess vegna
hefði verið eðlilegt að byggja dóm-
inn að meginhluta til á fyrri hluta
greinarinnar og leiðrétta muninn
að fullu í stað þess að visa því sem
eftir er af verkinu aftur til samn-
ingsaðilanna með tilmælum um að
þeir taki launakerfið til gagngerrar
endurskoðunar.
2. Ríkisstjóm íslands gerði sam-
þykkt á síðasta ári, sem var
margítrekuð og skýrð af ráð-
herrum í skriflegum jrfírlýsing-
um, þar sem segir m.a. að
félagsmönnum BHMR skuli
tryggð sömu dagvinnulaun og
háskólamenn á almennum mark-
aði hafa, að teknu tilliti til
hlunninda hvers konar. Yfirlýs-
ingar þessar hafa verið lagðar
fyrir dóminn. Þær gefa sérstaka
ástæðu til þess að tekið sé nú á
leiðréttingunni að fullu. í yfirlýs-
ingum ríkisstjómarinnar er
enginn fyrirvari um að afkomu-
horfur þjóðarbúsins, né heldur
umfang þeirrar hækkunar sem
gera þarf, skuli tefja fyrir leið-
réttingu þessari.
3. Loks má benda á, að undir-
búningsvinna vegna leiðrétting-
ar þeirrar sem hér er til
umfjöllunar hófst fyrir nærri
tveimur og hálfu ári. Afrakstur
mikilla rannsókna á launakjör-
um viðmiðunarhópanna liggur
nú fyrir. Frekari töf á leiðrétt-
ingu BHMR-félaga er því með
öllu óréttmæt, auk þess sem hún
veldur auknum vanda í rekstri
margra ríkisstofnana og magnar
óánægju stórra starfshópa sem
gegna mjög mikilvægum störf-
um. Starfsmenn ríkisins verða
að geta treyst því að eftir lögum
og leikreglum samningskerfisins
sé farið að fullu og þeim tryggð
þau kjör sem 21. grein laga um
samningsrétt þeirra kveður á
um, og sem ríkisstjom íslands
hefur lofað þeim.
Formaður HÍK um úrskurð kjaradóms:
Smánardómur sem veg-
ur ekki upp hækkanir á
almennum vinnumarkaði
Formaður KI: Fylgjum sjálfkrafa launa-
kjörum HÍK, þar til um okkar mál semst
„Þetta er smánardómur, í einu orði sagt. í tvö
ár höfum við sætt okkur við sama og ekki neitt út
á það að verið væri að vinna að rækilegri og vísinda-
legri athugun á kjörum okkar í samanburði við
háksólamenntað fólk í einkageiranum. Og svo þeg-
ar þær niðurstöður iiggja ótvírætt fyrir að við erum
allt að 35% lakar launuð fáum við hækkun um 2—4
launaflokka,“ sagði Kristján Thorlacius, formaður
Hins íslenska kennarafélags, þegar haim var inntur
álits á niðurstöðu kjaradóms.
Kennarar í HÍK fá þriggja
launaflokka hækkun frá 1.
mars, eða um 9,3% hækkun,
og síðan hækkun um einn
launaflokk 1. desember. í HÍK
eru um 1.000 manns og er fé-
lagið hið langstærsta í Banda-
lagi háskólamenntaðra
ríkisstarfsmanna.
Kristján sagði að það sem
nú fengist samkvæmt úrskurði
kjaradóms væri tæplega það
sem samið hefði verið um í
sérkjarasamningum eða á al-
mennum vinnumarkaði frá því
aðalkjarasamningurinn var
gerður í febrúar, hvað þá að
um leiðréttingu á kjörum væri
að ræða, eins og menn hefðu
búist við.
Valgeir Gestsson, formaður
Kennarasambands Islands, var
spurður hvaða þýðingu þessi
úrskurður kjaradóms hefði fyrir
félag hans. „Samkvæmt
ákvörðun fjármálaráðherra,
Þorsteins Pálssonar, frá því í
febrúar, tökum við laun sam-
kvæmt launakerfí BHMR og
HÍK, þar til við höfum gert
okkar eigin samning. Aðal-
kjarasamningur okkar Iiggur
fyrir kjaradómi og hefur ekki
verið afgreiddur. Ég geri því
ráð fyrir að við munum taka
laun í samræmi við það sem
félagsmenn HÍK fá nú, þar til
úrskurður hefur komið um okk-
ar mál,“ sagði Valgeir Gests-
son.
í KÍ eru um 3.000 manns.
HWSIIInýttsímanúmer
œ|M-oo
1 UmÍImmlMmmA
Lyft sér á kreik MorgunblaM/Kn,!tinn
„Má ég ekki mamma með í leikinn þramma“. Það er greinilegt
að þessar tvær ungn stúlkur hafa fengið leyfi móður sinnar til
að leika sér og skemmta og virðast þær una hag sinum vel þó
á hvolfi séu.
Borgarfjörður eystri:
Kuldakastíð dró
úr grasvextí
Borgarflrði eystri.
HÉR Á Austurlandi var júní-
mánuður mjög mildur og
sólríkur svo að oft komst
hitinn upp í 20 stig og þar
yfir. Þann tíma voru góðar
gæftir og fiskuðu bátar vel
svo að stöðug vinna var í
frystihúsinu, oft fram á
kvöld og jafnvel um helgar.
Þá var líka mikil grasspretta.
Um mánaðamót júní—júlí breytti
til hins lakara. Att var norðlæg
með nepju og kalsarigningu svo
að eina nóttina gránaði í fjöll.
Þegar Danadrottning, forseti ís-
lands og fylgdarlið heimsóttu
Austurland var áformað að há-
tignimar kæmu í Borgarfjörð, en
þann dag var veður hvað verst,
rigning og stormur svo hætt var
við þá heimsókn enda lítið gaman
að koma í Borgarfjörð þegar ekki
er fjallasýn, en fjöllin eru ein
mesta prýði fjarðarins.
í dag, miðvikudag, er hér
þokkalegt veður, lítið sólfar en
10 stiga hiti og Veðurstofan lofar
okkur bjartari dögum. Enn er
sláttur ekki hafínn enda kippti
kuldakastið úr grasvexti, en mér
er sagt að brátt munu fyrstu
bændur bera ljá í jörðu. Undan-
farið hefur verið unnið að því að
leggja bundið slitlag á götumar í
þorpinu og einnig á flugvallarveg-
inn, Austurbæjarveg og kafla á
veginum til Héraðs.
— Sverrir
ísafjörður:
Félagsfundur Alþýðu-
bandalagsins krefst
afsagnar Guðmundar J.
A FELAGSFUNDI í Alþýðu-
bandalagsfélagi ísafjarðar í
fyrrakvöld var samþykkt álykt-
un þess efnis að fundurinn
krefðist þess að Guðmundur J.
Guðmundsson segi af sér þing-
mennsku fyrir Alþýðubanda-
lagið „vegna þeirra mistaka að
Guðmundur tók við fé með
þeim hætti sem hann gerði“.
Var þetta samþykkt með öllum
greiddum atkvæðum, en fund-
inn sátu um 20 manns af liðlega
60 félagsmönnum, samkvæmt
upplýsingum Þuríðar Péturs-
dóttur, eins stjórnarmanna
Alþýðubandalagsfélags ísa-
fjarðar.
Síðastliðinn laugardag var
haldinn sameiginlegur félags-
fundur _ Alþýðubandalagsfélag-
anna á ísafírði og í Bolungarvík,
þar sem til stóð að fá ofangreinda
ályktun samþykkta, en fulltrúar
félagsins í Bolungarvík greindu
frá því að þeir treystu sér ekki
til þess að standa að slíkri álykt-
un, og þvf var að sögn Þuríðar
ákveðið að slíta fundi en halda
nýjan í fyrrakvöld eingöngu hjá
Alþýðubandalagsféiaginu á
ísafirði.
Þuríður sagði að alþýðubanda-
lagsmenn skiptust dálítið í tvo
hópa í umræðunni um þessi mál
Guðmundar: „Það eru menn sem
þekkja Guðmund persónulega og
þeir sem bera virðingu fyrir hon-
um og treysta honum sem verka-
lýðsforingja og vilja því bfða
átekta og sjá hvemig þessi mál
æxlast. Hins vegar eru þeir sem
líta á þetta mál sem mál Alþýðu-
bandalagsins í heild, en ekki
persónulegt mál Guðmundar, og
vilja hreinsa Alþýðubandalagið af
öllum grun um óhreinar peninga-
gjafir og því um líkt,“ sagði
Þuríður.